Gelişmekte olan ülkelerde teknoloji
İnsanlık tarihi üç büyük değişim geçirmiştir Birinci değişim tarım toplumuyla, ikinci değişim sanayi toplumuyla, üçüncü değişim bilgi toplumuyla yaşanmaktadır İnsanlık tarihi kadar eski olan teknoloji bu söz konusu üç değişim boyunca vardıBilinen en eski teknolojiler taştan yapılan bıçak, ok ve baltaların yapımıydı Daha sonra ise taştan metale geçilmiş olup taştan yapılan bıçak, ok ve baltaların yerini metalden yapılmış bıçak, ok ve baltalar almıştır Teknoloji, insanlığın en temel ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olmuştur İnsanlar acil durumlarda ve zaruri ihtiyaçlarını karşılamak için teknolojiden yararlanmak durumunda kalmışlardır Teknoloji belirli amaçlara ulaşmak için organize bilgiyi uygulamasını temel alarak fiziksek objeler ve kuramsal formlarla ortaya çıkan bir sistemdir Teknolojiyi savunanlar, teknolojinin geçmiş tarihine bakarak ve geleceğini düşünerek yüksek yaşam standardı, çok seçenekten özgürce seçim olanakları, daha fazla boş zaman ve gelişmiş iletişim sistemlerigibi yararlardan söz etmektedirler Teknoloji tarihine baktığımız zaman görülecektir ki, insanlar temel ihtiyaçlarını karşılamak için yaratıcılıklarını kullanarak birçok yeni icatlar yapmışlardır
Böylece insanlarla makinalar arasında ortak bir yaşam ilişkisi doğmuştur Ancak kendilerini yeniden üretemeyen,
geliştiremeyen makineler, daima insanların yaratıcı düşüncesine muhtaç olmuşlardır Ayrıca teknoloji tarihi bize
göstermektedir ki, bazen karmaşık teknolojik gelişmelerin aniden ortaya çıkması yaratıcı kabiliyete sahip insanların var olmasıyla mümkün olmuştur Teknolojinin sonuçları hiç kimsenin inkar edemeyeceği kadar açıktırİnsanların ortaya çıkan temel ihtiyaçlarını sağlamak teknolojinin ana hedefidir Yapılan bir icat teknolojinin gelişmesini sağlamaktan ziyade insanların daha refah bir topluma ulaşmasını sağlamak için yapılmış olduğu unutulmamalıdır Makalenin amacı; teknolojik gelişmenin, gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır
TEKNOLOJİ VE BİLİM
Teknolojideki gelişmeler bilgi toplumuna geçipte, bilimin yardımı ile olmadan gelişmiştirBu geçiş döneminde talebin yoğun olması nedeniyle söz konusu talebin karşılanması için insan emeğinden tasarruf eden makinaların yapılmasına çalışılmıştır Ancak modern bilimin ortaya çıkmasıyla teknoloji, bilimin hakimiyeti altına girmiştir Böylece planlı bir çalışma neticesinde, üretilen birçok ürün insanlığın hizmetine sunulmuştur Bilim ve teknoloji arasındaki ilişki zamanla değişen sanayi sektörü ve uluslararası alanda kendini gösteren dinamik bir olgudur Dinamiktir, çünkü teknolojik gelişme ekonomik gelişmenin dört misli hızla gelişmektedir Bu gelişme uluslararası alanda kendini göstermekte olup devamlı bir şekilde ekonomik, politik ve sosyal alanlardaki değişmeleri gündeme getirmektedir Bilimdeki gelişmeler teknolojideki ilerlemenin olmazsa olmaz koşulu olmuştur Ancak teknolojinin bilime olan bağımlılığı tek yönlü bir bağımlılık değildir
Bilimdeki ilerlemeler teknolojide gelişmelere bağımlı hale gelmiştir Aslında bu iki disiplin içten içe ve sürekli birbirini dokumakta ve çoğalmaktadır Şöyle ki bilim teknolojiyi doğurur ve daha çok bilim üretmek için doğurduğu teknolojiyi kullanır, sonuçta daha çok bilim daha çok teknoloji üretir Daha açık bir değişle bilimsel bulgulardan teknoloji aşamasına geçiş ya da teknolojik bulguların bilim alanında bir üretim aracı olarak kullanılır hale gelmesi giderek hız kazanmakta, aradaki geçiş süresini giderek azaltmaktadırÖyle ki bazı alanlarda bilimsel uğraşın nedene bitip teknolojik uğraşın nedene başladığı kestirilemez hale gelmiştir Gerek bilim ve teknoloji arasındaki giderek artan karşılıklı etkileşim ve bağımlılık, gerekse bu ikilinin bütünleşmeye doğru gidişi nedeniyledir ki, teknoloji üzerindeki bir vurgulama her zaman bilim üzerinde de bir vurgulama anlamına gelir, biri diğerini dışlamaz, aksine zorunlu kılar Bilgi üretebilmek için daha önce başkalarınca üretilmiş bilgilerden yararlanmak sorunludur Aksi halde daha önce harcanan onca emek, zaman ve para gereksiz tekrarlar için harcanabilir Üretilen bilgiye erişim ve onu özümseyerek kullanma becerisi özellikle kaynakları kıt, gelişmekte olan ülkeler için büyük önem taşımaktadır Daha önce üretilmiş bilgi üzerinde çalışmak yalnız kaynak israfına değil zaman kaybına da yol açmaktadır Gelişmiş ülkelerde özellikle IIDünya Savaşı`ndan sonra gözlenen çarpıcı ekonomik atılımın ana kaynağının, bilimsel ve teknolojik bilgi birikimi olduğu gerçeği artık bilinmektedir Buralarda teknolojinin devletle olan ilişkisi çok önemlidir Çünkü sözünü ettiğimiz teknolojik gelişmede başta eğitim, iletişim, enerji, ulaşım gibi ihtiyaçları karşılama yükümlülüğü, devlete ait alt yapı meselesidir ABD`nin bugünkü eknolojik ilerlemesini ve süper güç olmasına IIünya Savaşı`ndan önce Avrupa`dan kaçan bilim adamlarının ileri düzeydeki bilgilerini Yeni Dünya`nın zengin kaynakları ile birleştirerek yeni teknolojilerin üretilmesinde kullanılıp, kullanılmadığı tartışılan bir husustur Teknolojinin temini için üç temel seçenek bulunmaktadır Birinci seçenek firmanın kendi içlerinde araştırma yaparak ihtiyacı olan teknolojiyi üretmesidir Bu uzun vadeli bir seçenektir Ayrıca alt yapısınında sağlanmış olması gerekmektedir Özellikle ilk 510 yıl süreli ARGE yatırımı şarttır İlk yıllarda bu yatırımın hiçbir getirisi yoktur Ancak bir süre sonra başarı elde edilince yatırımın getirisi yıldan yıla artar
Sağladığı yararlar ise:
1 Gelecekteki yatırımlar için bilgi birikimi sağlar
2 Firma dışından teknoloji temini için teknoloji transferinde firmanın pazarlık gücünü arttırır
3 Etkin teknoloji transferi için uzman yetiştirilmesinin sağlar
4 ARGE faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek yan ürünler ile işletmenin ürün yelpazesini genişletmesine katkıda
bulunur
İkinci seçenek teknoloji transferini gerçekleştirmektir Birinci seçeneğe göre daha az risklidir Kârlılık ilk 35 yıl içinde
sağlanabilir ARGE yatırımı ile istenilen teknoloji kısa zamanda temin edilir Ancak transfer edilen teknolojinin firma koşullarına uyarlanması ve teknolojinin güncel tutulabilmesi için ARGE yatırımlarından vazgeçilmemesi gerekir Ayrıca sakıncalar bulunmaktadır
Bunlar ise;
1 Transfer anlaşmalarından gelen kısıtlamalar
2 Transfer için belirlenen teknolojilerinin firmaya uygunluk derecesinin saptanmasında karşılaşılan zorluklar
3 Teknoloji pazarlarında daha ziyade eski ve terk edilen teknolojilerinin satışa sunulması gelmektedir
Bu dezavantaj maddeerinin bazılarının ortadan kaldırılmasında devlet politikalarının rolü önemsenecek boyutlardadır Üçüncü seçenek ise bilinen teknolojilerin kullanımının yani hangi eknolojik seviyede isek onu biraz modernize edilerek kullanmaktır Bu ise en az ARGE yatırımı gerektiren en az riskli seçenektir Yatırım en kısa zamanda kârlılığa geçer Yatırımların zaman ve para ihtiyacı önceden belirlenebilir Ancak bu tür yatırımlar firmalara yatırım üstünlüğü getirmez En kısa sürede demode ve edki hale gelir Bu üç seçenekten bir tanesini veya karmasını uygulamak en avantajlı durumdan bilimin, teknoloji üzerindeki etkisi her sanayi dalına göre farklılık arzeder Sanayileşen ülkelerde bilim, büyük ölçüde teknolojinin emrine girmiştir
TEKNOLOJİ VE YATIRIM
Yatırım gelişmeyi ve büyümeyi sağlamanın en iyi yoludur Yatırımlarda yeni teknolojilerin uygun olanını seçip, uygulamak daha yaygın bir görüştür Aksi taktirde eski teknolojileri yatırımlarda kullanmak gelişme ve büyümeyi sağlamaz Yeni teknolojilerin ortaya çıkması piyasaların canlanmasını ve toplumun beklentilerinin gerçekleşmesini sağlar
Sermaya birikimi ile teknolojik gelişme arasında karşılıklı etkileşim vardır Yatırım yapılmasını sağlayacak sermaye birçok avantajlarıda beraberinde getiren teknolojilere yönelir
