Tarih, ilkokulda hocamıza ''Ne işimize yarayacak?'' diye sormadığımız derslerden birisiydi. Bu içerikte de Türkiye'de yaşayan her vatandaşın (en azından büyük çoğunluğun) bilmesi gereken tarih bilgilerini bulacaksınız.
1. Tarihteki Birinci Türk Devleti
Lisedeki eğitim hayatımızda da tekraren öğretilmiş bir bilgidir. Biz tarihteki birinci atalarımızı Asya Hun Devleti olarak kabul ederiz. Ancak Türk ismi birinci sefer Göktürk Kağanlığı ile duyulmuştur.
Özetle; Tarihteki birinci atalarımızı Asya Hun Devleti olarak kabul ederiz.
2. Attila
Atilla, Avrupa Hun İmparatorluğu'nun en büyük ve en tanınmış hükümdarıdır.Birinci vakitlerde devleti kardeşi Bleda ile ortak olarak yönetirken, kardeşiyle görüş ayrılıkları yaşamış ve Bleda'nın hayatına son vererek kendisini devletin hükümdarı ilan etmiştir. 445 yılında devletin başına geçen Attila Avrupa üzerindeki hakimiyeti ve yaptığı seferlerle Avrupalılar ortasında ''Tanrının Kırbacı'' olarak isimlendirilmiştir. Avrupa'ya dehşet saran hükümdar Attila'nın 453 yılında evlendiği eşi tarafından düğün gecesi zehirlenerek öldürüldüğü kabul edilmektedir. Mezarını bugün hiç kimse bilmemektedir. Cenazesine katılanların hepsi, mezarın yerini bildikleri için öldürülmüştür.
Attila, yıllarca Avrupa'ya hükmetmiş ve devletleri kendisinden korkutmuş bir Türk hükümdardır.
3. Kürşad Ayaklanması
Kürşad Ayaklanması, biz Türklerin birinci bağımsızlık hareketlerinden birisi olarak zikredilmektedir.Bu olay Çin kaynaklarında Chieh-she-shuai isimli birisinin isyanı olarak çok kısa bahsedilir. Chieh-she-shuai, Göktürk Kağanlığı soyundan gelmektedir ve Çin'in yabancı generallerinden birisidir. Göktürk Devleti'nin 630 yılında Çin egemenliği altına girmesiyle, birçok devlet vazifelisi ve hanedan üyesi zincire vurulmuştur. 630-680 yılları ortasındaki bu dönem Türklerin 50 yıllık esareti olarak söz edilir.
Kürşad Ayaklanması olarak bahsedilen olaya göre Chieh-she-shuai 639 yılında, Göktürk esaretine son vermek için topladığı 40 askeriyle, Çin imparatoruna suikast planı yapmıştır. Hedef; İmparatoru öldürerek Çin'i karıştırmak ve esir Göktürk hanedanı üyelerini kaçırarak Ötüken'de tekrar Göktürk Devleti'ni kurmaktır. Ancak işler yolunda gitmez, imparatorun öldürüleceği gece çok şiddetli bir fırtına kopar ve imparator o gece saraydan dışarı çıkmaz. Chieh-she-shuai planın açığa çıkması ve Türk esirlerin öldürülmesi riskini göz önünde bulundurarak, 40 askeriyle birlikte Chiu-ch'eng Sarayı'na saldırır. O gece sarayda adeta bir kıyım başlar. Chieh-she-shuai ve adamları hiç kimsenin tahmin edemeyeceği kadar Çin askerine karşı koymayı başarır. Ancak dışarıdan gelen takviyeyle birlikte Çin askerlerinin sayısı arttıkça artar. Çinliler artık karşı koyulamaz duruma gelince Chieh-she-shuai ve sağ kalan adamları atlarla kuzeye yanlışsız kaçmaya çalışırlar. Artlarından gelen Çin askerlerinin ve Chieh-she-shuai'ın fedailerinin bir birçok Vey Irmağı'ni geçmeye çalışırken boğulurlar. Irmağı geçenlerde bir müddet sonra yakalanır ve katledilirler. Chieh-she-shuai ismini Nihal Atsız, yazdığı romanında, okunmasının kolay olması için Kürşad olarak Türkçeleştirmiştir.
Kürşad Ayaklanması, biz Türklerin ''Ya istiklal ya ölüm'!' prensibinin tarih boyunca korunduğunun bir göstergesidir.
