Hamilelik üzere 40 hafta sürmesi beklenen karmaşık bir süreçte yaşananlar gerek aileyi, gerek tevellüt tabibini, bazen de sair branş tabiplerini dikkatli olma sorumluluğuyla baş başa bırakmakta, tabipler arası diyalogu mecburî kılmaktadır. Umumî olarak merak edilen mevzu, hamilelik vadesince diş tedavisinin yapılıp yapılamayacağı, ilaç kullanmaya gereksinim var ise hangi ilaçların kullanılabileceği ya da kullanılamayacağıdır. Gebeler için 3-6 ay arası diş tedavileri ve rutin diş taşı temizlikleri için en müsait vakittir. Ağrı yapan, rahatsızlık veren bir mesele var ise bu müddet içerisinde tedavi edilebilir. 1-3 ay arasında bir sorun çıkarsa ve birkaç ay beklemek mümkün değilse müdahale edilir. Yoksa muvakkat tedavilerle 2. periyoda kadar beklenir. 6-9 ay arasında da tekrar çok şiddetli bir ağrı yoksa kolay tahlillerle veladet sonrasına kadar gebenin rahat etmesi sağlanır. Burada hakikat olan hamileliğin her periyodunda hastanın hatun veladet kompetanıyla görüşerek ve tedavinin güçlük kademesine nazaran kimseye hususî karar vermektir. Gebenin sıhhat ve ruhsal durumu uygunsa (düşük, erken veladet riski, çok endişe, panik atak yoksa) her devirde diş çekilebilir, apse tedavi edilebilir, dolgu yapılabilir. Zira ağrının yaratacağı gerilim, bebek için daha zararlı olabilir. Gebelikte ilaç tasarrufu da nispeten dikkat edilmesi gereken bir bahistir. İlaçlar fakat çok gerektiğinde kullanılmalıdır. Mevcut diş sorununun tedavisinin ertelenip ertelenemeyeceği, tedavi edilmesi gerekiyorsa kullanılması düşünülen ilaçların bebeğe olumsuz tesiri olup olmayacağı ya da tedavi ertelenecekse diş sorununun yaratacağı aksiliklerin bebeğe ne üzere kahırlar getireceği tartışılmalı ve doktorlarca alınmış ortak karar uygulanmalıdır.
Diş tedavileri sırasında rutin olarak kullanılan antibiyotik ve lokal anestezi tasarrufunda umumî olarak tasa yaratacak bir durum olmadığı söylenebilir. Lakin tetrasiklin öbeği antibiyotikler bebeğin dişlerinde “tetrasiklin renklenmeleri” diyebileceğimiz renklenmelere sebep olabileceğinden muhakkak kullanılmamalıdır. Ağrı kesici tasarrufunda da katiyetle tabibin tavsiyelerine uyulmalıdır. Diş hekimliğinde sıklıkla sorulan vesair bir bahis da hamilelikte sinema alınıp alınamayacağıdır. Diş hekimliğinde kullanılan röntgen makinelerindeki radyasyon ölçüsü çok düşük olmasına karşın bu periyotta mecbur kalmadıkça sinemanın alınmamalıdır. Şayet acil bir tedavi için sinema alınması gerekiyorsa; anaya şahsi hami kurşun önlük giydirilerek, süratli sinemalar kullanılıp doz düşürülerek 1 ya da 2 sinema alınabilir. Burada da akılda tutulması gereken en kıymetli nokta, hamileliğin birinci 3 ayında bebeğin organları geliştiğinden, mümkün olduğu kadar gebenin radyasyon almaması gerektiğidir. Üstünde ehemmiyetle durulacak bir öbür mevzu anaların “Her doğumdan sonra bir dişimi kaybettim” biçimindeki fikirleridir. Bu devirde gebelerin dişlerinin daha çabuk çürümelerinin nedenleri şunlardır; Gebeler tatlı azıklara, abur cubur yemeğe şiddetli istekli olabilirler.
Umumide de bunları tükettikten derhal sonra ağızdaki asit ortam artar. Diş fırçalamak da ihmal edilirse çürük oluşumu hızlanır. 2. değerli sebep de hamileliğin umumide başlarında görülen kusmalardır. Hamilelikte östrojen ve progesterone hormonlarının seviyelerindeki değişiklik diş etlerinde kanamaya sebep olur. Diş etlerinin kanadığını gören ana, dişlerini fırçalamaktan kaçınır ve bu da ağız sıhhatini olumsuz tesirler. Bir gayrı yanlış inanç bebeğin gelişimi sırasında muhtaçlığı olan kalsiyumu ananın dişlerinden aldığıdır. Bu periyotta bebeğin ve ananın kemiklerinin sağlıklı olabilmesi için, ananın ve bebeğin günlük 1200-1500 mg kalsiyuma muhtaçlığı vardır. Hamilelik devrinde ana bu muhtaçlık ölçüsünü süt ve süt eserleri ile yeşil yapraklı sebzeler üzere kalsiyum açısından güçlü besinler almak suretiyle karşılar. Şayet besinle ehliyetli ölçüde kalsiyum alınamazsa, muhtaçlık olunan bu ölçü validenin kemiklerinden karşılanır. Münasebetiyle dişlerden kalsiyum ayrılıp bebeğe geçmez. Şayet düzgün bir beslenme ile birlikte kâfi ölçüde ağız bakımı yapılırsa bu çok şahsi periyot, anaların farklı yaşayacağı bir diş sorunu ile müsabakasına neden olmaz. Gebelerin bu periyotta diş doktorlarına merakla sordukları bir soru da bu periyotta diş çekilip çekilemeyeceğidir ki, acil bir durumda gerek olursa birinci üç aylık periyot mümkün olduğunca geçiştirilerek çekilebilir. Çekim öncesi antibiyotik tasarrufu ve çekim sırasında kullanılacak lokal anestezi seçimi gebeye hususî yapılmalıdır. Hamilelikte diş etlerinde görülebilen çok kızarıklık, şişlik ve kanamaya yatkınlık, hamilelik gingivitisi olarak isimlendirilir. Hormonların değişimi nedeniyle oluşan bu tablo, hamileliğin 2. ayında başlar ve 8. ayda en üst seviyeye çıkar. Umumide de doğumdan sonra tabiatıyla düzgünleşir. Günlük sistemli ağız diş bakımı yapmayan bireylerde oluşan ve dişetinin tahrişine neden olan bakteri plağı ya da diş taşı üzere etkenler hamilelik gingivitisi tablosunu daha önemli boyutlara taşıyabilmektedir. Şayet dişlerde derin tartar birikimi varsa diş tabibi tarafından temizlenmelidir.
Gebelerde dişlerini günde en az iki kez fırçalayarak, kusma yaşıyorlarsa ağızlarını kesinlikle her kusmadan sonra su ile çalkalayarak, diş ipi kullanarak, istikrarlı beslenip C ve B 12 vitamini almaya ihtimam göstererek ve bu devirde de diş tabibine sistemli gitmeye devam ederek diş ve sıhhatlerini sürdürebilirler. Her vakit yüzünüzde olmasını istek ettiğimiz o harika gülümseyişinizin hamilelik devrinde de yüzünüzden hiç eksilmemesi dileklerimle.