Şehir yaşamının yüksek temposunda her geçen gün yaygınlığı artan gerilim tipi baş ağrıları, özellikle kadınlarda daha sık görülür.
İnsanların %70i hayatlarının herhangi bir döneminde baş ağrısı ile karşılaşmaktadır.
Baş ağrıları tüm dünyada doktora başvuru nedenleri arasında birinci sırada yer almaktadır.
Stres ve strese yatkınlık gösteren kişilerde daha sık görülür.
Gerilim tipi baş ağrısı: Daha çok başta ağırlık, basınç, sıkışma olarak ifade edilir. Ağrı genellikle boyun bölgesinden başlayarak başın tepe kısmına doğru yükselir, şakaklara doğru yayılır ve sıkıştırıcı karakterdedir.
Genellikle yüz, baş ve boyun kaslarının sürekli gerilmesi ile ortaya çıkan ve altta yatan psikososyal açıdan yaşanan gerilim vardır. Bu hastalar kendilerine migren tanısı koyar. Ancak gerilim tipi baş ağrısının mekanizması ve tedavi yöntemi migrenden farklıdır. Migrende ağrı öncesinde görülebilen görme bozukluğu ve diğer belirtiler gerilim tipi baş ağrısında yoktur ve migren hastalarında olduğu gibi karanlık ve sesiz bir ortam aramak yerine, açık havaya çıkmak istemektedirler
Gerilim tipi baş ağrısının epizodik ve kronik şekli vardır.
Kronik gerilim tipi baş ağrısında semptomlar 3 ay arka arkaya 15 günden fazla süreli olur.
Epizodik formunda, baş ağrının gün sayısı azdır. Sadece kronik gerilim tipi baş ağrısında hafif bir mide bulantısı ya da bir ışık veya ses hassasiyeti olabilir. Kusma veya fiziksel aktivite de ağrıda artış olmaz. Bu semptomlar daha çok migren için karakteristiktir.
Epizodik baş ağrısı çok yaygındır. Genellikle hayat kalitesini etkilemez ve basit analjeziklere iyi yanıt verir.
Kronik gerilim tipi baş ağrısı daha nadir görülür ve hemen hemen her zaman epizodik formundan sonra gelişir.
Kronik gerilim baş ağrısında genetik faktörler yer alır ve ailede bulunursa kişisel risk üç kat artar.
Epidemiyolojik çalışmalara göre kronik gerilim tipi baş ağrısı hastalarda depresyon, panik atak ya da anksiyete bozuklukları istatistiksel olarak çok daha fazladır.
Gerilim tipi baş ağrısının özellikleri
- Basınç, sıkışma, ağırlık şeklinde, künt ağrı, zonklayıcı değil
- Günlük aktiviteyi engelemeyecek şekilde orta şiddette ağrı
- İki taraflı yaygın
- Fiziksel aktivite sırasında kötüleşmemesi
- Ağrı sırasında bulantı kusma olmaması
- Ses veya ışıktan rahatsız olunmaması
- Baş ağrısı ataklarının 30 dakika ile 7 gün arasında sürmesi.
- Ağrı şiddeti, baş ağrısı sıklığının artması ile artar.
- Frontal, temporal, oksipital veya parietal bölgelerden birinde veya birkaçında birlikte yerleşebilir.
- Atak sırasında sık yer değiştirebilir. Oksipital yerleşim frontal ve temporal yerleşime oranla daha seyrek görülür.
- Tek taraflı baş ağrısı hastaların % 10-20’sinde görülebilir.
- Bazı hastalarda boyun ve çene ağrısı bulunabilir veya temporomandibuler eklemle ilgili ciddi sorunları olabilir.
- Emosyonel stres, gerilim, yorgunluk, uykusuzluk, öğün atlama ve menstrüasyon gerilim tipi başağırısını migrende olduğu gibi tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
- İleriye dönük yapılan toplum temelli bir çalışmada orta-ileri şiddette migren dışı baş ağrısının depresyon açısından risk olduğu gösterilmiştir.
Baş, boyun ve omuz bölgesi kaslarında tetik noktaların bulunması ve bu kaslara basınç uygulamakla yansıyan ağrının ortaya çıkması önemli bir bulgudur.
Gerilim Tipi Baş Ağrısı tedavisi
Ağrı kesiciler ve kas gevşetici ilaçların yanı sıra depresyona karşı kullanılan ilaçlar etkili olmaktadır ancak tedavi edici değildir.
İlaçların yanı sıra çeşitli ilaç dışı yöntemler de baş ağrılarının kontrolünde sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemlerin başında gevşeme eğitimi gibi psikolojik girişimler gelmektedir. Hastalara nasıl gevşeyecekleri öğretilmektedir. Bu yöntem özellikle kas kasılması baş ağrılarının tedavisinde son derece etkilidir. İlaç tedavisine ve gevşeme eğitimine dirençli ağrılarda baş, boyun ve omuz bölgesinde tespit edilen tetik noktalara çeşitli enjeksiyonlar yapılarak kasların gevşetilmesi ve böylece ağrının kalıcı olarak kontrol altına alınması mümkündür.