Neisseria gonorrhoeae denen bakterinin sebeb olduğu, cinsî yolla bulaşan bir hastalıktır. Üreme organlarının nemli ve ılık kesimlerinde kolaylıkla üreyip çoğalır. Bayanda rahim ağzı ( serviks ), rahim (uterus), yumurtalık kanallarında, hem hatun hem erkekte idrar yollarında ürer. Ağız içi, boğaz, gözler ve anal yerde de yerleşebilir.
Sıklığı
Sık rastlanan bir enfeksiyon illetidir.
Bulaşma formu
Penis, vajen, ağız ve anal ortama direkt temas ile bulaşır. Ejakulasyon (meni boşalması) olmadan da bulaşabilir.Doğum sırasında valideden bebeğe bulaşabilir.Gonoresi olup tedavi gören bireyler hasta şahıslarla cinsî bağlantıya girerlerse tekrar gonoreye yakalanırlar.
Risk öbekleri
Cinsî olarak etkin olan herkes gonore olabilir.
Belirti ve bulgular
Gonoresi olan kimi erkeklerde hiçbir belirti olmayabilir. Bununla birlikte, birçok erkekte bakteri bulaştıktan 2-5 gün, en çok 30 gün içinde belirtiler ortaya çıkar. İdrar yaparken yanma, penisten beyaz, sarı yahut yeşil renkli akıntı görülür. Bazen testislerde ağrı ve şişlik olur.
Hatunlarda gonore belirtileri hafif görülür. Çoğunluğunda belirti farkedilmez. Bayanlardaki belirtiler nonspesifik olup safra kesesi yahut vajen enfeksiyonları ile karıştırılabilir. Birinci belirtiler idrar yaparken ağrı ve yanma, vajinal akıntının artması yahut adet periyodu dışındaki vajinal kanamalardır. Belirtilerin varlığı yahut şiddetine bağlı olmaksızın çok önemli komplikasyonlar gelişebilir.
Erkek ve hatunlarda rektal (makat) enfeksiyon sonucu anal akıntı, kaşıntı, ağrı, yanma, kanama, yahut ağrılı dışkılama olur. Rektal enfeksiyonlarda hiçbir belirti de olmayabilir.
Boğazda gonore enfeksiyonu gelişirse boğaz ağrısı olursa da umumide belirtisi olmaz.
Gonore enfeksiyonunun komplikasyonları
Tedavi edilmediğinde hem erkek hem de hatunlarda önemli, kalıcı problemlere neden olabilir. Bayanlarda bu enfeksiyona bağlı olarak kasık içi iltihaplanması olur. Belirtiler hafif olabildiği üzere karın ağrısı ve ateşle de seyredebilir. Kasık içi apseleri olabilir. Tedavisi zordur, uzun sürer, kronik kasık ağrısı olur. Enfeksiyon sonucu yumurtalık kanalları tahrip olarak kısırlık yahut dış gebelik riski artar. Dış gebelik hayati değeri olan bir durumdur. Döllenmiş yumurta rahim dışında umumiyetle de yumurtalık kanalında yerleşir.
Erkeklerde testislere bağlı tüplerde enfeksiyon olur. Ağrı gelişir. Tedavi edilmezse kısırlığa sebep olur.
Gonore enfeksiyonu kan ve eklemlere de yayılabilir. Hayati tehlikesi vardır.
Gonoresi olanlara AİDS virüsü olan HİV 'in bulaşması daha kolaydır. Hem gonoresi hem HİV enfeksiyonu olanların HİV enfksiyonunu bulaştırmaları gonoresi olmayan HİV enfeksiyonu taşıyanlara nazaran daha ziyadedir.
Gebe bayan ve bebeğine tesiri
Şayet gebe hatunda gonore varsa enfeksiyon tevellüt sırasında tevellüt kanalından bebeğe bulaşır. Bunun sonucu bebekte körlük, eklem enfeksiyonu yahut hayatı tehdit edici kan enfeksiyonu gelişebilir. Gebede enfeksiyon saptandığı anda acilen tedavi uygulanarak komplikasyon riski en aza indirilir. Tüm gebelerde mütenasip muayene ve testlerin gerekirse de tedavilerinin yapılması gerekir.
