Hemoroid gayrı deyimle basur kişilerin kendinin muayene edip teşhis koyamayacağı hastalıklardandır, ayna yardımıyla dışarıdakileri görse de içerdekileri değerlendirmesi çok mümkün olmamaktadır. Çok ileri seviyede olanları ıkınarak dışarı çıkarıp fotoğrafını çekerek teşhis koysa da tekrar de tatmin edici olmamaktadır. Bu sebeple kesin teşhis proctoloji uzmanınca ve görüntüleme aletleri yardımıyla teşhis konur.
Hemoroid Muayenesi Nasıl Yapılır
Tüm hastalıklarda olduğu üzere öncelikle anamnez dediğimiz hastanın anlattıkları dinlenir. Hastanın anlattıklarıyla tabibin başında çeşitli imajlar oluşur ki bu neredeyse teşhisin yarısını oluşturur. Alışılmış ki mahsusen kanama olan vakalarda hastanın anlattıklarıyla asla yetinilmemelidir. Yani eczacıya yada mevzu komşuya sorarak ilaç kullanılmamalıdır. Zira kanama basurdan olabileceği üzere berbat huylu tümörden de olabilmektedir ve bu durum kesinleştirilmeli ona nazaran tedavi planlanmalıdır.
Hastanın anlattıkları dinlendikten sonra muayeneye geçilir. Her ne kadar hastanelerin birçoklarında ekonomik getirisi sebebiyle hasta daha lafa “makatımda” diye başlarken kolonoskopi istense de işin akıllıcası kesinlikle her hastaya evvel muayene gerekirse kolonoskopi yapılmalıdır.
Hemoroid Dış Muayenesi
Elle kalçalar kenara çekilerek anüs görüntülenir, bu formda dış göğüsler varsa görüntülenmiş olur. Hastanın şikayetlerini izah etse de içeriden de emin olanmalıdır. Dış göğüsler ekseriyetle estetik dışında sorun yaratmadığı bilinci asla akıldan çıkarılmamalıdır.
Parmakla Hemoroid Muayenesi
Dışardakiler görüntülendikten sonra rektal tuşe denilen muayeneye geçilir. Rektal tuşede makatın basıncı, sıkma gücü, ağrı olup olmadığı, anal kanalda bir tümör olup olmadığı, kalın bağırsağın son kısmı rectumun son 3-5 cm lik kısmı değerlendirilmiş olur. Evvelden parmakla hemoroid teşhisi konulabileceği düşünülürdü lakin bunun hakikat olmadığı ve katiyetle ehliyetsiz bir muayene olduğu klasik kitapların hepsinde yazmaktadır. Kesinlikle gözle de değerlendirilmeli anoskop muayenesi yapılmalıdır.
Anoskop Muayenesi
Anoskop 10 cm uzunluğunda şeffaf bir alettir. Anal kanal olduğu kadar rektum 10-15 cm ye kadar rahatlıkla görüntülenir ve nahiye hastalıklarına % 100 yakınlıkta yanlışsız teşhis konabilir. Kolonoskopta olduğu üzere hiçbir hazırlık gerekmez, aç yahut tok uygulanabilir. Aslında her proctoloji ünitesinin olmazsa olmaz kesimidir ve muayenenin tamamlayıcısı olarak görülmelidir. Her hastaya uygulanması olabilecek kanser vakalarının daha erken yakalanmasını sağlar. Taze al kan bağırsağın son 8-10 cm lik kısmından kaynaklandığı için kanamaların değerli bir kısmı anoskopiyle teşhis edilebilir. Bu tatbikin bir gayrı avantajı da birebir anda biopsi almayı ve tekrar gerekliyse birebir anda tedavisini yapmayı sağlamasıdır.
Anal Endoskopi
Kamera yardımıyla anüs dış kısmı, geçiş kanalı ve rektumun son kısmı görüntülenir. Anoskopiyle muayeneye tek üstünlüğü görüntülenen hastalık hastaya da gösterilebilir. Hastayı ikna etme avantajı vardır. Yeniden bu manzaralar alınıp saklanabilir ve hastayla paylaşılabilir. Yaygın uygulanmamaktadır fakat giderek yaygınlaşmaktadır.
Dışkı Muayenesi
Aslında bir tahlildir, zımnî kanama, kaşıntı yapabilecek parazitlerin tespitinde işe yaramaktadır. İzah edilemeyen kaşıntı ve kansızlıkların tespiti için yapılır. Bilhassa parazit konusunda en tesirli usullerdendir.
Özetle;
Basur teşhisi muayene ve anoskopi ile yapılmalıdır, her hasta ayrıntılı görüntülenerek değerlendirilmeli ve kesin teşhis konduktan sonra yola devam edilmelidir. Hasta daha kapıdan girerken istem kağıdı yazıp “şu kolonoskopiyi yaptırıp o denli gel” biçiminde yaklaşan kurumlardan değil işi makat marazları olan proctoloji bilirkişisinden yardım alınmalıdır.