Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmek istiyorsanız hamilelik* öncesinde bir takım hususları yoluna katmanız gerekmektedir Dinç bir hamilelik dönemi geçirmeniz için yapmanzı gerekenlere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz* Günümüzde, hamilelik sırasında her annenin isterse
Dinç bir hamilelik dönemi devretmek istiyorsanız hamilelik* öncesinde bir takım hususları yoluna katmanız gerekmektedir Dinç bir gebelik dönemi geçirmeniz için yapmanzı gerekenlere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz*
Günümüzde, hamilelik sırasında her annenin isterse yararlanabileceği doğum öncesi bakım hizmetleri bulunduğundan, bebek dünyaya getirmek artık fazla güvenli Bazen doğum öncesi bakım randevunuza gitmekte güçlük çekebilirsiniz İşinizden izin almanız, hiç yerinde durmayan küçük çocuğunuzu birlikte götürmeniz ya da merkez kalabalıksa sırada uzun süre beklemeniz gerekebilir Ama bebeğinizin sıradan büyüdüğünden kesin almak için bunlara bedel Sorun doğarsa saptanır ve derhal çözümlenir Sizi meraklandıran veya endişelendiren tüm soruları sorun (en kolayı evvelden aklınıza gelen tüm soruları kapsayan bir liste hazırlamaktır)
Kadınların çoğu doğum öncesi kontrole ilk önce gebeliğin 8 ve 12 haftaları arasında başvuruyor – gerçekten bu uygulama ne değin erken olursa pek iyidir Doğum öncesi kontrollerin hangi sıklıkta yapıldığı sizi izleyen merkeze veya hekime ve bulunduğunuz yere göre değişmektedir Asıl Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması merkezlerinde kadınların çoğuna gebeliğin birincil 30 haftasında dört ile sekiz haftada bir, 36 haftaya kadar iki ile dört haftada bir, sonradan 41 haftaya dek bir ya da iki haftada bir randevu verilmektedir
Gebeliğinizle ilgili ayrıntılar ve yapılan deneme sonuçları dosyanıza ve gizlemek üzere size bahşedilen bir karta kaydedilir Bu bilgiler aralarında anlamadığınız bir nokta varsa, açıklanmasını isteyin
BIRINCIL GÖRÜŞME
Birincil görüşmeniz en uzunu olacaktır Şayet de size dikkatsiz gibi görünen, ancak doktorun veya ebenin gebeliğinizi ya da bebeği etkileyebilecek sorunları saptamasına yardımcı birçok soruyu yanıtlamanız istenecektir Bu sorular 24 sayfadaki kutuda yer alan konuları kapsayabilir
BIRINCIL GÖRÜŞMEDE SORULAN SORULAR
Sizin, eşinizin ve ailelerinizin tıbbi öyküleri Kalıtımla geçen hastalıklar için eşinizle aranızda akrabalık ilişkisi olup olmadığı sorulabilir Nereli olduğunuz sorularak, ülkemizde Akdeniz ve Güney Ege ’de sık görülen ve kalıtımla geçen bir hastalık olan Akdeniz anemisi (talasemi) ya da orak hücre anemi için kan testi yaptırmanız önerilebilir
Sizin veya eşinizin ailesinde ikiz olup olmadığı
Varsa önceki gebelikleriniz, düşük ve kürtajlarınız
Halen herhangi bir hastalık sebebiyle çare edilip edilmediğiniz, alerjiniz olup olmadığı ve herhangi bir ilaç alıp almadığınız
Geçmişte geçirdiğiniz ciddi rahatsızlık ve ameliyatlar
Âdetlerinizin uyumlu olup olmadığı, son âdetinizin birincil gününün hangi tarihe eşit geldiği ve âdetleriniz arasındaki sürenin genel olarak ne değin olduğu Bunların yardımıyla bebeğin olası doğum tarihi hesaplanacaktır