4. Kutalmışoğlu Süleyman Şah
Süleyman Şah günümüzde, türbe operasyonuyla Türkiye'deki herkesin ismini duyduğu ancak kim olduğunu düzgünce bilmediği birisidir. Kutalmışoğlu Süleyman Şah yahut bir öbür değişle I. Süleyman Şah Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusudur. Kendisi yanlış bir biçimde, okullarda okutulduğu üzere Ertuğrul Gazi'nin babası olarak tanınır. Bu bilgi hakikat değildir zira Süleyman Şah ve Ertuğrul Gazi kronolojik olarak birbiriyle ilişkilendirilemez. Bu yanlış bilginin ve tarihi karışıklığın sebebi tanınan tarih yazıcılığından kaynaklanmaktadır.
Süleyman Şah Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusudur ve 1075-1086 yılları ortasında devlete hükmetmiştir.1086 yılında yapılan (Ayn Seylem Savaşı) bir savaşta at üstünden düşerek vefat ettiği rivayet edilir.
5. Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu
Osmanoğulları Beyliği 1299 yılında Söğüt ve civarında Osman Beyefendi tarafından kurulmuştur. Lakin ülkemizin en değerli tarihçisi Prof.Dr. Halil İnalcık, Osmanlı'nın kuruluşunu 1302 olarak kabul etmektedir. Bunun sebebi de Osmanlı'nın birinci savaşı 1302 Bafeus Muharebesi yahut öteki ismiyle Koyunhisar Savaşı'dır. Bu savaş tarihte Bizans ve Osmanlı ortasındaki birinci çarpışmadır. Halil İnalcık hoca, Osmanlı'nın asıl kuruluşunun bu savaş sonrasında gerçekleştiğini söyler ve bu sebeple kuruluşu 1302 olarak kabul eder.
Osmanoğulları Beyliği 1299 yılında kurulmuştur ve birinci zaferini 1302 yılında Koyunhisar Savaşı sonucu, Bizans'a karşı kazanmıştır.
6. Osmanlı Padişahları
Tabi ki 36 padişahı buraya yazarak uzunca bir liste oluşturamayız. Lakin herkesin bilmesi gereken hükümdarları şu formda sıralayabiliriz.
-İlk Padişah I.Osman (Osman Bey)1299-1326-Osmanlılarda İlk Halife I.Selim (Yavuz Sultan Selim)
-46 sene ile en uzun mühlet tahta kalan padişah I.Süleyman (Kanuni)
-93 gün ile en kısa müddet tahta kalan V.Murad 30 Mayıs 1876-31 Ağustos 1876
-Osmanlılarda Son Halife Abdülmecit Efendi
-Son Padişah VI.Mehmet Vahdettin
7. Tarihteki 16 Büyük Türk Devleti
Çoğumuzun Cumhurbaşkanı'nın sarayında, bu devletlerin temsili askerleriyle çektirdiği fotoğrafı hatırlarız. Cumhurbaşkanlığı forsundaki 16 yıldız bu değerli 16 Türk devletini simgeler. Tıpkı vakitte Ulusal İstihbarat Teşkilatı'nın logosundaki 16 yıldızda bu devletleri simgelemektedir.
Devletlerin listesi şu formdadır:1.Büyük Hun İmparatorluğu
2.Batı Hun İmparatorluğu
3.Avrupa Hun İmparatorluğu
4.Ak Hun İmparatorluğu
5.Göktürk Kağanlığı
6.Avar Kağanlığı
7.Hazar Kağanlığı
8.Uygur Kağanlığı
9.Karahanlı Devleti
10.Gazne Devleti
11.Büyük Selçuklu Devleti
12.Harzemşahlar Devleti
13.Altın Orda Devleti
14.Timur İmparatorluğu
15.Babür İmparatorluğu
16.Osmanlı Devleti
8. Tarih Boyunca Türklerin Kullandığı Alfabeler
Oktay Sinanoğlu: ''Türkçe giderse Türkiye'de masraf.''
