Hareket Ve Güç Nedir
Zorlama ve Hareket Nedir?
Evrendeki her şey ya hareket halindedir ya da dingin yani uyuşuk haldedir Hareket, cismin konumunun aralıksız biçimde değişmesidir Hareket halindeki bir cismi önlemek ve tembel ülkü getirmek veya uyuşuk durumdaki bir cismi harekete dinmek için zor denen bir etkinin uygulanması gerekir
Baskı, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü ya da hızını değiştirebilmek için zorunlu olan itme veya çekme miktarıdır Çim kırkma makinesini iten bir bahçıvan, yolcu vagonlarını çeken lokomotif, duvarda asılı olan bir devlete ait tutan tırnak defalarca güç uyguluyor demektir Eğer bu kuvvetler uygulanmıyor olsaydı, çim kırkma makinesi ile vagonlar hareket etmez, resim yere düşerdi
Bütün bu itme, çekme ve tutma örneklerinde, zor, üzerinde tesir yaptığı cisimle gerçekten bağlantı halindedir Millet uygulayabildikleri kuvvetin miktarını arttırmak için kaldıraç, makara ve fren gibi mekanizmalar geliştirmişlerdir Bu nesil mekanizmalara basit cihaz denir Lakin daha zinde kuvvetler olmak ve göstermek nedeniyle daha kompleks makinelerde geliştirilmiştir Örneğin, dağıtılmış yakıtların yakılmasıyla açığa çıkan enerjiyi denetleyerek büyük bir kuvvete dönüştüren motorlar, bu cins gelişkin makinelerdir
Tüm kuvvetlerin etkiledikleri cisme bağlantı etmeleri gerekmez, yani bazı kuvvetler uzak etkiler Bu cins kuvvetlerden ikisi elektrik ve magnetizmadır Bir üçüncüsü de, her lahza yaşadığımız yerçekimi kuvvetidir; yerçekimi, dünyanın üzerindeki tüm cisimlere uyguladığı yere içten çekme kuvvetidir Elimizde tuttuğumuz bir tuğlayı bıraktığımız anda tuğla, yerçekiminin etkisiyle yere düşer, bu arada düşerken hızı artan bir şekilde artar; hızdaki bu artışa ivme denir Ama eğer tuğlayı elimizde taşıyorsak, tuğla üzerinde yukarı doğru bir itme kuvveti uygulayarak yerçekimi kuvvetini dengeliyoruz demektir; bu durumda uyguladığımız itme kuvveti ile yerçekimi kuvveti birbirine eşittir Bir römorkör, arkasına halatla emrindeki bir mavnayı kanalda değişmez bir hızla çekerken, halatın mavna üstünde uyguladığı çekme kuvveti, su direncinin doğurduğu kuvvete eşittir; römorkör birazcık daha kuvvetle çekerse mavna da daha çabuk hareket eder 1687 ’de büyük İngiliz bilim adamı Sir Isaac Newton güç ve hareketle ilgili üç yasa yayımladı Bunlara Newton hareket yasaları denir
1 Uyuşuk halde duran yada değişmez bir hızla hareket etmekte olan bir cisme, herhangi bir diğer güç uygulanmadığı sürece bu durağan halini yada sabit süratli hareketini korur (Otobüs ansızın durduğunda yolcuların ansızın öne içten savrulduklarına uyarı etmişsinizdirSavrulmanın nedeni, yolcuların durma anından önceki değişmez çabuk hareketlerini sürdürmeleridir)
2 Kayıtlı bir şipşak yol almakta olan bir cismin hızını başkalaştırmak için zorunlu olan kuvvetin miktarı, cismin kütlesine ve cisme kazandırılmak istenen ivmenin miktarına bağlıdır (Bir golf topunu önlemek, aynı tez hareket eden bir pingpong topunu durdurmaktan daha zordur;çünkü golf topunun kütlesi daha büyüktür)
3 Her etki, kendisine eşdeğer ve ters yönde bir tepki doğurur (Bir jet uçağında,motor koskocoman bir gaz kütlesini sürekli olarak arkaya içten püskürtür; böylece de zıt yönde,yani öne doğru itilir) Elde tutulan, yani üstünde yukarıya içten bir şiddet uygulanan tuğlanın yere düşmemesi de bu yasayla açıklanır
Hareket halindeki tüm cisimler, momentum denen bir özelliğe sahiptir; cismin momentumu, kütlesi ile hızının çarpımına eşittir Newton ’un ikinci hareket yasasından, bir cismin momentumundaki değişim oranın, o cismi etkileyen şiddetle orantılı olduğu görülebilir Momentum korunumlu bir özelliktir; yani mesela, belirli momentumlarla birbirine yakında olacak olan iki karoser çarpıştıklarında, toplam momentumlarında bir değiştirme olmaz
Zor birimi newtondur 1 newtonluk bir zorlama, 1 kilogramlık bir kütlenin hızını saniyede 1 metresaniye kadar, yani 1 metresaniye kadar değiştirir
Bir yüzeyin üstüne sürükleyici olarak dağılmış halde basan kuvvete basınç denir Basınç, bölüm alana düşen güç miktarıyla ölçülür Güç miktarı ise tartı birimleriyle açıklama edilirDünya yüzeyindeki adi hava basıncı, santimetre kareye takriben 1 kilogramdır Bu Dünya yüzeyinin ve onun üzerindeki her şeyin her santimetre karesinin 1 kilogramlık bir ağırlıkla aşağıya doğru bastırılıyor olması demektir *
Zorlama ve Hareket Nedir?
