gazlı iceceklerin zararları nelerdir?
Uzmanlara gore, gunde sadece bir iki kutu icmek dahi bircok soruna sebep oluyor Gazlı iceceklerle en fazla ilişkilendirilen sağlık sorunları neler? Gunluk sıvı ihtiyacınızı karşılamak icin hangi icecekleri icmeliyiz? Gazlı icecekler kemik kırılmasına mı neden oluyor?
Son yıllarda ozellikle sofralarımıza hakim olmuş gazlı icecekleri icmeden once bir kez daha duşunmek de yarar var Gazlı icecekler hakkındaki gercekleri anlatan Judith Valentine'in makalesi, bu yabancıyı tekrar gozden gecirmemize neden olacak
Gazlı iceceklerle en fazla ilişkilendirilen sağlık sorunları obezite, diyabet ve diğer kan şekeri sorunları, diş curumesi, kemik erimesi ve kemik kırılmaları, beslenme eksikliği, kalp hastalığı, gıda bağımlılığı ve beslenme bozuklukları, kimyasal tatlandırıcılar nedeniyle norotransmiter fonksiyon bozukluğu, aşırı kafein nedeniyle norolojik ve adrenal bozukluklar
Şu anda şeker yerine kullanılan yuksek fruktoz iceren mısır şurubu buyumekte olan hayvanlarda bakır eksikliğine sebep olduğundan sağlıksız kolajen gelişimi ile ilişkili Fruktozun tamamı karaciğer tarafından yakılır
Yuksek fruktozlu diyetlerle beslenen hayvanlar alkoliklerinkine benzer karaciğer sorunları yaşarlar
Diyet iceceklerde kullanılan aspartam potansiyel bir norotoksindir ve endokrin salgılarını bozar
Kafein adrenal salgıları uyarır Yuksek miktarlarda alındığında ozellikle cocuklarda adrenal tukenmeye neden olur
Gazlı iceceklere eklenen fosforik asit, kalsiyum kaybı ile ilişkilidir
Sitrik asit, bir norotoksin olan MSG icerebilir
Yapay aromalar MSG icerebilir
Su yuksek oranda florur icerebilir
Bir cok fazlı iceceğin icinde kafein olduğunu ve kafeinin mide asit seviyesini yukselttiğini biliyoruz Bilmediğimiz şey, gazlı iceceklerde katkı maddesi olarak asetik, fumarik, glukonik ve fosforik asit gibi, her biri sentetik olarak elde edilmiş bircok kimyasal asidin kullanıldığı Bu nedenle, bazı arabaların motorlarını temizlerken bazı gazlı icecekler cok işe yarar İnsan tuketimi icinse, etkileri daha az tatmin edici ve şuphe uyandırıcı Ozellikle boş mideye gazlı icecek icmek midenin ve diğer gastrik organların asitalakali dengesini bozar, bu da devamlı asit bir ortam oluşmasına neden olur Uzun sureli asit ortam ise midede yanma ve ağrı olmasına sebep verir Uzun vadede, gastrik bolgede erozyonlar oluşabilir
Gazlı iceceklerin sebep olduğu bir diğer problem ise, cay, kahve ve alkol gibi su atıcı diuretik etkiye sahip olması Bu iceceklerin hepsi sindirim sistemini olumsuz etkileyebilir Gunluk sıvı ihtiyacımızı karşılamak icin bitki cayları, besleyici corbalar ve etsuları, ayran gibi mayalı icecekler ve saf su icmek cok daha sağlıklı Bu icecekler sindirim sistemine zarar değil, fayda verirler
Sporcu İcecekleri