Sizin ve eşinizin ne iş yaptığınız ve konutunuzdaki yaşam koşullarına ilişkin sorular sorularak bebeğinizi etkileyebilecek etmenler olup olmadığı da araştırılabilir
Ceset ağırlığı kontrolü
Ilk görüşmenizde kilonuz saptanır Gebelik esnasında 10125 kg alabilirsiniz; ilk olarak ortalamadan zayıfsanız daha pozitif kilo almanız mümkündür Mide bulantılarınız varsa, ilk üç ayda biraz kilo verebilirsiniz Gebeliğin sonlarına dürüst cisim ağırlığında ani bir büyüme preeklampsi belirtisi olabilir
Genel tetkik
Hekim veya ebe kalbinizi ve akciğerlerinizi muayene ederek genellikle dinç olup olmadığınızı araştıracaktır
Vajinal muayene: Vajinal tetkik doktorun rahim büyüklüğünü saptamasına ve gebeliğin hangi evrede olduğunu tahmin etmesine olanak verir Bacaklarınızı bükerek ve dizlerinizi ayırarak sırtüstü yatmanız, jinekolojik tetkik masası varsa bacaklarınızı yanlardaki desteklere yerleştirmeniz istenir daha sonra doktor bir elinin iki parmağını vajinanıza yerleştirir ve diğer eliyle ağır ağır karnınıza bastırır Muayene ağrılı değildir ve gevşerseniz hastalık hissetmezsiniz Büyük bir muhtemelen 36 haftaya dek bir daha vajinal muayene yaptırmanız gerekmeyecektir
Tepe ölçümü: Boyunuz ve bacak ölçüleriniz leğen kemiği boyutlarınızı gösteren iyi bir ölçüttür Leğen kemiğinin küçük olması ara sıra doğumun zor geçmesi anlamına kazanç Boyunuz 152 cm ’nin üzerindeyse ve bebeğiniz çok büyük değilse herhangi bir sorunla karşılaşmazsınız
Kan testleri: Birinci görüşmede aşağıdaki kutuda kayıtlı testlerin yapılması için kan vermeniz istenecektir
HER GÖRÜŞMEDE YAPILACAKLAR
Karın muayenesi
Her görüşmede karın muayenesi yapılarak rahmin üst bölümünün bulunduğu yer saptanır, bu da bebeğinizin çoğaltma hızı konusunda bir akıl verir
Gebeliğin daha sonraki dönemlerinde karın muayenesinde bebeğin baş aşağıda dönüp dönmediği, son haftalarda da başın leğen bölgesine inerek yerleşip yerleşmediği de araştırılacaktır
İdrar testleri
Birinci görüşmede ve 28 haftadan daha sonra her görüşmede sizden bir orta idrar örneği vermeniz istenerek, idrarda şeker ve protein aranabilir Gebeliğin son üç ayında idrarda protein saptanması preeklampsi belirtisi olabilir
Orta idrar örneği için, mikroptan arındırılmış bir gazlı bezle temizlenmeniz, daha sonra idrarın ilk kısmını tuvalete yapmanız, kalanını da mikroptan arındırılmış bir kaba almanız istenecektir
KAN TESTLERİ
Kan testleri şunları tahlil etmek için yapılır:
Kan grubunuz ve Rh (rhesus) grubunuz Eğer siz Rh negatifseniz ve bebeğiniz Rh pozitifse, bebekte daha sonra ortaya çıkabilecek sorunları durdurmak için doğumda bir iğne yapılacaktır
Kansızlığınız olup olmadığı (kansızsanız demir tabletleri almanız önerilecektir)
Kızamıkçığa karşı bağışıklığınız olup olmadığı
Frengi ya da karaciğer iltihabı B gibi çare edilmezse bebeğe hasar verebilecek bir hastalığınız olup olmadığı
tansiyon
Gebeliğin ikinci yarısında kan basıncının (tansiyonun) yükselmesi preeklampsi belirtisi olabilir Ama herkesin kan basıncında iniş çıkışlar olabilir Bilhassa muayeneye yetişmek için koştuysanız ya da heyecanlıysanız, kan basıncınız normalden yüksek çıkabilir bu nedenle, kan basıncınız yüksek çıkarsa tansiyonunuz ikinci defa ölçülebilir