Tanı
Tanı maksatlı çeşitli laboratuvar testleri vardır. Enfekte olmuş kesimlerden (rahim ağzı,üretra, rektum, boğaz) sürüntü alınır ve laboratuvara gönderilir.Rahim ağzı ve idrar yollarındaki enfeksiyonlarda birinci idrar örneği ehil olabilir. Bu kesimlerden alınan sürüntülerden hazırlanan yaymalar Gram boyasıyla boyanarak mikroskop altında bakteriler aranır. Bu test prosedürü hatunlara nazaran erkeklerde daha âlâ sonuç verir.
Tedavi
Çeşitli antibiyotikler ile gonore muvaffakiyetle tedavi edilir. Ama ilaçlara dirençli bakteri tiplerinin ortaya çıkışıyla tedaviler güçleşmiştir. Birçok hastada gonorenin yanında clamydia denen farklı bir cinsî yolla bulaşan hastalık daha vardır. Tedavide her ikisine yönelik antibiyotikler birlikte verilir. Gonoresi olan kimselerin sair cinsî yolla bulaşan marazlar cihetinden de araştırılması gerekir.Verilen tedavinin sonuna kadar kullanılması değerlidir. İlaçla enfeksiyon sona erse de oluşan kalıcı hasarlar geçmez.
Gonoresi tedavi edilmiş insanlar hastalıklı kimselerle tekrar temas ederlerse tekrar hastalanırlar. Tedaviye karşın belirtiler devam ediyorsa kişinin tekrar doktoruna başvurması gerekir.
Korunma
Cinsî yolla bulaşan marazlardan korunmanın kesin yolu ya cinsî münasebette bulunmamak ya da enfekte olmadığı bilinen , testleri negatif, tek bir eşle uzun bir münasebet yaşamaktır.
Latex kondomlar her seferinde ve akıllıca olarak kullanıldığında hastalık bulaşma riskini azaltırlar.
Akıntı, idrar yaparken yanma, ağrı yahut kızarıklık halinde derhal tabibe başvurmalıdır.
Gonore tanı ve tedavisi olan kişinin yakın periyotta cinsî alakaya girdiği partnerlerinin de muayene, test ve gerekirse tedavilerinin yapılması gerekir. Böylelikle bu bireylerde gelişebilecek muhtemel komplikasyonlar engellenebilir ve bunların enfeksiyonu tekrar tekrar bulaştırmaları önlenir. Hastaların tedavi sonuçlanana kadar cinsî bağda bulunmamaları gerekir.
Sıklığı
Sık rastlanan bir enfeksiyon illetidir.
Bulaşma formu
Penis, vajen, ağız ve anal ortama direkt temas ile bulaşır. Ejakulasyon (meni boşalması) olmadan da bulaşabilir.Doğum sırasında valideden bebeğe bulaşabilir.Gonoresi olup tedavi gören bireyler hasta şahıslarla cinsî bağlantıya girerlerse tekrar gonoreye yakalanırlar.
Risk öbekleri
Cinsî olarak etkin olan herkes gonore olabilir.
Belirti ve bulgular
Gonoresi olan kimi erkeklerde hiçbir belirti olmayabilir. Bununla birlikte, birçok erkekte bakteri bulaştıktan 2-5 gün, en çok 30 gün içinde belirtiler ortaya çıkar. İdrar yaparken yanma, penisten beyaz, sarı yahut yeşil renkli akıntı görülür. Bazen testislerde ağrı ve şişlik olur.
Hatunlarda gonore belirtileri hafif görülür. Çoğunluğunda belirti farkedilmez. Bayanlardaki belirtiler nonspesifik olup safra kesesi yahut vajen enfeksiyonları ile karıştırılabilir. Birinci belirtiler idrar yaparken ağrı ve yanma, vajinal akıntının artması yahut adet periyodu dışındaki vajinal kanamalardır. Belirtilerin varlığı yahut şiddetine bağlı olmaksızın çok önemli komplikasyonlar gelişebilir.
Erkek ve hatunlarda rektal (makat) enfeksiyon sonucu anal akıntı, kaşıntı, ağrı, yanma, kanama, yahut ağrılı dışkılama olur. Rektal enfeksiyonlarda hiçbir belirti de olmayabilir.
Boğazda gonore enfeksiyonu gelişirse boğaz ağrısı olursa da umumide belirtisi olmaz.
