Hidroelektrik Enerji Uretimi
Hidroelektrik Enerji
hidroelektrik santralleri
Su gucuyle uretilen elektrik enerjisine hidroelektrik enerji denir Hidroelektrik enerji santralları genellikle barajların yanında kurulur; boylece hızla akan bir akarsuyun ya da bir baraj golunde birikerek yuksekten dokulen suyun enerjisi su turbinlerini, bu turbinler de elektrik ureteclerini calıştırır
Hidroelektrik Enerji Nedir?
Hidroelektrik santrallerinin su gucunu kullanarak urettiği enerjidir Dunyadaki elektrik enerjisinin yaklaşık 16'sı hidroelektrik santralleri tarafından uretilmektedir
Sistemin Calışma Prensibi
Hidroelektrik santraller, suyun potansiyel enerjisinin kullanılarak elektrik uretilmesi esas alınarak calışmaktadır Barajlarda depolanan su, yuksekten akıtılarak turbine carptırılır Bununla birlikte turbin donmeye başlar ve suyun potansiyel enerjisi bu turbinde mekanik enerjiye donuşmuş olur Bu mekanik enerji yardımıyla jenerator mili dondurulerek jeneratorden gerilim uretilir
Hidroelektrik santraller, su duşuşune gore alcak basınclı, orta basınclı ve yuksek basınclı santraller olmak uzere 3 sınıfa ayrılır Hidroelektrik santrallerini sudan yararlanma şekillerine gore akarsu, barajlı, hazneli pompalı santraller olmak uzere guruplara ayırabiliriz
Akarsu Santralleri: Alcak basınclı santrallerdir Akarsuyun yatağının değiştirilmesiyle daha fazla debi elde edilir ve turbin doner
Barajlı Su Santralleri: Yuksek basınclı santrallerdir Baraj golunde biriken su, kontrollu bir bicimde belli yukseklikten akıtılarak turbine carptırılır ve turbin donmeye başlar
Hazneli Pompalı Su Santralleri: Ust haznede biriken su, aşağı duşurulerek turbin dondurulurken turbine carpan su alt haznede biriktirilir Biriken su pompayla tekrar ust hazneye pompalanır
Kullanım Alanları:
Elektrik uretimi
Sulamada
Taşkınları onlemede
Balıkcılığı geliştirme
Ağaclandırmayı sağlama
Turizmi geliştirme
Ulaşımı kolaylaştırma
Avantajları:
Yenilenebilir enerji kaynağıdır
Kirlilik oluşturmaz
Acil durumlarda hızla devreden cıkartılabilir
Doğal kaynaktır, dışa bağımlı değildir
Yapılan yatırım sadece enerji icin değildir Sulama ve taşkınları onlemede kullanılır
Dezavantajları:
Toplam inşaat suresi uzundur
Yağışlardan olumsuz etkilenebilir
Yatırım maliyeti yuksektir
Turkiye ve Dunyada Hidroelektrik Enerji
Turkiye, Avrupa'da Norvec'ten sonra en fazla yıllık hidroelektrik enerji potansiyeline sahip 2 ulke konumundadır Bu potansiyel, Avrupa ulkelerinin toplam enerji potansiyelinin %16,5'ini oluşturmaktadır
Halen işletmede olan ve GAP kapsamındaki Ataturk ve Karakaya hidroelektrik santralleri dunyada sırasıyla 23 ve 28 sırada, Avrupa'da ise 8 ve 11 sıradadır
Turkiye; 433 milyar kWh brut teorik hidroelektrik potansiyeli ile dunyada %1'lik, 129,9 milyon kWh ekonomik olarak yapılabilir potansiyeli ile Avrupa'da %15'lik paya sahiptir
Turkiye, elektrik enerjisinin yaklaşık %2030'unu sudan uretmektedir
Doğu Anadolu Bolgesi'ndeki akarsu yataklarının eğimi fazla olduğu icin burası, hidroelektrik potansiyeli en yuksek bolgedir Marmara Bolgesi ise bu potansiyele en az sahip olan bolgemizdir
Hidroelektrik Enerji
hidroelektrik santralleri
Su gucuyle uretilen elektrik enerjisine hidroelektrik enerji denir Hidroelektrik enerji santralları genellikle barajların yanında kurulur; boylece hızla akan bir akarsuyun ya da bir baraj golunde birikerek yuksekten dokulen suyun enerjisi su turbinlerini, bu turbinler de elektrik ureteclerini calıştırır
Hidroelektrik Enerji Nedir?