ŞEKER HASTALIĞI VE HAMILELIK
Şeker hastalığınız varsa doktorunuz kan şekerinizin ahenkli olarak kontrol edilmesini sağlayacaktır Ayrıca gebeliğin son 10 haftasında kan şekerinizin bütün olarak kontrol altında tutulabilmesi ve bebeğinizin özenle gözlemlenebilmesi için hastanede yatmanız talep edilebilir Denetim altına alınamayan diyabet bebeğin ölü doğmasına ya da bebekte bir aykırılık gelişmesine neden olabilir Oysa kan şekeri kontrol aşağı tutulursa, bu riskler az kalsın tümüyle ortadan kaldırılabilir
Elleriniz ve etap bilekleriniz
Gebeliğin sonlarına içten kadınların çoğunda ayak bilekleri akşamları birazcık şişer bununla beraber ellerde ve ayak bileklerinde aşırı şişme preeklampsi belirtisi olabilir
kan basıncı ölçümü
Bebeğin yürek seslerinin dinlenmesi
Bebeğinizin kalp sesleri 14 haftadan sonradan dinlenebilir Bunun için yürek seslerini sizin de duyabileceğiniz dek yükselten kutu şeklinde bir cihaz kullanılır
Ultrason görüntülemesi
Ultrason, ses dalgaları kullanılarak bebeğin ana rahmindeki fotoğrafının görüntülendiği tehlikesiz ve sızısız bir testtir Merkezlerin çoğunda gebelik sırasında minimum bir kere ultrason yapılması sağlanacaktır Çoğunlukla biri mümkün doğum tarihinizi atamak amacıyla gebeliğin 1113 haftaları arasında, diğeri ise bebeğin çoğalma ve gelişiminin normal olup olmadığını belirlemek amacıyla 20 haftada almak üzere iki kez ultrason yapılmaktadır Bebeğin cinsiyeti bazen bu aşamada saptanabilir, ama öğrenmek istediğinizi söylemedikçe bu veri size verilmez Bir Takım hastane lerde 35 yaşın üzerindeki kadınlara 1113 haftalar arasında özel bir boyun kıvrımı görüntülemesi yapılmaktadır Bununla bebekte Down sendromu riski olup olmadığı araştırılmaktadır Daha önce düşük yaptıysanız ya da sızı ve kanamanız olduysa, size 611 haftalar arasında çok erken bir ultrason görüntülemesi de önerilebilir
Güvenli ve ağrısız bir deneme olan ultrasonda ses dalgaları kullanılarak bebeğin belli başlı rahmindeki fotoğrafı görüntülenmektedir
Gebeliğin ilk başlarında ultrason görüntülemesi yapılıyorsa, idrar kesenizin dolup rahmi yukarı iterek daha iyi görünmesini sağlaması için, gelmeden önce bol miktarda su içmeniz istenecektir
Karnınızın üstüne ince bir jel sürülür ve transdüser adı bahşedilen ufak bir cihaz yavaş yavaş karnınız üzerinde dolaştırılır Küçük ekrandaki görüntüyü siz ve eşiniz seyredebilirsiniz ve karnınızın içinde hareket eden bebeğin görüntüsü, size ola ki de ilk önce bunun aslında bir bebek olduğu duygusunu verebilir Merkezlerin çoğunda size bu resmin bir kopyası da verilecektir
ÖZEL TARAMA TESTLERİ
Hepsi olmasa da, anormalliklerin çoğu özel kan testleriyle veya amniyosentezle saptanabilir Size önerilen testlerin bazıları bebeğinizin adi gelişmeme riskinin ortalamanın üzerinde olup olmadığını araştırmaya yöneliktir Tarama testlerinden birinin fazla çıkması durumunda, yeni testler yapılacaktır ve bebeğinizde ciddi bir aykırılık olabileceği düşünülüyorsa size gebeliğin sona erdirilmesini istek etme olanağı tanınacaktır