Gonore enfeksiyonunun komplikasyonları
Tedavi edilmediğinde hem erkek hem de hatunlarda önemli, kalıcı problemlere neden olabilir. Bayanlarda bu enfeksiyona bağlı olarak kasık içi iltihaplanması olur. Belirtiler hafif olabildiği üzere karın ağrısı ve ateşle de seyredebilir. Kasık içi apseleri olabilir. Tedavisi zordur, uzun sürer, kronik kasık ağrısı olur. Enfeksiyon sonucu yumurtalık kanalları tahrip olarak kısırlık yahut dış gebelik riski artar. Dış gebelik hayati değeri olan bir durumdur. Döllenmiş yumurta rahim dışında umumiyetle de yumurtalık kanalında yerleşir.
Erkeklerde testislere bağlı tüplerde enfeksiyon olur. Ağrı gelişir. Tedavi edilmezse kısırlığa sebep olur.
Gonore enfeksiyonu kan ve eklemlere de yayılabilir. Hayati tehlikesi vardır.
Gonoresi olanlara AİDS virüsü olan HİV 'in bulaşması daha kolaydır. Hem gonoresi hem HİV enfeksiyonu olanların HİV enfksiyonunu bulaştırmaları gonoresi olmayan HİV enfeksiyonu taşıyanlara nazaran daha ziyadedir.
Gebe bayan ve bebeğine tesiri
Şayet gebe hatunda gonore varsa enfeksiyon tevellüt sırasında tevellüt kanalından bebeğe bulaşır. Bunun sonucu bebekte körlük, eklem enfeksiyonu yahut hayatı tehdit edici kan enfeksiyonu gelişebilir. Gebede enfeksiyon saptandığı anda acilen tedavi uygulanarak komplikasyon riski en aza indirilir. Tüm gebelerde mütenasip muayene ve testlerin gerekirse de tedavilerinin yapılması gerekir.
Tanı
Tanı maksatlı çeşitli laboratuvar testleri vardır. Enfekte olmuş kesimlerden (rahim ağzı,üretra, rektum, boğaz) sürüntü alınır ve laboratuvara gönderilir.Rahim ağzı ve idrar yollarındaki enfeksiyonlarda birinci idrar örneği ehil olabilir. Bu kesimlerden alınan sürüntülerden hazırlanan yaymalar Gram boyasıyla boyanarak mikroskop altında bakteriler aranır. Bu test prosedürü hatunlara nazaran erkeklerde daha âlâ sonuç verir.
Tedavi
Çeşitli antibiyotikler ile gonore muvaffakiyetle tedavi edilir. Ama ilaçlara dirençli bakteri tiplerinin ortaya çıkışıyla tedaviler güçleşmiştir. Birçok hastada gonorenin yanında clamydia denen farklı bir cinsî yolla bulaşan hastalık daha vardır. Tedavide her ikisine yönelik antibiyotikler birlikte verilir. Gonoresi olan kimselerin sair cinsî yolla bulaşan marazlar cihetinden de araştırılması gerekir.Verilen tedavinin sonuna kadar kullanılması değerlidir. İlaçla enfeksiyon sona erse de oluşan kalıcı hasarlar geçmez.
Gonoresi tedavi edilmiş insanlar hastalıklı kimselerle tekrar temas ederlerse tekrar hastalanırlar. Tedaviye karşın belirtiler devam ediyorsa kişinin tekrar doktoruna başvurması gerekir.
Korunma
Cinsî yolla bulaşan marazlardan korunmanın kesin yolu ya cinsî münasebette bulunmamak ya da enfekte olmadığı bilinen , testleri negatif, tek bir eşle uzun bir münasebet yaşamaktır.
Latex kondomlar her seferinde ve akıllıca olarak kullanıldığında hastalık bulaşma riskini azaltırlar.
Akıntı, idrar yaparken yanma, ağrı yahut kızarıklık halinde derhal tabibe başvurmalıdır.
Gonore tanı ve tedavisi olan kişinin yakın periyotta cinsî alakaya girdiği partnerlerinin de muayene, test ve gerekirse tedavilerinin yapılması gerekir. Böylelikle bu bireylerde gelişebilecek muhtemel komplikasyonlar engellenebilir ve bunların enfeksiyonu tekrar tekrar bulaştırmaları önlenir. Hastaların tedavi sonuçlanana kadar cinsî bağda bulunmamaları gerekir.