Hayvan Isırıklarında birincil yardım,Hayvan Isırıklarında neler yapılır,Hayvan sokmaları,hayvan sokmalarında ilk destek,yılan sokmalarında neler yapılır,arı sokması ilk takviye,akrem sokması birincil destek
HAYVAN ISIRIĞI VE SOKMALAR
YILAN SOKMALARI
Genel bir kural olarak yılanlar korkak ve utangaç yaratıklardır Bunlar kışkırtılmazlarsa, kızdırılana ve yaralanana kadar (üzerlerine baskın yapmak gibi ) genellikle ısırmazlarYılan ısırıklarının birçok nisan ve ekim ayları arasında hayvanlar aktifken olur
Isırık uygun yanıcı sancı, şişkinlik, morluk, mavimtırak renk değişikliği olur Kişide halsizlik, terleme, bayılma ve şok bulguları görülebilir Yılan tarafından ısırılan bir kişinin heyecandan bayılması ile şok durumu birbirine karıştırılmamalıdır Bayılma kişinin yatırılmasıyla kısa sürede düzelir Şok ise ısırılmadan fazla daha sonra oluşur
Ülkemizde çoğunlukla engerek türü yılanlar zehirlidir
İlkyardım
1 Birey ilkyardımın ABC si yönünden değerlendirilir Gerekenler yapılır
2 Birey sakinleştirilir, yatırılır, durağan kalırsa zehrin sistemlere yayılışının yavaşlayacağı anlatılır
3 Şok varsa uygun pozisyon verilir
4 Dokudaki şişme sonucu dolaşım bozukluğu olmaması için yüzük, bilezik gibi bütün takılar çıkartılır
5 Isırık alanı hareket ettirilmeden nazikçe su ve sabunla yıkanır
6 Diş izlerinin 5er cm üzerinden ve altından boğucu sargı uygulanır Bu turnikeler en ince ayrıntısına kadar sıkıldıktan sonra uçta kalan bölümdeki nabız alınmaya başlayana kadar gevşetilir Bu şekilde dolaşımla ilgili öteki problemlere maruz kalınmaz Bu manevranın amacı zehrin yayılımını sınırlamaktır
7 Bir atelle uzvun hareketi iyice engellenir
8 Dokuda zehir birikmesine bağlı erken belirtiler (şişme, renk değişikliği, lokal sancı) oluşmuşsa ve birey 30 dk içinde hastaneye nakledilemeyecekse zehir lokal olarak çıkarılabilir Isırıktan sonra zehir genellikle 30 dk kadar dokuda yerel olarak kalır Diş izleri aralarında uzvun uzun ekseni boyunca diş izlerini de içine alan 0,5 cm derinliğinde mümkünse steril kesi yapılır Gerekli olmadıkça ağız kullanılmadan , buradan yeterince kanama sağlanır(zehri mekanik olarak çıkartmak için kullanılan emme çubukları vardır) Kesi çok derin olmamalıdır Çünkü sinirler,kan damarları,kasların bir takım bölümleri kesilebilir Bu teknik sadece uzuvlardaki ısırıklarda kullanılır Baş ya da vücutta elbette kullanılmaz
9 Ağızdan kişiye hiçbir şey özellikle de sakinleşmesi için alkol verilmez
10 Kusma için uyanık olunmalıdır Başlıca zehrin etkisinden çok heyecana ve gerginliğe tabi olarak çoğunlukla görülür
11 Kişi yılan serumu uygulanmak üzere hemen nakledilir Çevrede yılan serumunun bulunduğu kurumlar önceden bilinmelidir
12 Yılan öldürülmüşse , uygun serumun kullanılması açısından onu da birlikte hastaneye götürmekte avantaj vardır
13 Ara Sıra de olsa uzuvlar dışarıda , gövdede ısırık oluşursa turnike, atel, kesi gibi müdahaleler yapılamaz Birey yatırılmalı ve olabildiğince ivedi nakledilmelidir
AKREP SOKMALARI
Yılan ısırıklarına aynı bir tablo oluşur Isırık uygun şişme, sancı ve renk değişikliği olur Akrebin cinsine ve zehrinin olduğu şiddetine göre öbür sistemik belirtiler ortaya çıkabilir Yapılacak ilkyardım yılan ısırıklarında oysa gibidir
ARI SOKMALARI
Balarısının iğnesi bariz uçlu ve kancalıdır,bundan nedeniyle geri çekmek zordur
Eşekarılarının iğneleri kancalı olmadığından tekrar tekrar sokabilirler
Balarısının sokma organı arı uçup gittikten sonradan alt olduğu kastan nedeniyle 20 dk kadar zehri enjekte etmeye devam eder, çünkü iğne yarada kalır Balarısının soktuğu kişiye yardımcı ilkyardımcı nazikçe iğneyi çıkarmalıdır, iğne sıkıştırıldığında daha artı zehir enjekte ettiğinden cımbız vs kullanılmamalıdır İğneyi yaradan hariç tutmak için bıçak ağzının köşesi ile deri nezaketle kazınabilir
