Gaz halindeki maddelerin özellikleri nelerdir
Madde ve özellikleri konusunda maddenin katı, sıvı ve gaz almak üzere üç fiziksel halinin olduğunu söylemiştik
Bu konuda maddenin gaz halini inceleyeceğiz
GAZLAR: Kayıtlı hacmi ve şekli olmayan koyuldukları bütün kapları dolduran maddelerdir Gazlar sıkıştırıldıklarında hacimleri büyük ölçüde sıkıştırılabilen maddelerdir
Hakiki gazların özelliklerini inceleyebilmek fazla zor olduğundan ilim adamları ideal gaz modelini geliştirmişlerdir İdeal gaz doğrusu var olmayan bir gazdır
E Gazların sıcaklığını çok artırıp basıncını fazla düşürdüğümüzde hakiki gaz ideal gaz gibi davranır
E Gazlar üzerindeki basıncı artırıp sıcaklığını düşürürsek gaz sıvılaşır
E Gazların görünür özelliklerinden faydalanarak görünmeyen özelliklerini inceleyen teoriye KİNETİK GAZ TEORİSİ denir
İDEAL GAZLARIN ÖZELLİKLERİ
1 Gaz taneciklerinin hacimleri, tanecikler arası uzaklık yanına sıfır kabul edilir
2 Tanecikler arasındaki etkileşim (itme ve çekme kuvvetleri) sıfır kabul edilir
3 Gaz tanecikleri birbirleriyle ve içinde bulundukları kabın iç yüzeyiyle aralıksız çarpışırlar Bu çarpışmalar bedensel olup esnek çarpışmadır
4 Gaz taneciklerinin özellikleri incelenirken ölçülebilen özellikleri üzerinde durulur
Gazların ölçülebilen özellikleri
P V n T dir
¯ ¯ ¯ ¯
Basınç Hacim Mol Mutlak
(atm) (L) (mol) sıcaklık (°K)
Basınç (P)
Kapalı bir kapta gaz basıncı manometre ile ölçülür basınç birimi atmosferdir
1 Atmosfer basıncı: 0°C, deniz seviyesinde 76cm yüksekliğindeki civa sıvısının tabana yapmış olduğu basınca benzeşen bedel açık hava basıncına 1 atm denir
Hacim (V)
Bir maddenin uzay boşluğunda doldurduğu yere hacim denir Gazların hacmi koyuldukları kapların iç hacimlerine eşittir Hacim birimi olarak gazlarda genel olarak Litre (L) kullanılır
Mol Sayısı
Bir maddenin tanecik sayısının Avogadro sayısıyla kıyaslanmasından elde edilen bir niceliktir Daha önceki konularımızda mol kavramını detaylı olarak gördük
Sıcaklık (T)
Sıcaklık bir maddenin taneciklerinin ortalama kinetik enerjilerinin bir ölçüsüdür Termometre denilen aletle ölçülür Gazların ortalama kinetik enerjisi ile mutlak sıcaklık dürüst orantılıdır
Farklı Alanlara Yönlendirilmiş sıcaklık ölçekleri ve birimleri vardır Fahrenheit (°F), Celcius (°C) ve Kelvin (°K) gibi
t °C + 273 T °K
t °C + x 32 °F
ß Gazlarda mutlak sıcaklık kullanılır Yani Kelvin sıcaklığ *
Madde ve özellikleri konusunda maddenin katı, sıvı ve gaz almak üzere üç fiziksel halinin olduğunu söylemiştik
Bu konuda maddenin gaz halini inceleyeceğiz
GAZLAR: Kayıtlı hacmi ve şekli olmayan koyuldukları bütün kapları dolduran maddelerdir Gazlar sıkıştırıldıklarında hacimleri büyük ölçüde sıkıştırılabilen maddelerdir
Hakiki gazların özelliklerini inceleyebilmek fazla zor olduğundan ilim adamları ideal gaz modelini geliştirmişlerdir İdeal gaz doğrusu var olmayan bir gazdır
E Gazların sıcaklığını çok artırıp basıncını fazla düşürdüğümüzde hakiki gaz ideal gaz gibi davranır
E Gazlar üzerindeki basıncı artırıp sıcaklığını düşürürsek gaz sıvılaşır
E Gazların görünür özelliklerinden faydalanarak görünmeyen özelliklerini inceleyen teoriye KİNETİK GAZ TEORİSİ denir
İDEAL GAZLARIN ÖZELLİKLERİ
1 Gaz taneciklerinin hacimleri, tanecikler arası uzaklık yanına sıfır kabul edilir
2 Tanecikler arasındaki etkileşim (itme ve çekme kuvvetleri) sıfır kabul edilir
3 Gaz tanecikleri birbirleriyle ve içinde bulundukları kabın iç yüzeyiyle aralıksız çarpışırlar Bu çarpışmalar bedensel olup esnek çarpışmadır
4 Gaz taneciklerinin özellikleri incelenirken ölçülebilen özellikleri üzerinde durulur
Gazların ölçülebilen özellikleri
P V n T dir
¯ ¯ ¯ ¯
Basınç Hacim Mol Mutlak
(atm) (L) (mol) sıcaklık (°K)
Basınç (P)
Kapalı bir kapta gaz basıncı manometre ile ölçülür basınç birimi atmosferdir
1 Atmosfer basıncı: 0°C, deniz seviyesinde 76cm yüksekliğindeki civa sıvısının tabana yapmış olduğu basınca benzeşen bedel açık hava basıncına 1 atm denir
Hacim (V)
Bir maddenin uzay boşluğunda doldurduğu yere hacim denir Gazların hacmi koyuldukları kapların iç hacimlerine eşittir Hacim birimi olarak gazlarda genel olarak Litre (L) kullanılır
Mol Sayısı
Bir maddenin tanecik sayısının Avogadro sayısıyla kıyaslanmasından elde edilen bir niceliktir Daha önceki konularımızda mol kavramını detaylı olarak gördük
Sıcaklık (T)
Sıcaklık bir maddenin taneciklerinin ortalama kinetik enerjilerinin bir ölçüsüdür Termometre denilen aletle ölçülür Gazların ortalama kinetik enerjisi ile mutlak sıcaklık dürüst orantılıdır
Farklı Alanlara Yönlendirilmiş sıcaklık ölçekleri ve birimleri vardır Fahrenheit (°F), Celcius (°C) ve Kelvin (°K) gibi
t °C + 273 T °K
t °C + x 32 °F
ß Gazlarda mutlak sıcaklık kullanılır Yani Kelvin sıcaklığ *