Sermaye, iktisadi büyümenin temel kaynağıdır Sermaye, aynı zamanda teknolojik gelişmeninde temel taşını oluşturur Birbiri içine girmiş bu iki olgu, ülkelerin gelişmesini ve büyümesini sağlar Sermaye teknolojik gelişmenin itici gücüdür Yüksek düzeyde sermaye birikimi olan ülkelerin teknolojilerindeki gelişme daha hızlıdır
Gelişmekte olan ülkelerde ise sermaye birikimi az olduğundan teknolojik gelişmenin hızı da yavaş olur Bu durumlarda ise devletlere büyük görevler düşmektedir Devletler sermayenin yönlendirlmesinde ve verdiği teşviklerle teknolojik gelişmeyi sağlarlar Teknolojik gelişmenin sermayedeki büyümeden bağımsız olmadığını devletlerin bilmesi ve ona göre hareket etmesi gerekir
Teknolojinin gelişmesinin sağlanması fiziksel yatırımlara ihtiyaç gösterir Böylece istihdam artar, toplumun ihtiyaçları daha kaliteli ve ucuz olarak sağlanır Refah düzeyi artan toplumda sermaye birikimide artar Böylece bir döngü meydana gelir ki bu devletleri az gelişmişlik düzeyinden gelişmiş ülkeler düzeyine çıkarır
Teknolojik gelişme neticesinde otomasyon hızla gelişmiştir Otomasyon alanında büyüme binlerce farklı özellikte otomatikleştirilmiş makinenin ortaya çıkmasına ve gelişmesine neden olmuştur Birbirine bağlı çalışan makinalar, sayısal kontrollü makinalar, robotlar, otomatik kalite kontrol denetimini yapan sistemler, otomatik tanıma sistemleri ve otomatik proses kontrolü yapan sistemler bu konuda başı çeken ve dikkate değer olanlarıdır
Gelişmiş ülkeler teknolojik gelişme neticesinde otomasyon alanında yapmış olduğu bu sistemleri pazarlamak için gelişmekte olan ülkeleri seçerler
Ancak gelişmekte olan ülkeler ileri teknoloji kullanılan alanlara yatırım yaparak ileri teknoloji içeren ürünleri imal edip bilahare de ihraç etmek amacını gütmelidirler
Gelişmekte olan ülkelerdeki pazar potansiyellerini hesaplamak ve tahmin etmek oldukça zor bir iştir Bu ülkelerde ileri teknolojiye sahip olan sektörler ile geleneksel sektörler beraberce yaşamaktadırlar İleri teknolojiye sahip olan sektörler bu ülkelerde pazarını geliştirmesi oldukça zor olacaktır Örneğin; Hint pazarındaki bir otoritenin gözlemine göre Bir Hint köylüsü birçok ürün olmadan iyi bir hayat yaşayabilir Diş macunu, el ve banyo sabunu, kahve gibi şeyler şehirli ve yarı şehirli hintli için gereklidir ama Hint köylüsünün fazla parası olmadığından sadece çok gerekli olan şeylerin alımına gidecektirYani yeterli miktarda parası olmadığından gerekli olduğu halde, ona göre ikinci dereceden ihtiyaç olan ürünlerinin alımından vazgeçecektir Bu nedenle ithalat ağırlıklı ekonomilerde ileri teknolojiye sahip olan sektörlerin pazar payını geliştirmesi oldukça zordur Bu durumda uzun dönem içinde pazar payını arttıracak pazarlama stratejileri ve planlamalarında önemli kararlar almak mecburiyetinde kalırlar İşletmelerin önemle üzerinde durması gereken bir hususta, öncelikli olarak hangi ürünü hangi teknoloji ile üreteceği konusudur Bu konuda işletmeler her zaman yanlış girişimde bulunabilirler Üretilecek yeni ürünün özelliklerinin ve fonksiyonunun ne olacağının belirlenmesinde ne kara çalışma ve zaman gerekeceği değil, ürünün pazar tansiyelinin (umulan ortalama satış) ne olacağının bilinmesi, öncelikle bilinmesi gereken bir husustur Büyük riskli projeleri takip etmek ve neticesinde yeni pazarlar yaratıp satış ile kârların büyük olmasını sağlamak işletmeler için büyük bir ödüldür Bunu için teknoloji öyle seçilmelidir ki sözü edilen ödül gerçekleşsin Aksi taktirde halen bazı kamu kuruluşlarında tespit edildiği gibi birçok yeni teknolojiler çürümeye mahkum edilmiş bir köşeye atılarak aslanmaya yüz tutmuş ve hurda olarak işlem yapılmayı bekler durumda kalmış olduğu görülmektedirBu nedenle teknoloji öyle seçilmeli ki bu ürünün performarsını arttırmalı, müşteri ihtiyaçları doğrultusunda teknik olanaklar, masraf ve şirket olanakları doğrultusunda gerçekleştirilmelidir Teknik fizibilite uzmanlar tarafından dikkatli ve titiz çalışma neticesinde hazırlanmalıdır Burada teknolojilerin karşılaştırılması, birleştirilmesi ve uyum içinde çalıştırılabilmesini sağlayacak şekilde hazırlanacak fizibilite ile transfer edilecek teknoloji işletmeye yarar sağlamalıdırTürkiyede tüm önemli teknolojiler 1930 yıllarından başlayarak, devlet eliyle yapılan yatırımlarla transfer edilmiştir 198092 yılları arasında 707 lisans anlaşmasıyla gelen teknolojilerin önemli bir kısmının %88`i imalat sektörlerine aittir (OECD,
Türkiye 59,60) Böylece Türkiye, uçak montajından oto üretimine, kamyon ve çamaşır makinası tasarımından yeni inşaat tekniklerine değin pekçok teknolojik yeniliği üretim alanında gerçekleştirmiş, bir sanayi malları ihracatçısı konumuna ulaşmış, ileri teknolojiler üretme aşamasına gelmiş bulunmaktadır
Dünya ekonomisi IDünya Savaşı öncesinden başlayarak uyumlu büyümenin gereğine inanmıştırBu husustaki çalışmalardan kesin sonuçlar alınamamıştır ABD, japonya gibi teknolojik açıdan ileri düzeyde olan ülkelere
baktığımız vakit, bunların kendi tempolarını, ritimlerini diğer ülkelere zorla kabul ettirdiklerini ve hatta birçok endüstri dallarında onları darboğazlara sokmakta olduklarını görmekteyiz Bu yeni teknolojileri güçlü şekilde kullana ülkeler, bilgi, kültür ve gelişme modelini tüm ülkelere empoze etmektedir Bu durumdan kurtulmak için
yapılacak en önemli iş, ileri teknoloji kullanılan alanlara yatırım yapmak ve sonucunda ileri teknoloji içeren bu ürünleri ihraç etmektir Bu Türkiye`nin de ana amacı olmalıdır TÜBİTAK, TTGV ve TÜSİAD tarafından düzenlenen 1 Teknoloji Kongresi`nde teknoloji önderi uluslararası firmaların konuyla ilgili yetkililerinin de
katılımıyla teknolojiyle sanayii ve toplumsal gelişme arasındaki ilişkiler tartışıldı Birleşmiş Milletler Sinai
Geliştirme Örgütü UNIDO`nun 1997 Küresel Sanayii Gelişme Raporu`nda yer alan 19901994 yıllarına ait imalat sanayii yatırımlarında ileri teknoloji kullanılan alanların aldığı paylar ile düşük teknoloji yatırımlarının paylarına ilişkin verilerine bir göz atalım Tabloların tetkikinde görüleceği üzere Türkiye`de, düşük (eski) teknoloji kullanılan alanlara yapılan yatırımların toplam imalat sanayi yatırımlarındaki payı %69, orta düzeyde teknoloji kullanılan alanlara yapılan yatırımların %23`ler civarında kaldığı görülmektedirAyrıca Türkiye`nin ihracatında ileri teknoloji içeren ürünlerin payı %8 dolaylarında kalırken bu paydan Singapur %70 Malezya %67 İrlanda %63
Güney Kore %42 Tayland %36 Meksika %35 İsrail %28 aldığı görülmektedir
Türkiyenin ileri teknoloji kullana alanlara yatırım yapması zamanının gelip geçmekte olduğu yukarıda açıklanan bilgilerden anlaşılmaktadır
TEKNOLOJİ VE İŞLETME
Teknolojiye ilişkin kararlar işletmeler düzeyinde yatırım projelerinin hazırlanması ve değerlendirilmesi aşamalarında alınır Teknoloji, işletmeleri amaçlarına ulaştırabilecek araçların en önemlilerinden biridir Bu nedenle işletmeler yatırım planlaması aşamsında gerek duydukları üretim bilgisi düzeyine, diğer bir ifade ile teknolojiye ilişkin kararları en etkin biçimde, doğru ve yerinde almak zorundadırlar Teknolojinin transfer edilmesi ve transfer edilen teknolojinin ülke koşullarına uyarlanması önemli bir husustur Elinizde birçok alternatif bulunabilir Burada en önemli sorun mevcut alternatiflerin tam ve doğru olarak bilinmesidir Teknoloji seçimi kararı çok çeşitli yol ve yöntemlerle ele alınabilir Ancak bilimsel yöntemlerle alınan kararlar işletmeyi amacına daha kısa yoldan ulaştırır
Bilimsel yöntemlerle alınacak kararlarda, ulaşılmak istenen amacın ve bu amaca ulaştıracak alternatifleri karşılaştırmak ölçümlenecek kriterlerin önceden açık olarak belirlenmesi gerekir Karar alma sürecinin etkinliği ve kararın akılcılığı amaçlanan sonucu en iyi biçimde veya en üst düzeyde gerçekleştiren alternatifin seçimi ile sağlanır