İstemiyorsanız bu testleri yaptırmak zorunda değilsiniz Fakat netice ne olursa olsun gebeliği sürdüreceğinizden emin olsanız bile, bu tarama testlerini yaptırmanızda fayda vardır
Büyük bir muhtemelen bu testlerin sonuçları bebeğinizin alışılagelmiş olduğunu göstererek, her anne baba gibi sizi rahatlatacaktır Huysuz durumda da bebeğinizin özel gereksinimleri için kendinizi ve ailenizi hazırlamaya zamanınız olacaktır
Serum tarama testleri
Gebeliğin 1618 haftalarında serumda tarama testi yapılması önerilebilir Bu testlerde kandaki alfafetoprotein (AFP) ve diğer kimyasal maddeler ölçülür ve bebeğinizde spina bifida veya Down sendromu gibi bir kromozom anormalliği riski değerlendirilir
Size deneme sonucunun fazla olduğu söylenirse, bunun mutlaka bebeğinizde bir anormallik olduğu anlamına gelmediğini unutmayın Artı test sonucu yalnızca anomali riskinin normalden biraz daha yüksek olduğunu gösterir Çoğu süre artı test sonucu gebeliğin sanılandan daha ileri ya da daha geri bir evrede olduğu anlamına kazanç, hatta bu netice ikiz bebekleriniz olmasına da bağlı olabilir Bundan daha sonra herhangi bir sorun olmadığından emin elde etmek için, size amniyosentez gibi diğer testler yapılması önerilecektir Deneme sonucu pozitif çıkan kadınların büyük bir çoğunluğunda bebekler tamamiyle normaldir
Amniyosentez (1418 haftalar)
Amniyosentez Down sendromu veya spina bifida gibi anormalliklerin saptanmasında kullanılabilir Bu testte minik bir düşük riski vardır (ultrason kılavuzluğunda yapılan amniyosentezde yaklaşık %051 aralarında), dolayısıyla bu deneme herkese yapılmaz Oysa yaşınız 37 ’nin üzerindeyse, Down sendromlu bebek riskiniz yüksekse, ailenizde spina bifida öyküsü varsa ya da serum testiniz artı sonuç verdiyse, size bu test önerilebilir
Amniyosentez Down sendromu veya spina bifida gibi anormalliklerin saptanmasında kullanılabilir
Önce ultrasonla plasentanın durumu belirlenir Daha Sonra hekim manâsız bir iğneyle karın duvarından rahme girer ve bebeğin hücrelerini içeren bir sıvı örneği alır
Bu testte hücrelerde bir anomali olup olmadığı araştırılır, ancak sonucu olmak üç haftayı bulabilir Bu testle bebeğinizin cinsiyeti de kavranabilir, ancak öğrenmek istediğinizi bildirmezseniz bu bilgi size verilmez
Koriyon villus örneği alma (1012 haftalarda)
Bu testle Down sendromu, orak hücresel kansızlık ve Akdeniz anemisi gibi kalıtımla geçen bazı hastalıkları gebeliğin erken evresinde atamak mümkündür Sonucun artı çıkması durumunda gebeliği sona erdirme konusunda bir karar verilebilir Bu testte içi abes bir iğneyle çoğunlukla vajinadan rahme girilerek gelişmekte olan plasentadan küçük bir tutam alınır Deneme ağrısızdır ve 1020 dakika sürer
Bu testte düşük olasılığı amniyosentezden daha yüksektir (takriben %2), böylece test yalnızca yüksek tehlike altındaki kadınlara önerilmektedir
KAYDA DEĞER NOKTALAR
Ilk gebelik görüşmesinde size o kadar fazla soru sorulacaktır
Ilk görüşmedeki incelemelerde genel sağlık durumu muayenesi, vajinal tetkik ve kan testleri yapılır, boy ölçülür
Her görüşmede karoser ağırlığı ölçülür, karın tetkik edilir, idrar testi yapılır ve tansiyon ölçülür
Özel tarama testleriyle anormal bebek riski yüksek olan vakalar saptanır; zorunlu olmamakla birlikte, bunlar yararlı olabilir
