Halk arasında padişah illeti, güçlü illeti olarak da bilinen gut illeti kalıtsal yatkınlığı olan metabolik bir bozukluktur. Pürin metabolizmasındaki bozulmalar sonucu oluşur. Besinlerin yapısında bulunan pürin vücutta parçalanarak ürik asite dönüşür ve sağlıklı bireylerin idrarında bulunur.
Pürin yıkımındaki bozukluklar yahut şiddetli ürik asit üretimi sonucu eklemlerde ürik asit birikimi görülür. Biriken ürik asit eklemlerde iltihaplanmaya yol açar ve bu durum gut illeti olarak isimlendirilir. Eklemlerde oluşan şiddetli ağrılar ile kendini gösterir. Tabip denetiminde makul tanı ve tedavi sonucu iyileştirilebilen bir hastalık tipidir.
Gut Illeti Kimlerde Görülür?
Her yaşta karşılaşılabilen bir hastalık olmakla birlikte bilhassa 40 yaş üstü erkeklerde görülür. Bayanlarda ise menopoz periyodu hormonların böbreklere olan tesirinden kaynaklı risk yüksektir.
Kalıtsal yatkınlık taşıyan bu hastalık pürin açısından varlıklı beslenen (et, sakatat, baklagiller…), şiddetli alkol tüketen, çokça kiloları olan yahut tetikleyici illeti olan (böbrek rahatsızlığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, obezite, diyabet) kimselerde görülebilir.
Gut Marazı Belirtileri Nelerdir?
Hastalık kandaki ürik asit artışı sonucu erimeyen sodyum üret tuzları formunda eklem taraflarında birikmesi sonucu oluşan ağrılar ile kendini gösterir. Çoğunlukla birinci belirtisi ayak başparmağı eklemlerindeki ağrılar olmakla birlikte ayak bileği, ayak, el, el bileği, diz ve dirsek eklemlerinde de ağrılar görülebilir.
Ayak başparmağında oluşan tesire “podogra” denir. Şiddetli ağrı geçtikten sonra kimi eklem taraflarında ağrı birkaç gün yahut birkaç hafta devam edebilir. Ağrının yanında sertlik, şişme, kızarıklık ve sıcaklık hissi de görülebilir. Nadir karşılaşılan bir durum olmakla birlikte omuz, kalça ve bel ağrıları da oluşabilir. Hastalık ilerledikçe hastanın hareketleri sınırlanır, eklemlerini hareket ettirmede güçlük yaşar.
Gut Marazı Diyeti ve Örnek Diyet Listesi
Gut illetine mütenasip beslenme tedavisinde tercih edilecek besin çeşitlerine ve ölçülerine dikkat edilmesi gerekir. Alkollü içeceklerden, hazır meyve sularından, deniz eserlerinden, kızartma üzere çok yağlı besinlerden, hazır çorba çeşitlerinden, sakatatlardan ve şarküteri eserlerden uzak durulması gerekir.
Sebzelerden ıspanak, karnabahar, bezelye, mantar ve nohut, kuru fasulye, mercimek üzere bakliyat çeşitleri daha az tercih edilmesi ve porsiyonuna dikkat edilmesi gereken besinler arasındadır. Aşağıda gut illetine makul olan ortalama 1300-1400 kalori pahasında beslenme programı örnek olarak verilmiştir.
Kahvaltı:
2 dilim yağsız beyaz peynir
Domates-salatalık (yağsız)
1-2 dilim beyaz ekmek yahut mısır ekmeği
Kuşluk:
1 porsiyon meyve
Öğlen:
50 – 60 gr ızgara yahut haşlama tavuk eti
4 yemek kaşığı zerzevat yemeği
1 dilim beyaz ekmek yahut 3 kaşık pilav yahut 1 kepçe çorba
Mevsim salata
İkindi:
1 dilim beyaz peynir
1 dilim etimek yahut 2 adet girssini
Akşam:
8 kaşık zerzevat yemeği
1 kase az yağlı yoğurt
1 dilim beyaz ekmek yahut 3 kaşık pilav yahut 1 kepçe çorba
Mevsim salata
Gece:
1 porsiyon meyve + 1 bardak yağsız süt
Pürin yıkımındaki bozukluklar yahut şiddetli ürik asit üretimi sonucu eklemlerde ürik asit birikimi görülür. Biriken ürik asit eklemlerde iltihaplanmaya yol açar ve bu durum gut illeti olarak isimlendirilir. Eklemlerde oluşan şiddetli ağrılar ile kendini gösterir. Tabip denetiminde makul tanı ve tedavi sonucu iyileştirilebilen bir hastalık tipidir.
