Harput Ulu Camii
Yapılış Tarihi 1156
Bani Artuklu Hukumdarı Fahreddin Karaaslan
Elazığ şehrinin Harput ilcesinde bulunan eser, ic kalenin icinde yer almaktadır Mimarı bilinmeyen eserin banisi Artuklu Hukumdarı Fahreddin Karaaslan ’dır Duvarında yer alan ve vergi ile ilgili bilgiler iceren kitabesine gore 1156 yılında inşa edilmiştir Bazı kaynaklara gore inşa tarihi değişen eserin bugun ki hali orijinal değildir Farklı donemlerde eklemelere maruz kalan camiinin minare ve cevresi daha onceki bir tarihte yapılmış, 12yy ’da harim bolumu eklenmiştir Bugune kadar pek cok kez onarım geciren yapı en son olarak 2000 ’li yıllarda Vakıflar Genel Mudurluğu tarafından restore edilmiştir Yapının onemi Anadolu ’daki en erken tarihli camilerden biri olmasıdır
MİMARİ OZELLİKLERİ
Camii kuzey – guney doğrultusunda dikdortgen bir alana oturmaktadır 2000 metrekarelik bir sahayı kaplayan yapı, ceşitli malzemelerin kullanılmasıyla inşa edilmiştir Bazı bolumlerde kesme taş, duvarlarda moloz taş destek, ortu sistemi ve minaresinde tuğla kullanımı gorulmektedir Mihraba paralel 2 sahınlı ve mihrap onu kubbeli olarak inşa edilmiştir Sahınların ikincisinde mihrap aksında aynalı carpraz tonozla ortulduğu gorulmektedir Diğer birimler ise sivri kemer profilli beşik tonozlar ile ortulmuştur Revaklı eyvanlı duzenlemelerinin yanında ic avlusu bulunmaktadır İc avlunun doğusunda ve batısında bulunan sahınlar mihraba dik kuzey ve guney doğrultusunda ise mihraba paralel uzanmaktadır Bu yapının ayırıcı ozelliği ic avluda bulunan ve eyvan hissi veren iki bolumun varoluşudur İc avluda bir de minare yer almaktadır Minare tamamen tuğladan yapılmış olup, farklı orgu bicimlerinin kullanılmasıyla suslenmiştir Bugun minare eğri bir haldedir
Camiiye giriş iki kapıyla sağlanır Bu kapılardan birinin uzerinde beyaz mermerden yapılmış bir kitabe yer alır ve bu kitabenin onemi kufi hattan nesih yazıya gecişin ilk orneği gorulmektedir Bu kitabe uzerinde ‘ ’Besmeleden sonra, Allah ’ın rızasını tahsil ve Allah ’a yakınlaşmak kasdiyle bu binayı yaptıran ol bir kişidir ki, buyuk Baş Buğ ve Emirdir Alimlerin Efendisi, Cenabı Hak tarafından yardım gormuş, kuvvetlenmiş, dunyadaki butun mucahitlerin muzafferi, dinin medarı iftiharı Muslumanların en guzeli, imamların zahiri, halkın ve devletin yardımcısı, halk arasında şan şeref sahibi, ummetin tacı, mulk sahiplerinin guneşi, sultanların aziz ve şerifi, islam askerlerinin şerefi, mucahitlerin yardımcısı Allah ’ı tanımayan ve şirk koşanların katili, şerefi goklerden alıcı, sultanların kılıcı, Emirlerin efendisi, ciftcilerin babası sıfatında olan Artuk oğlu Sokmanın oğlu, Davud ’un oğlu Karaarslandır Halifenin de yardımcısıdır Allah onun saltanatını, tacu tahtını ve halkını daim ve baki etsin Allah ’ın laneti, Allah yolundan ve emrinden ayrılanların ve donenlerin uzerine olsun ’ ’ yazmaktadır
Bugun halen ibadete acık olan caminin minberi ahşap oymacılık sanatının en onemli orneğini sergilemektedir Minber abanoz ağacından yapılmıştır Sanatkarı Kazvinli İsmail oğlu Ebu Said ’dir Caminin bu en onemli parcasını Harput Kurşunlu Camii ’ye taşımışlardır