Yaşınız 37 ’nin üzerindeyse bir takım özel testler yapılması istenebilir
h 3Gebelik öncesı yapılması gerekenler
Dinç bir hamilelik dönemi devretmek istiyorsanız hamilelik* öncesinde bir takım hususları yoluna katmanız gerekmektedir Dinç bir gebelik dönemi geçirmeniz için yapmanzı gerekenlere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz*
Günümüzde, hamilelik sırasında her annenin isterse yararlanabileceği doğum öncesi bakım hizmetleri bulunduğundan, bebek dünyaya getirmek artık fazla güvenli Bazen doğum öncesi bakım randevunuza gitmekte güçlük çekebilirsiniz İşinizden izin almanız, hiç yerinde durmayan küçük çocuğunuzu birlikte götürmeniz ya da merkez kalabalıksa sırada uzun süre beklemeniz gerekebilir Ama bebeğinizin sıradan büyüdüğünden kesin almak için bunlara bedel Sorun doğarsa saptanır ve derhal çözümlenir Sizi meraklandıran veya endişelendiren tüm soruları sorun (en kolayı evvelden aklınıza gelen tüm soruları kapsayan bir liste hazırlamaktır)
Kadınların çoğu doğum öncesi kontrole ilk önce gebeliğin 8 ve 12 haftaları arasında başvuruyor – gerçekten bu uygulama ne değin erken olursa pek iyidir Doğum öncesi kontrollerin hangi sıklıkta yapıldığı sizi izleyen merkeze veya hekime ve bulunduğunuz yere göre değişmektedir Asıl Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması merkezlerinde kadınların çoğuna gebeliğin birincil 30 haftasında dört ile sekiz haftada bir, 36 haftaya kadar iki ile dört haftada bir, sonradan 41 haftaya dek bir ya da iki haftada bir randevu verilmektedir
Gebeliğinizle ilgili ayrıntılar ve yapılan deneme sonuçları dosyanıza ve gizlemek üzere size bahşedilen bir karta kaydedilir Bu bilgiler aralarında anlamadığınız bir nokta varsa, açıklanmasını isteyin
BIRINCIL GÖRÜŞME
Birincil görüşmeniz en uzunu olacaktır Şayet de size dikkatsiz gibi görünen, ancak doktorun veya ebenin gebeliğinizi ya da bebeği etkileyebilecek sorunları saptamasına yardımcı birçok soruyu yanıtlamanız istenecektir Bu sorular 24 sayfadaki kutuda yer alan konuları kapsayabilir
BIRINCIL GÖRÜŞMEDE SORULAN SORULAR
Sizin, eşinizin ve ailelerinizin tıbbi öyküleri Kalıtımla geçen hastalıklar için eşinizle aranızda akrabalık ilişkisi olup olmadığı sorulabilir Nereli olduğunuz sorularak, ülkemizde Akdeniz ve Güney Ege ’de sık görülen ve kalıtımla geçen bir hastalık olan Akdeniz anemisi (talasemi) ya da orak hücre anemi için kan testi yaptırmanız önerilebilir
Sizin veya eşinizin ailesinde ikiz olup olmadığı
Varsa önceki gebelikleriniz, düşük ve kürtajlarınız
Halen herhangi bir hastalık sebebiyle çare edilip edilmediğiniz, alerjiniz olup olmadığı ve herhangi bir ilaç alıp almadığınız
Geçmişte geçirdiğiniz ciddi rahatsızlık ve ameliyatlar
Âdetlerinizin uyumlu olup olmadığı, son âdetinizin birincil gününün hangi tarihe eşit geldiği ve âdetleriniz arasındaki sürenin genel olarak ne değin olduğu Bunların yardımıyla bebeğin olası doğum tarihi hesaplanacaktır
Sizin ve eşinizin ne iş yaptığınız ve konutunuzdaki yaşam koşullarına ilişkin sorular sorularak bebeğinizi etkileyebilecek etmenler olup olmadığı da araştırılabilir
