Beslenme, pek çok insan tarafından karın doyurmak, açlığı bastırmak, canın istediği besinleri tüketmek formunda tanımlanmaktadır. Halbuki vücudun muhtaçlık duyduğu kuvvet ve 50’ye yakın cinste besin öğesinin kâfi ve istikrarlı bir biçimde besinler yolu ile alınması gerekmektedir. Besinlerin içerdiği protein, vitamin ve mineral üzere besin öğeleri beslenmede büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Sıhhat harcamalarındaki artışta en kıymetli etmenlerden biri yanlış beslenme alışkanlıklarıdır. Yanlışlı beslenmeye bağlı şişmanlık, koroner kalp marazları, kanser, diyabet, osteoporoz üzere sıhhat sıkıntılarının tedavi maliyeti çok yüksektir. Sağlıklı beslenme alışkanlığı ve egzersiz, sıhhatin korunması ve geliştirilmesi için çok değerlidir. Son yıllarda birtakım besinler, illetlerin önlenmesi ve tedavisindeki aktiflikleri açısından fonksiyonel besin ismi altında değerlendirilmeye başlanmıştır.
Fonksiyonel besinler doğal olarak içerdikleri fizyolojik etkin bileşenleri ile sağlıklı beslenmeye ekte bulunmanın yanında, düzgün hal ve sıhhati geliştirici, hastalık riskini azaltıcı potansiyel tesirleri ile vücuttaki bir yahut daha çokça maksat fonksiyonda yararlı tesirler oluşturduğu ilmî olarak kanıtlanan besin bileşenleri olarak tanımlanır. Besleyici özellikleri dışında vücuda fizyolojik yararlar sağlayan ve kronik hastalık riskini azaltabilen, sıhhati geliştiren fonksiyonel besinler, günlük beslenme alışkanlıkları içinde doğal biçimleri ile tüketilebildiği üzere, genetik mühendislik yoluyla ya da zenginleştirilmiş olabilirler.
Teknolojik gelişmeler, besinler ve illetler arasındaki alakayı ortaya koymakla kalmayıp, sıhhati müdafaaya ve geliştirmeye yardımcı olan fonksiyonel besin kavramıyla farklı bir bakış açısı ortaya koymaktadır. Güçlü bir bağışıklık sistemi ve sağlıklı bir vücut için fonksiyonel besinlerin tüketime tartı verilmelidir. Fonksiyonel besin ismi altında birinci sırayı ana sütü alırken sonrasında en çok bilinen ve tüketilen probiyotik ve prebiyotiklerdir. Bu eserlerin tasarrufu sağlıklı sindirim sistemi ve güçlü bir bağışıklık sistemi için kıymetlidir. Omega 3 açısından güçlü yumurtalar ve sütler, tam taneli tahıllar, probiyotik meyve suları, kalsiyumu ve D vitamini artırılmış sütler, bitki sterolleri içeren süt eserleri piyasada rahatlıkla bulunabilen vesair fonksiyonel besinlerdir.
Beslenme sırasında alınan antioksidan vitaminler ve bileşiklerin en yeterli kaynakları zerzevat ve meyvelerdir. Zerzevat ve meyveler farklı besin bileşenlerinden varlıklı oldukları için zerzevat, meyve ve bunlardan elde edilen zerzevat ve meyve sularının tüketiminde çeşitlilik sağlanması ehemmiyet taşımaktadır. Bol zerzevat ve meyve tüketimi kolon, göğüs, prostat üzere kanser çeşitleri ile kalp - damar illetlerinin riskini azaltmada yardımcı olmaktadır.
Tekli doymamış yağ asitleri içeriği açısından kalp hastalıklarına ve kansere karşı gözetici tesirlerinden ötürü zeytinyağı, punicalagin içeriği ile damar sertliğini önlemesi ve prostat kanserine karşı kollayıcı tesirlerinden ötürü nar, kateşin üzere antioksidan tesirli unsurlar içerdiğinden kalp marazları ve kanserden gözetici tesirlerinden ötürü yeşil çay, likopen içeriği ile kanserden hami tesirlerinden ötürü domates, organosülfür içeriği sayesinde kolesterol ve tansiyonu düşürücü, kanserden kollayıcı tesirlerinden ötürü sarımsak, içerdiği probiyotik ve prebiyotikler sayesinden sindirim ve bağışıklık sistemini güçlendirici tesirlerden ötürü yoğurt ile kefir fonksiyonel besinlere birer örnek oluşum etmektedir. Lakin fonksiyonel besinlerin besin olarak kalması, katiyen hap yahut kapsül biçimine dönüştürülmemesi gerekmektedir. Vesair yandan sıkça tartışılan bir besin de al şaraptır.