Alternatif teknolojilerin ve üretim sistemlerinin gerçekçi ve akılcı bir değerlendirilmesi, üstünlük ve sakıncaların doğru ölçülmesi önceden belirlenen amaçlar ve bağlı amaç kriterleri ile sağlanabilir Üretim yapan imalatçı işletmeler, teknolojik gelişmeye ayak uydurmak mecburiyetindedir Aksi taktirde piyasadan silinip yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar Gelişmekte olan ülkelerde, teknolojik gelişmenin, ARGE harcamaları ile olan ilişkisi teknolojik gelişmeyi özümseme ve uygulama yönündedir Ve bu ülkelerde küçük, orta ve büyük işletmelerin katkısı ve bakış açıları farklı olmak zorundadır Küçük işletmelerin yetersiz mali kaynakları, gelişmiş, yetenekli insan gücü azlığı, bilgiyi belirlemede, sağlamada ve kullanmada yetersiz kalma teknolojik gelişmeyi gerçekleştirmede güçlükler ortaya çıkarmaktadır Büyük işletmeler ise, küçük işletmelerde belirtilen bu güçlüklerden uzak kalırlar Ancak büyük işletmelerde bürokrasi, esnek olmayan iç ilişkiler, hızlı karar verememe gibi bazı sakıncalar bulunmaktadır Büyük işletmeler ARGE için harcanacak parayı en az düzeye indirebilirler
Küçük işletmeler teknolojik gelişmeyi yaratabilmek için üniversite ya da kamu araştırma kurumlarından istifade ederler Böylece teknolojik gelişmeden faydalanmaya çalışırlar Ancak gerek büyük gerekse küçük işletmelerde teknolojinin gelişmesi ülkenin gelişmişlik düzeyi, toplumsal yapısı, ülkenin coğrafi yapısı, piyasaların genel durumu, siyasal istikrar gibi faktörlerin etkisi altındadır Bu faktörlerin ülkeden ülkeye farklılıklar göstermiş olması nedeniyle ülkeler arasında teknolojik gelişmenin yerleşmesi açısından farklılıklar görülmesi olağandır Burada belirtmemiz gereken önemli bir hususta teknoloji gelişimi ile ARGE arasındaki ilişkinin özel olarak incelenmesidir
Teknolojik gelişme sonunda, pazar ihtiyaçlarının karşılanmasında ihtiyaç olan ürünlere yönelik ARGE çalışmalarını yöneltmek başarıya ulaşmanın anahtarıdır Eğer bir şirket iyi çalışmayan teknolojileri seçer, üretimi zor olan, pazara girmesi geciken ve planlanan hedefi yerine getiremeyen bir ürüne zaman harcarsa, rakipleri bu fırsatı değerlendirerek pazarı ele geçirebilirler Bu nedenle şirketler seçilecek teknolojilerde çok dikkatli davramalıdırlar İşletmeler piyasada lider veya takip eden olmaya karar vermelidir Her iki yaklaşımda da başarılı olabilirler fakat her biri farklı bir stratejik duruş gerektirir Bu nedenle, birçok firma teknolojik liderliğe yönelik bir hedef ortaya koyar Gelecek yüzyılda başarılı olabilmek için işletmeler uyum ve esnekliğe ihtiyaç duyacaklardır
İşletmeler rekaber edebilen tamamen kontrol edilebilir ürün ve pazar değişikliklerine ihtiyaç duyacaklardır Hatta iş aktivitelerinde kullanacakları teknoloji çeşitlerini düşünmeye ihtiyaç duyacaklardır Gelişmekte olan ülkelerde işletmeler, muhtelif kanallardan transfer ettikleri yeni teknolojileri uygulamaya koymakta zorlanmaktadırlar Yeni bir teknoloji transfer edildikten sonra onu uygulayabilecek kişilerin eğitimi ve bu teknolojinin kullanılabilecek hale getirilmesi belirli bir zaman almaktadır Gelişmekte olan ülkelerde bu zaman oldukça fazladır Örneğin Türkiye`ye transfer edilen teknolojiler genelde ileri teknolojiler olmamalarına rağmen, bu teknolojilerin tam anlamıyla uygulanabilmesi için geçen sürenin 6 aydan fazla olduğu bilinmektedir
Hem gelişmiş ülkeler, hemde gelişmekte olan ülkeler, açık Pazar Ekonomisi`nde artan rekabet koşullarında yaşayabilmek için yeni teknoloji alımı ve kullanımının ne kadar önemli olduğunu çok iyi bilmektedir Ancak, yeni teknoloji alımını engelleyen veya yavaşlatan bir takım unsurlar olduğu da unutulmamalıdır Bunlar semaye, bilgi yetersizliği, belirsiz pazar koşulları, ARGE`deki kısıtlar, çalışanların tepkisi, mevcut teknolojinin durumugibi unsurlardır Bu hususta ABD ile Türkiye gibi biri gelişmiş ötekisi gelişmekte olan iki ülkeyi karşılaştıralım
Engelleyen Unsurlar
Amerika% Türkiye%
Sermaye 20 29
Bilgi Yetersizliği 2 27
Belirsiz Pazar Koşulları 29 23
ARGE`de Kısıtlar 15 19
Çalışanların Tepkisi 10 2
Mevcut Teknoloji 24 0
Burada üzerinde durulması gereken bir husus işletmelerin teknolojilerini yenilemek için yaptığı girişimlerdir Tüm ülkelere büyük ve önemli teknolojiler devlet eliyle transfer edilmiştir Sonradan devlet ile özel sektör beraberce transfer gerçekleştirmeye çalışmışlardır Firma içi teknoloji üretiminin giderek daha pahalı, aşırı ölçekli ve daha ileri uzmanlık isteyen alanlara kaymış olmasından teknoloji ortaklıkları gündeme gelmiştir ARGE yönetimi, tekniklerin zaman içinde gelişmesi, firmaların teknoloji ortaklıkları yapmalarına imkan veren bir etkendir Genelde, teknoloji ortaklıklarının tipleri ve aşamaları bir ürün devresi temasındaki karakteristiklere uymaktadır
TEKNOLOJİ VE SANAYİ
Teknolojik gelişmeler bir işletmenin üretim gücü ile ve pazar konumunu çeşitli şekillerde etkiler En başta teknolojik gelişmeler işletmenin ürün ya da hizmetlerinin pazar kullanımını ve önemini etkileyerek satış artışı hızlandırabilir ya da yavaşlatabilir Teknolojik gelişmeler ikinci olarak, bir işletmenin kullandığı üretim proseslerinin üretkenliğini ve maliyet verimliliğini etkileyebilir Bu da firmanın maliyet rekabet gücünü etkiler Teknolojinin maliyet üzerindeki etkisi, hem üretimde hem de sabit giderlerde söz konusudur Üçüncü olarak da teknolojik gelişmeler işletmenin kullandığı satış ve dağıtım sistemlerinin üretkenliğini ve maliyetini etkiler Son olarak da teknoloji ile gelişmeler bir işletmenin personel becerilerinin (yeteneklerinin) bileşimini önemli derecede arttırabilir
Bu sözünü ettiğimiz hususlar bir işletmenin rekabet gücünü etkiler Buraya kadar sözünü ettiğimiz işletmeler sanayi işletmeleridir Yani sanayi sektörüdür Hizmet sektörü diye bilinen diğer sektörlerde de teknolojinin gelişmesi, birçok avantajlar sağlayacaktır Ancak sanayi sektöründe etkisi daha geniş ve etkin olacaktır Ayrıca, teknolojinin gelişmesinden en çok yararlanan da sanayi kesimi olmaktadır İleri teknolojiler uluslararası rekabet gücünü kazandırdığı ülkelerde ayrıca ileri teknolojileri uygulayan işletmeler üretim maliyetini düşürdüğü için satış fiyatını da düşürür Bunun neticesinde satış miktarı ve kârı artar Düşük fiyatlarda rekabet edemeyen işletmeler eninde sonunda kapanmaya mahkum olacaklardır Yenilik yapan işletme piyasalarda tekelci konuma geçebilirBu tekel konumuna geçen işletme kâr elde edebilmek için ürün fiyatını düşürerek bu iş kolunda birçok işletmenin kapanmasına yol açabilir Böyle durumlarda devlet gerekli tedbirleri almak mecburiyetindedir Teknoloji gelişmesinin işletme ve sektör üzerinde etkilerini dikkatli olarak incelemek gerekir Bu incelemede hızla değişen teknolojiye uyum sağlama yeteneği yeni teknolojiler üretmek ve bu teknolojileri hızlı ve yaygın bir biçimde üretime uygulamaktır Teknoloji üretme yeteneği olmayan ülkelerde ise teknolojinin çeşitli yollarla transfer edilerek üretime uygulanması önem kazanmaktadır Bu durumda sanayi stratejilerinin makro ve mikro düzeyde tartışılması gerekir
Sanayi stratejilerinin değerlendirilmesine makro yaklaşımlar, sektörel düzeyde sanayi stratejilerine göre öncelik kazanmaktadırlar ve yaşamsal niteliktedirler Bu anlamda makro düzeyde sanayi stratejilerinin üç önemli unsuru söz konusudur Bunlar teknoloji üretmeye ve ileri teknolojilerin hızla yayılmasını sağlayarak üretime yayılmasına yardımcı olacak temel unsurları içermektedir Bu unsurlar istikrarlı makro ekonomik ortamı, eğitim sistemi ve teknolojinin hızla yaymasını kolaylaştıracak kuramsal süreçlerdir İstikrarlı Makro ekonomide ortamın istikrarlı olması neticesinde girişimciler yatırımlarını ertelemeyeceklerdir ve üretken olmayan spekülatif yatırımlara kaçamayacaklardır İstikrarlı makro ekonomik ortam iki özellik taşır Birinci özellik fiyat artışlarının düşük seviyede yani enflasyonun düşük olmasıdır İkinci özellik ise hükümetlerin inandırıcı olan politikalarını kararlı bir şekilde uygulamaya devam edebilmesidir Eğitim Sisteminin ise teknoloji üreten yaratıcı insan yetiştirmeyi ve yeni teknolojilerin hızla üretime uygulanmasını sağlayacak nitelikli insanların eğitimini verecek şekilde oluşmasını sağlamalıyız Bugğn gelişmiş ülkelerde dahi eğitim sistemlerinin yetersizliği, nasıl iyileştirileceği konusunda yoğun tartışmalar yapılmaktadır Teknolojinin yayılmasını kolaylaştıran kuramsal süreçler ayrı bir önem taşımaktadır