Ceset ağırlığı kontrolü
Ilk görüşmenizde kilonuz saptanır Gebelik esnasında 10125 kg alabilirsiniz; ilk olarak ortalamadan zayıfsanız daha pozitif kilo almanız mümkündür Mide bulantılarınız varsa, ilk üç ayda biraz kilo verebilirsiniz Gebeliğin sonlarına dürüst cisim ağırlığında ani bir büyüme preeklampsi belirtisi olabilir
Genel tetkik
Hekim veya ebe kalbinizi ve akciğerlerinizi muayene ederek genellikle dinç olup olmadığınızı araştıracaktır
Vajinal muayene: Vajinal tetkik doktorun rahim büyüklüğünü saptamasına ve gebeliğin hangi evrede olduğunu tahmin etmesine olanak verir Bacaklarınızı bükerek ve dizlerinizi ayırarak sırtüstü yatmanız, jinekolojik tetkik masası varsa bacaklarınızı yanlardaki desteklere yerleştirmeniz istenir daha sonra doktor bir elinin iki parmağını vajinanıza yerleştirir ve diğer eliyle ağır ağır karnınıza bastırır Muayene ağrılı değildir ve gevşerseniz hastalık hissetmezsiniz Büyük bir muhtemelen 36 haftaya dek bir daha vajinal muayene yaptırmanız gerekmeyecektir
Tepe ölçümü: Boyunuz ve bacak ölçüleriniz leğen kemiği boyutlarınızı gösteren iyi bir ölçüttür Leğen kemiğinin küçük olması ara sıra doğumun zor geçmesi anlamına kazanç Boyunuz 152 cm ’nin üzerindeyse ve bebeğiniz çok büyük değilse herhangi bir sorunla karşılaşmazsınız
Kan testleri: Birinci görüşmede aşağıdaki kutuda kayıtlı testlerin yapılması için kan vermeniz istenecektir
HER GÖRÜŞMEDE YAPILACAKLAR
Karın muayenesi
Her görüşmede karın muayenesi yapılarak rahmin üst bölümünün bulunduğu yer saptanır, bu da bebeğinizin çoğaltma hızı konusunda bir akıl verir
Gebeliğin daha sonraki dönemlerinde karın muayenesinde bebeğin baş aşağıda dönüp dönmediği, son haftalarda da başın leğen bölgesine inerek yerleşip yerleşmediği de araştırılacaktır
İdrar testleri
Birinci görüşmede ve 28 haftadan daha sonra her görüşmede sizden bir orta idrar örneği vermeniz istenerek, idrarda şeker ve protein aranabilir Gebeliğin son üç ayında idrarda protein saptanması preeklampsi belirtisi olabilir
Orta idrar örneği için, mikroptan arındırılmış bir gazlı bezle temizlenmeniz, daha sonra idrarın ilk kısmını tuvalete yapmanız, kalanını da mikroptan arındırılmış bir kaba almanız istenecektir
KAN TESTLERİ
Kan testleri şunları tahlil etmek için yapılır:
Kan grubunuz ve Rh (rhesus) grubunuz Eğer siz Rh negatifseniz ve bebeğiniz Rh pozitifse, bebekte daha sonra ortaya çıkabilecek sorunları durdurmak için doğumda bir iğne yapılacaktır
Kansızlığınız olup olmadığı (kansızsanız demir tabletleri almanız önerilecektir)
Kızamıkçığa karşı bağışıklığınız olup olmadığı
Frengi ya da karaciğer iltihabı B gibi çare edilmezse bebeğe hasar verebilecek bir hastalığınız olup olmadığı
tansiyon
Gebeliğin ikinci yarısında kan basıncının (tansiyonun) yükselmesi preeklampsi belirtisi olabilir Ama herkesin kan basıncında iniş çıkışlar olabilir Bilhassa muayeneye yetişmek için koştuysanız ya da heyecanlıysanız, kan basıncınız normalden yüksek çıkabilir bu nedenle, kan basıncınız yüksek çıkarsa tansiyonunuz ikinci defa ölçülebilir
ŞEKER HASTALIĞI VE HAMILELIK
