Goz Kusurları
Gozun Kırma Kusurları
Goz ile ilgili en cok merak edilen Presbiyopi, miyopi, hipermetropi ve astigmatzima gibi gozun kırma kusurları hakkında bilgiler
Goz bir optik sistemdir Gozun kırıcı sistemleri dediğimiz korneanın ve merceğin kırıcılığı sayesinde goruntu gozde odaklanabilmektedir 5m den uzaktaki bir cisme bakarken cismin gozde odaklanması tam gorme merkezinde ise emetropiden yani gozluğe ihtiyac duymadan net gorebilen normal bir gozden bahsediyor oluruz Normal bir goz daha yakındaki cisimleri odaklayabilmek icin ek bir kırıcılığa ihtiyac duyar
Uyum dediğimiz bu refleks goz merceğinin kırıcılığını arttırmasıyla gercekleşir 35cm deki bir cismin net odaklanabilmesi icin merceğin kırıcılığının 3 numara artması gerekir Bu refleks 40 yaşına kadar sorunsuz calışır
Presbiyopi
Uyum refleksinin bozulması durumudur Presbiyop bir goz uzağı net gorduğu gozlukle yakını goremez Uyum refleksi genellikle 40 yaşlarında zayıflamaya başlar Uzağı net goren gozler presbiyopi cağına gelince yakın icin zorlanmaya başlar ve ek bir kırıcılığa ihtiyac hissederler Bu ihtiyac yakın gozlukleriyle karşılanır Eldeki yazıyı daha uzaktan ve ışıklı ortamda okumaya calışmak ve okurken cabuk yorulma presbiyopinin ana gostergeleridir
Presbiyopi başlamış kişilerin bozulan uyum refleksini telafi icin beyin merceğin kırıcılığını arttırabilmek icin olağanustu calışır Yakın gozluk kullanmama israrı boyle durumlarda başağrılarına sebep olabilir Yakın gozluk kullanmaya başlayan kişiler birden konforlarının artığını hissederler Ama artık eskiden olduğu gibi yakını goremediklerini fark edince de yakın gozluğunu numaralarını arttırdığı icin suclarlar
60 yaşından sonra uyum refleksi biter ve uzak yakın arasındaki gozluk farkı 3 numaraya cıkar Katarakt ameliyatı olmuş bir goz de uyum refleksini tamamen kaybetmiş olduğundan hasta 3 numara presbiyop olur Miyop gozler zaten normalden fazla kırıcı olduklarından yakına bakarken merceğin ek kırıcılığına ihtiyacları yoktur Miyoplar presbiyopi cağında gozluklerini cıkartınca yakını gorebilirler
Presbiyopi yakın gozluğu ile duzeltilir Yakın gozluk numarası hastanın uzak gozluk numarası ile birlikte yaşına bağlıdır Hem uzak hem yakında gozluk kullananlar ikisini birarada ihtiva eden progresif gozluk kullanmayı tercih edebilirler
Bifokal ve multifokal lensler presbiyopi cağında da gozluk yaşam sunabilir Presbiyopi cerrahisi laserle ve cerrahi yontemlerle denenmektedir
Miyopi
Miyopi Latince'de kısık goz anlamına gelir Miyop kişiler gozlerini kısarak net gormeye calışırlar Gozlerini kısarak bakan cocuktan myopi acısından şuphelenmek gerekir Miyopi kırıcılığı fazla olan goz demektir Korneanın ya da lensin normalden daha fazla kırıcı veya gozun onarka capının normalden daha uzun olması nedeniyle goze gelen goruntu gorme merkezine ulaşamadan odaklanmış olur Miyoplar uzağı net goremezler bu yuzden gozun kırıcılığını azaltan () numaralı cam veya lens ihtiyacı duyarlar
Korneanın eğimi ve kırıcılığı bir yaştan sonra hep aynı kalacağından myopinin ilerlemesi genellikle gozun boyunun uzamasına bağlıdır Gozun uzaması anatomik bir durum olduğundan, cok okuma, cok bilgisayara bakma, hep gozluk takma, daha duşuk numaralı gozluk takma , lens takma gibi durumlar miyopinin artmasına veya durmasına etkili olamaz
İki ceşit miyopluk vardır Basit miyopi 20li yaşlardan sonra fazla ilerleme gostermeyen ve gorme derecesi gozlukle tam olan miyopluktur ki miyopların coğunluğu boyledir
Dejeneratif miyopi ise gozun surekli uzamasıyla numarası hep yukselen, uzama nedeniyle gorme merkezinde tahribat oluşan ve ideal gozlukle dahi net gormeye ulaşılamayan miyopluktur Yuksek miyop annebabanın cocuğunda dejeneratif myopi ihtimali vardır
Hipermetropi
Myopinin tam tersine gozun normalden daha az kırıcı olması sonucu oluşur Korneanın normalden duz ya da gozun normalden kısa olması gozu daha az kırıcı yani hipermetrop yapar Hipermetrop goz genclik cağlarında gozun merceğinin ilave kırıcılığının desteğiyle uzağı net gorebilirken yakını gormekte zorlanır 40 yaşından sonra ise hipermetrop gozler hem uzakta hem yakında gozluğe daha fazla ihtiyac duyarlar Hipermetrop gozlerde kırıcılığı arttıran + numaralı camlar kullanılır
Astigmatizma
Astigmatizma gozun yatay ve dikeydeki kırıcılıklarının farklı olması durumudur Goz yatayda belirli bir kırıcılığa sahipken dikeyde farklı numaradadır Yatay kırıcılık normalken dikey kırıcılık fazlaysa miyopik astigmatizma, dikey kırıcılık azsa hipermetropik astigmatizmadan bahsederiz Her iki aksta da fazla kırıcılık mevcutsa kombine miyop ve astigmattan, her iki aksta da kırıcılık azsa kombine hipermetropik astigmattan bahsederiz Bir aks fazla bir aks az kırıcıysa mixt astigmatizma mevcuttur Korneanın lekeleri de astigmatizmaya neden olabilir Bazı kataraktlar astigmatizma yaratabilir Katarakt ameliyatından sonra da astigmatizma gelişebilir Astigmat gozlukten başka gaz gecirgen veya yumuşak torik lenslerle de duzeltilebilir Astigmatın surekli artması normal değildir,tetkik yapmak gerekir: korneanın dikleşme ve incelme hastalığı olan keratokonus hastalığında astigmat ve miyopi surekli artar Kornea cok incelip delinme asamasina gelmeden cerrahi uygulanmalidir
Op Dr Olcay Sahin