Hava Olayı Nedir hava olayının insan hayatındaki etkileri
Cevap: Hava Olayı Nedir hava olayının insan hayatındaki etkileri
Doğa Olaylarının Maddelere Etkisi
Yer yüzünün şekli milyonlarca yıldan beri çeşitli doğa olayları nedeniyle aralıksız
değişmektedir Dış etkiler dediğimiz yağmurlar , rüzgarlar, akar sular ve buzlanma gibi doğa olayları yer kabuğunu parçalamış, aşındırmış, değişmesine neden olmuştur
AKAR SULARIN ETKİSİ
Yer yüzünün değişmesine tesir eden kuvvetlerin en önemlisi akar sulardır Akar sular yağmur yada eriyen kar sularının yerine eğimine uygun şekilde akmasıyla oluşurlar Akar sular yer çekimine uygun şekilde akarken geçtikleri yerlerdeki kayaları aşındırır ve parçalar Kayalarda koparılan bu parçalar ve kumlar denizlere dürüst sürüklenirken çarptıkları kayaçları aşındırırlar Su Baskını suları yamaçlardan tez akarken bereketli toprakları aşındırır, sürükler
Toprağın bereketli bölümünü değil eder Bu olaya erozyon denir Akar sular bir takım bölgelerde yumuşak kayalar aşındırarak peri bacaları denilen oluşuma niçin olurlar Yurdumuzdaki Kapadokya bölgesinde bu nesil oluşmalar vardır
RÜZGARIN ETKİSİ
Rüzgarda yeryüzünün değişmesine niçin olan etkenlerdir Şiddetli rüzgarların savurduğu kum, toprak gibi maddelerin doğal yapı üstünde aşındırma etkisi vardır Yeryüzündeki çoğu başkalaşım bu şekilde oluşmuştur Ayrıca rüzgar torağın bereketli bölümünü aşındırarak erezyona neden olur
Rüzgar yerkabuğundaki değişmelere niçin olduğu gibi tarihi yapıların da aşınmasında kayda değer bir rol oynar Yeryüzündeki birçok yapı böylece değil olmuştur
BUZLANMA ETKİSİ
Kayaçlar doğal etkiler sonucu çatlarlar Soğuk mevsimlerde bu çatlakların arasına giren yağmur suları donar Donan sular gençleştikleri için kayaların parçalanmasına niçin olurlar Bu koşul program metni gösterdiği için kayaçlar süre içinde parçalanıp, ufalanırlar Buzlanmanın etkisi soğuk iklime sahip yerlerde daha fazla görülür
Ayrıca kayaçların arasına giren ve orada büyüyüp çoğalan bitki kökleri de parçalanmalarına niçin olurlar
SICAKLIK DEĞİŞİMLERİ
Gece ve gündüz arasındaki ayrı maddeler üzerinde etkili olur Gündüz ısınarak gelişen, gece soğuyarak büzülen kayalar zaman içinde parçalanır, ufalanırlar
BİLELİM
Yeryüzünü değiştiren dış etmenlerden diğer depremler, volkanik gibi iç etmenlerde vardır
Maddelere ısı verdiğimiz süre sıcaklığı artar Buna karşılık ısı kaybeden maddelerin sıcaklığı düşer, soğur
Isı ve sıcaklık farklı kavramlardır Isı bir enerji türüdür Sıcaklık termometreyle ölçülen bir değerdir Isı ise kalorimetre kabıyla ölçülür Isı, maddeleri dağıtılmış yönlerden etkiler Isınan maddeler genleşir Soğuyan maddeler büzülür Yani ısı maddelerin hacmini değiştirir
SICAKLIĞIN ÖLÇÜLMESİ
Bir maddenin sıcaklığını elimizle dokunarak anlayabiliriz lakin ölçemeyiz Bir maddenin sıcak, soğuk yada ılık oluşu duruma ve kişiye tarafından değişebilir Bunu şöyle anlayabiliriz Birinde soğuk, birinde sıcak, birinde ılık su olan üç kap alalım elimizin birini sıcak diğerini soğuk su olan kapta tutalım Sonradan her iki elimizi de ılık suya daldıralım Ilık su sıcak sudan elimize soğuk, soğuk sudan çıkan elimize sıcak gelecektir
Sıcaklık termometre ile ölçülür Termometreler, ısınan maddelerin genleşmesi soğuyan maddelerin büzüşmesi ilkesine kadar çalışırlar Alkollü, civalı, dijital ve metal termometreler vardır Istikrarsız termometrelerin içinde bulunan akışkan, sıcaklık yükseldikçe sıcaklık genleşir ve ince boruda yükselir Soğuduğu zaman ise bunun bütün tersi gerçekleşir ve akıcı ince borudan aşağı içten iner Termometrenin üstünde yer alan çizgilerden ve sayılardan yaralanarak sıcaklıkları anlayabiliriz
Termometreler çeşitli şekillerde derecelendirilirler Yurdumuzda ve çoğu ülkelerde celsius ( selsiyus ) derecesi kullanılır Celsius derecesi ‘C sembolü ile gösterilir
Termometrede görülen 25 ’C “ yirmi beş derece selsiyus “ olarak açıklama edilir
Sıvılı termometrelerin oda termometresi hasta termometresi, laboratuar termometresi gibi çeşitleri vardır Bu termometre sıvı olarak alkol yada civa kullanılır
Metal termometreler akıcı termometrelerin kullanılamadığı yüksek sıcaklıktaki yerlerde kullanılır
BİLELİM
Termometrelerin suyun donma ve kaynama noktalarına tarafından derecelendirilirler Üç değişiklik sınıflandırma vardır
Celcius : celcius derecelendirilmesinde suyun kaynama noktası 100 ’C, donma noktası 0 ’C dir
Fhrenheit ( Fahrenhayt ) : bu derecelendirmede suyun kaynama sıcaklığı 212 Fanrenheit, donma noktası 32 Fanrenheit kabul edilir
Reaumur ( Reomür ) : Reomür derecelendirilmesinde suyun donma noktası 0 ’Reomür, kaynama noktası ise 80 ’Reomür olarak kabul edilir *