Şeker hastalığınız varsa doktorunuz kan şekerinizin ahenkli olarak kontrol edilmesini sağlayacaktır Ayrıca gebeliğin son 10 haftasında kan şekerinizin bütün olarak kontrol altında tutulabilmesi ve bebeğinizin özenle gözlemlenebilmesi için hastanede yatmanız talep edilebilir Denetim altına alınamayan diyabet bebeğin ölü doğmasına ya da bebekte bir aykırılık gelişmesine neden olabilir Oysa kan şekeri kontrol aşağı tutulursa, bu riskler az kalsın tümüyle ortadan kaldırılabilir
Elleriniz ve etap bilekleriniz
Gebeliğin sonlarına içten kadınların çoğunda ayak bilekleri akşamları birazcık şişer bununla beraber ellerde ve ayak bileklerinde aşırı şişme preeklampsi belirtisi olabilir
kan basıncı ölçümü
Bebeğin yürek seslerinin dinlenmesi
Bebeğinizin kalp sesleri 14 haftadan sonradan dinlenebilir Bunun için yürek seslerini sizin de duyabileceğiniz dek yükselten kutu şeklinde bir cihaz kullanılır
Ultrason görüntülemesi
Ultrason, ses dalgaları kullanılarak bebeğin ana rahmindeki fotoğrafının görüntülendiği tehlikesiz ve sızısız bir testtir Merkezlerin çoğunda gebelik sırasında minimum bir kere ultrason yapılması sağlanacaktır Çoğunlukla biri mümkün doğum tarihinizi atamak amacıyla gebeliğin 1113 haftaları arasında, diğeri ise bebeğin çoğalma ve gelişiminin normal olup olmadığını belirlemek amacıyla 20 haftada almak üzere iki kez ultrason yapılmaktadır Bebeğin cinsiyeti bazen bu aşamada saptanabilir, ama öğrenmek istediğinizi söylemedikçe bu veri size verilmez Bir Takım hastane lerde 35 yaşın üzerindeki kadınlara 1113 haftalar arasında özel bir boyun kıvrımı görüntülemesi yapılmaktadır Bununla bebekte Down sendromu riski olup olmadığı araştırılmaktadır Daha önce düşük yaptıysanız ya da sızı ve kanamanız olduysa, size 611 haftalar arasında çok erken bir ultrason görüntülemesi de önerilebilir
Güvenli ve ağrısız bir deneme olan ultrasonda ses dalgaları kullanılarak bebeğin belli başlı rahmindeki fotoğrafı görüntülenmektedir
Gebeliğin ilk başlarında ultrason görüntülemesi yapılıyorsa, idrar kesenizin dolup rahmi yukarı iterek daha iyi görünmesini sağlaması için, gelmeden önce bol miktarda su içmeniz istenecektir
Karnınızın üstüne ince bir jel sürülür ve transdüser adı bahşedilen ufak bir cihaz yavaş yavaş karnınız üzerinde dolaştırılır Küçük ekrandaki görüntüyü siz ve eşiniz seyredebilirsiniz ve karnınızın içinde hareket eden bebeğin görüntüsü, size ola ki de ilk önce bunun aslında bir bebek olduğu duygusunu verebilir Merkezlerin çoğunda size bu resmin bir kopyası da verilecektir
ÖZEL TARAMA TESTLERİ
Hepsi olmasa da, anormalliklerin çoğu özel kan testleriyle veya amniyosentezle saptanabilir Size önerilen testlerin bazıları bebeğinizin adi gelişmeme riskinin ortalamanın üzerinde olup olmadığını araştırmaya yöneliktir Tarama testlerinden birinin fazla çıkması durumunda, yeni testler yapılacaktır ve bebeğinizde ciddi bir aykırılık olabileceği düşünülüyorsa size gebeliğin sona erdirilmesini istek etme olanağı tanınacaktır
İstemiyorsanız bu testleri yaptırmak zorunda değilsiniz Fakat netice ne olursa olsun gebeliği sürdüreceğinizden emin olsanız bile, bu tarama testlerini yaptırmanızda fayda vardır
