Hac Ne Zaman Farz Olur?

Ömürde bir kez yapmak ile mükellef olduğumuz hac ibadeti hangi koşullarda ve ne zaman farz olur? Kişinin hacca gitme imkanı olduğu halde Hac kurası çıkmaz ise bu durumdan meshul olur mu?

Cevap: Hanefi mezhebinde hac ibadeti, zekat ibadeti gibi belli bir ücrete sahip olmaya bağlı değildir. Yani zekat ibadeti belli bir mülke sahip olanlara fazrdır. Hac ibadeti için böyle bir maddi ölçü yoktur. Haccın farz oluşu bir Müslümanın gitme imkanının olması durumuna bağlıdır. Örnek verecek olursak bir kişinin durumu normal bir seviyededir ve herhangi bir vesile ile Hac ibadetini o günün şartlarına göre yerine getirebilecek miktarda bir maddi gücü olduğu taktirde farz olmaktadır. Hanefi alimi İmam Ebu Yusuf’un görüşüne göre Haccın farziyeti fevridir. Yani Hac ibadetini yapma imkanı bulunur bulunmaz, bu görev yerine getirilmelidir. Hanefi mezhebinin görüşü bu yöndedir.

Özetle, Hac ibadetinin farz oluşunun koşulu kişinin hacca gidecek imkanı bulmasına bağlıdır ve kişi bu imkanı bulur bulmaz gitmek ile mükelleftir.

Hac Kurası Çıkmayan Hac İbadetinden Meshul mudur?​

Soru: Hac kurası çıkmayan kimse bu durumdan meshul mudur? Bu konusa tutumu ne olmalıdır?

Cevap: Tabi ki İslam dini kolaylık dinidir ve kesinlikle kişiye gücünün yetmeyeceği yükü yüklememekte ve bu yükten sorumlu tutmamaktadır. Bir kimse imkanı bulduğu taktirde gerekli başvurularını yapmalı ve imanın bir gereği olarakta bu ibadeti gönülden istemelidir. Fakat elinden geldiğini yaptığı vede imkan bulamadığı taktirde kişi meshul değildir. Taki bu imkan bir daha doğana dek. Örneğin kişi başvurusunu yapmıştır ve kurası çıkmamıştır. O halde imkanı olduğu her sene başvurmalı ve imkan bulduğu taktirde Hac ibadetini ertelemeden yerine getirmelidir.

Şafi Mezhebinde Hac Ne Zaman Farz Olur?​

Soru: Şafi Mezhebinde Hac ne zaman farz olur? Hac ertelene bilir mi?

Cevap: Şafi mezhebinde hac ibadeti Yukarıda zikredilen gibi maddi ve manevi imkanlar yerine geldiği taktirde farz olur? Bu imkan ise o günün şartlarına göre değişmektedir. Fakat Şafi mezhebinde Hac tehir edilebilen yani ertelenebilen bir ibadettir. Özetle, haccın edası için gereken maddi ve manevi imkan kendisinde bulunan kişi bu farz ibadeti erteleyebilir. Doğru olanı ve taktir edileni örneğin kişi bu sene gidemez, yani erteler ise seneye gitmelidir. Fakat bu ertelemenin iki şartı vardır ve bu şartlar şöyledir.

1. Çok yaşlılık veya hac yerine ulaşmama malı, mülkü yitirme gibi durumlar var ise ertelenebilir. Fakat gönül kırıklığı taşımalı ve bir an önce gitmeyi istemelidir.

2. Kişi bu ibadeti ertelerken bir sonraki seneye gideceğine kesin niyet etmelidir. Aksi halde asi ve günahkar olur.