Hacı Özbek Camii
Yapılış Tarihi 1333İznik
Bani Hacı Özbek bMehmed
İznik ’te bulunan camii tarihi bilinen birincil Osmanlı yapısı olma özelliği taşımaktadır Yapıda bulunan üç satırlık kitabesine tarafından, 1333 yılında Hacı Özbek bMehmed tarafından yaptırılmıştır Camii tam anlamıyla Türk mimari özelliklerini yansıtmaktadır Yalnız camiinin, İznik idarecilerinin yol genişletme çalışması sırasında zarar görerek bazı kısımlarını kaybetmiş olması üzücüdür
MİMARİ ÖZELLİKLERİ
Kare plan şemasına sahiptir Içten ölçüleri hemen hemen 750 m kadar olup, küçük bir ibadethane örneğidir Yapı tuğla hatıllar ve taştan karma malzemeler ile inşa edilmiş olup, küfeki taşlarının sipariş verme biçimiyle elde edilen örgü motifi kullanılmıştır Bu teknik Bizans yapılarında kendini göstermektedir, bu durumda Türk mimarisinde bu dönemde Bizanslı ustaların çalışmış olduğu düşüncesini doğurmaktadır
Yol yapım çalışmalarıyla yok olan birim camiinin son cemaat yeridir Orijinal haliyle üç gözlü olarak planlanmış iki bilye sütunla ayrılmış olan bu bölüm yıkılınca, sonraki yıllarda yeni bir son cemaat yeri yapılmıştır Yapının kapısı son cemaat yerine açılmakta ve yanda olan bir kapısı ile öteki cephesinde çifte penceresi bulunmaktadır Yapının üzeri kubbeyle örtülmüş olup bu kubbe kiremitler ile kaplanmıştır Kubbe dört penceresi yer alan büyükçe bir kasnağa oturmaktadır, merkezi planlıdır Kubbe altındaki kirpi saçaklar ayrıca estetik açıdan keza de kubbenin ağırlığını rahatlatmak açısından kullanılmıştır
Camiinin son cemaat yerinin kaldırılmasıyla bu bölümdeki revaklar da yok olmuş böylece dış cepheden eskisinden çok bambaşka bir görünüm kzanmıştır Girişin yeri değiştirilmiştir ve orijinal giriş kapısı pencereye dönüştürülmüştür Kitabesi de girişte yer alırken buradan kaldırılmış ve mihrabın yandaki pencere içine konulmuştur
Araştırmalara göre bu yapıda Bizans korkuluk levhası olduğu görülen camiye bitişik çeşmesinden de geriye doğru bir şey kalmamıştır Ne yazık ki Türk sanat tarihi içerisinde manâlı bir yere sahip olan bu inşa orijinalliğini yitirmiş ve bugün hak ettiği değeri görememektedir *
Yapılış Tarihi 1333İznik
Bani Hacı Özbek bMehmed
İznik ’te bulunan camii tarihi bilinen birincil Osmanlı yapısı olma özelliği taşımaktadır Yapıda bulunan üç satırlık kitabesine tarafından, 1333 yılında Hacı Özbek bMehmed tarafından yaptırılmıştır Camii tam anlamıyla Türk mimari özelliklerini yansıtmaktadır Yalnız camiinin, İznik idarecilerinin yol genişletme çalışması sırasında zarar görerek bazı kısımlarını kaybetmiş olması üzücüdür
MİMARİ ÖZELLİKLERİ
Kare plan şemasına sahiptir Içten ölçüleri hemen hemen 750 m kadar olup, küçük bir ibadethane örneğidir Yapı tuğla hatıllar ve taştan karma malzemeler ile inşa edilmiş olup, küfeki taşlarının sipariş verme biçimiyle elde edilen örgü motifi kullanılmıştır Bu teknik Bizans yapılarında kendini göstermektedir, bu durumda Türk mimarisinde bu dönemde Bizanslı ustaların çalışmış olduğu düşüncesini doğurmaktadır
Yol yapım çalışmalarıyla yok olan birim camiinin son cemaat yeridir Orijinal haliyle üç gözlü olarak planlanmış iki bilye sütunla ayrılmış olan bu bölüm yıkılınca, sonraki yıllarda yeni bir son cemaat yeri yapılmıştır Yapının kapısı son cemaat yerine açılmakta ve yanda olan bir kapısı ile öteki cephesinde çifte penceresi bulunmaktadır Yapının üzeri kubbeyle örtülmüş olup bu kubbe kiremitler ile kaplanmıştır Kubbe dört penceresi yer alan büyükçe bir kasnağa oturmaktadır, merkezi planlıdır Kubbe altındaki kirpi saçaklar ayrıca estetik açıdan keza de kubbenin ağırlığını rahatlatmak açısından kullanılmıştır
Camiinin son cemaat yerinin kaldırılmasıyla bu bölümdeki revaklar da yok olmuş böylece dış cepheden eskisinden çok bambaşka bir görünüm kzanmıştır Girişin yeri değiştirilmiştir ve orijinal giriş kapısı pencereye dönüştürülmüştür Kitabesi de girişte yer alırken buradan kaldırılmış ve mihrabın yandaki pencere içine konulmuştur
Araştırmalara göre bu yapıda Bizans korkuluk levhası olduğu görülen camiye bitişik çeşmesinden de geriye doğru bir şey kalmamıştır Ne yazık ki Türk sanat tarihi içerisinde manâlı bir yere sahip olan bu inşa orijinalliğini yitirmiş ve bugün hak ettiği değeri görememektedir *