Büyük bir muhtemelen bu testlerin sonuçları bebeğinizin alışılagelmiş olduğunu göstererek, her anne baba gibi sizi rahatlatacaktır Huysuz durumda da bebeğinizin özel gereksinimleri için kendinizi ve ailenizi hazırlamaya zamanınız olacaktır
Serum tarama testleri
Gebeliğin 1618 haftalarında serumda tarama testi yapılması önerilebilir Bu testlerde kandaki alfafetoprotein (AFP) ve diğer kimyasal maddeler ölçülür ve bebeğinizde spina bifida veya Down sendromu gibi bir kromozom anormalliği riski değerlendirilir
Size deneme sonucunun fazla olduğu söylenirse, bunun mutlaka bebeğinizde bir anormallik olduğu anlamına gelmediğini unutmayın Artı test sonucu yalnızca anomali riskinin normalden biraz daha yüksek olduğunu gösterir Çoğu süre artı test sonucu gebeliğin sanılandan daha ileri ya da daha geri bir evrede olduğu anlamına kazanç, hatta bu netice ikiz bebekleriniz olmasına da bağlı olabilir Bundan daha sonra herhangi bir sorun olmadığından emin elde etmek için, size amniyosentez gibi diğer testler yapılması önerilecektir Deneme sonucu pozitif çıkan kadınların büyük bir çoğunluğunda bebekler tamamiyle normaldir
Amniyosentez (1418 haftalar)
Amniyosentez Down sendromu veya spina bifida gibi anormalliklerin saptanmasında kullanılabilir Bu testte minik bir düşük riski vardır (ultrason kılavuzluğunda yapılan amniyosentezde yaklaşık %051 aralarında), dolayısıyla bu deneme herkese yapılmaz Oysa yaşınız 37 ’nin üzerindeyse, Down sendromlu bebek riskiniz yüksekse, ailenizde spina bifida öyküsü varsa ya da serum testiniz artı sonuç verdiyse, size bu test önerilebilir
Amniyosentez Down sendromu veya spina bifida gibi anormalliklerin saptanmasında kullanılabilir
Önce ultrasonla plasentanın durumu belirlenir Daha Sonra hekim manâsız bir iğneyle karın duvarından rahme girer ve bebeğin hücrelerini içeren bir sıvı örneği alır
Bu testte hücrelerde bir anomali olup olmadığı araştırılır, ancak sonucu olmak üç haftayı bulabilir Bu testle bebeğinizin cinsiyeti de kavranabilir, ancak öğrenmek istediğinizi bildirmezseniz bu bilgi size verilmez
Koriyon villus örneği alma (1012 haftalarda)
Bu testle Down sendromu, orak hücresel kansızlık ve Akdeniz anemisi gibi kalıtımla geçen bazı hastalıkları gebeliğin erken evresinde atamak mümkündür Sonucun artı çıkması durumunda gebeliği sona erdirme konusunda bir karar verilebilir Bu testte içi abes bir iğneyle çoğunlukla vajinadan rahme girilerek gelişmekte olan plasentadan küçük bir tutam alınır Deneme ağrısızdır ve 1020 dakika sürer
Bu testte düşük olasılığı amniyosentezden daha yüksektir (takriben %2), böylece test yalnızca yüksek tehlike altındaki kadınlara önerilmektedir
KAYDA DEĞER NOKTALAR
Ilk gebelik görüşmesinde size o kadar fazla soru sorulacaktır
Ilk görüşmedeki incelemelerde genel sağlık durumu muayenesi, vajinal tetkik ve kan testleri yapılır, boy ölçülür
Her görüşmede karoser ağırlığı ölçülür, karın tetkik edilir, idrar testi yapılır ve tansiyon ölçülür
Özel tarama testleriyle anormal bebek riski yüksek olan vakalar saptanır; zorunlu olmamakla birlikte, bunlar yararlı olabilir
Yaşınız 37 ’nin üzerindeyse bir takım özel testler yapılması istenebilir
h 3Gebelik öncesı yapılması gerekenler