1970’lerde Fransa’nın al şarap içilen yerlerinde yapılan araştırmalarda yağlı besinler tüketilmesine karşılık kalp marazının seyrek görülmesi Fransız Paradoksu (Çelişkisi) olarak nitelendirilmektedir. Halk arasında al şarabın al üzümden, beyaz şarabın ise beyaz üzümden yapıldığı formunda bir mülahaza hakimdir. Halbuki renk farklılığı al şarapta üzüm çekirdeklerinin de kullanılmasından kaynaklıdır. Üzüm çekirdeğinin yapısında proantosiyanidin isminde kuvvetli bir antioksidan husus vardır. Bu unsur C vitamininin tesirini artırdığı üzere küçük kılcal damarlardaki muaf radikal hasarını önlemeye ve damarın sağlamlığını sağlayan kollajen unsurun üretimini artırmaya yardımcı olur. Üzüm çekirdeğindeki antioksidan unsur C vitamininden 20-40 kat daha çokça antioksidan tesire sahiptir ve varis, cilt kırışıklığı, alerji ve gözdeki makula dejenerasyonuna yeterli geldiği düşünülmektedir. Öteki yandan al üzüm kabuğunda mekan alan antioksidan unsurlar de çok daha ziyadedir. Tüm bunlara karşın içki içmeyen birinin al şaraba başlaması önerilmez, fakat alkol alan birini en azında al şarap içmesi için teşvik etmek yararlı olacaktır muhakkak.
Fonksiyonel besinlerin güzel hal ve sıhhati geliştirici ve birtakım hastalık risklerini önleyici potansiyel tesirlerini belirlemek gayesiyle araştırmalara devam edilmeli, denetimli çalışmalarla güvenilirlik artırılmalıdır. Bu araştırmaları desteklemek için teşvik sağlanmalı ve bu besinlerin potansiyel yararları konusunda topluluk bilinçlendirilmelidir.
Sıhhat harcamalarındaki artışta en kıymetli etmenlerden biri yanlış beslenme alışkanlıklarıdır. Yanlışlı beslenmeye bağlı şişmanlık, koroner kalp marazları, kanser, diyabet, osteoporoz üzere sıhhat sıkıntılarının tedavi maliyeti çok yüksektir. Sağlıklı beslenme alışkanlığı ve egzersiz, sıhhatin korunması ve geliştirilmesi için çok değerlidir. Son yıllarda birtakım besinler, illetlerin önlenmesi ve tedavisindeki aktiflikleri açısından fonksiyonel besin ismi altında değerlendirilmeye başlanmıştır.
Fonksiyonel besinler doğal olarak içerdikleri fizyolojik etkin bileşenleri ile sağlıklı beslenmeye ekte bulunmanın yanında, düzgün hal ve sıhhati geliştirici, hastalık riskini azaltıcı potansiyel tesirleri ile vücuttaki bir yahut daha çokça maksat fonksiyonda yararlı tesirler oluşturduğu ilmî olarak kanıtlanan besin bileşenleri olarak tanımlanır. Besleyici özellikleri dışında vücuda fizyolojik yararlar sağlayan ve kronik hastalık riskini azaltabilen, sıhhati geliştiren fonksiyonel besinler, günlük beslenme alışkanlıkları içinde doğal biçimleri ile tüketilebildiği üzere, genetik mühendislik yoluyla ya da zenginleştirilmiş olabilirler.
