Doğum gunu geldi ve artık sizi buyuk bir telaş aldı Nasıl gececek ameliyat, anestezini bende yan etkisi olacak mı diye duşunmekten cıldırmak uzeresiniz Lutfen sakin olun Endişelenmeyin Herşey yolunda gidecek ve siz bebeğinizi mutlu bir şekilde kucağınıza alacaksınız
Genel anestezi nedir?
Genel anestezi cok basit tanımıyla dışarıdan verilen ilaclar yardımıyla bilinc durumunun ortadan kaldırılmasıdır Tek bir tur genel anestezi yoktur Uygulanacak olan cerrahi girişimin turune ve suresine gore değişik aşamalarda genel anestezi uygulanabilir Ancak tum uygulamalarda ortak olan nokta hastanın bilincinin kapalı olması ve uyku halinde bulunmasıdır
Genel anestezi nasıl uygulanır?
Genel anestezi yaygın inanışın aksine ağız ve burundan solutulan gazlar ile uygulanmaz Bu tur yontemler olsa da gunumuzde uygulanan modern anestezi tekniklerinde damardan verilen ilaclar ile hasta uyutulur ve tum ameliyat boyunca anestezi cihazı ve anestezi uzmanı ile teknisyenlerinin kontrolu altında surdurulur
Anesteziye başlamadan once damar yolu acılıp sıvı verilmeye başlanır Bu sırada goğus uzerine yerleştirilen transducerler yardımı ile surekli olarak kalp elektrosu icekilir ve monitorde izlenir Diğer kola tansiyon aleti bağlanırken parmak ucuna kandaki oksijen miktarını olcen bir cihaz takılır
Daha sonra anestezi uzmanı ve teknisyeni gerekli hazırlıklarını yaparlar, ağız ve burnunu kapatan bir maske yardımı ile hastaya %100'luk oksijen solutulur ve takiben serum setinden merkezi sinir sistemini bloke eden anestezik ilacı enjekte ederler Bu aşamada hasta birkac saniye icinde uyku durumuna gecer
Anestezi induksiyonu adı verilen bu aşamadan sonra genel anestesinin belki de en onemli aşaması olan hastanın ağızından soluk borusuna tup yerleştirilmesidir Endotrakeal tup adı verilen bu gerec kısa bir hortuma benzer Entubasyon adı verilen bu işlem de tamamlandıktan sonra hastanın solunumu tamamen anestezi uzmanının kontrolu altına gecer Anestezi cihazı tarafından tum ameliyat boyunca hastaya oksijen ve bunun yanısıra anesteziyi sağlayan gazlar solutulur
Hastaya daha sonra ameliyatın seyrine gore salgı azaltıcı, kas gevşetici, mide asidi giderici gibi pekcok değişik ilaclar damar yolu ile verilir Bu ilaclar hastanın tum bilinc ve refleks fonksiyonlarını ortadan kadırır Ameliyatın seyri sırasında kas gevşetici ilaclar hasta tarafından yıkıldığında eğer gerek olursa yeniden verilebilir
Ameliyat sona erdiğinde anestezik gazların verilmesi kesilir ve kas gevşetici ilacların etkisini ortadan kaldıran ilaclar enjekte edilir Kısa surede hastanın refleksleri geri doner ve kendi kendine solumaya başlar Bu aşamada endotrekeal tup cıkartılır Hastanın bilincinin acıldığı, reflekslerinin geri donduğu, ağrılı uyaranlar ve sorulara cevap verdiği goruldukten sonra ayılma odasına alınır ve burada tamamen kendine gelene kadar izlendikten sonra odasına gonderilir
Tum anestezi suresi boyunca hastanın kalp atım hızı, elektrosu, tansiyonu, kandaki oksijen ve karbondioksit miktarı, solunum sayısı ve hacmi gibi yaşamsal belirtiler surekli olarak izlenir ve gerekli mudahalalerde bulunulur
Genel anesteszinin avantajları
Sezaryende genel anestezinin epidural anesteziye karşı en onemli ustunluğu cok kısa zaman icinde uygulanabilmesidir epidural anestezide nir on hazırlık gereklidir İdeal bir uygulamada ani tansiyon duşukluğunu engellemek icin epidural kateter takılmadan once yaklaşık 1 litre sıvı verilerek damar yatağı doldurulur Genel anestezi de ise boyle bir gereklilik yoktur Ote yandan yine genel anestezide tansiyon kontrolu daha rahat ve kolay sağlanabilmektedir Bir başka avantajı da solunum kontrolunun daha kolay olmasıdır Ancak bu avantajlar cok ciddi oneme sahip değildir ve genel anesteziyi epidurale daha ustun hale getirmez Genel anestezi sezaryen operasyonlarında ancak acil bir durum varsa ilk tercih edilecek anestezi şekli olmalıdır