Gut Illeti Kimlerde Görülür?
Her yaşta karşılaşılabilen bir hastalık olmakla birlikte bilhassa 40 yaş üstü erkeklerde görülür. Bayanlarda ise menopoz periyodu hormonların böbreklere olan tesirinden kaynaklı risk yüksektir.
Kalıtsal yatkınlık taşıyan bu hastalık pürin açısından varlıklı beslenen (et, sakatat, baklagiller…), şiddetli alkol tüketen, çokça kiloları olan yahut tetikleyici illeti olan (böbrek rahatsızlığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, obezite, diyabet) kimselerde görülebilir.
Gut Marazı Belirtileri Nelerdir?
Hastalık kandaki ürik asit artışı sonucu erimeyen sodyum üret tuzları formunda eklem taraflarında birikmesi sonucu oluşan ağrılar ile kendini gösterir. Çoğunlukla birinci belirtisi ayak başparmağı eklemlerindeki ağrılar olmakla birlikte ayak bileği, ayak, el, el bileği, diz ve dirsek eklemlerinde de ağrılar görülebilir.
Ayak başparmağında oluşan tesire “podogra” denir. Şiddetli ağrı geçtikten sonra kimi eklem taraflarında ağrı birkaç gün yahut birkaç hafta devam edebilir. Ağrının yanında sertlik, şişme, kızarıklık ve sıcaklık hissi de görülebilir. Nadir karşılaşılan bir durum olmakla birlikte omuz, kalça ve bel ağrıları da oluşabilir. Hastalık ilerledikçe hastanın hareketleri sınırlanır, eklemlerini hareket ettirmede güçlük yaşar.
Gut Marazı Diyeti ve Örnek Diyet Listesi
Gut illetine mütenasip beslenme tedavisinde tercih edilecek besin çeşitlerine ve ölçülerine dikkat edilmesi gerekir. Alkollü içeceklerden, hazır meyve sularından, deniz eserlerinden, kızartma üzere çok yağlı besinlerden, hazır çorba çeşitlerinden, sakatatlardan ve şarküteri eserlerden uzak durulması gerekir.
Sebzelerden ıspanak, karnabahar, bezelye, mantar ve nohut, kuru fasulye, mercimek üzere bakliyat çeşitleri daha az tercih edilmesi ve porsiyonuna dikkat edilmesi gereken besinler arasındadır. Aşağıda gut illetine makul olan ortalama 1300-1400 kalori pahasında beslenme programı örnek olarak verilmiştir.
Kahvaltı:
2 dilim yağsız beyaz peynir
Domates-salatalık (yağsız)
1-2 dilim beyaz ekmek yahut mısır ekmeği
Kuşluk:
1 porsiyon meyve
Öğlen:
50 – 60 gr ızgara yahut haşlama tavuk eti
4 yemek kaşığı zerzevat yemeği
1 dilim beyaz ekmek yahut 3 kaşık pilav yahut 1 kepçe çorba
Mevsim salata
İkindi:
1 dilim beyaz peynir
1 dilim etimek yahut 2 adet girssini
Akşam:
8 kaşık zerzevat yemeği
1 kase az yağlı yoğurt
1 dilim beyaz ekmek yahut 3 kaşık pilav yahut 1 kepçe çorba
Mevsim salata
Gece:
1 porsiyon meyve + 1 bardak yağsız süt