Spor yapan oğrencilere hareket ederken kaybettikleri elektrolitleri geri kazandırmak amacıyla ergojenik destekadıyla icecekler veriliyor Bu icecekler uc nedenle sakıncalı Bir, diuretik etkileri olduğu icin kaybolan suyu kazandırıcı değil, suyu dışarı atıcı etki yaparlar İki, coğu insan hareket sırasında az elektrolit kaybeder Bu elektrolitler de su icmekle, ayran icmekle ve deniz tuzukaya tuzu iceren bir diyetle beslenme yoluyla doğal yoldan vucuda alınabilir Uc, susamış cocuklara şeker iceren bu icecekleri verdiğinizde şekerin sindirimi icin kan mideye gider Kanın yerinin değişmesi vucudun diğer organlarında kan hacmini duşurur Bu da kramplara veya ısı nedeniyle ortaya cıkan rahatsızlıklara neden olur
Enerji İcecekleri
Gazlı icecekler endustrisi son keşfi olarak normalden cok daha yuksek oranda kafein ve diğer uyarıcılar iceren enerji iceceklerini uretti Aralık 2000'de The Lancet'ta yayınlanan bir makaleye gore, 18 yaşında bir gencin basketbol oynarken olmesi uzerine İrlanda hukumeti enerji icecekleri hakkında acil araştırmayaptırılması kararını aldı Olen genc Red Bullisimli icecekten uc kutu icmişti Makaleye gore, hafif sarhoş olmuş genclerin bu icecekleri icmesiyle gece yarısı şiddet olaylarında da artış yaşandığı gozlemlenmiş Şiddet olaylarının capı nedeniyle, İrlanda'da bazı işletmeler enerji iceceği satmayı reddetmiş Tum AB ulkeleri bu konuyu ciddiye alarak bilim komitelerinden enerji icecekleri hakkında araştırma yapmalarını istediler ABD'de henuz bu konuda araştırma yapma niyeti yok Son 30 yılda gazlı icecek tuketimini artan osteoporoz ve kemik kırılmaları ile ilişkilendiren araştırmalar yayınlanmaya başladı Yeni bulgulara gore kalsiyum ve diğer minerallerin eksikliği ve bunlar nedeniyle kemik kırılmaları artış gosterdi 1994 yılında Adolesan Sağlığı dergisinde yayınlanan bir araştırma 76 kız, 51 erkek cocuk uzerinde kızlarda kola tuketimi ve kemik kırılmaları arasında kuvvetli bir bağbulunduğunu bildirmişti Yuksek kalsiyum alımı bir oranda koruma sağlıyordu Erkek cocuklarda, sadece duşuk kalorili bir diyet kemik kırılmaları ile ilişkiliydi Araştırma aşağıdaki sonuc ile aktarılmıştı Gazlı iceceklerin yuksek oranda tuketimi ve sutun daha az icilmesi, genc kız ve kadınlarda, hayatlarının ilerleyen donemlerinde osteoporoza daha acık olmalarına neden olarak toplum sağlığını tehdit etmektedir
Haziran 2000'de Pediatri ve Adolesan Tıbbıdergisinde yayınlanan başka bir calışma ise okul cağındaki 460 kız cocuğu uzerinde yapıldı Bu calışmaya gore de gazlı icecekler kemik kırılmaları ile yakından ilişkiliidi Fosforik asit ve diş curumesi
Gazlı icecekler artık her okulda satılmaya başladığından beri diş hekimlerinin fark ettiği bir sorun var Aslında sadece yaşlılarda gorulebilecek diş minesi kaybıyla, cocukların dişleri sararmaya başladı Bunun sorumlusu ise, diş curumesinin yanı sıra sindirim sorunları ve kemik kaybına da yol acabilen fosforik asit Diş hekimleri, duzenli olarak gazlı icecek icen genc kız ve erkeklerde on dişlerin diş minesinin tamamen kaybolduğunu belirtiyor
Normalde tukuruk salgımız 74 pH derecesi ile hafif alkalidir Genclerde olduğu gibi, butun gun gazlı icecek icildiğinde, fosforik asit tukuruk pH'ını asidik seviyelere duşurur Asidik tukuruk salgısını tamponlamak ve pH dengesini tekrar 7'ye getirmek icin vucut dişlerden kalsiyum iyonlarını ceker Bunun sonucunda diş minesi hızla yok olur