Bilhassa Türkiye`de bu kuramsal yapının kurulması, finansal sistemin reformundan, rekabetin korunması konusunda yapılacak düzenlemeler ile vergi reformunun yaşama geçirilmesine kadar birçok alan kapsamaktadır Ayrıca Türk sanayisinin, ileri teknolojileri, üretime uygulamaya zorlayacak toplumsal baskıların olmayışı,
Türkiye`deki işletmelerin dış ve iç koruma duvarları arkasında saklanarak ileri teknolojileri, üretime uygulama gereksinimini ve zorlamasını duymamalar, hızla değişen bir dünyaya ayak uyduramamasının başka nedenleri arasındadır Hızla değişen dünyamızda, yeni gelişmelerin doğal sonucu olarak sık sık değişiklikler meydana gelmektedir Bu değişiklikler de; sosyal ekonomik çevre ile işletmelerin stratejilerinde, yapısında ve yönetiminde çok yaygın etkileri olan değişikliklere yol açmaktadır
Bu durum karşısında işletmeler karmaşıklık ve belirsizlikler altında faaliyetlerini yerine getirmek zorunda kalmaktadırlar Ancak şu bir gerçektir ki teknolojinin değişmesi de ekonomiyi yeni bir büyüme dalgasına doğru götürmektedir
Ekonomideki büyümenin ana ölçüsü, ülkedeki Gayri Safi Milli Hasılanın artışı olarak ortaya çıkmaktadır GSMH içindeki tarım, sanayi ve hizmetler ana sektörlerin payları o ülke ekonomisi için çok şeyler ifade etmektedir GSMH içinde tarımın payı büyükse, o ülke ekonomisi tarım ülkesi, sanayinin payı büyükse, sanayi ülkesi olarak tanımlanmaktadır
Ekonominin belirli bir yıl içinde nasıl değişim gösterdiğini büyüme oranları ile anlarız Büyüme ile kazanırız Yeni yatırımlar artar, şirket kuruluşları hızlanır, iş bulanların sayısı artar, tüketim artar, yabancı sermaye girişi canlanır Türkiye`de her %1`lik bir büyüme 100000 kişiye yeni iş olanağı sağladığı yapılan bir araştırmadan tespit edilmiştir
Ekonomik Büyüme
Büyüme ile kazanılanları gelişmekte olan bütün ülkeler istemektedirler Böylece toplumları refah seviyesine ulaşmış olacaklardır Bunu sağlayabilmek için de, gelişmekte olan ülkeler, sahip olduğu teknolojileri, gelişmiş ülkelerin sahip oldukları teknolojiler seviyesine çıkarmak mecburiyetindedirler Teknolojinin gelişmesi neticesinde ekonomi büyük ölçüde etkilenecektir, çünkü teknolojinin gelişmesi mal ve hizmetlerin üretiminin artışını getirecek, o da GSMH`lerin artışı ve neticesinde de büyüme hızı artacaktır Teknolojinin gelişmesi ile büyüme arasında yakın bir ilişki bulunduğu anlaşılmaktadır Gelişmekte olan ülkeler ile gelişmiş ülkeleri büyüme ve üretim yönünden karşılaştıralım
İmalat sanayi genellikle sanayi sektörlerin en dinamik bölümü olduğundan ayrı gösterilmiştir
SONUÇ
Gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik büyüme gelişmiş ülkelere nazaran daha büyüktür Çünkü gelişmekte olan ülkelerin toplumları gelişmşi ülke toplumlarının faydalandıkları tüm imkanlardan yararlanmak istemeleri ve yeniliklere aç olmaları ile yeniliklerin getirdiği nimetlerden faydalanmak istemeleri onların en doğal hakkıdır
Teknolojik gelişmeden yararlanmanın ülkeden ülkeye farklılık gösterebileceğini belirtmiştik Burada devlete büyük görevler düşmektedirDevlet, alt yapı yatırımları, teşvikleri, toplumu yönlendirme ve eğitim ve öğretim gibi alt yapı hizmetlerine eğilmelidir Yapılan etkili çalışmaların sonucunda gelişmekte olan ülkeler teknolojik gelişmeye az veya çok kavuşmuş olacaklardır Ekonomik büyüme oranlarının gelişmekte olan ülkelerde büyük olması normaldir
Çünkü bu ülkelerdeki doyumsuzluk büyük boyutlardadır Gelişmiş ülkelerdeen büyük neden işletmelerin kâr elde etme ile pazardan pay kapma istekleri bulunmaktadır Ayrıca gelişmiş ülkelerde teknolojinin getirdikleri neticesinde üretim miktarı fazlalaşmakta, kalite ve ucuz ürünlerin yanı sıra ürün çeşitliliği de eklenince bazı mamüller eskimeden yeni cazip, değişik fonksiyonlu yeni ürünler piyasayı kaplamaktadırBu da GSYIH`lerin dağılımını gösteren üretim tablosunun incelenmesinde ortaya çıkmaktadır Ülkemizin de başta devlet desteği ile gelişmiş ülkeler seviyesine çıkması ve Türk toplumunun da , gelişmiş ülkeler toplumlarının teknolojik gelişmelerden yararlandığı gibi yararlanmasını istemek en tabii hakkı olduğu kanısındayım Türkiye`de yatırımlarının planlaması yapılırken ileri teknoloji kullanan alanlara yatırımların yapılması gereklidir Tabii bunun için de istikrarlı makro ekonomik ortamı sağlamak, eğitim reformunu yapmak ve teknolojinin yayılmasını kolaylaştıracak kararları almak mecburiyeti de bulunmaktadır (Bu milli makro sanayi stratejilerini tespit etme gereğini ortaya çıkarır) Devletin üzerinde durması gereken konu, ileri teknoloji alanlarında sanayi kesimiyle işbirliği içinde olmayı sağlamaktır
Öncelikle üzerine düşen alt yapı hizmetlerini (ulaşım, iletişim, enerji vs) yapmak birinci görevi olmalıdır Sanayi kesiminin teknolojik gelişmeyi sağlayacak alanlara yapılacak yatırımlarla teknolojik gelişmenin devamını sağlayacak, olmazsa olmaz koşulu olan ARGE yatırımlarına destek olmak ve hatta yönlendirici bir rol oynamak, devletin ve hükümetlerin ana görevi olmalıdır
Dr Yılmaz GÖBENEZ (marmara üniv öğretim görevlisi)
KAYNAKÇA
1 Gönen EHabletmitolu $; Teknoloji ve Elik Standartyıl 37, Sayı 439, Temmuz 1998, s78
2 Erol İ İktisadi Gelişme Açısından Bilim ve Teknoloji, Egevizyon Sayı 11 Aralık 1996, s22
3Göker Aykut H; Serbest Pazar Ekonomisi Ülkelerinde Sanayileşme Teknolojiye Yetişme Politikaları ve Devletin Rolü TMMOB Yayın No 152, Ankara 1993, s9798
4 Gürdal Oya; Endüstri, Enformasyon, Kalkınma Etkileşimi, 93 Sanayi Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt 1 TMMOB Yayın No 160 , Ankara 1993, s6063
5 Yetiş Nuket; Teknolojik Gelişme, Teknoloji Sanayi Paneli ISOKOSGEB İstanbul 1993, s27
6Bulutay Tuncer, Teknoloji ve İstihdam DİE Yayın No 2101 Ankara 1993, s 48
7 Butcher R; Nodern Management Techniques 3Baskı Sohn Wiley and Sons Inc New York USA 1991, s 180
8 Cateora PR; International Marketing 7 Baskı IRVIN Boston USA 1990, s311
9 Wilson CC, Kennedy ME, Trammell CS; Sperior Product Development; Managing The Process for Innovative Products Blackwell Ltd Massachusetts USA 1996 s19
10 Türkcan Ergun; Bilim ve Teknik Sayı 358 Eylül 1997 Ankara 1997 s88
11 The Ekonomist 4 Ocak 1997, s71
12 Özdaş Nimet; İleri Teknolojilerin Önemi ve Türkiyenin Teknoloji Savaşındaki Yeri, TÜBİTAK Bülteni C 6 sayı 6, 1998, s15
13 Milliyet Gazetesi, 351998 tarih
14 Barutçıgil İG Üretim Sistemi ve Yönetimi Teknikleri Uludağ Üniversitesi s94
15 Bulutay Tuncer; Teknoloji ve İstihdam DİE Yayın No 2101 Ankara 988, s4753
16 Iansiti MWest J; Turning Great Research into Great Products, Harward Business Review MayısHaziran, s69
17 Pearce JA, Robinson RB; Stratejik Management IRWIN Boston USA 1991, s222
18 Kroenke DM; Management Information Systems 2 Baskı, McGrawHill Watsonville 1992, s558
19 Alp No; Alp B; Teknoloji Transferinde Karşılaşılan Güçlükler, MM Makine Magazin Sayı 9 Ocak 1997 s51
20 Türkcan Ergün; Bilim ve Teknik Eylül 1997, Sayı 358, Ankara 1997, s86
21 Crego ET Schiffrin PD Gun, RA Kaus JC; İş Planlaması Çeviren Vedat Üner Rota Yayınları 1Baskı 1993, s7778
22 Çapoğlu Gökhan; Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Makina ve Metal Teknolojisi Dergisi Ocak 1994, s33
23 Özgen H Türk Murat; Bilgi Toplumunda Yeni Bir Yönetim Felsefesi; Bilgiye Dayalı Organizasyonlar Verimlilik Dergisi, MPM Yayını Sayı 19982, Ankara 1998, s145
24 Capital Ocak 1994Sayı 1, s63
25 DİE Türkiye İstatistik Yıllığı
