hayvanlarda ureme ve gelişme
Hayvanlarda Ureme Buyume Ve Gelişmesi
Canlı turunun neslini surdurmesi ureme ile olur Canlı bireylerin doğma, buyume, gelişme ureme ve olmesine yaşam dongusu denir
Omurgalı Hayvanların Uremesi
Omurgalı hayvanların tumu, insanlarda olduğu gibi eşeyli urerler Butun omurgalılarda erkek ve dişi bireyler vardır
Memeli Hayvanlar: Yumurta dişi bireyin ureme sistemi icinde dollenir Buna ic dollenme denir Embriyo burada oluşur ve yavru ilk etapta burada gelişir Yavrular ilk gunlerde dişi hayvanın meme bezlerinden salgılanan sut ile beslenir Memelilerde analık duygusu cok gelişmiştir Cunku yavru sayısı cok değil ve yavrular bakıma muhtactır
Kuşlar: Memeli hayvanlar gibi yumurta hucresi dişi ureme organında dollenir Embriyo burada oluşur Ancak, cevresi besin ve sert bir kabukla sarılan embriyo daha sonra dışarı cıkarılır Kuşlar yumurtanın uzerine yatarak sıcak tutarlar Bu olaya kuluckaya yatma denir Yavru gelişip, ana babasına benzer bir duruma geldiğinde kabuğu kırarak dışarı cıkar
Nesillerini surdurebilmek icin kuşlar da yavrularını beslemek, korumak zorundadır
Surungenler: Zigot, ic dollenme ile oluşur Onlar da kuşlar gibi yumurtlar, ancak genellikle yavruları ile ilgilenmezler Bircok surungen cok sayıda yumurta yapar Yumurtalarını sıcak ve guvenli yerlere bırakır, kuluckaya yatmaz Yumurta icindeki besinler sayesinde gelişen embriyodan, anne babasının benzeri yavru cıkar Yavrular yumurtadan cıktıktan sonra kendi başlarının caresine bakmak zorundadır
İki Yaşayışlılar: Kurbağa ve su semenderleri iki yaşayışlılar (amfibiler) grubuna girerler Onlara bu ismin verilmesinin sebebi, yaşamlarının bir bolumunu su icinde, bir bolumunu de karada gecirmeleridir Suda solungac, karada akciğer solunumu yaparlar
Bu hayvanlar da yumurtlayarak coğalır Ancak, iki yaşayışlılarda yumurta ve sperm dişi hayvanın vucudunda değil, dışarıda buluşur Bu olaya dış dollenme denir Dişi hayvan yumurtalarını su icine bırakır, tam bu sırada dişinin uzerine tırmanmış olan erkek de yumurtalarını suya salar ve dollenme gercekleşir
Anne babanın gorevi buraya kadardır Bir daha yavrularıyla ilgilenmezler Yumurtadan cıkan yavrular ise ilk etapta anne babaya hic benzemezler Daha sonra başkalaşım gecirerek yetişkin hale gelirler
Balıklar: Dollenme iki yaşayışlılarda olduğu gibi dış dollenmedir Onlar da yavrularıyla ilgilenmezler Yumurtadan cıkan yavrular, anne babasına benzer İki yaşayışlılarda olduğu gibi cok miktarda yumurta yapılır Yumurtadan cıkıp, sağ kalarak ergin hale gelenler ise oldukca azdır
Balıklarda da bazı aykırı turler vardır Orneğin; kedi balıklarında yumurtalar dişi balığın icinde olgunlaşır Engerek yılanı gibi onlar da doğum yapıyormuş sanılabilir
Omurgasız Hayvanların Uremesi
Omurgasız hayvanlar da genellikle eşeyli urerler ve yumurta oluştururlar Hayvanın turune gore ic dollenme veya dış dollenme yapabilirler Bircoğunda erkek ve dişi hayvan farklı bireylerdir Bazı omurgasızlarda ise cinsiyet ayırımı gorulmez Hem sperm hem yumurta uretebilirler Genellikle yumurta ile urer, cok sayıda yavru yapar, yavrularıyla ilgilenmezler Ancak karınca, bal arısı gibi koloni halinde yaşayan boceklerde larvalar ergin hayvanlar tarafından beslenir
Bazı Hayvanların Yavruları Başkadır
Bazı canlılar anne babalarına neredeyse tıpatıp benzerler Ancak bazı hayvanlar dunyaya cok farklı bicimde gelir Kurbağa yavrusu yumurtadan cıktığında daha cok balığa benzer Bocekler ise yumurtadan kurtcuk ya da tırtıl dediğimiz değişik şekilde cıkarlar Buyuduklerinde cok farklı gorunum kazanırlar Hayvanların gecirdiği bu koklu bicim değişikliğine başkalaşım denir
Başkalaşım geciren hayvanlarda, yumurtadan cıktığı anki doneme larva donemi denir
Kurbağa larvaları, iribaş evresinde baş ve kuyruktan ibarettir Bacaklar yoktur, akciğerler gelişmemiştir Balıklar gibi su icinde solunum yaparlar İribaş zamanla gelişerek başkalaşım tamamlanmış olur ve anne babaya benzeyen bir kurbağa haline gelir
Boceklerde başkalaşım biraz daha farklıdır Yumurtadan cıkan larvalar uzunca bir sure beslenir Boy ve kutlelerini artırırlar Belirli bir buyukluğe eriştiklerinde cevrelerine koruyucu bir kılıf yapar ve icinde hareketsiz kalırlar Bu doneme krizalit ya da pupa donemi denir Koruyucu kılıfın altında son değişim evrelerini tamamlar ve ergin bocek haline gelirler Bu donem boceğin ureme donemidir
Kelebeklerde gelişme ve buyume:
Erkek ve dişi hayvanların ciftleşmesiyle dollenme olur(ic dollenme)
Dişi yumurtaları oluşturur
Yumurtadan kurtcuklar cıkar
Kutcuklar tırtılı ,tırtılda gelişerek kelebeği oluşturur
Kurbağalarda buyume ve gelişme:
Yumurta ile coğalırlar
Yumurta ve spermler su da birleşiryani dış dollenme gorulur
Yavru gelişimi dış ortamdadır(dış gelişme)
Yumurtadan iri baş denilen larvalar cıkar
Bu canlılar gelişerek ergin kurbağayı oluşturur
Dollenmiş yumurta iribaş (başkalaşım)ergin kurbağa
uyarı: surungenlerden yılan,timsah,kaplumbağa ve kertenkeleler yumurtayla coğalırkuşlarda yumurtayla coğalırlarkuşlar kuluckaya yatar
Memeliler ise doğurarak coğalırmemeli ve kuşlarda yavru bakımı varken diğerlerinde yavru bakımı gorulmez