Hidroelektrik santrallerinin su gucunu kullanarak urettiği enerjidir Dunyadaki elektrik enerjisinin yaklaşık 16'sı hidroelektrik santralleri tarafından uretilmektedir
Sistemin Calışma Prensibi
Hidroelektrik santraller, suyun potansiyel enerjisinin kullanılarak elektrik uretilmesi esas alınarak calışmaktadır Barajlarda depolanan su, yuksekten akıtılarak turbine carptırılır Bununla birlikte turbin donmeye başlar ve suyun potansiyel enerjisi bu turbinde mekanik enerjiye donuşmuş olur Bu mekanik enerji yardımıyla jenerator mili dondurulerek jeneratorden gerilim uretilir
Hidroelektrik santraller, su duşuşune gore alcak basınclı, orta basınclı ve yuksek basınclı santraller olmak uzere 3 sınıfa ayrılır Hidroelektrik santrallerini sudan yararlanma şekillerine gore akarsu, barajlı, hazneli pompalı santraller olmak uzere guruplara ayırabiliriz
Akarsu Santralleri: Alcak basınclı santrallerdir Akarsuyun yatağının değiştirilmesiyle daha fazla debi elde edilir ve turbin doner
Barajlı Su Santralleri: Yuksek basınclı santrallerdir Baraj golunde biriken su, kontrollu bir bicimde belli yukseklikten akıtılarak turbine carptırılır ve turbin donmeye başlar
Hazneli Pompalı Su Santralleri: Ust haznede biriken su, aşağı duşurulerek turbin dondurulurken turbine carpan su alt haznede biriktirilir Biriken su pompayla tekrar ust hazneye pompalanır
Kullanım Alanları:
Elektrik uretimi
Sulamada
Taşkınları onlemede
Balıkcılığı geliştirme
Ağaclandırmayı sağlama
Turizmi geliştirme
Ulaşımı kolaylaştırma
Avantajları:
Yenilenebilir enerji kaynağıdır
Kirlilik oluşturmaz
Acil durumlarda hızla devreden cıkartılabilir
Doğal kaynaktır, dışa bağımlı değildir
Yapılan yatırım sadece enerji icin değildir Sulama ve taşkınları onlemede kullanılır
Dezavantajları:
Toplam inşaat suresi uzundur
Yağışlardan olumsuz etkilenebilir
Yatırım maliyeti yuksektir
Turkiye ve Dunyada Hidroelektrik Enerji
Turkiye, Avrupa'da Norvec'ten sonra en fazla yıllık hidroelektrik enerji potansiyeline sahip 2 ulke konumundadır Bu potansiyel, Avrupa ulkelerinin toplam enerji potansiyelinin %16,5'ini oluşturmaktadır
Halen işletmede olan ve GAP kapsamındaki Ataturk ve Karakaya hidroelektrik santralleri dunyada sırasıyla 23 ve 28 sırada, Avrupa'da ise 8 ve 11 sıradadır
Turkiye; 433 milyar kWh brut teorik hidroelektrik potansiyeli ile dunyada %1'lik, 129,9 milyon kWh ekonomik olarak yapılabilir potansiyeli ile Avrupa'da %15'lik paya sahiptir
Turkiye, elektrik enerjisinin yaklaşık %2030'unu sudan uretmektedir
Doğu Anadolu Bolgesi'ndeki akarsu yataklarının eğimi fazla olduğu icin burası, hidroelektrik potansiyeli en yuksek bolgedir Marmara Bolgesi ise bu potansiyele en az sahip olan bolgemizdir
