İçindekiler Hide
Gırtlak kanseri nedir?
Gırtlak boğazda bulunan, nefes ve yemek borusunu birbirinden ayıran bir organdır. Ses üretimi burada yapılır. Ayrıca gırtlak solunum sisteminin önemli bir parçasıdır. Yutma sırasında yemeğin nefes borusuna kaçmasını önler. Gırtlak bölgesinin kötü huylu kitlesel hastalıklarına gırtlak kanseri denir.Tıbbi jargonda gırtlak, larenks olarak isimlendirilir. Bu nedenle gırtlak kanseri, larenks kanseri olarak da bilinir. Gırtlak kanserleri çoğunlukla gırtlakta bulunan glottis bölgesinde ortaya çıkar. Glottis, nefes borusunun ve ses tellerinin bulunduğu, başlangıç kısmına verilen isimdir.
Gırtlak kanseri nedenleri
Gırtlak kanserinin neden geliştiği şu anda kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte uzmanlar, gırtlak kanseri gelişimine birçok faktörün dahil olduğunu düşünmektedir.Özellikle sigara içen ya da uzun süre ve çok miktarda alkol tüketen insanlarda gırtlak kanseri gelişme riski önemli ölçüde artar. Erkeklerin kanserine yakalanma olasılığı kadınlardan yedi kat daha fazladır.
Gırtlak kanseri belirtileri
Gırtlak kanseri erken evrelerde mutlaka belirtilere neden olmaz. Kanser, gırtlağın hangi bölümünün tümörden etkilendiğine bağlı olarak herhangi bir belirti vermeden uzun süre ilerleyebilir. Bununla birlikte kanser, en yaygın görülen şekliyle glottis bölgesinde ortaya çıkmışsa genellikle erken evrede bazı belirtiler gösterir. Ses tellerini etkileyen gırtlak kanserinde tipik olarak ses kısıklığı ortaya çıkar.Boğaz ağrısı veya boğazda yabancı cisim hissi, ses tellerinin bulunduğu düzlemin üzerinde ortaya çıkan gırtlak kanserinin belirtileri arasında bulunur. Yutma güçlüğü ve solunum problemleri sıklıkla ileri evrelerde ortaya çıkan belirtilerdir.
Sayılan bu belirti ve şikâyetler genellikle boğaz ya da gırtlak bölgesinde ortaya çıkan basit bir enfeksiyonun sonucudur. Fakat belirtiler iki haftadan uzun süredir devam ediyorsa doktorunuza görünmenizde fayda vardır. Özellikle de yoğun sigara ve alkol kullanan kişiler daha dikkatli olmalıdır. Özetlemek gerekirse gırtlak ya da boğaz kanseri belirtileri arasında uzun süre devam eden öksürük, ses kısıklığı, nefes darlığı, yutma güçlüğü, boğaza yabancı cisim takılmış hissi bulunur.
Gırtlak kanseri tanısı
Öncelikle hasta şikâyetleri doktor tarafından ayrıntılı olarak dinlenir. Sonra gırtlak bölgesinin ve boyun lenf düğümlerinin fizik muayenesi yapılır. Akabinde ucunda kamera bulunan kanül yardımıyla yapılan, laringoskopi adı verilen işlemle bölge görüntülenir. Kötü huylu bir kitleden şüphelenilirse, genel anestezi altında mikrolaringoskopi ile daha ayrıntılı incelenme ve doku örneği (biyopsi) alınması işlemi yapılır.Gırtlak kanseri tedavisi
Gırtlak kanseri tedavisinin planlanabilmesi için öncelikle kanser dokusu yukarıda sözü edilen mikrolaringoskopi adı verilen cihazla genel anestezi altında incelenir. Sonrasında hastanın ihtiyacına göre cerrahi tedavi, kemoterapi ya da radyoterapi tedavileri planlanır.Erken evredeki hastalarda organ koruyucu cerrahi prosedürler veya radyasyon tedavisi kullanılabilir. Bu aşamada hastalık larenjektomi adı verilen ve larinksin kısmen çıkarılması şeklinde yapılan cerrahi uygulama ile tamamen tedavi edilebilir. Bu işlem dışarıdan kesi yapılmaksızın ağızdan girilerek mikrocerrahi prosedürlerin kullanımı ile mikroskop ve lazer ile yapılır.
Ağızdan ameliyat yapılamadığı ileri evre vakalarda ise boyundan küçük bir kesi yapılarak kanser dokuları bu yolla çıkarılır. Kalan kanser hücrelerinin tedavisi için bazı hastalara ek radyoterapi de verilir. Bu tip ameliyatlardan sonra hastaların boyun ön bölgesine trakeostomi adı verilen yapay bir solunum açıklığı yerleştirilir. Bazı hastalarda trakeostomi geçici bir süre kullanılırken, diğerlerinde nefes borusunun durumuna göre ömür boyu kullanılması gerekebilir.
Ameliyatla tedavisi mümkün olmayan ya da genel anestezi alamayacak durumda olan hastalarda tedavi için kemoterapi, radyoterapi ya da ikisi birlikte verilebilir. Özellikle son yıllarda bu gırtlak kanserlerinde daha etkili, hedefe yönelik tedavi sağlayan kemoterapi ilaçları kullanılmaya başlanmıştır.