Yapılış Tarihi 1156
Bani Artuklu Hukumdarı Fahreddin Karaaslan
Elazığ şehrinin Harput ilcesinde bulunan eser, ic kalenin icinde yer almaktadır Mimarı bilinmeyen eserin banisi Artuklu Hukumdarı Fahreddin Karaaslan ’dır Duvarında yer alan ve vergi ile ilgili bilgiler iceren kitabesine gore 1156 yılında inşa edilmiştir Bazı kaynaklara gore inşa tarihi değişen eserin bugun ki hali orijinal değildir Farklı donemlerde eklemelere maruz kalan camiinin minare ve cevresi daha onceki bir tarihte yapılmış, 12yy ’da harim bolumu eklenmiştir Bugune kadar pek cok kez onarım geciren yapı en son olarak 2000 ’li yıllarda Vakıflar Genel Mudurluğu tarafından restore edilmiştir Yapının onemi Anadolu ’daki en erken tarihli camilerden biri olmasıdır
MİMARİ OZELLİKLERİ
Camii kuzey – guney doğrultusunda dikdortgen bir alana oturmaktadır 2000 metrekarelik bir sahayı kaplayan yapı, ceşitli malzemelerin kullanılmasıyla inşa edilmiştir Bazı bolumlerde kesme taş, duvarlarda moloz taş destek, ortu sistemi ve minaresinde tuğla kullanımı gorulmektedir Mihraba paralel 2 sahınlı ve mihrap onu kubbeli olarak inşa edilmiştir Sahınların ikincisinde mihrap aksında aynalı carpraz tonozla ortulduğu gorulmektedir Diğer birimler ise sivri kemer profilli beşik tonozlar ile ortulmuştur Revaklı eyvanlı duzenlemelerinin yanında ic avlusu bulunmaktadır İc avlunun doğusunda ve batısında bulunan sahınlar mihraba dik kuzey ve guney doğrultusunda ise mihraba paralel uzanmaktadır Bu yapının ayırıcı ozelliği ic avluda bulunan ve eyvan hissi veren iki bolumun varoluşudur İc avluda bir de minare yer almaktadır Minare tamamen tuğladan yapılmış olup, farklı orgu bicimlerinin kullanılmasıyla suslenmiştir Bugun minare eğri bir haldedir
Camiiye giriş iki kapıyla sağlanır Bu kapılardan birinin uzerinde beyaz mermerden yapılmış bir kitabe yer alır ve bu kitabenin onemi kufi hattan nesih yazıya gecişin ilk orneği gorulmektedir Bu kitabe uzerinde ‘ ’Besmeleden sonra, Allah ’ın rızasını tahsil ve Allah ’a yakınlaşmak kasdiyle bu binayı yaptıran ol bir kişidir ki, buyuk Baş Buğ ve Emirdir Alimlerin Efendisi, Cenabı Hak tarafından yardım gormuş, kuvvetlenmiş, dunyadaki butun mucahitlerin muzafferi, dinin medarı iftiharı Muslumanların en guzeli, imamların zahiri, halkın ve devletin yardımcısı, halk arasında şan şeref sahibi, ummetin tacı, mulk sahiplerinin guneşi, sultanların aziz ve şerifi, islam askerlerinin şerefi, mucahitlerin yardımcısı Allah ’ı tanımayan ve şirk koşanların katili, şerefi goklerden alıcı, sultanların kılıcı, Emirlerin efendisi, ciftcilerin babası sıfatında olan Artuk oğlu Sokmanın oğlu, Davud ’un oğlu Karaarslandır Halifenin de yardımcısıdır Allah onun saltanatını, tacu tahtını ve halkını daim ve baki etsin Allah ’ın laneti, Allah yolundan ve emrinden ayrılanların ve donenlerin uzerine olsun ’ ’ yazmaktadır
Bugun halen ibadete acık olan caminin minberi ahşap oymacılık sanatının en onemli orneğini sergilemektedir Minber abanoz ağacından yapılmıştır Sanatkarı Kazvinli İsmail oğlu Ebu Said ’dir Caminin bu en onemli parcasını Harput Kurşunlu Camii ’ye taşımışlardır