Meyve Suları
Tuketiciler genellikle, gazlı iceceklerden daha sağlıklı olduğu duşuncesiyle meyve sularını tercih ediyorlar Aslında, meyve suyu uretimi son derece endustriyel bir işlem Orneğin portakal suyu, devasa miktarlarda uretiliyor Portakallar butun olarak sıkılıp tankın icine gider, bu da demektir ki, portakal kabuğundaki kimyasal bocek ilacı kalıntılarını da iciyoruz Meyve suları yuksek sıcaklıklarda pastorize edilmelerine rağmen ısıya ve basınca dayanıklı mantarlar meyve suyunda yaşayabilir Soya proteini ve pektinden yapılan bir bileşim portakal suyuna opak bir gorunum vermek ve tortunun dibe cokmesini engellemek icin kullanılır
Uzum gibi diğer meyvelerin suları, meyve uretiminde kullanılan florid icerikli bocek ilacları nedeniyle daha buyuk risk taşır Meyve sularının şeker iceriği yuksektir ve dişlere en az gazlı icecekler kadar zararı vardır!
Eğer meyve suyu icmek istiyorsanız, kendi meyve suyunuzu, kimyasal bocektarım ilacı kullanılmamış, organik olarak uretilmiş meyvelerden, kendiniz sıkın Elde ettiğiniz meyve suyunu su veya maden suyu ile hafif inceltebilirsiniz Bir lokantaya gittiğinizde ise maden suyunu icine bir dilim limonla isteyip icebilirsiniz
Bunlara ilaveten, ayran gibi mayalı icecekleri bol bol tuketebilirsiniz Bu tur icecekler bağırsak yapısına yardımcıdır Bağırsak ve peklik sorunlarına iyi gelir, emzirme doneminde sutu coğaltır, hastaları guclendirir ve tum vucuda kuvvet verir
Uzmanlara gore, gunde sadece bir iki kutu icmek dahi bircok soruna sebep oluyor Gazlı iceceklerle en fazla ilişkilendirilen sağlık sorunları neler? Gunluk sıvı ihtiyacınızı karşılamak icin hangi icecekleri icmeliyiz? Gazlı icecekler kemik kırılmasına mı neden oluyor?
Son yıllarda ozellikle sofralarımıza hakim olmuş gazlı icecekleri icmeden once bir kez daha duşunmek de yarar var Gazlı icecekler hakkındaki gercekleri anlatan Judith Valentine'in makalesi, bu yabancıyı tekrar gozden gecirmemize neden olacak
Gazlı iceceklerle en fazla ilişkilendirilen sağlık sorunları obezite, diyabet ve diğer kan şekeri sorunları, diş curumesi, kemik erimesi ve kemik kırılmaları, beslenme eksikliği, kalp hastalığı, gıda bağımlılığı ve beslenme bozuklukları, kimyasal tatlandırıcılar nedeniyle norotransmiter fonksiyon bozukluğu, aşırı kafein nedeniyle norolojik ve adrenal bozukluklar
Şu anda şeker yerine kullanılan yuksek fruktoz iceren mısır şurubu buyumekte olan hayvanlarda bakır eksikliğine sebep olduğundan sağlıksız kolajen gelişimi ile ilişkili Fruktozun tamamı karaciğer tarafından yakılır
Yuksek fruktozlu diyetlerle beslenen hayvanlar alkoliklerinkine benzer karaciğer sorunları yaşarlar
Diyet iceceklerde kullanılan aspartam potansiyel bir norotoksindir ve endokrin salgılarını bozar
Kafein adrenal salgıları uyarır Yuksek miktarlarda alındığında ozellikle cocuklarda adrenal tukenmeye neden olur
Gazlı iceceklere eklenen fosforik asit, kalsiyum kaybı ile ilişkilidir