Evrendeki her şey ya hareket halindedir ya da dingin yani uyuşuk haldedir Hareket, cismin konumunun aralıksız biçimde değişmesidir Hareket halindeki bir cismi önlemek ve tembel ülkü getirmek veya uyuşuk durumdaki bir cismi harekete dinmek için zor denen bir etkinin uygulanması gerekir
Baskı, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü ya da hızını değiştirebilmek için zorunlu olan itme veya çekme miktarıdır Çim kırkma makinesini iten bir bahçıvan, yolcu vagonlarını çeken lokomotif, duvarda asılı olan bir devlete ait tutan tırnak defalarca güç uyguluyor demektir Eğer bu kuvvetler uygulanmıyor olsaydı, çim kırkma makinesi ile vagonlar hareket etmez, resim yere düşerdi
Bütün bu itme, çekme ve tutma örneklerinde, zor, üzerinde tesir yaptığı cisimle gerçekten bağlantı halindedir Millet uygulayabildikleri kuvvetin miktarını arttırmak için kaldıraç, makara ve fren gibi mekanizmalar geliştirmişlerdir Bu nesil mekanizmalara basit cihaz denir Lakin daha zinde kuvvetler olmak ve göstermek nedeniyle daha kompleks makinelerde geliştirilmiştir Örneğin, dağıtılmış yakıtların yakılmasıyla açığa çıkan enerjiyi denetleyerek büyük bir kuvvete dönüştüren motorlar, bu cins gelişkin makinelerdir
Tüm kuvvetlerin etkiledikleri cisme bağlantı etmeleri gerekmez, yani bazı kuvvetler uzak etkiler Bu cins kuvvetlerden ikisi elektrik ve magnetizmadır Bir üçüncüsü de, her lahza yaşadığımız yerçekimi kuvvetidir; yerçekimi, dünyanın üzerindeki tüm cisimlere uyguladığı yere içten çekme kuvvetidir Elimizde tuttuğumuz bir tuğlayı bıraktığımız anda tuğla, yerçekiminin etkisiyle yere düşer, bu arada düşerken hızı artan bir şekilde artar; hızdaki bu artışa ivme denir Ama eğer tuğlayı elimizde taşıyorsak, tuğla üzerinde yukarı doğru bir itme kuvveti uygulayarak yerçekimi kuvvetini dengeliyoruz demektir; bu durumda uyguladığımız itme kuvveti ile yerçekimi kuvveti birbirine eşittir Bir römorkör, arkasına halatla emrindeki bir mavnayı kanalda değişmez bir hızla çekerken, halatın mavna üstünde uyguladığı çekme kuvveti, su direncinin doğurduğu kuvvete eşittir; römorkör birazcık daha kuvvetle çekerse mavna da daha çabuk hareket eder 1687 ’de büyük İngiliz bilim adamı Sir Isaac Newton güç ve hareketle ilgili üç yasa yayımladı Bunlara Newton hareket yasaları denir
1 Uyuşuk halde duran yada değişmez bir hızla hareket etmekte olan bir cisme, herhangi bir diğer güç uygulanmadığı sürece bu durağan halini yada sabit süratli hareketini korur (Otobüs ansızın durduğunda yolcuların ansızın öne içten savrulduklarına uyarı etmişsinizdirSavrulmanın nedeni, yolcuların durma anından önceki değişmez çabuk hareketlerini sürdürmeleridir)
2 Kayıtlı bir şipşak yol almakta olan bir cismin hızını başkalaştırmak için zorunlu olan kuvvetin miktarı, cismin kütlesine ve cisme kazandırılmak istenen ivmenin miktarına bağlıdır (Bir golf topunu önlemek, aynı tez hareket eden bir pingpong topunu durdurmaktan daha zordur;çünkü golf topunun kütlesi daha büyüktür)
3 Her etki, kendisine eşdeğer ve ters yönde bir tepki doğurur (Bir jet uçağında,motor koskocoman bir gaz kütlesini sürekli olarak arkaya içten püskürtür; böylece de zıt yönde,yani öne doğru itilir) Elde tutulan, yani üstünde yukarıya içten bir şiddet uygulanan tuğlanın yere düşmemesi de bu yasayla açıklanır
Hareket halindeki tüm cisimler, momentum denen bir özelliğe sahiptir; cismin momentumu, kütlesi ile hızının çarpımına eşittir Newton ’un ikinci hareket yasasından, bir cismin momentumundaki değişim oranın, o cismi etkileyen şiddetle orantılı olduğu görülebilir Momentum korunumlu bir özelliktir; yani mesela, belirli momentumlarla birbirine yakında olacak olan iki karoser çarpıştıklarında, toplam momentumlarında bir değiştirme olmaz
Zor birimi newtondur 1 newtonluk bir zorlama, 1 kilogramlık bir kütlenin hızını saniyede 1 metresaniye kadar, yani 1 metresaniye kadar değiştirir
Bir yüzeyin üstüne sürükleyici olarak dağılmış halde basan kuvvete basınç denir Basınç, bölüm alana düşen güç miktarıyla ölçülür Güç miktarı ise tartı birimleriyle açıklama edilirDünya yüzeyindeki adi hava basıncı, santimetre kareye takriben 1 kilogramdır Bu Dünya yüzeyinin ve onun üzerindeki her şeyin her santimetre karesinin 1 kilogramlık bir ağırlıkla aşağıya doğru bastırılıyor olması demektir *