Acil durumların yanısıra anne adayında epidural anestezi yapılmasına engel tıbbi bir durum varsa da genel anestezi tercih edilir Bu durumlar arasında kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, norolojik problem varlığı ve epidural kateterin uygulanacağı bolgede enfeksiyon olması sayılabilir
Genel anestezinin dezavantajları
Sezaryen sırasında genel anestezinin en onemli dezavantajı ise annenin bilinci kapalı olduğu icin doğuma katılamamasıdır Bir başka dezavantajı da ameliyat sonrası ağrı kontrolunun daha zor olması nedeni ile daha fazla ağrı hissedilebilmesidir Ameliyat sonrası ağrıyı gidermek icin hasta kontrollu ağrı pompası takılması son derece etkili bir uygulamadır Hasta ağrı hissettiği anda serumuna bağlı bir cihazın duğmesine basarak ağrı kesici almakta ve bu sayede ameliyat sonrası donemi son derece konforlu olarak gecirmektedir Bu teknolojik cihazlar son derece guvenli olup hasta ne kadar cok duğmeye basarsa bassın ayarlandığı maksimum dozadan fazlasını vermemektedir
Genel anestezi bazı riskleri de bereberinde taşır Bu risklerden onemlisi aspirasyondur Aspirasyon mide iceriğinin solunum yolları ve akciğerlere kacmasıdır Genel anestezi sırasında tum kaslar ve refleksler durduğu icin mide iceriği gırtlağa kadar gelip buradan solunum yollarına kacabilir Asidik yapıdaki mide sıvısı solunum yolları ve akciğerler icin oldukca zararlıdır Boyle bir durumda kimyasal pnomoni gelişerek hayatı tehtid eden durumlara neden olabilir Yine mide icinde bulunan cisimler solunum yollarında tıkanıklığa neden olabilir Bu risk nedeni ile genel anestezi almadan once en az 6 saat oncesinden yemeicmeyi kesmeniz gereklidir
Genel anestezide karşılaşılaşılabilecek bir başka sorun da entubasyonun zor olmasıdır Kişinin cene yapısı ve benzeri faktorler tupun yerleştirilmesini ve hastanın ameliyat sırasında solunumunun kontrol edilmesini zorlaştırabilir
Tum bu riskler son derece duşuktur ve anestezi uzmanlarının tecribesi ve ellerindeki ilaclar ile kolaylıkla ustesinden gelinebilir
Anne adaylarını urkuten bir başka nokta da kendileri genel anestezi aldıklarında bebeklerinin de bundan etkileneceği korkusudur Eski tip anestezi ilaclarının plasentadan bebeğe gecerek depresyon ve uyku haline neden olabileceği bilinmektedir Bu nedenle genel anestezi ile yapılan sezaryenlerde eskiden tum hazırlıklar anne adayı daha uyutulmadan once yapılmaktaydı Anne adayı ameliyat masasına yatırıldıktan sonra sondası takılıp antiseptik solusyonlar ile boyanır, steril ortuler ile ortulur ve daha sonra uyutularak ameliyata başlanırdı Ancak bu uygulamada da ameliyata başlamadan once anestezi uzmanının entubasyonu tamamlaması gerekir ki bu da yaklaşık 12 dakika almaktadır Gunumuzun modern ilaclarının ise bebeğe gecme riski son derece azdır ve hazırlıkların onceden yapılması gerekli değildir
Kendi uygulamalarımızda anne adayı uyuduktan sonra sonda takılıp boyanmakta ve gereksiz yere ağrı duyması ve fazladan strese girmesi engellenmektedir Tum işlemler anne adayı uyuduktan sonra yapıldığı icin bu hazrılıkların neden olduğu rahatsızlıklar yaşanmamakta ve anne konforundan odun verilmemektedir
Sonuc olarak genel anestezi sezaryen operasyonlarında sadece acil durumlar ve epidural uygulanmasına engel tıbbi bir durum varlığında tercih edilmelidir Ulkemizde ise maalesef sezaryenlerin buyuk bir kısmı hem pekcok ozel hem de devlet hastanesinde genel anestezi ile yapılmaktadır
Genel anestezi nedir?