Kaynak:genbilim
İnsanlık tarihi üç büyük değişim geçirmiştir Birinci değişim tarım toplumuyla, ikinci değişim sanayi toplumuyla, üçüncü değişim bilgi toplumuyla yaşanmaktadır İnsanlık tarihi kadar eski olan teknoloji bu söz konusu üç değişim boyunca vardıBilinen en eski teknolojiler taştan yapılan bıçak, ok ve baltaların yapımıydı Daha sonra ise taştan metale geçilmiş olup taştan yapılan bıçak, ok ve baltaların yerini metalden yapılmış bıçak, ok ve baltalar almıştır Teknoloji, insanlığın en temel ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olmuştur İnsanlar acil durumlarda ve zaruri ihtiyaçlarını karşılamak için teknolojiden yararlanmak durumunda kalmışlardır Teknoloji belirli amaçlara ulaşmak için organize bilgiyi uygulamasını temel alarak fiziksek objeler ve kuramsal formlarla ortaya çıkan bir sistemdir Teknolojiyi savunanlar, teknolojinin geçmiş tarihine bakarak ve geleceğini düşünerek yüksek yaşam standardı, çok seçenekten özgürce seçim olanakları, daha fazla boş zaman ve gelişmiş iletişim sistemlerigibi yararlardan söz etmektedirler Teknoloji tarihine baktığımız zaman görülecektir ki, insanlar temel ihtiyaçlarını karşılamak için yaratıcılıklarını kullanarak birçok yeni icatlar yapmışlardır
Böylece insanlarla makinalar arasında ortak bir yaşam ilişkisi doğmuştur Ancak kendilerini yeniden üretemeyen,
geliştiremeyen makineler, daima insanların yaratıcı düşüncesine muhtaç olmuşlardır Ayrıca teknoloji tarihi bize
göstermektedir ki, bazen karmaşık teknolojik gelişmelerin aniden ortaya çıkması yaratıcı kabiliyete sahip insanların var olmasıyla mümkün olmuştur Teknolojinin sonuçları hiç kimsenin inkar edemeyeceği kadar açıktırİnsanların ortaya çıkan temel ihtiyaçlarını sağlamak teknolojinin ana hedefidir Yapılan bir icat teknolojinin gelişmesini sağlamaktan ziyade insanların daha refah bir topluma ulaşmasını sağlamak için yapılmış olduğu unutulmamalıdır Makalenin amacı; teknolojik gelişmenin, gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır
TEKNOLOJİ VE BİLİM
Teknolojideki gelişmeler bilgi toplumuna geçipte, bilimin yardımı ile olmadan gelişmiştirBu geçiş döneminde talebin yoğun olması nedeniyle söz konusu talebin karşılanması için insan emeğinden tasarruf eden makinaların yapılmasına çalışılmıştır Ancak modern bilimin ortaya çıkmasıyla teknoloji, bilimin hakimiyeti altına girmiştir Böylece planlı bir çalışma neticesinde, üretilen birçok ürün insanlığın hizmetine sunulmuştur Bilim ve teknoloji arasındaki ilişki zamanla değişen sanayi sektörü ve uluslararası alanda kendini gösteren dinamik bir olgudur Dinamiktir, çünkü teknolojik gelişme ekonomik gelişmenin dört misli hızla gelişmektedir Bu gelişme uluslararası alanda kendini göstermekte olup devamlı bir şekilde ekonomik, politik ve sosyal alanlardaki değişmeleri gündeme getirmektedir Bilimdeki gelişmeler teknolojideki ilerlemenin olmazsa olmaz koşulu olmuştur Ancak teknolojinin bilime olan bağımlılığı tek yönlü bir bağımlılık değildir
Bilimdeki ilerlemeler teknolojide gelişmelere bağımlı hale gelmiştir Aslında bu iki disiplin içten içe ve sürekli birbirini dokumakta ve çoğalmaktadır Şöyle ki bilim teknolojiyi doğurur ve daha çok bilim üretmek için doğurduğu teknolojiyi kullanır, sonuçta daha çok bilim daha çok teknoloji üretir Daha açık bir değişle bilimsel bulgulardan teknoloji aşamasına geçiş ya da teknolojik bulguların bilim alanında bir üretim aracı olarak kullanılır hale gelmesi giderek hız kazanmakta, aradaki geçiş süresini giderek azaltmaktadırÖyle ki bazı alanlarda bilimsel uğraşın nedene bitip teknolojik uğraşın nedene başladığı kestirilemez hale gelmiştir Gerek bilim ve teknoloji arasındaki giderek artan karşılıklı etkileşim ve bağımlılık, gerekse bu ikilinin bütünleşmeye doğru gidişi nedeniyledir ki, teknoloji üzerindeki bir vurgulama her zaman bilim üzerinde de bir vurgulama anlamına gelir, biri diğerini dışlamaz, aksine zorunlu kılar Bilgi üretebilmek için daha önce başkalarınca üretilmiş bilgilerden yararlanmak sorunludur Aksi halde daha önce harcanan onca emek, zaman ve para gereksiz tekrarlar için harcanabilir Üretilen bilgiye erişim ve onu özümseyerek kullanma becerisi özellikle kaynakları kıt, gelişmekte olan ülkeler için büyük önem taşımaktadır Daha önce üretilmiş bilgi üzerinde çalışmak yalnız kaynak israfına değil zaman kaybına da yol açmaktadır Gelişmiş ülkelerde özellikle IIDünya Savaşı`ndan sonra gözlenen çarpıcı ekonomik atılımın ana kaynağının, bilimsel ve teknolojik bilgi birikimi olduğu gerçeği artık bilinmektedir Buralarda teknolojinin devletle olan ilişkisi çok önemlidir Çünkü sözünü ettiğimiz teknolojik gelişmede başta eğitim, iletişim, enerji, ulaşım gibi ihtiyaçları karşılama yükümlülüğü, devlete ait alt yapı meselesidir ABD`nin bugünkü eknolojik ilerlemesini ve süper güç olmasına IIünya Savaşı`ndan önce Avrupa`dan kaçan bilim adamlarının ileri düzeydeki bilgilerini Yeni Dünya`nın zengin kaynakları ile birleştirerek yeni teknolojilerin üretilmesinde kullanılıp, kullanılmadığı tartışılan bir husustur Teknolojinin temini için üç temel seçenek bulunmaktadır Birinci seçenek firmanın kendi içlerinde araştırma yaparak ihtiyacı olan teknolojiyi üretmesidir Bu uzun vadeli bir seçenektir Ayrıca alt yapısınında sağlanmış olması gerekmektedir Özellikle ilk 510 yıl süreli ARGE yatırımı şarttır İlk yıllarda bu yatırımın hiçbir getirisi yoktur Ancak bir süre sonra başarı elde edilince yatırımın getirisi yıldan yıla artar
Sağladığı yararlar ise:
1 Gelecekteki yatırımlar için bilgi birikimi sağlar
2 Firma dışından teknoloji temini için teknoloji transferinde firmanın pazarlık gücünü arttırır
3 Etkin teknoloji transferi için uzman yetiştirilmesinin sağlar
4 ARGE faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek yan ürünler ile işletmenin ürün yelpazesini genişletmesine katkıda
bulunur
İkinci seçenek teknoloji transferini gerçekleştirmektir Birinci seçeneğe göre daha az risklidir Kârlılık ilk 35 yıl içinde
sağlanabilir ARGE yatırımı ile istenilen teknoloji kısa zamanda temin edilir Ancak transfer edilen teknolojinin firma koşullarına uyarlanması ve teknolojinin güncel tutulabilmesi için ARGE yatırımlarından vazgeçilmemesi gerekir Ayrıca sakıncalar bulunmaktadır
Bunlar ise;
1 Transfer anlaşmalarından gelen kısıtlamalar
2 Transfer için belirlenen teknolojilerinin firmaya uygunluk derecesinin saptanmasında karşılaşılan zorluklar
3 Teknoloji pazarlarında daha ziyade eski ve terk edilen teknolojilerinin satışa sunulması gelmektedir
Bu dezavantaj maddeerinin bazılarının ortadan kaldırılmasında devlet politikalarının rolü önemsenecek boyutlardadır Üçüncü seçenek ise bilinen teknolojilerin kullanımının yani hangi eknolojik seviyede isek onu biraz modernize edilerek kullanmaktır Bu ise en az ARGE yatırımı gerektiren en az riskli seçenektir Yatırım en kısa zamanda kârlılığa geçer Yatırımların zaman ve para ihtiyacı önceden belirlenebilir Ancak bu tür yatırımlar firmalara yatırım üstünlüğü getirmez En kısa sürede demode ve edki hale gelir Bu üç seçenekten bir tanesini veya karmasını uygulamak en avantajlı durumdan bilimin, teknoloji üzerindeki etkisi her sanayi dalına göre farklılık arzeder Sanayileşen ülkelerde bilim, büyük ölçüde teknolojinin emrine girmiştir
TEKNOLOJİ VE YATIRIM
Yatırım gelişmeyi ve büyümeyi sağlamanın en iyi yoludur Yatırımlarda yeni teknolojilerin uygun olanını seçip, uygulamak daha yaygın bir görüştür Aksi taktirde eski teknolojileri yatırımlarda kullanmak gelişme ve büyümeyi sağlamaz Yeni teknolojilerin ortaya çıkması piyasaların canlanmasını ve toplumun beklentilerinin gerçekleşmesini sağlar
Sermaya birikimi ile teknolojik gelişme arasında karşılıklı etkileşim vardır Yatırım yapılmasını sağlayacak sermaye birçok avantajlarıda beraberinde getiren teknolojilere yönelir