Lisan,şüphesiz ki bir toplumun ve devletin en kıymetli ögelerinden birisidir.Tarih boyunca farklı Türk devletleri farklı alfabeler kullanmıştır. Bu alfabeler şu biçimdedir:
1.Göktürk Alfabesi
2.Uygur Alfabesi
3.Arap Alfabesi
4.Kiril Alfabesi
5.Latin Alfabesi
9. Türkiye İsminin Kökeni
Çoğumuz yıllardır üstünde yaşadığımız toprak kesimi olan vatanımızın isminin nereden geldiğini dahi bilmiyoruz. Bilmemek değil öğrenmemek ayıptır,işte biz çoğunlukla öğrenmemek ayıbını işliyoruz. Öncelikle bizim vatanımıza Türkiye ismini biz vermedik.Bu ismi İtalyanlar vermiştir. İtalyanlar ülkemize, Türklerin yurdu manasına gelen ''Turchia'' yahut ''Turcmenia'' derlermiş. Orta çağ Alman seyyahları da ülkemiz için ''Turkei ve Türkenland'' isimlerini kullanırmış. Tıpkı vakitte Fransızlar da ülkemiz için Turquie derlermiş. 16.asırda kaleme aldığı seyahatnamesinde,Nicolas de Nicolay,ülkemiz için ''Turkei'' ismini kullanmıştır. Vakitle lisanımızdaki değişimlerle ülkemizin ismi şimdiki söylemimiz Türkiye halini almıştır.
Bizim vatanımızın ismini tarihte birinci olarak İtalyanlar,Turchia olarak söylemiştir.
10. Fatih'in İstanbul'u Fethettiği Yaş
Fatih Sultan Mehmet 1453 yılında 21 yaşındayken İstanbul'u fethetmiştir.Arif Nihat Asya'nın Fetih Marşı şiirinde dediği üzere ''Fatih'in İstanbul'u Fethettiği yaştasın.'' hitabı, 21 yaşındaki herkesin üstüne alınması gereken bir nutuktur.
11. Evvel "Türk Müyüz Yoksa Müslüman Mıyız?" Sorusu
Çok felsefi bir soru olan bu cümle bir o kadar anlamsız ve bilgi dışıdır.Öncelikle Türklük bir ırk sıfatı iken Müslümanlık dini bir inanıştır. Yani biz ırk olarak Türk, dini olarak Müslümanız. Kronolojik olarak değerlendirirsek, evvelce tekrar tek İlahlı bir dine inanırken, vakitle İslamiyetle tanıştık ve Müslümanlığı benimsedik.Yani Araplarla tanışıp, İranlılardan İslamiyeti öğrenene kadar Müslüman değildik.
Özetle biz, Müslüman Türkleriz.
12. I.Dünya Savaşı'na Girişimiz
Cihan harbi başladığında ''tarafsız kalan bertaraf olur'' kanısıyla İngiltere saflarında savaşa girmeye uğraştık. Ama İngiltere bizi kendi müttefiki olarak istemedi. (II.Dünya Savaşı'nda bizimle müttefik olmak için çok uğraş sarfedeceklerdi.). Bunun sonucunda savaşın birinci aylarında tarafsızlığımızı koruduk. Ta ki Goeben ve Breslau Alman zırhlılarının boğazlarımıza sığınmasına dek.Akdeniz'deki bu Alman gemilerinin kumandanı Koramiral Wilhelm Souchon, 3 Ağustos 1914 günü kendi üstlerinden, Osmanlı'nın başşehri İstanbul'a yanlışsız gitme buyruğunu aldı. Indomitable ve Indefatigable isimli İngiliz zırhlıları ile karşılaşan Alman gemileri süratlice Sicilya'ya hakikat kaçmayı başardı.Koramiral Souchon kumandası altındaki Alman gemileri 10 Ağustos 1914 öğlenden sonra Çanakkale Boğazı'na ulaştı. Enver Paşa'nın telgrafı ile gemilerin boğazdan geçip İstanbul'a gelmesine müsaade verildi. Alman gemileri 11 Ağustos 1914 günü İstanbul Boğazı'na demir attılar. Bunu öğrenen Rusya, Fransa ve İngiltere'nin diplomatik baskıları sonucunda, Osmanlı bu iki geminin Almanlar'dan 500.000 altın karşılığında satın alındığını ve isimlerinin Yavuz, Midilli olarak değiştirildiğini açıkladı. 16 Ağustos 1914'te gemilere Osmanlı bayrağı çekildi ve Alman mürettebat Osmanlı asker kıyafetleriyle giydirildi. Evvelce Osmanlı Devleti'nin tarafsızlığı Almanya'nın da işine gelirken, Avusturya-Macaristan sınırında Rusların üstün gelmesi Almanlarda, Osmanlı Devleti'ni müttefik olarak yanında görme isteğini doğurdu. Bunun üzerine Koramiral Souchon 14 Eylül 1914 itibariyle gemilerin Karadeniz'de bir tatbikata çıkması teklifini sundu. Osmanlı bu öneriyi tekraren reddetti. Netekim 27 Ekim 1914 günü Koramiral Souchon komutasında Goeben (Yavuz),Breslau (Midilli) ve öteki 9 Osmanlı gemisi Karedeniz'e açılarak Odesa, Sivastopol, Novorossisk ve Fedosya limanlarını bombaladı. Bu olay üzerine 2 Kasım 1914'te Rusya 5 Kasım da ise İngiltere Osmanlı Devleti'ne karşı savaş ilan etti.
