Gürgen ağacı, genellikle nemli ve verimli toprakları seven bir ağaç türüdür. Kimi türleri sıcak iklimi tercih ederken, bazı türleri soğuk iklimi tercih etmektedir. Gürgen ağacının en belirgin özelliği neredeyse her yerde yetişebilmesi ve dayanıklı olmasıdır. Ayrıca hızlı büyür ve geniş bir alana yayılır.
Gürgen ağacının genellikle düzgün bir gövdesi olur ve gövde çapı ortalama 60-100 cm arasında değişir. Ağacın yüksekliği ise genellikle 20-30 metre arasında değişmektedir. Geniş ve yayvan bir tacı vardır. Yaprakları genellikle kalp şeklinde ve kenarları dalgalıdır. Yapraklarının rengi genellikle parlak yeşil olurken, sonbahar döneminde sarıya döner.
Gürgen ağacı çiçekleri küçük ve yeşil renklidir. Çiçekler genellikle ilkbaharın sonlarına doğru açar ve yaz aylarında meyveye döner. Meyveleri küçük ve yeşil renkli, içerisinde bir veya iki tohum bulunan meyvelerdir.
Gürgen ağacı, Avrupa’dan Batı Asya’ya kadar geniş bir alanda doğal olarak yetişir. Türkiye'de ise özellikle Kuzey Anadolu’da hatırı sayılır miktarda bulunur. Bunun yanı sıra, Karadeniz Bölgesi'nde ve Marmara'nın bazı bölgelerinde de yetişir.
Gürgen ağacının odunu, mobilya yapımında, odun ve kağıt endüstrisinde kullanılmaktadır. Ayrıca önemli bir enerji kaynağıdır ve kömür yapımında da kullanılır. İyi bir yakacak odunu olduğu için kış aylarında yakacak olarak da tercih edilir.
Son olarak, gürgen ağacının birçok türü süs ağacı olarak kullanılır ve park ve bahçelerde yaygın olarak dikilir. İyi bir gölgelik ağaç olan gürgen ağacı, aynı zamanda erozyon kontrolünde de önemli bir rol oynar.