Genel anestezi cok basit tanımıyla dışarıdan verilen ilaclar yardımıyla bilinc durumunun ortadan kaldırılmasıdır Tek bir tur genel anestezi yoktur Uygulanacak olan cerrahi girişimin turune ve suresine gore değişik aşamalarda genel anestezi uygulanabilir Ancak tum uygulamalarda ortak olan nokta hastanın bilincinin kapalı olması ve uyku halinde bulunmasıdır
Genel anestezi nasıl uygulanır?
Genel anestezi yaygın inanışın aksine ağız ve burundan solutulan gazlar ile uygulanmaz Bu tur yontemler olsa da gunumuzde uygulanan modern anestezi tekniklerinde damardan verilen ilaclar ile hasta uyutulur ve tum ameliyat boyunca anestezi cihazı ve anestezi uzmanı ile teknisyenlerinin kontrolu altında surdurulur
Anesteziye başlamadan once damar yolu acılıp sıvı verilmeye başlanır Bu sırada goğus uzerine yerleştirilen transducerler yardımı ile surekli olarak kalp elektrosu icekilir ve monitorde izlenir Diğer kola tansiyon aleti bağlanırken parmak ucuna kandaki oksijen miktarını olcen bir cihaz takılır
Daha sonra anestezi uzmanı ve teknisyeni gerekli hazırlıklarını yaparlar, ağız ve burnunu kapatan bir maske yardımı ile hastaya %100'luk oksijen solutulur ve takiben serum setinden merkezi sinir sistemini bloke eden anestezik ilacı enjekte ederler Bu aşamada hasta birkac saniye icinde uyku durumuna gecer
Anestezi induksiyonu adı verilen bu aşamadan sonra genel anestesinin belki de en onemli aşaması olan hastanın ağızından soluk borusuna tup yerleştirilmesidir Endotrakeal tup adı verilen bu gerec kısa bir hortuma benzer Entubasyon adı verilen bu işlem de tamamlandıktan sonra hastanın solunumu tamamen anestezi uzmanının kontrolu altına gecer Anestezi cihazı tarafından tum ameliyat boyunca hastaya oksijen ve bunun yanısıra anesteziyi sağlayan gazlar solutulur
Hastaya daha sonra ameliyatın seyrine gore salgı azaltıcı, kas gevşetici, mide asidi giderici gibi pekcok değişik ilaclar damar yolu ile verilir Bu ilaclar hastanın tum bilinc ve refleks fonksiyonlarını ortadan kadırır Ameliyatın seyri sırasında kas gevşetici ilaclar hasta tarafından yıkıldığında eğer gerek olursa yeniden verilebilir
Ameliyat sona erdiğinde anestezik gazların verilmesi kesilir ve kas gevşetici ilacların etkisini ortadan kaldıran ilaclar enjekte edilir Kısa surede hastanın refleksleri geri doner ve kendi kendine solumaya başlar Bu aşamada endotrekeal tup cıkartılır Hastanın bilincinin acıldığı, reflekslerinin geri donduğu, ağrılı uyaranlar ve sorulara cevap verdiği goruldukten sonra ayılma odasına alınır ve burada tamamen kendine gelene kadar izlendikten sonra odasına gonderilir
Tum anestezi suresi boyunca hastanın kalp atım hızı, elektrosu, tansiyonu, kandaki oksijen ve karbondioksit miktarı, solunum sayısı ve hacmi gibi yaşamsal belirtiler surekli olarak izlenir ve gerekli mudahalalerde bulunulur
Genel anesteszinin avantajları
Sezaryende genel anestezinin epidural anesteziye karşı en onemli ustunluğu cok kısa zaman icinde uygulanabilmesidir epidural anestezide nir on hazırlık gereklidir İdeal bir uygulamada ani tansiyon duşukluğunu engellemek icin epidural kateter takılmadan once yaklaşık 1 litre sıvı verilerek damar yatağı doldurulur Genel anestezi de ise boyle bir gereklilik yoktur Ote yandan yine genel anestezide tansiyon kontrolu daha rahat ve kolay sağlanabilmektedir Bir başka avantajı da solunum kontrolunun daha kolay olmasıdır Ancak bu avantajlar cok ciddi oneme sahip değildir ve genel anesteziyi epidurale daha ustun hale getirmez Genel anestezi sezaryen operasyonlarında ancak acil bir durum varsa ilk tercih edilecek anestezi şekli olmalıdır