Sermaye, iktisadi büyümenin temel kaynağıdır Sermaye, aynı zamanda teknolojik gelişmeninde temel taşını oluşturur Birbiri içine girmiş bu iki olgu, ülkelerin gelişmesini ve büyümesini sağlar Sermaye teknolojik gelişmenin itici gücüdür Yüksek düzeyde sermaye birikimi olan ülkelerin teknolojilerindeki gelişme daha hızlıdır
Gelişmekte olan ülkelerde ise sermaye birikimi az olduğundan teknolojik gelişmenin hızı da yavaş olur Bu durumlarda ise devletlere büyük görevler düşmektedir Devletler sermayenin yönlendirlmesinde ve verdiği teşviklerle teknolojik gelişmeyi sağlarlar Teknolojik gelişmenin sermayedeki büyümeden bağımsız olmadığını devletlerin bilmesi ve ona göre hareket etmesi gerekir
Teknolojinin gelişmesinin sağlanması fiziksel yatırımlara ihtiyaç gösterir Böylece istihdam artar, toplumun ihtiyaçları daha kaliteli ve ucuz olarak sağlanır Refah düzeyi artan toplumda sermaye birikimide artar Böylece bir döngü meydana gelir ki bu devletleri az gelişmişlik düzeyinden gelişmiş ülkeler düzeyine çıkarır
Teknolojik gelişme neticesinde otomasyon hızla gelişmiştir Otomasyon alanında büyüme binlerce farklı özellikte otomatikleştirilmiş makinenin ortaya çıkmasına ve gelişmesine neden olmuştur Birbirine bağlı çalışan makinalar, sayısal kontrollü makinalar, robotlar, otomatik kalite kontrol denetimini yapan sistemler, otomatik tanıma sistemleri ve otomatik proses kontrolü yapan sistemler bu konuda başı çeken ve dikkate değer olanlarıdır
Gelişmiş ülkeler teknolojik gelişme neticesinde otomasyon alanında yapmış olduğu bu sistemleri pazarlamak için gelişmekte olan ülkeleri seçerler
Ancak gelişmekte olan ülkeler ileri teknoloji kullanılan alanlara yatırım yaparak ileri teknoloji içeren ürünleri imal edip bilahare de ihraç etmek amacını gütmelidirler
Gelişmekte olan ülkelerdeki pazar potansiyellerini hesaplamak ve tahmin etmek oldukça zor bir iştir Bu ülkelerde ileri teknolojiye sahip olan sektörler ile geleneksel sektörler beraberce yaşamaktadırlar İleri teknolojiye sahip olan sektörler bu ülkelerde pazarını geliştirmesi oldukça zor olacaktır Örneğin; Hint pazarındaki bir otoritenin gözlemine göre Bir Hint köylüsü birçok ürün olmadan iyi bir hayat yaşayabilir Diş macunu, el ve banyo sabunu, kahve gibi şeyler şehirli ve yarı şehirli hintli için gereklidir ama Hint köylüsünün fazla parası olmadığından sadece çok gerekli olan şeylerin alımına gidecektirYani yeterli miktarda parası olmadığından gerekli olduğu halde, ona göre ikinci dereceden ihtiyaç olan ürünlerinin alımından vazgeçecektir Bu nedenle ithalat ağırlıklı ekonomilerde ileri teknolojiye sahip olan sektörlerin pazar payını geliştirmesi oldukça zordur Bu durumda uzun dönem içinde pazar payını arttıracak pazarlama stratejileri ve planlamalarında önemli kararlar almak mecburiyetinde kalırlar İşletmelerin önemle üzerinde durması gereken bir hususta, öncelikli olarak hangi ürünü hangi teknoloji ile üreteceği konusudur Bu konuda işletmeler her zaman yanlış girişimde bulunabilirler Üretilecek yeni ürünün özelliklerinin ve fonksiyonunun ne olacağının belirlenmesinde ne kara çalışma ve zaman gerekeceği değil, ürünün pazar tansiyelinin (umulan ortalama satış) ne olacağının bilinmesi, öncelikle bilinmesi gereken bir husustur Büyük riskli projeleri takip etmek ve neticesinde yeni pazarlar yaratıp satış ile kârların büyük olmasını sağlamak işletmeler için büyük bir ödüldür Bunu için teknoloji öyle seçilmelidir ki sözü edilen ödül gerçekleşsin Aksi taktirde halen bazı kamu kuruluşlarında tespit edildiği gibi birçok yeni teknolojiler çürümeye mahkum edilmiş bir köşeye atılarak aslanmaya yüz tutmuş ve hurda olarak işlem yapılmayı bekler durumda kalmış olduğu görülmektedirBu nedenle teknoloji öyle seçilmeli ki bu ürünün performarsını arttırmalı, müşteri ihtiyaçları doğrultusunda teknik olanaklar, masraf ve şirket olanakları doğrultusunda gerçekleştirilmelidir Teknik fizibilite uzmanlar tarafından dikkatli ve titiz çalışma neticesinde hazırlanmalıdır Burada teknolojilerin karşılaştırılması, birleştirilmesi ve uyum içinde çalıştırılabilmesini sağlayacak şekilde hazırlanacak fizibilite ile transfer edilecek teknoloji işletmeye yarar sağlamalıdırTürkiyede tüm önemli teknolojiler 1930 yıllarından başlayarak, devlet eliyle yapılan yatırımlarla transfer edilmiştir 198092 yılları arasında 707 lisans anlaşmasıyla gelen teknolojilerin önemli bir kısmının %88`i imalat sektörlerine aittir (OECD,
Türkiye 59,60) Böylece Türkiye, uçak montajından oto üretimine, kamyon ve çamaşır makinası tasarımından yeni inşaat tekniklerine değin pekçok teknolojik yeniliği üretim alanında gerçekleştirmiş, bir sanayi malları ihracatçısı konumuna ulaşmış, ileri teknolojiler üretme aşamasına gelmiş bulunmaktadır
Dünya ekonomisi IDünya Savaşı öncesinden başlayarak uyumlu büyümenin gereğine inanmıştırBu husustaki çalışmalardan kesin sonuçlar alınamamıştır ABD, japonya gibi teknolojik açıdan ileri düzeyde olan ülkelere
baktığımız vakit, bunların kendi tempolarını, ritimlerini diğer ülkelere zorla kabul ettirdiklerini ve hatta birçok endüstri dallarında onları darboğazlara sokmakta olduklarını görmekteyiz Bu yeni teknolojileri güçlü şekilde kullana ülkeler, bilgi, kültür ve gelişme modelini tüm ülkelere empoze etmektedir Bu durumdan kurtulmak için
yapılacak en önemli iş, ileri teknoloji kullanılan alanlara yatırım yapmak ve sonucunda ileri teknoloji içeren bu ürünleri ihraç etmektir Bu Türkiye`nin de ana amacı olmalıdır TÜBİTAK, TTGV ve TÜSİAD tarafından düzenlenen 1 Teknoloji Kongresi`nde teknoloji önderi uluslararası firmaların konuyla ilgili yetkililerinin de
katılımıyla teknolojiyle sanayii ve toplumsal gelişme arasındaki ilişkiler tartışıldı Birleşmiş Milletler Sinai
Geliştirme Örgütü UNIDO`nun 1997 Küresel Sanayii Gelişme Raporu`nda yer alan 19901994 yıllarına ait imalat sanayii yatırımlarında ileri teknoloji kullanılan alanların aldığı paylar ile düşük teknoloji yatırımlarının paylarına ilişkin verilerine bir göz atalım Tabloların tetkikinde görüleceği üzere Türkiye`de, düşük (eski) teknoloji kullanılan alanlara yapılan yatırımların toplam imalat sanayi yatırımlarındaki payı %69, orta düzeyde teknoloji kullanılan alanlara yapılan yatırımların %23`ler civarında kaldığı görülmektedirAyrıca Türkiye`nin ihracatında ileri teknoloji içeren ürünlerin payı %8 dolaylarında kalırken bu paydan Singapur %70 Malezya %67 İrlanda %63
Güney Kore %42 Tayland %36 Meksika %35 İsrail %28 aldığı görülmektedir
Türkiyenin ileri teknoloji kullana alanlara yatırım yapması zamanının gelip geçmekte olduğu yukarıda açıklanan bilgilerden anlaşılmaktadır
TEKNOLOJİ VE İŞLETME
Teknolojiye ilişkin kararlar işletmeler düzeyinde yatırım projelerinin hazırlanması ve değerlendirilmesi aşamalarında alınır Teknoloji, işletmeleri amaçlarına ulaştırabilecek araçların en önemlilerinden biridir Bu nedenle işletmeler yatırım planlaması aşamsında gerek duydukları üretim bilgisi düzeyine, diğer bir ifade ile teknolojiye ilişkin kararları en etkin biçimde, doğru ve yerinde almak zorundadırlar Teknolojinin transfer edilmesi ve transfer edilen teknolojinin ülke koşullarına uyarlanması önemli bir husustur Elinizde birçok alternatif bulunabilir Burada en önemli sorun mevcut alternatiflerin tam ve doğru olarak bilinmesidir Teknoloji seçimi kararı çok çeşitli yol ve yöntemlerle ele alınabilir Ancak bilimsel yöntemlerle alınan kararlar işletmeyi amacına daha kısa yoldan ulaştırır
Bilimsel yöntemlerle alınacak kararlarda, ulaşılmak istenen amacın ve bu amaca ulaştıracak alternatifleri karşılaştırmak ölçümlenecek kriterlerin önceden açık olarak belirlenmesi gerekir Karar alma sürecinin etkinliği ve kararın akılcılığı amaçlanan sonucu en iyi biçimde veya en üst düzeyde gerçekleştiren alternatifin seçimi ile sağlanır