Sitrik asit, bir norotoksin olan MSG icerebilir
Yapay aromalar MSG icerebilir
Su yuksek oranda florur icerebilir
Bir cok fazlı iceceğin icinde kafein olduğunu ve kafeinin mide asit seviyesini yukselttiğini biliyoruz Bilmediğimiz şey, gazlı iceceklerde katkı maddesi olarak asetik, fumarik, glukonik ve fosforik asit gibi, her biri sentetik olarak elde edilmiş bircok kimyasal asidin kullanıldığı Bu nedenle, bazı arabaların motorlarını temizlerken bazı gazlı icecekler cok işe yarar İnsan tuketimi icinse, etkileri daha az tatmin edici ve şuphe uyandırıcı Ozellikle boş mideye gazlı icecek icmek midenin ve diğer gastrik organların asitalakali dengesini bozar, bu da devamlı asit bir ortam oluşmasına neden olur Uzun sureli asit ortam ise midede yanma ve ağrı olmasına sebep verir Uzun vadede, gastrik bolgede erozyonlar oluşabilir
Gazlı iceceklerin sebep olduğu bir diğer problem ise, cay, kahve ve alkol gibi su atıcı diuretik etkiye sahip olması Bu iceceklerin hepsi sindirim sistemini olumsuz etkileyebilir Gunluk sıvı ihtiyacımızı karşılamak icin bitki cayları, besleyici corbalar ve etsuları, ayran gibi mayalı icecekler ve saf su icmek cok daha sağlıklı Bu icecekler sindirim sistemine zarar değil, fayda verirler
Sporcu İcecekleri
Spor yapan oğrencilere hareket ederken kaybettikleri elektrolitleri geri kazandırmak amacıyla ergojenik destekadıyla icecekler veriliyor Bu icecekler uc nedenle sakıncalı Bir, diuretik etkileri olduğu icin kaybolan suyu kazandırıcı değil, suyu dışarı atıcı etki yaparlar İki, coğu insan hareket sırasında az elektrolit kaybeder Bu elektrolitler de su icmekle, ayran icmekle ve deniz tuzukaya tuzu iceren bir diyetle beslenme yoluyla doğal yoldan vucuda alınabilir Uc, susamış cocuklara şeker iceren bu icecekleri verdiğinizde şekerin sindirimi icin kan mideye gider Kanın yerinin değişmesi vucudun diğer organlarında kan hacmini duşurur Bu da kramplara veya ısı nedeniyle ortaya cıkan rahatsızlıklara neden olur
Enerji İcecekleri
Gazlı icecekler endustrisi son keşfi olarak normalden cok daha yuksek oranda kafein ve diğer uyarıcılar iceren enerji iceceklerini uretti Aralık 2000'de The Lancet'ta yayınlanan bir makaleye gore, 18 yaşında bir gencin basketbol oynarken olmesi uzerine İrlanda hukumeti enerji icecekleri hakkında acil araştırmayaptırılması kararını aldı Olen genc Red Bullisimli icecekten uc kutu icmişti Makaleye gore, hafif sarhoş olmuş genclerin bu icecekleri icmesiyle gece yarısı şiddet olaylarında da artış yaşandığı gozlemlenmiş Şiddet olaylarının capı nedeniyle, İrlanda'da bazı işletmeler enerji iceceği satmayı reddetmiş Tum AB ulkeleri bu konuyu ciddiye alarak bilim komitelerinden enerji icecekleri hakkında araştırma yapmalarını istediler ABD'de henuz bu konuda araştırma yapma niyeti yok Son 30 yılda gazlı icecek tuketimini artan osteoporoz ve kemik kırılmaları ile ilişkilendiren araştırmalar yayınlanmaya başladı Yeni bulgulara gore kalsiyum ve diğer minerallerin eksikliği ve bunlar nedeniyle kemik kırılmaları artış gosterdi 1994 yılında Adolesan