Hamilelik anneler çok özel ve hoş bir devirdir. Bu özel devir, annede pek çok değişiklik görülmesine neden olur. Bu değişikliklerin büyük kısmı sindirim sisteminde meydana gelmektedir. Sindirim sisteminde meydana gelen değişiklere karşı ömür üslubunda değişikler oluşturulmazsa anne adayları pek çok problemle karşılaşabilir. Karşılan sıkıntılar anne adayları için hoş olan bu hamilelik sürecini çekilmez hale getirebilir.
Hamilelik sürecini sağlıklı bir formda geçirmek anne ve bebek sıhhati açısından çok değerlidir. Bu süreci sağlıklı geçirebilmek için de sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olmak gerekir. Sağlıklı sindirim sistemi birebir vakitte güçlü bir bağışıklık sistemi de demektir.
Hamilelikte pek çok hormonal değişim yaşanmaktadır. Ayrıyeten bebeğin içinde büyüyebilmesi için rahim de büyümektedir. İşte bu hormonal değişimler, büyüyen rahmin mide ve bağırsaklara baskı yapması, kilo artışının da sebep olduğu hareket azlığı çeşitli mide ve bağırsak problemlerine neden olur.
Bu problemlerin başlıcaları; bulantı, kusma, mide yanması ve ekşimesi, kabızlık, hazımsızlık, şişkinlik, reflü, gaz sıkıntıları, safra kesesi sıkıntılarıdır. Yazdığım tüm bu mide-bağırsak sorunları annede; beslenmenin yetersiz kalması, besin öğelerinden gereğince yararlanamama, yaşanılan fizikî ağrı ve acı üzere pek çok ömür kalitesini düşüren durumlar görülmesine sebep olabilir. Bu da demek oluyor ki hamilelikte anneler beslenmelerine ekstra itina göstermelidirler. Zira mide-bağırsak sıhhatinin anahtarı sağlıklı beslenmedir.
Sindirim sisteminin en kıymetli organlarından biri elbet ki ikinci beyin olarak da bildiğimiz bağırsaklardır. Bağırsak sıhhati, fizikî ve ruhsal sıhhat açısından çok değerlidir. Kısaca bağırsaklarımız ne kadar sağlıklı olursa biz de kendimizi o kadar uygun hissederiz diyebiliriz. Baş ağrıları, duygusal dalgalanmalar, zayıf hafıza vb. birçok belirtinin altında sıhhatsiz bir bağırsak yatıyor olabilir. Bağırsak sıhhatinde en temel kural bağırsak florasını sağlıklı tutmaktır. Sıhhatsiz bağırsak florasının, diyabetten obeziteye, kronik yorgunluktan depresyona kadar pek çok rahatsızlıkla alakalı olduğu bilinmektedir. Bağırsak florasını sağlıklı tutmak için bağırsaktaki faydalı bakterileri arttırmak gerekmektedir. Beslenmeyle bu faydalı bakterileri arttırmak mümkün.
Hamilelikte sağlıklı bir sindirim sistemi için genel teklifler:
-
Yemekler azar azar ve sık sık yenilmelidir. -
Yemekler yavaş yavaş ve güzelce çiğneyerek yenilmelidir. -
Bağırsak sıhhati denilince akla birinci probiyotikler gelir sanırım. Probiyotik besinler; bağırsaktaki faydalı mikroorganizmaların artmasını sağlar. Probiyotik besinler; konut imali yoğurt, kefir, turşu,... (Hamilelikte ağır tuz içerdiğinden ötürü turşuya dikkat edilmelidir.) -
Günlük su tüketimi ihmal edilmemelidir. -
Çok soslu, yağlı, baharatlı, şekerli ve asitli yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır. -
Lif açısından güçlü besinlerle (tam tahıl eserleri, kurubaklagil, zerzevat ve meyveler,…) beslenilmelidir. Bilhassa kabızlık, hazımsızlık üzere problemlerin tahlilinde faydalı olacaktır. -
Ayaküstü atıştırma yapılmamalıdır. Yemekler oturarak tüketilmelidir. -
Geceleri beslenme alışkanlığından uzak durulmalıdır. -
Gerilimden en çok etkilenen sistemlerin başında sindirim sistemi gelmektedir. Gerilimden uzak kalmak sağlıklı bir sindirim için çok değerlidir. -
Bağırsakların çalışmaması/yavaşlaması ve hazımsızlık şikâyetlerine hamilelik periyodunda yapılacak hafif yürüyüşler yardımcı olacaktır. -
Çay, kahve üzere kafeinli içecekler sonlandırılmalıdır. -
Hassasiyet olan besinler yahut alerjen besinler de sindirim ile ilgili şikayetlere sebebiyet verebilir. -
Alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır.