Acil durumların yanısıra anne adayında epidural anestezi yapılmasına engel tıbbi bir durum varsa da genel anestezi tercih edilir Bu durumlar arasında kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, norolojik problem varlığı ve epidural kateterin uygulanacağı bolgede enfeksiyon olması sayılabilir
Genel anestezinin dezavantajları
Sezaryen sırasında genel anestezinin en onemli dezavantajı ise annenin bilinci kapalı olduğu icin doğuma katılamamasıdır Bir başka dezavantajı da ameliyat sonrası ağrı kontrolunun daha zor olması nedeni ile daha fazla ağrı hissedilebilmesidir Ameliyat sonrası ağrıyı gidermek icin hasta kontrollu ağrı pompası takılması son derece etkili bir uygulamadır Hasta ağrı hissettiği anda serumuna bağlı bir cihazın duğmesine basarak ağrı kesici almakta ve bu sayede ameliyat sonrası donemi son derece konforlu olarak gecirmektedir Bu teknolojik cihazlar son derece guvenli olup hasta ne kadar cok duğmeye basarsa bassın ayarlandığı maksimum dozadan fazlasını vermemektedir
Genel anestezi bazı riskleri de bereberinde taşır Bu risklerden onemlisi aspirasyondur Aspirasyon mide iceriğinin solunum yolları ve akciğerlere kacmasıdır Genel anestezi sırasında tum kaslar ve refleksler durduğu icin mide iceriği gırtlağa kadar gelip buradan solunum yollarına kacabilir Asidik yapıdaki mide sıvısı solunum yolları ve akciğerler icin oldukca zararlıdır Boyle bir durumda kimyasal pnomoni gelişerek hayatı tehtid eden durumlara neden olabilir Yine mide icinde bulunan cisimler solunum yollarında tıkanıklığa neden olabilir Bu risk nedeni ile genel anestezi almadan once en az 6 saat oncesinden yemeicmeyi kesmeniz gereklidir
Genel anestezide karşılaşılaşılabilecek bir başka sorun da entubasyonun zor olmasıdır Kişinin cene yapısı ve benzeri faktorler tupun yerleştirilmesini ve hastanın ameliyat sırasında solunumunun kontrol edilmesini zorlaştırabilir
Tum bu riskler son derece duşuktur ve anestezi uzmanlarının tecribesi ve ellerindeki ilaclar ile kolaylıkla ustesinden gelinebilir
Anne adaylarını urkuten bir başka nokta da kendileri genel anestezi aldıklarında bebeklerinin de bundan etkileneceği korkusudur Eski tip anestezi ilaclarının plasentadan bebeğe gecerek depresyon ve uyku haline neden olabileceği bilinmektedir Bu nedenle genel anestezi ile yapılan sezaryenlerde eskiden tum hazırlıklar anne adayı daha uyutulmadan once yapılmaktaydı Anne adayı ameliyat masasına yatırıldıktan sonra sondası takılıp antiseptik solusyonlar ile boyanır, steril ortuler ile ortulur ve daha sonra uyutularak ameliyata başlanırdı Ancak bu uygulamada da ameliyata başlamadan once anestezi uzmanının entubasyonu tamamlaması gerekir ki bu da yaklaşık 12 dakika almaktadır Gunumuzun modern ilaclarının ise bebeğe gecme riski son derece azdır ve hazırlıkların onceden yapılması gerekli değildir
Kendi uygulamalarımızda anne adayı uyuduktan sonra sonda takılıp boyanmakta ve gereksiz yere ağrı duyması ve fazladan strese girmesi engellenmektedir Tum işlemler anne adayı uyuduktan sonra yapıldığı icin bu hazrılıkların neden olduğu rahatsızlıklar yaşanmamakta ve anne konforundan odun verilmemektedir
Sonuc olarak genel anestezi sezaryen operasyonlarında sadece acil durumlar ve epidural uygulanmasına engel tıbbi bir durum varlığında tercih edilmelidir Ulkemizde ise maalesef sezaryenlerin buyuk bir kısmı hem pekcok ozel hem de devlet hastanesinde genel anestezi ile yapılmaktadır