Geniz eti (adenoid) büyümesi geniz (nazofarenks) bölgemizde bağışıklık sistemine yardımcı olan lenfoid dokunun büyümesidir. 2 yaşından sonra bağışıklık sistemine katkısı azalmaktadır. Tıbbi gereklilik halinde 2 yaşından itibaren geniz eti alınabilmektedir.
Semptom, Bulgular ve Tanı
Geniz eti büyümesi kendini ağızdan nefes alma, ağzı açık uyuma, horlama, uykuda nefes kesilmesi ile belli edebilir. Uykuda huzursuzluk, gece idrar kaçırma, gündüz uykusuzluk hali, okul başarısında gerilemeye neden olabilir. Geniz eti büyümesi kişinin hayat kalitesini azaltabilmektedir. Kronik burun tıkanıklığına bağlı diş ve yüz yapılarında anomaliler gelişebilir. Sıklıkla ağzı açık durma, uzamış yüz yapısı, göz altında kou renklerin oluşturduğu görünüme “adenoid yüz” denir ve genellikle genizeti byümesiolan hastalarda görülür.
Geniz eti nazofarenksin herki tarafında orta kulak boşluğunun havalanmasını sağlayan ve sağlı sollu birer adet bulunan kulak tüplerine bası yaparak orta kulakta sıvı birikmesine neden olabilir
ve işitme azlığına neden olabilir. Geniz eti ile ilişkili semptom ve bulguları olan hastaların aynı zamanda kulak muayenelerinin de yapılması bu açıdan önem arz etmektedir.
Geniz eti iltihabı (adenoidit) geniz etinin mikroorganizmalarla enfekte olmasını tanımlar. Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, ateş yüksekliği, horlama vb. semptomlar ile kendini belli edebilir. Enfeksiyonsuz dönemde horlama şikayetleri olmayan bir hastanın enfeksiyon geçtikten sonra horlamanın gerilemesi de muhtemeldir.
Geniz eti tanısı genellikle endoskopik bakıda nazofarenkste geniz etinin görülmesi ile konulur.
Semptomatik geniz eti büyümesinin tedavisi ameliyat ile yapılmaktadır (adenoidektomi).
Adenoidektomi endikasyonları
a-) Tıkanıklık oluşturan durumlar;
- Kronik burun tıkanıklığı veya ağızdan soluk alma
- Uykuda nefes kesilmesi
- Diş yapısında ve yüz yapısında anomali gelişmesi
b-) Sebebi belirlenemeyen
- Kor pulmonale (sağ kalp yetmezliği)
- Konuşma bozukluğu
- Gelişme geriliği
c-) Enfeksiyon ile ilişkili durumlar;
- Kronik veya tekrar eden geniz eti iltihabı
- Kronik veya tekrar eden orta kulakta sıvı birikimi
- Kronik orta kulak iltihabı
d-) Malignite şüphesi
Adenoidektomi öncesi dikkat edilecek unsurlar
Kanama bozukluğu olan kişilerde adenoidektomi önerilmez. Akut adenoidit geçiren hastanın enfeksiyon geçtikten sonra ameliyat olması gerekir çünkü kanama riski daha az olacaktır.
Adenoidektomide ne yapılır?
Adenoid dokusu bir küret yardımıyla geniz (nazofarenks) arka duvarından sıyrılarak alınır. Operasyon esnasında kanama kontrolü sağlanır.
Adenoidektomi sonrası diyet
Ameliyat sonrası en az iki hafta katı, sert, sıcak, asitli gıdalardan uzak durulmalıdır.
İlk 2 gün ılık ve soğutulmuş sıvı gıdalarla (su, süt, ayran, meyve suyu) beslenme önerilir. 2. günde sade dondurma başlanabilir.
3. ve 4. gün meyve püresi , yoğurt, patataes püresi, muhallebi, puding gibi gıdalar önerilir.
5. günden sonra yarı katı gıdalara (ekmek içi, makarna, ıslatılmış bisküvi gibi) geçilebilir.