Alternatif teknolojilerin ve üretim sistemlerinin gerçekçi ve akılcı bir değerlendirilmesi, üstünlük ve sakıncaların doğru ölçülmesi önceden belirlenen amaçlar ve bağlı amaç kriterleri ile sağlanabilir Üretim yapan imalatçı işletmeler, teknolojik gelişmeye ayak uydurmak mecburiyetindedir Aksi taktirde piyasadan silinip yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar Gelişmekte olan ülkelerde, teknolojik gelişmenin, ARGE harcamaları ile olan ilişkisi teknolojik gelişmeyi özümseme ve uygulama yönündedir Ve bu ülkelerde küçük, orta ve büyük işletmelerin katkısı ve bakış açıları farklı olmak zorundadır Küçük işletmelerin yetersiz mali kaynakları, gelişmiş, yetenekli insan gücü azlığı, bilgiyi belirlemede, sağlamada ve kullanmada yetersiz kalma teknolojik gelişmeyi gerçekleştirmede güçlükler ortaya çıkarmaktadır Büyük işletmeler ise, küçük işletmelerde belirtilen bu güçlüklerden uzak kalırlar Ancak büyük işletmelerde bürokrasi, esnek olmayan iç ilişkiler, hızlı karar verememe gibi bazı sakıncalar bulunmaktadır Büyük işletmeler ARGE için harcanacak parayı en az düzeye indirebilirler
Küçük işletmeler teknolojik gelişmeyi yaratabilmek için üniversite ya da kamu araştırma kurumlarından istifade ederler Böylece teknolojik gelişmeden faydalanmaya çalışırlar Ancak gerek büyük gerekse küçük işletmelerde teknolojinin gelişmesi ülkenin gelişmişlik düzeyi, toplumsal yapısı, ülkenin coğrafi yapısı, piyasaların genel durumu, siyasal istikrar gibi faktörlerin etkisi altındadır Bu faktörlerin ülkeden ülkeye farklılıklar göstermiş olması nedeniyle ülkeler arasında teknolojik gelişmenin yerleşmesi açısından farklılıklar görülmesi olağandır Burada belirtmemiz gereken önemli bir hususta teknoloji gelişimi ile ARGE arasındaki ilişkinin özel olarak incelenmesidir
Teknolojik gelişme sonunda, pazar ihtiyaçlarının karşılanmasında ihtiyaç olan ürünlere yönelik ARGE çalışmalarını yöneltmek başarıya ulaşmanın anahtarıdır Eğer bir şirket iyi çalışmayan teknolojileri seçer, üretimi zor olan, pazara girmesi geciken ve planlanan hedefi yerine getiremeyen bir ürüne zaman harcarsa, rakipleri bu fırsatı değerlendirerek pazarı ele geçirebilirler Bu nedenle şirketler seçilecek teknolojilerde çok dikkatli davramalıdırlar İşletmeler piyasada lider veya takip eden olmaya karar vermelidir Her iki yaklaşımda da başarılı olabilirler fakat her biri farklı bir stratejik duruş gerektirir Bu nedenle, birçok firma teknolojik liderliğe yönelik bir hedef ortaya koyar Gelecek yüzyılda başarılı olabilmek için işletmeler uyum ve esnekliğe ihtiyaç duyacaklardır
İşletmeler rekaber edebilen tamamen kontrol edilebilir ürün ve pazar değişikliklerine ihtiyaç duyacaklardır Hatta iş aktivitelerinde kullanacakları teknoloji çeşitlerini düşünmeye ihtiyaç duyacaklardır Gelişmekte olan ülkelerde işletmeler, muhtelif kanallardan transfer ettikleri yeni teknolojileri uygulamaya koymakta zorlanmaktadırlar Yeni bir teknoloji transfer edildikten sonra onu uygulayabilecek kişilerin eğitimi ve bu teknolojinin kullanılabilecek hale getirilmesi belirli bir zaman almaktadır Gelişmekte olan ülkelerde bu zaman oldukça fazladır Örneğin Türkiye`ye transfer edilen teknolojiler genelde ileri teknolojiler olmamalarına rağmen, bu teknolojilerin tam anlamıyla uygulanabilmesi için geçen sürenin 6 aydan fazla olduğu bilinmektedir
Hem gelişmiş ülkeler, hemde gelişmekte olan ülkeler, açık Pazar Ekonomisi`nde artan rekabet koşullarında yaşayabilmek için yeni teknoloji alımı ve kullanımının ne kadar önemli olduğunu çok iyi bilmektedir Ancak, yeni teknoloji alımını engelleyen veya yavaşlatan bir takım unsurlar olduğu da unutulmamalıdır Bunlar semaye, bilgi yetersizliği, belirsiz pazar koşulları, ARGE`deki kısıtlar, çalışanların tepkisi, mevcut teknolojinin durumugibi unsurlardır Bu hususta ABD ile Türkiye gibi biri gelişmiş ötekisi gelişmekte olan iki ülkeyi karşılaştıralım
Engelleyen Unsurlar
Amerika% Türkiye%
Sermaye 20 29
Bilgi Yetersizliği 2 27
Belirsiz Pazar Koşulları 29 23
ARGE`de Kısıtlar 15 19
Çalışanların Tepkisi 10 2
Mevcut Teknoloji 24 0
Burada üzerinde durulması gereken bir husus işletmelerin teknolojilerini yenilemek için yaptığı girişimlerdir Tüm ülkelere büyük ve önemli teknolojiler devlet eliyle transfer edilmiştir Sonradan devlet ile özel sektör beraberce transfer gerçekleştirmeye çalışmışlardır Firma içi teknoloji üretiminin giderek daha pahalı, aşırı ölçekli ve daha ileri uzmanlık isteyen alanlara kaymış olmasından teknoloji ortaklıkları gündeme gelmiştir ARGE yönetimi, tekniklerin zaman içinde gelişmesi, firmaların teknoloji ortaklıkları yapmalarına imkan veren bir etkendir Genelde, teknoloji ortaklıklarının tipleri ve aşamaları bir ürün devresi temasındaki karakteristiklere uymaktadır
TEKNOLOJİ VE SANAYİ
Teknolojik gelişmeler bir işletmenin üretim gücü ile ve pazar konumunu çeşitli şekillerde etkiler En başta teknolojik gelişmeler işletmenin ürün ya da hizmetlerinin pazar kullanımını ve önemini etkileyerek satış artışı hızlandırabilir ya da yavaşlatabilir Teknolojik gelişmeler ikinci olarak, bir işletmenin kullandığı üretim proseslerinin üretkenliğini ve maliyet verimliliğini etkileyebilir Bu da firmanın maliyet rekabet gücünü etkiler Teknolojinin maliyet üzerindeki etkisi, hem üretimde hem de sabit giderlerde söz konusudur Üçüncü olarak da teknolojik gelişmeler işletmenin kullandığı satış ve dağıtım sistemlerinin üretkenliğini ve maliyetini etkiler Son olarak da teknoloji ile gelişmeler bir işletmenin personel becerilerinin (yeteneklerinin) bileşimini önemli derecede arttırabilir
Bu sözünü ettiğimiz hususlar bir işletmenin rekabet gücünü etkiler Buraya kadar sözünü ettiğimiz işletmeler sanayi işletmeleridir Yani sanayi sektörüdür Hizmet sektörü diye bilinen diğer sektörlerde de teknolojinin gelişmesi, birçok avantajlar sağlayacaktır Ancak sanayi sektöründe etkisi daha geniş ve etkin olacaktır Ayrıca, teknolojinin gelişmesinden en çok yararlanan da sanayi kesimi olmaktadır İleri teknolojiler uluslararası rekabet gücünü kazandırdığı ülkelerde ayrıca ileri teknolojileri uygulayan işletmeler üretim maliyetini düşürdüğü için satış fiyatını da düşürür Bunun neticesinde satış miktarı ve kârı artar Düşük fiyatlarda rekabet edemeyen işletmeler eninde sonunda kapanmaya mahkum olacaklardır Yenilik yapan işletme piyasalarda tekelci konuma geçebilirBu tekel konumuna geçen işletme kâr elde edebilmek için ürün fiyatını düşürerek bu iş kolunda birçok işletmenin kapanmasına yol açabilir Böyle durumlarda devlet gerekli tedbirleri almak mecburiyetindedir Teknoloji gelişmesinin işletme ve sektör üzerinde etkilerini dikkatli olarak incelemek gerekir Bu incelemede hızla değişen teknolojiye uyum sağlama yeteneği yeni teknolojiler üretmek ve bu teknolojileri hızlı ve yaygın bir biçimde üretime uygulamaktır Teknoloji üretme yeteneği olmayan ülkelerde ise teknolojinin çeşitli yollarla transfer edilerek üretime uygulanması önem kazanmaktadır Bu durumda sanayi stratejilerinin makro ve mikro düzeyde tartışılması gerekir
Sanayi stratejilerinin değerlendirilmesine makro yaklaşımlar, sektörel düzeyde sanayi stratejilerine göre öncelik kazanmaktadırlar ve yaşamsal niteliktedirler Bu anlamda makro düzeyde sanayi stratejilerinin üç önemli unsuru söz konusudur Bunlar teknoloji üretmeye ve ileri teknolojilerin hızla yayılmasını sağlayarak üretime yayılmasına yardımcı olacak temel unsurları içermektedir Bu unsurlar istikrarlı makro ekonomik ortamı, eğitim sistemi ve teknolojinin hızla yaymasını kolaylaştıracak kuramsal süreçlerdir İstikrarlı Makro ekonomide ortamın istikrarlı olması neticesinde girişimciler yatırımlarını ertelemeyeceklerdir ve üretken olmayan spekülatif yatırımlara kaçamayacaklardır İstikrarlı makro ekonomik ortam iki özellik taşır Birinci özellik fiyat artışlarının düşük seviyede yani enflasyonun düşük olmasıdır İkinci özellik ise hükümetlerin inandırıcı olan politikalarını kararlı bir şekilde uygulamaya devam edebilmesidir Eğitim Sisteminin ise teknoloji üreten yaratıcı insan yetiştirmeyi ve yeni teknolojilerin hızla üretime uygulanmasını sağlayacak nitelikli insanların eğitimini verecek şekilde oluşmasını sağlamalıyız Bugğn gelişmiş ülkelerde dahi eğitim sistemlerinin yetersizliği, nasıl iyileştirileceği konusunda yoğun tartışmalar yapılmaktadır Teknolojinin yayılmasını kolaylaştıran kuramsal süreçler ayrı bir önem taşımaktadır