Sağlığı dergisinde yayınlanan bir araştırma 76 kız, 51 erkek cocuk uzerinde kızlarda kola tuketimi ve kemik kırılmaları arasında kuvvetli bir bağbulunduğunu bildirmişti Yuksek kalsiyum alımı bir oranda koruma sağlıyordu Erkek cocuklarda, sadece duşuk kalorili bir diyet kemik kırılmaları ile ilişkiliydi Araştırma aşağıdaki sonuc ile aktarılmıştı Gazlı iceceklerin yuksek oranda tuketimi ve sutun daha az icilmesi, genc kız ve kadınlarda, hayatlarının ilerleyen donemlerinde osteoporoza daha acık olmalarına neden olarak toplum sağlığını tehdit etmektedir
Haziran 2000'de Pediatri ve Adolesan Tıbbıdergisinde yayınlanan başka bir calışma ise okul cağındaki 460 kız cocuğu uzerinde yapıldı Bu calışmaya gore de gazlı icecekler kemik kırılmaları ile yakından ilişkiliidi Fosforik asit ve diş curumesi
Gazlı icecekler artık her okulda satılmaya başladığından beri diş hekimlerinin fark ettiği bir sorun var Aslında sadece yaşlılarda gorulebilecek diş minesi kaybıyla, cocukların dişleri sararmaya başladı Bunun sorumlusu ise, diş curumesinin yanı sıra sindirim sorunları ve kemik kaybına da yol acabilen fosforik asit Diş hekimleri, duzenli olarak gazlı icecek icen genc kız ve erkeklerde on dişlerin diş minesinin tamamen kaybolduğunu belirtiyor
Normalde tukuruk salgımız 74 pH derecesi ile hafif alkalidir Genclerde olduğu gibi, butun gun gazlı icecek icildiğinde, fosforik asit tukuruk pH'ını asidik seviyelere duşurur Asidik tukuruk salgısını tamponlamak ve pH dengesini tekrar 7'ye getirmek icin vucut dişlerden kalsiyum iyonlarını ceker Bunun sonucunda diş minesi hızla yok olur
Meyve Suları
Tuketiciler genellikle, gazlı iceceklerden daha sağlıklı olduğu duşuncesiyle meyve sularını tercih ediyorlar Aslında, meyve suyu uretimi son derece endustriyel bir işlem Orneğin portakal suyu, devasa miktarlarda uretiliyor Portakallar butun olarak sıkılıp tankın icine gider, bu da demektir ki, portakal kabuğundaki kimyasal bocek ilacı kalıntılarını da iciyoruz Meyve suları yuksek sıcaklıklarda pastorize edilmelerine rağmen ısıya ve basınca dayanıklı mantarlar meyve suyunda yaşayabilir Soya proteini ve pektinden yapılan bir bileşim portakal suyuna opak bir gorunum vermek ve tortunun dibe cokmesini engellemek icin kullanılır
Uzum gibi diğer meyvelerin suları, meyve uretiminde kullanılan florid icerikli bocek ilacları nedeniyle daha buyuk risk taşır Meyve sularının şeker iceriği yuksektir ve dişlere en az gazlı icecekler kadar zararı vardır!
Eğer meyve suyu icmek istiyorsanız, kendi meyve suyunuzu, kimyasal bocektarım ilacı kullanılmamış, organik olarak uretilmiş meyvelerden, kendiniz sıkın Elde ettiğiniz meyve suyunu su veya maden suyu ile hafif inceltebilirsiniz Bir lokantaya gittiğinizde ise maden suyunu icine bir dilim limonla isteyip icebilirsiniz
Bunlara ilaveten, ayran gibi mayalı icecekleri bol bol tuketebilirsiniz Bu tur icecekler bağırsak yapısına yardımcıdır Bağırsak ve peklik sorunlarına iyi gelir, emzirme doneminde sutu coğaltır, hastaları guclendirir ve tum vucuda kuvvet verir