-
Kefir: Artık kefirin düzgün bir probiyotik kaynağı olduğunu çoğumuz öğrendik sanırım. Bu probiyotik içeriği sayesinde bağırsakta dost bakterileri arttırarak bağırsağın âlâ çalışmasına yardımcı olur. Günde 1 su bardağı kefir tüketilebilir. -
Turşu: Probiyotik ve yüksek lif içeriğiyle turşu da bağırsak sıhhati için yararlıdır. Lakin turşular birebir vakitte yüksek oranda tuz da içermektedir. Hamilelikte sık karşılaşılan bir sorun olan ödeme sebebiyet vermemek için tüketimine dikkat etmek gerekiyor. Haftada 2 sefer tüketilmesi kâfi olacaktır. -
Yoğurt: Başka bir probiyotik kaynağı da yoğurttur. Probiyotik içeriğiyle sindirim sisteminin sıhhatine yarar sağlamaktadır. Günde 2 kase yoğurt tüketilebilir. -
Tam tahıllar: İçerdikleri bol lif sayesinde sindirim sistemine yardımcı olur. -
Kurubaklagiller: Yüksek lif içeren kurubaklagiller de bağırsakların çalışmasına yardımcı olur. Fakat kurubaklagillerin gaz yapan özelliği hamilelikte zorlayıcı olabilir. Bu durumda sonlandırmak gerekebilir. -
Brokoli-Karnabahar-Lahana: Bu sebzeler de yüksek lif içeriğine sahiptir ve yeniden gaz yapan özellikleri nedeniyle hamilelikte sonlandırılması gerekebilir. -
Muz: Lif içeriğiyle sindirim sistemine yardımcı olan besinlerden biridir. Günde 1 adet muz tüketilebilir. -
Elma: Elma içerdiği vitamin ve minerallerin yanında uygun bir çözünür ve çözünmez lif de kaynadığıdır. Bu özellikleriyle mide ve bağırsak sıhhatini müdafaaya yardımcı olur. -
Tarçın: Kan şekerini dengelemesiyle bilinen tarçın birebir vakitte kabızlık ve şişkinlik meselelerinde da yardımcıdır. Ayrıyeten besinlerin midede daha uzun müddet kalmasını sağlayarak sindirimi arttırır. Bu durum da tokluk hissini arttırır. (Hamilelikte çok kullanımı düşüğe neden olabilir. Günlük 2-4 gram (yarım tatlı kaşığından az) tüketimi inançlıdır. Hamilelikte tarçını beslenmeye eklemeden evvel hekimden onay almakta yarar vardır.) -
Nane: Mideyi yatıştırarak sindirim sistemini rahatlatır. Mide bulantısı, ağrısı, hazımsızlık, gaz üzere sıkıntılarda yardımcı olabilir. (Hamilelikte çok kullanımı düşüğe neden olabilir. Düşük riski olanlar tabibine istişareden tüketmemelidir.) -
Zeytinyağı: Sindirim sistemine yardımcı olan zeytinyağı zerzevat yemeklerinde ve salatalarda tercih edilerek bağırsak hareketleri iyileştirilebilir. -
Hindistan cevizi yağı: Yüksek oranda MCT (orta zincirli yağ asidi) içerir. MCT ise uzun zincirli yağ asitlerine nazaran bedeni daha az yorar. Bu tesiriyle sindirimi kolaylaştırır. -
Kemik suyu: Bağırsakların onarılmasını ve güçlenmesini sağlar. Sindirim sistemi mukozasına katkı sağlayarak sindirime yardımcı olur. -