İğne yerine buz konarak zehrin emilimi azaltılmaya çalışılır Zehrin yayılımını kısıtlamak üzere sokma sahasının altına ve üzerine boğucu bandaj uygulanabilir
Arı zehirlerine karşı allerjik olan bazı kişilerde genel bir kaşıntı ve yanma, cilt döküntüleri, dil ve dudaklarda şişme, hırıltılı benzi atmış alıp verme, öksürük, solunum güçlüğü, karın krampları gibi belirtilerin olduğu allerjik bir reaksiyon ortaya çıkabilir Bu tablo çok tehlikelidir, vefat meydana gelebilir Bu gibi allerjisi olan kişiler, astımlılar, ağızdan sokulanlar, çok sayıda arı tarafından sokulanlar bütün ABC desteği verilerek şu anda nakledilmelidirler
KÖPEK ISIRIKLARI
Bir kışkırtma olmaksızın ısıran kedi veya köpeğin kuduz olmasından kararsızlık edilmelidir Kudurmuş bir hayvan olağan hareket edebilir, huysuz görünebilir, aşırı tükürük salgılayabilir ya da olağandışı hareket edebilir Kuduz hayvan davranışlarıyla kesinkes tanımlanamaz
Köpek ısırıklarında en büyük endişe kuduz hastalığının kapılmasıdır Kuduz virüsünün ısırık aracılığıyla insana geçmesi sonucunda asap sisteminin etkilendiği ölümle sonuçlanan bir rahatsızlık olan kuduzun belirlenmiş tedavisi yoktur Bilhassa aşılanmamış başıboş köpekler hastalığın taşıyıcısı olabilirler Isırılmış kişide hastalığın önlenmesi antibiyotikler ve aşı ile uzun süreli baskı bir çare gerektirir Hastalık kişide iyice gelişmişse etkili bir çare yoktur
Köpek ısırıklarında kişi genel olarak üzgün ve korkmuştur Bir Takım ısırıklar parçalanmış , onarım için cerrahi teşebbüs gerektirecek değin büyük olabilir Ama tüm köpek ısırıkları mikrop kapmış yaralar olarak kabul edilir Bilhassa el ve yüzde olursa mikrop kapma riski daha fazladır
Isırık yeri bol su ve sabunla yıkanır Bere kuru , steril bir malzeme ile örtülür Kişi yürütülmeden en yakın sıhhat kuruluşuna nakledilmelidir
Mümkünse ısıran köpeğin öldürülmeden bağlanması ve yoklama altında tutularak izlenmesi gereklidir *
HAYVAN ISIRIĞI VE SOKMALAR
YILAN SOKMALARI
Genel bir kural olarak yılanlar korkak ve utangaç yaratıklardır Bunlar kışkırtılmazlarsa, kızdırılana ve yaralanana kadar (üzerlerine baskın yapmak gibi ) genellikle ısırmazlarYılan ısırıklarının birçok nisan ve ekim ayları arasında hayvanlar aktifken olur
Isırık uygun yanıcı sancı, şişkinlik, morluk, mavimtırak renk değişikliği olur Kişide halsizlik, terleme, bayılma ve şok bulguları görülebilir Yılan tarafından ısırılan bir kişinin heyecandan bayılması ile şok durumu birbirine karıştırılmamalıdır Bayılma kişinin yatırılmasıyla kısa sürede düzelir Şok ise ısırılmadan fazla daha sonra oluşur
Ülkemizde çoğunlukla engerek türü yılanlar zehirlidir
İlkyardım
1 Birey ilkyardımın ABC si yönünden değerlendirilir Gerekenler yapılır
2 Birey sakinleştirilir, yatırılır, durağan kalırsa zehrin sistemlere yayılışının yavaşlayacağı anlatılır
3 Şok varsa uygun pozisyon verilir
4 Dokudaki şişme sonucu dolaşım bozukluğu olmaması için yüzük, bilezik gibi bütün takılar çıkartılır
5 Isırık alanı hareket ettirilmeden nazikçe su ve sabunla yıkanır
6 Diş izlerinin 5er cm üzerinden ve altından boğucu sargı uygulanır Bu turnikeler en ince ayrıntısına kadar sıkıldıktan sonra uçta kalan bölümdeki nabız alınmaya başlayana kadar gevşetilir Bu şekilde dolaşımla ilgili öteki problemlere maruz kalınmaz Bu manevranın amacı zehrin yayılımını sınırlamaktır
7 Bir atelle uzvun hareketi iyice engellenir
