Besin terörüne her geçen gün yeni bir formül ekleniyor. Maliyeti kısıp sıkıntılı eserleri türlü metotla işleyip rafa çıkaran besin teröristleri vatandaşın sıhhatiyle oynamaya devam ediyor. Şimdi rengini almamış zeytinlerin havuzuna paslı demir atılıp, rengi karartılıyor. Bazen de zeytinlerin karartılması için dokumacılık boyası kullanılıyor. Dönere soya kıyması, süt tozuna tebeşir tozu ve pudra şekeri ilave eden de var.
Türkiye Ziraatçiler Derneği (TZD) bilgilerine nazaran, kuru üzümler kurutulmadan evvel mazota bulanarak haşerelere karşı tedbir alınıyor. Kaçak çaylar kimyasallarla hatta domuz kanıyla renklendiriliyor. Çikolataya hayvan yemi olarak kullanılan soya tozu, leblebi tozu ve fındık zarı katılıyor. Kimi üreticiler zeytin salamurasında biraz daha değerli olan besin tuzu yerine daha ucuz olan sanayi tuzu, içme suyu yerine sanayi suyu kullanarak sıhhat açısından tehlike yaratıyorlar.
300 BİN ÜRETİCİ MERDİVEN ALTI
TZD Lideri Hüseyin Demirtaş besin terörüne karşı rapor hazırladıklareni belirterek, zeytin karartmak için paslı demir/teneke kullanımından soya kıymasına kırmızı bibere kireç tozu kullanılmasından kemik kültüründen lahmacuna kadar pek çok hile formülünü ortaya koyduklarını söyledi. Demirtaş'ın verdiği bilgiye nazaran, bu hile metotlarının hâlâ devam ediyor. Türkiye'de 300 binin üstünde merdiven altı üretici olduğunun altını çizen Demirtaş, "Halk ucuz diye zehir tüketiyor. Bu işi yapanlar toplu katliam yapıyorlar" diyor.
BAKANLIK CEZA KESTİ
Hazırladıkları raporu Tarım Bakanlığı'na da sunduklarını, bakanlığın da yaptığı kontrollerde bu firmalara ceza kestiğini lisana getiren Demirtaş, "Ancak cezalar caydırıcı olmuyor. 21 defa isim değiştirip bu işi yapmaya devam eden şirket var. 20 bin üzere cüzi bir ceza kazandıklarının yanında çok küçük bir rakam" açıklaması yapıyor.
KALAN DÖNER SATILIYOR
Prof. Dr. Canan Karatay, "Ucuz etin yahnisi olmaz. Onun için şayet bir şey ucuzsa kesinlikle içerisinde katkı hususu vardır. Dönerde ve hazır köftelerde soya ve katı yağlar çok fazla kullanılıyor" diyor. Et eserlerinde piyasadaki pek çok üretici firmayla lokanta ve restoranda soya gerçeği var. Soya kıyması hem ete nazaran daha ucuz hem de raf ömrü daha uzun olduğu için kırmızı etin muadil eseri olarak görülüyor.
MÜŞTERİ ANLAMIYOR
Bir dönerci esnafı ise şunları anlatıyor: "Kalan döner olunca alışılmış ki atmıyoruz. Kalan döneri alta koyup üstüne yeni eseri takıyoruz. Pişirme esnasında alt kısımda aslında pişmiş olan dönerin bulunduğu yerin ateşini yakmıyoruz. Bir gün öncesinden kaldığı için kuruyan döner üstteki dönerlerin yağı ve suyuyla yumuşuyor. Esasen kesim sırasında karıştıkları için de müşteri anlamıyor."
KASVET ÜRETİMDEN BAŞLIYOR
Besin Mühendisleri Odası İstanbul Şube Lideri Zafer Şenyurt hile yapılmayan besin kalmadığını söyledi. Bu besinlerin kronik rahatsızlıktan kansere hatta ani ölümlere yol açabildiğinin altını çizen Şenyurt, bilhassa taze meyve ve zerzevatın üretim kademesinde külfetler olduğunu, teknik işçi çalıştırılmadığı için pestisit kalıntıların ıstırapların başında geldiğini söyledi. 10 kişinin altında işçi çalıştıran işletmelerin teknik işçi çalıştırma zaruriliği olmadığına dikkat çeken Şenyurt, "Türkiye'de 10 kişinin altında işçi çalıştıran işletme sayısı toplam işletmelerin yarısından fazla. Bunların içinde lokantalar, restoranlar var. Teknik işçi çalıştırma mecburiliği olmayan okul ve oteller var. Münasebetiyle zehirlenmelerin olması kaçınılmaz" dedi.
Pınar Çelik/Sabah