Teknolojik gelişmeler, besinler ve illetler arasındaki alakayı ortaya koymakla kalmayıp, sıhhati müdafaaya ve geliştirmeye yardımcı olan fonksiyonel besin kavramıyla farklı bir bakış açısı ortaya koymaktadır. Güçlü bir bağışıklık sistemi ve sağlıklı bir vücut için fonksiyonel besinlerin tüketime tartı verilmelidir. Fonksiyonel besin ismi altında birinci sırayı ana sütü alırken sonrasında en çok bilinen ve tüketilen probiyotik ve prebiyotiklerdir. Bu eserlerin tasarrufu sağlıklı sindirim sistemi ve güçlü bir bağışıklık sistemi için kıymetlidir. Omega 3 açısından güçlü yumurtalar ve sütler, tam taneli tahıllar, probiyotik meyve suları, kalsiyumu ve D vitamini artırılmış sütler, bitki sterolleri içeren süt eserleri piyasada rahatlıkla bulunabilen vesair fonksiyonel besinlerdir.
Beslenme sırasında alınan antioksidan vitaminler ve bileşiklerin en yeterli kaynakları zerzevat ve meyvelerdir. Zerzevat ve meyveler farklı besin bileşenlerinden varlıklı oldukları için zerzevat, meyve ve bunlardan elde edilen zerzevat ve meyve sularının tüketiminde çeşitlilik sağlanması ehemmiyet taşımaktadır. Bol zerzevat ve meyve tüketimi kolon, göğüs, prostat üzere kanser çeşitleri ile kalp - damar illetlerinin riskini azaltmada yardımcı olmaktadır.
Tekli doymamış yağ asitleri içeriği açısından kalp hastalıklarına ve kansere karşı gözetici tesirlerinden ötürü zeytinyağı, punicalagin içeriği ile damar sertliğini önlemesi ve prostat kanserine karşı kollayıcı tesirlerinden ötürü nar, kateşin üzere antioksidan tesirli unsurlar içerdiğinden kalp marazları ve kanserden gözetici tesirlerinden ötürü yeşil çay, likopen içeriği ile kanserden hami tesirlerinden ötürü domates, organosülfür içeriği sayesinde kolesterol ve tansiyonu düşürücü, kanserden kollayıcı tesirlerinden ötürü sarımsak, içerdiği probiyotik ve prebiyotikler sayesinden sindirim ve bağışıklık sistemini güçlendirici tesirlerden ötürü yoğurt ile kefir fonksiyonel besinlere birer örnek oluşum etmektedir. Lakin fonksiyonel besinlerin besin olarak kalması, katiyen hap yahut kapsül biçimine dönüştürülmemesi gerekmektedir. Vesair yandan sıkça tartışılan bir besin de al şaraptır.
1970’lerde Fransa’nın al şarap içilen yerlerinde yapılan araştırmalarda yağlı besinler tüketilmesine karşılık kalp marazının seyrek görülmesi Fransız Paradoksu (Çelişkisi) olarak nitelendirilmektedir. Halk arasında al şarabın al üzümden, beyaz şarabın ise beyaz üzümden yapıldığı formunda bir mülahaza hakimdir. Halbuki renk farklılığı al şarapta üzüm çekirdeklerinin de kullanılmasından kaynaklıdır. Üzüm çekirdeğinin yapısında proantosiyanidin isminde kuvvetli bir antioksidan husus vardır. Bu unsur C vitamininin tesirini artırdığı üzere küçük kılcal damarlardaki muaf radikal hasarını önlemeye ve damarın sağlamlığını sağlayan kollajen unsurun üretimini artırmaya yardımcı olur. Üzüm çekirdeğindeki antioksidan unsur C vitamininden 20-40 kat daha çokça antioksidan tesire sahiptir ve varis, cilt kırışıklığı, alerji ve gözdeki makula dejenerasyonuna yeterli geldiği düşünülmektedir. Öteki yandan al üzüm kabuğunda mekan alan antioksidan unsurlar de çok daha ziyadedir. Tüm bunlara karşın içki içmeyen birinin al şaraba başlaması önerilmez, fakat alkol alan birini en azında al şarap içmesi için teşvik etmek yararlı olacaktır muhakkak.
Fonksiyonel besinlerin güzel hal ve sıhhati geliştirici ve birtakım hastalık risklerini önleyici potansiyel tesirlerini belirlemek gayesiyle araştırmalara devam edilmeli, denetimli çalışmalarla güvenilirlik artırılmalıdır. Bu araştırmaları desteklemek için teşvik sağlanmalı ve bu besinlerin potansiyel yararları konusunda topluluk bilinçlendirilmelidir.