8 Dokuda zehir birikmesine bağlı erken belirtiler (şişme, renk değişikliği, lokal sancı) oluşmuşsa ve birey 30 dk içinde hastaneye nakledilemeyecekse zehir lokal olarak çıkarılabilir Isırıktan sonra zehir genellikle 30 dk kadar dokuda yerel olarak kalır Diş izleri aralarında uzvun uzun ekseni boyunca diş izlerini de içine alan 0,5 cm derinliğinde mümkünse steril kesi yapılır Gerekli olmadıkça ağız kullanılmadan , buradan yeterince kanama sağlanır(zehri mekanik olarak çıkartmak için kullanılan emme çubukları vardır) Kesi çok derin olmamalıdır Çünkü sinirler,kan damarları,kasların bir takım bölümleri kesilebilir Bu teknik sadece uzuvlardaki ısırıklarda kullanılır Baş ya da vücutta elbette kullanılmaz
9 Ağızdan kişiye hiçbir şey özellikle de sakinleşmesi için alkol verilmez
10 Kusma için uyanık olunmalıdır Başlıca zehrin etkisinden çok heyecana ve gerginliğe tabi olarak çoğunlukla görülür
11 Kişi yılan serumu uygulanmak üzere hemen nakledilir Çevrede yılan serumunun bulunduğu kurumlar önceden bilinmelidir
12 Yılan öldürülmüşse , uygun serumun kullanılması açısından onu da birlikte hastaneye götürmekte avantaj vardır
13 Ara Sıra de olsa uzuvlar dışarıda , gövdede ısırık oluşursa turnike, atel, kesi gibi müdahaleler yapılamaz Birey yatırılmalı ve olabildiğince ivedi nakledilmelidir
AKREP SOKMALARI
Yılan ısırıklarına aynı bir tablo oluşur Isırık uygun şişme, sancı ve renk değişikliği olur Akrebin cinsine ve zehrinin olduğu şiddetine göre öbür sistemik belirtiler ortaya çıkabilir Yapılacak ilkyardım yılan ısırıklarında oysa gibidir
ARI SOKMALARI
Balarısının iğnesi bariz uçlu ve kancalıdır,bundan nedeniyle geri çekmek zordur
Eşekarılarının iğneleri kancalı olmadığından tekrar tekrar sokabilirler
Balarısının sokma organı arı uçup gittikten sonradan alt olduğu kastan nedeniyle 20 dk kadar zehri enjekte etmeye devam eder, çünkü iğne yarada kalır Balarısının soktuğu kişiye yardımcı ilkyardımcı nazikçe iğneyi çıkarmalıdır, iğne sıkıştırıldığında daha artı zehir enjekte ettiğinden cımbız vs kullanılmamalıdır İğneyi yaradan hariç tutmak için bıçak ağzının köşesi ile deri nezaketle kazınabilir
İğne yerine buz konarak zehrin emilimi azaltılmaya çalışılır Zehrin yayılımını kısıtlamak üzere sokma sahasının altına ve üzerine boğucu bandaj uygulanabilir
Arı zehirlerine karşı allerjik olan bazı kişilerde genel bir kaşıntı ve yanma, cilt döküntüleri, dil ve dudaklarda şişme, hırıltılı benzi atmış alıp verme, öksürük, solunum güçlüğü, karın krampları gibi belirtilerin olduğu allerjik bir reaksiyon ortaya çıkabilir Bu tablo çok tehlikelidir, vefat meydana gelebilir Bu gibi allerjisi olan kişiler, astımlılar, ağızdan sokulanlar, çok sayıda arı tarafından sokulanlar bütün ABC desteği verilerek şu anda nakledilmelidirler
KÖPEK ISIRIKLARI
Bir kışkırtma olmaksızın ısıran kedi veya köpeğin kuduz olmasından kararsızlık edilmelidir Kudurmuş bir hayvan olağan hareket edebilir, huysuz görünebilir, aşırı tükürük salgılayabilir ya da olağandışı hareket edebilir Kuduz hayvan davranışlarıyla kesinkes tanımlanamaz
Köpek ısırıklarında en büyük endişe kuduz hastalığının kapılmasıdır Kuduz virüsünün ısırık aracılığıyla insana geçmesi sonucunda asap sisteminin etkilendiği ölümle sonuçlanan bir rahatsızlık olan kuduzun belirlenmiş tedavisi yoktur Bilhassa aşılanmamış başıboş köpekler hastalığın taşıyıcısı olabilirler Isırılmış kişide hastalığın önlenmesi antibiyotikler ve aşı ile uzun süreli baskı bir çare gerektirir Hastalık kişide iyice gelişmişse etkili bir çare yoktur
Köpek ısırıklarında kişi genel olarak üzgün ve korkmuştur Bir Takım ısırıklar parçalanmış , onarım için cerrahi teşebbüs gerektirecek değin büyük olabilir Ama tüm köpek ısırıkları mikrop kapmış yaralar olarak kabul edilir Bilhassa el ve yüzde olursa mikrop kapma riski daha fazladır
Isırık yeri bol su ve sabunla yıkanır Bere kuru , steril bir malzeme ile örtülür Kişi yürütülmeden en yakın sıhhat kuruluşuna nakledilmelidir
Mümkünse ısıran köpeğin öldürülmeden bağlanması ve yoklama altında tutularak izlenmesi gereklidir *