Bilhassa Türkiye`de bu kuramsal yapının kurulması, finansal sistemin reformundan, rekabetin korunması konusunda yapılacak düzenlemeler ile vergi reformunun yaşama geçirilmesine kadar birçok alan kapsamaktadır Ayrıca Türk sanayisinin, ileri teknolojileri, üretime uygulamaya zorlayacak toplumsal baskıların olmayışı,
Türkiye`deki işletmelerin dış ve iç koruma duvarları arkasında saklanarak ileri teknolojileri, üretime uygulama gereksinimini ve zorlamasını duymamalar, hızla değişen bir dünyaya ayak uyduramamasının başka nedenleri arasındadır Hızla değişen dünyamızda, yeni gelişmelerin doğal sonucu olarak sık sık değişiklikler meydana gelmektedir Bu değişiklikler de; sosyal ekonomik çevre ile işletmelerin stratejilerinde, yapısında ve yönetiminde çok yaygın etkileri olan değişikliklere yol açmaktadır
Bu durum karşısında işletmeler karmaşıklık ve belirsizlikler altında faaliyetlerini yerine getirmek zorunda kalmaktadırlar Ancak şu bir gerçektir ki teknolojinin değişmesi de ekonomiyi yeni bir büyüme dalgasına doğru götürmektedir
Ekonomideki büyümenin ana ölçüsü, ülkedeki Gayri Safi Milli Hasılanın artışı olarak ortaya çıkmaktadır GSMH içindeki tarım, sanayi ve hizmetler ana sektörlerin payları o ülke ekonomisi için çok şeyler ifade etmektedir GSMH içinde tarımın payı büyükse, o ülke ekonomisi tarım ülkesi, sanayinin payı büyükse, sanayi ülkesi olarak tanımlanmaktadır
Ekonominin belirli bir yıl içinde nasıl değişim gösterdiğini büyüme oranları ile anlarız Büyüme ile kazanırız Yeni yatırımlar artar, şirket kuruluşları hızlanır, iş bulanların sayısı artar, tüketim artar, yabancı sermaye girişi canlanır Türkiye`de her %1`lik bir büyüme 100000 kişiye yeni iş olanağı sağladığı yapılan bir araştırmadan tespit edilmiştir
Ekonomik Büyüme
Büyüme ile kazanılanları gelişmekte olan bütün ülkeler istemektedirler Böylece toplumları refah seviyesine ulaşmış olacaklardır Bunu sağlayabilmek için de, gelişmekte olan ülkeler, sahip olduğu teknolojileri, gelişmiş ülkelerin sahip oldukları teknolojiler seviyesine çıkarmak mecburiyetindedirler Teknolojinin gelişmesi neticesinde ekonomi büyük ölçüde etkilenecektir, çünkü teknolojinin gelişmesi mal ve hizmetlerin üretiminin artışını getirecek, o da GSMH`lerin artışı ve neticesinde de büyüme hızı artacaktır Teknolojinin gelişmesi ile büyüme arasında yakın bir ilişki bulunduğu anlaşılmaktadır Gelişmekte olan ülkeler ile gelişmiş ülkeleri büyüme ve üretim yönünden karşılaştıralım
İmalat sanayi genellikle sanayi sektörlerin en dinamik bölümü olduğundan ayrı gösterilmiştir
SONUÇ
Gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik büyüme gelişmiş ülkelere nazaran daha büyüktür Çünkü gelişmekte olan ülkelerin toplumları gelişmşi ülke toplumlarının faydalandıkları tüm imkanlardan yararlanmak istemeleri ve yeniliklere aç olmaları ile yeniliklerin getirdiği nimetlerden faydalanmak istemeleri onların en doğal hakkıdır
Teknolojik gelişmeden yararlanmanın ülkeden ülkeye farklılık gösterebileceğini belirtmiştik Burada devlete büyük görevler düşmektedirDevlet, alt yapı yatırımları, teşvikleri, toplumu yönlendirme ve eğitim ve öğretim gibi alt yapı hizmetlerine eğilmelidir Yapılan etkili çalışmaların sonucunda gelişmekte olan ülkeler teknolojik gelişmeye az veya çok kavuşmuş olacaklardır Ekonomik büyüme oranlarının gelişmekte olan ülkelerde büyük olması normaldir
Çünkü bu ülkelerdeki doyumsuzluk büyük boyutlardadır Gelişmiş ülkelerdeen büyük neden işletmelerin kâr elde etme ile pazardan pay kapma istekleri bulunmaktadır Ayrıca gelişmiş ülkelerde teknolojinin getirdikleri neticesinde üretim miktarı fazlalaşmakta, kalite ve ucuz ürünlerin yanı sıra ürün çeşitliliği de eklenince bazı mamüller eskimeden yeni cazip, değişik fonksiyonlu yeni ürünler piyasayı kaplamaktadırBu da GSYIH`lerin dağılımını gösteren üretim tablosunun incelenmesinde ortaya çıkmaktadır Ülkemizin de başta devlet desteği ile gelişmiş ülkeler seviyesine çıkması ve Türk toplumunun da , gelişmiş ülkeler toplumlarının teknolojik gelişmelerden yararlandığı gibi yararlanmasını istemek en tabii hakkı olduğu kanısındayım Türkiye`de yatırımlarının planlaması yapılırken ileri teknoloji kullanan alanlara yatırımların yapılması gereklidir Tabii bunun için de istikrarlı makro ekonomik ortamı sağlamak, eğitim reformunu yapmak ve teknolojinin yayılmasını kolaylaştıracak kararları almak mecburiyeti de bulunmaktadır (Bu milli makro sanayi stratejilerini tespit etme gereğini ortaya çıkarır) Devletin üzerinde durması gereken konu, ileri teknoloji alanlarında sanayi kesimiyle işbirliği içinde olmayı sağlamaktır
Öncelikle üzerine düşen alt yapı hizmetlerini (ulaşım, iletişim, enerji vs) yapmak birinci görevi olmalıdır Sanayi kesiminin teknolojik gelişmeyi sağlayacak alanlara yapılacak yatırımlarla teknolojik gelişmenin devamını sağlayacak, olmazsa olmaz koşulu olan ARGE yatırımlarına destek olmak ve hatta yönlendirici bir rol oynamak, devletin ve hükümetlerin ana görevi olmalıdır
Dr Yılmaz GÖBENEZ (marmara üniv öğretim görevlisi)
KAYNAKÇA
1 Gönen EHabletmitolu $; Teknoloji ve Elik Standartyıl 37, Sayı 439, Temmuz 1998, s78
2 Erol İ İktisadi Gelişme Açısından Bilim ve Teknoloji, Egevizyon Sayı 11 Aralık 1996, s22
3Göker Aykut H; Serbest Pazar Ekonomisi Ülkelerinde Sanayileşme Teknolojiye Yetişme Politikaları ve Devletin Rolü TMMOB Yayın No 152, Ankara 1993, s9798
4 Gürdal Oya; Endüstri, Enformasyon, Kalkınma Etkileşimi, 93 Sanayi Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt 1 TMMOB Yayın No 160 , Ankara 1993, s6063
5 Yetiş Nuket; Teknolojik Gelişme, Teknoloji Sanayi Paneli ISOKOSGEB İstanbul 1993, s27
6Bulutay Tuncer, Teknoloji ve İstihdam DİE Yayın No 2101 Ankara 1993, s 48
7 Butcher R; Nodern Management Techniques 3Baskı Sohn Wiley and Sons Inc New York USA 1991, s 180
8 Cateora PR; International Marketing 7 Baskı IRVIN Boston USA 1990, s311
9 Wilson CC, Kennedy ME, Trammell CS; Sperior Product Development; Managing The Process for Innovative Products Blackwell Ltd Massachusetts USA 1996 s19
10 Türkcan Ergun; Bilim ve Teknik Sayı 358 Eylül 1997 Ankara 1997 s88
11 The Ekonomist 4 Ocak 1997, s71
12 Özdaş Nimet; İleri Teknolojilerin Önemi ve Türkiyenin Teknoloji Savaşındaki Yeri, TÜBİTAK Bülteni C 6 sayı 6, 1998, s15
13 Milliyet Gazetesi, 351998 tarih
14 Barutçıgil İG Üretim Sistemi ve Yönetimi Teknikleri Uludağ Üniversitesi s94
15 Bulutay Tuncer; Teknoloji ve İstihdam DİE Yayın No 2101 Ankara 988, s4753
16 Iansiti MWest J; Turning Great Research into Great Products, Harward Business Review MayısHaziran, s69
17 Pearce JA, Robinson RB; Stratejik Management IRWIN Boston USA 1991, s222
18 Kroenke DM; Management Information Systems 2 Baskı, McGrawHill Watsonville 1992, s558
19 Alp No; Alp B; Teknoloji Transferinde Karşılaşılan Güçlükler, MM Makine Magazin Sayı 9 Ocak 1997 s51
20 Türkcan Ergün; Bilim ve Teknik Eylül 1997, Sayı 358, Ankara 1997, s86
21 Crego ET Schiffrin PD Gun, RA Kaus JC; İş Planlaması Çeviren Vedat Üner Rota Yayınları 1Baskı 1993, s7778
22 Çapoğlu Gökhan; Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Makina ve Metal Teknolojisi Dergisi Ocak 1994, s33
23 Özgen H Türk Murat; Bilgi Toplumunda Yeni Bir Yönetim Felsefesi; Bilgiye Dayalı Organizasyonlar Verimlilik Dergisi, MPM Yayını Sayı 19982, Ankara 1998, s145
24 Capital Ocak 1994Sayı 1, s63
25 DİE Türkiye İstatistik Yıllığı
Kaynak:genbilim