Güneş Tutulması Izah Etme
Güneş Tutulması
Bir Güneş tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın, Arz etrafındaki yörüngesiyle Arz'ın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir Bilindiği üzere bir sene içerisinde 12 Ay vardır Yani Ay, Arz etrafında yılda 12 defa dolanır Dolayısıyla, eğer Ay'ın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi Fakat şart böyle değildir Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki aralarında takriben 5° 9' lık bir Açı vardır Bu açı nedeniyle Arz, Ay ve Güneş, Ay'ın Arz etrafındaki her dolanımında bütünüyle benzer doğrultuda bulunmazlar Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşması engellenmiş olur Nitekim bir yılda minimum iki, en fazla beş Güneş tutulması meydana gelebilirBütün, halkalı ve parçalı edinmek üzere üç alıcı Güneş tutulması vardır
Bir Güneş tutulmasının tam veya halkalı oluşu Ay'ın Dünya'ya uzaklığı ile belirlenirken, parçalı oluşu Ay, gözlem yeri ve Güneş arasındaki açıyla, bir başka deyişle, her üçünün iyice benzer doğrultuda bulunmamasıyla ilgilidir Bilindiği gibi Ay, Dünya çevresinde basıklığı eksik da olsa elips şeklindeki bir yörüngede dolanır Bundan dolayı Dünya'ya olan uzaklığı her an değişmektedir Eğer tutulma anında Ay Dünya'ya yeteri kadar yakınsa, görünen çapı Güneş'in görünen çapından büyük olur, Güneş diskinin tamamı örtülür ve Bütün Tutulmameydana gelirAksi takdirde Güneş diskinin tamamı örtülmez, diskin yalnızca iç kısmı örtülür ve bir Halkalı TutulmaoluşurBazen de Ay ve Güneş'in konumları öyledir ki, Ay, Güneş diskinin oysa bir kısmını örter Bu durumda da parçalı tutulma meydana kazanç Bütün ve halkalı tutulmaların azami örtülme evresinden önceki ve sonraki dönemlerinde de parçalı tutulma evresi bulunur Ay'ın yarıçapı Dünya'nınki ile karşılaştırma edildiğinde fazla küçük olduğundan,
Dünya'nın tamamı Güneş ve Ay diskinin dış teğetlerinin oluşturduğu gölge konisinin içine girmez böylece bir Güneş tutulması Dünya üstünde ancak belirtilmiş bölgelerden görülebilirHalbuki Ay Tutulması'nda durum böyle değildir Ay tutulması o anda gece olan yerlerin tümünden gözlenebilir Ay tutulmalarında Dünya, Ay ile Güneş'in arasına girer ve Dünya'nın gölgesi Ay'ın tamamını perdeleyebilecek değin büyük olurTam Güneş tutulması diğer tutulma türlerine göre fazla daha önemlidir Zira, tam tutulmada Güneş'in tamamı Ay kadar birkaç Dakika için örtüldüğünden, bu sırada yapılacak gözlemlerden yıldızımızın dış Atmosfer tabakaları, özellikle koronanın (Güneş'in en dış Atmosfer tabakası) fiziği hakkında önemli bilgiler elde edilir *
Güneş Tutulması
Bir Güneş tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın, Arz etrafındaki yörüngesiyle Arz'ın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir Bilindiği üzere bir sene içerisinde 12 Ay vardır Yani Ay, Arz etrafında yılda 12 defa dolanır Dolayısıyla, eğer Ay'ın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi Fakat şart böyle değildir Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki aralarında takriben 5° 9' lık bir Açı vardır Bu açı nedeniyle Arz, Ay ve Güneş, Ay'ın Arz etrafındaki her dolanımında bütünüyle benzer doğrultuda bulunmazlar Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşması engellenmiş olur Nitekim bir yılda minimum iki, en fazla beş Güneş tutulması meydana gelebilirBütün, halkalı ve parçalı edinmek üzere üç alıcı Güneş tutulması vardır
Bir Güneş tutulmasının tam veya halkalı oluşu Ay'ın Dünya'ya uzaklığı ile belirlenirken, parçalı oluşu Ay, gözlem yeri ve Güneş arasındaki açıyla, bir başka deyişle, her üçünün iyice benzer doğrultuda bulunmamasıyla ilgilidir Bilindiği gibi Ay, Dünya çevresinde basıklığı eksik da olsa elips şeklindeki bir yörüngede dolanır Bundan dolayı Dünya'ya olan uzaklığı her an değişmektedir Eğer tutulma anında Ay Dünya'ya yeteri kadar yakınsa, görünen çapı Güneş'in görünen çapından büyük olur, Güneş diskinin tamamı örtülür ve Bütün Tutulmameydana gelirAksi takdirde Güneş diskinin tamamı örtülmez, diskin yalnızca iç kısmı örtülür ve bir Halkalı TutulmaoluşurBazen de Ay ve Güneş'in konumları öyledir ki, Ay, Güneş diskinin oysa bir kısmını örter Bu durumda da parçalı tutulma meydana kazanç Bütün ve halkalı tutulmaların azami örtülme evresinden önceki ve sonraki dönemlerinde de parçalı tutulma evresi bulunur Ay'ın yarıçapı Dünya'nınki ile karşılaştırma edildiğinde fazla küçük olduğundan,
Dünya'nın tamamı Güneş ve Ay diskinin dış teğetlerinin oluşturduğu gölge konisinin içine girmez böylece bir Güneş tutulması Dünya üstünde ancak belirtilmiş bölgelerden görülebilirHalbuki Ay Tutulması'nda durum böyle değildir Ay tutulması o anda gece olan yerlerin tümünden gözlenebilir Ay tutulmalarında Dünya, Ay ile Güneş'in arasına girer ve Dünya'nın gölgesi Ay'ın tamamını perdeleyebilecek değin büyük olurTam Güneş tutulması diğer tutulma türlerine göre fazla daha önemlidir Zira, tam tutulmada Güneş'in tamamı Ay kadar birkaç Dakika için örtüldüğünden, bu sırada yapılacak gözlemlerden yıldızımızın dış Atmosfer tabakaları, özellikle koronanın (Güneş'in en dış Atmosfer tabakası) fiziği hakkında önemli bilgiler elde edilir *