Balık: Omega 3 açısından güçlü yağlı balıklar (somon gibi) bağırsaktaki güzel bakterilerin artmasını sağlar. Mide iltihaplanmasını da önleyerek sindirim sistemi yardımcı olur. -
Antep fıstığı: Yüksek lif içeriği sayesinde bağırsakların hareketini arttırır ve bağırsaktaki faydalı bakterileri arttırır. Gebeler günlük yaklaşık 10-15 adet antep fıstığını orta öğünlerinde tüketebilirler. -
Çiğ badem: Kıymetli bir prebiyotik besindir. Prebiyotik, faydalı bakterileri besleyerek çoğalmalarını sağlayan sindirilemeyen besin bileşikleridir. Yani prebiyotikler faydalı bakteriler tarafından güç kaynağı olarak kullanılır ve bu sayede daha fazla faydalı bakteri oluşturulur. Çiğ badem prebiyotik bir besin olma özelliğiyle bağırsaktaki düzgün bakterileri arttırarak sindirim sistemi sıhhatine yarar sağlar. Gebeler günlük yaklaşık 10-15 adet çiğ bademi orta öğünlerinde tüketebilirler. -
Pırasa: Pırasa da prebiyotik olan besinlerden bir başkasıdır. İçerisinde bulunan inülin faydalı bakteriler tarafından güç kaynağı olarak kullanılır ve böylelikle faydalı bakteri sayısı artar. Bu da sağlıklı bağırsaklar demektir. Mide yanmasına sebep oluyorsa hamilelik sürecinde kısıtlamak gerekebilir. -
Sarımsak: İçerisinde bulunan alisin isimli bileşik sayesinde doğal bir antibiyotik ve antioksidandır. Ayrıyeten prebiyotik besin olan sarımsak bağırsak sıhhatini güçlendirir. -
Ispanak: Ispanak içerisinde bulunan şeker bağırsaktaki uygun bakteriler tarafından güç kaynağı olarak kullanılır. Bu sayede bağırsak sıhhatinde çok değerli olan faydalı bakteriler artar. -
Avokado: İçerisinde bulunan çözünür ve çözünmez lifler sayesinde sindirim sistemi sıhhatini geliştirir. Hamilelikte görülen bulantı, kabızlık, mide yanması üzere sorunlarda yardımcı olabilir.
-
Acı biber: Midede yanmaya sebep olabilir. -
Çikolata: Reflü şikâyetlerini arttırabilir. -
Süt: Laktoz intoleransı olan bireylerde şişkinlik, gaz ve kramp üzere şikâyetlere sebep olabilir. Süt yerine yoğurt yahut kefir tüketilebilir. -
Gaz yapan besinler: Bu besinlere örnek olarak kurubaklagiller, brokoli, karnabahar, lahana üzere sebzeler vb. örnek verilebilir. Lakin bu besinler gaz yapan olsa da sağlıklı beslenmede kıymetli yer tutan çok yararlı besinlerdir. Bu nedenle hiç tüketmemek yerine sonlandırmak daha hakikat olacaktır. Önemli sorunlar oluşturuyorsa tüketilmemelidir. -
Soğan, sarımsak, pırasa: Bu besinler beden için faydalı pek çok besin öğesi içermesine karşın mide yanmasına sebebiyet verebilir. Bu durumda tüketimini sonlandırmak gerekebilir. -
Çok yağlı ve baharatlı yiyecekler: Mide yanması ve bulantısı üzere şikayetleri arttırabilir. -
Olgunlaşmamış muz: Sindirimi daha sıkıntı olduğundan hazımsızlık ve gaz üzere şikâyetlere neden olabilir.