13. İstiklal Marşımız
1921 yılında Kurtuluş Savaşı ruhunun benimsenmesi için Maarif Vekaleti(Milli Eğitim Bakanlığı) öncülüğünde bir şiir müsabakası başlatılmıştır. Bu yarışa 724 şiir katılmıştır. Mehmet Akif Ersoy birinci başta,yarışmada birinci seçilecek şiire para mükafatı verildiği için katılmak istememiştir. Ama periyodun Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Hamdullah Suphi Tanrıöver'in ısrarlarıyla şiirini yarışa göndermiştir. Yapılan elemeler sonucunda Mehmet Akif Ersoy'un şiiri oy çoğunluğuyla birinci seçilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 12 Mart 1921 tarihli oturumunda Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından alkışlar eşliğinde ve coşkuyla okunarak İstiklal Marşı olarak kabul edilmiştir. Daha sonra 1922 yılında Osman Zeki Üngör tarafından, günümüz halince bestelenmiştir. Marşın orkestrasyonunu Edgar Manas yapmıştır. Mehmet Akif Ersoy İstiklal Marşı'nın Türk milletinin bir yapıtı olduğunu söylemiştir.
Mehmet Akif Ersoy: "Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın."
14. Anayasalarımız
Türkiye'de anayasal süreç 1808'den başlayıp günümüzde hala uygulanan uzun bir süreçtir. Tarihimizde hazırlanan anayasalar ve tarihleri şu biçimdedir:
1.Sened-i İttifak(1808)2.Tanzimat Fermanı(1839)
3.Islahat Fermanı(1856)
3.I.Meşrutiyet(1876)
4.II.Meşrutiyet(1908)
5.Teşkilat-ı Esasiye(1921 anayasası)
6.1924 Anayasası
7.1961 Anayasası
8.1982 Anayasası
2010 yılında yapılan halk oylamasının kabulü ile 1982 Anayasasının birçok hususu değiştirilmiştir.
15. Şapka İnkılâbı
Şapka İnkılâbı,Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanından kısa müddet sonra,1925 yılında düzenlenen bir yasadır. Bu maddede erkek vatandaşların başını örtme uygulamaları ve şapka takma hali düzenlenmiştir. Osmanlı periyodunda erkeklerin taktığı fes ve sarık yerine batılı erkeklerin kullandığı fötr şapka getirilmiştir. Fötr şapka 20.yüzyıl başlarında şıklığın simgesi olarak görülmüştür.
Amerika'da fötr şapkalar kadro elbisenin yanında bir aksesuar olarak erkeklerin gözdesi haline gelmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti'nde bu kanun sonunda kanuna itiraz eden ve eski adetlerini bırakmayan bir kadro vatandaşların idam edildiği söylentisi yıllardır söylene durmuştur. Hiçbir vatandaşımızın Şapka Kanunu gerekçesiyle idam edildiğine dair bir doküman yoktur. Periyodun İslam alimlerinden İskilipli Mehmet Atıf Hoca'nın yazmış olduğu, ''Frenk Mukallitliği ve Şapka'' adlı yapıtı yüzünden idam edildiği söylense de bu bilgi yanlıştır. İskilipli Atıf Hoca bu yapıtı kanun çıkarılmadan evvel yazmıştır. İdamının sebebi Şapka Kanunu'na itiraz etmesi değil, İngiliz Muhipler Cemiyeti'nin üyesi ve Teâlî-i İslâm Cemiyeti'nin lideri olması sebebiyle vatan hainliği cürmüne çarptırılmasıdır.