Okul hayatında başarısız ancak, yaşıtlarına gore aşırı hareketli ve dikkatini bir turlu toplayamayan cocuklarda ‘Hiperaktif’ sorunu olabileceği bildirildi
Uzmanlar, hem evde hem okulda aynı hareketliliği gosteren ve bir turlu dikkatini bir noktaya toplayamayan cocuğu olan anne babalara, “Bu durumu dikkate alın uyarısı yaptı
Son yıllarda sıkca kullanılan, “Dikkat eksikliği Hiperaktivite bozukluğu sorununun ilk belirtileri, ‘aşırı hareketlilik’ ve ‘dikkati toplayamama’ olarak gosteriliyor Uzmanlar oncelikle bir cocuğun hiperaktif olduğunu soyleyebilmek icin onun normal cocuklarla kıyaslanamayacak kadar aşırı derecede atak, hareketli olması gerektiğini belirttiler Hiperaktif cocukların yuzme bilmeden derin suya atlamak veya yoğun trafikte hızla giden arabaların onune fırlamak gibi aşırı hareketlerde bulunduklarını anlatan uzmanlar, “Hiperaktif cocuklar dikkatlerini bir konu uzerinde toplayamazlar Ayrıca sadece evde değil okulda ve gunluk yaşamda da aynı şekilde davranışlar gosterirler Hiperaktivite bozukluğunun uc temel belirtisi vardır Cocukta bu belirtilerin hepsi bir arada bulunabilir ya da sadece biri ya da ikisi gorulebilir diye konuştular
Hiperaktif cocuğun coğu zaman dikkatini ayrıntılara veremediğini, etkinliklerde hatalar yaptığını ifade eden uzmanlar, “Orneğin, satrancta, sporda dikkatsizce hatalar yapıyorsa bu onemli bir bulgudur Ancak burada altının cizilmesi gereken nokta sadece okulda, derslerinde değil, kendi sevdiği etkinliklerde de hatalar yapmasıdır dediler
Uzmanlara gore hiperaktif cocuğun belirtileri şoyle:
“ Duşunmeyi gerektiren aktivitelerden kacarlar Orneğin, satranc, bilmece cozme gibi şeylerden uzak durabilir
Gercek dikkat eksikliği olan cocuklar dışarıdan gelen en ufak bir uyarana derhal tepki gosterirler Bir zil sesi, bir ışık cocuğun dikkatini hemen dağıtır
Kendisiyle konuşulduğu zaman dinlemiyor gibi gozukur Coğu zaman da kendisine soylenenleri yerine getirmez
Coğu zaman kendi icin gerekli olan, defter, kalem ve benzeri eşyalarını kaybeder
Cocuk o kadar ataktır ki daha soru bitmeden hemen cevap verir, herkesin sırasını beklediği yerde sıra beklemez Bu ilk defa ana okulunda ya da okulda ortaya cıkar
Başkasının sozunu keser, başkasının oyununu bozar
Kıpır kıpırdır yerinde duramaz hareketlerinde bir aşırılık soz konusudur
Oturması beklenen yerde oturamaz kalkar, sınıfta kendini tutamaz, kalkar dolaşır
Etkinliklere katıldığında oyunu bozar, sırasını beklemek istemez, devamlı hareket der
Cok konuşur, soze karışır
HİPERAKTİF KUCUK YAŞTA DA ANLAŞILABİLİR
Genellikle okula başlama cağlarında goze carpan hiperaktif sorununun dikkatli bir gozlemle 115 yaşlarında da tanınabileceğini belirten uzmanlar, “Hatta bazılarının anne karnında bile cok hareketli oldukları veya doğumdan hemen sonra anne kucağında ya da yatağında durmadan hareket ettikleri gozlenir Bu bebekler, huysuz, huzursuz guc bebek olarak tanımlanır Yaşamın ilk birkac ayında aşırı hareketlilik, yeme ve uyku bozuklukları gorulebilir Emekleme donemi veya yurumeye başladıkları zaman cok hareketli ve atak oldukları icin birkac kişinin devamlı bakımı gerektiği soylenir şeklinde konuştu
Hiperaktivite bozukluğunun birinci dereceden akrabalar arasında gorulmesinin kalıtsal geciş şuphesini ortaya cıkardığını vurgulayan uzmanlar şunları kaydetti:
“Hiperaktivitenin gelişme ihtimalleri arasında gebelik ve doğum komplikasyonları, annebabada alkolizm, depresyon, annenin sigara icmesi gibi durumların da etkili olduğu duşunuluyor Cocuk psikiyatristleri aile ve oğretmenlerin yaramazlık ve hiperaktiviteyi birbirine karıştırdığını belirterek, bu konudaki farka dikkat cekiyor Bazı aileler aslında yaramaz olan cocuklarının hemen hiperaktif olduğu duşuncesine kapılıyorlar Aynı şekilde oğretmenler de bu kanıya kapılıyor Oysa ikisi cok farklı Hiperaktivite tanısının mutlaka bir cocuk psikiyatristi tarafından konulması gerekir Cunku tembel, şımarık ve yaramaz cocuklar da bu bozuklukla karıştırılabilir Bu yuzden tanının iyi konulmuş olması son derece onemli Eğer cocuk gercekten hiperaktif ise genclik yıllarında da yuzde 80 oranında devam eder Yetişkinlikte ise yuzde 3060′a kadar devam edebilir Burada korkulan durum daha cok ileri yaşlarda ortaya cıkıyor Cunku cocuk tedavi edilmezse okulu bitiremiyor, aşırı tezcanlı olduğundan calışarak bir şeyleri başarmayı beklemiyor, hırsızlık gibi kolay yoldan para kazanma davranışlarına yonelebiliyor Toplum dışı bazı davranışlar gostererek, etrafına zarar verebiliyor
Uzmanlar, hem evde hem okulda aynı hareketliliği gosteren ve bir turlu dikkatini bir noktaya toplayamayan cocuğu olan anne babalara, “Bu durumu dikkate alın uyarısı yaptı
Son yıllarda sıkca kullanılan, “Dikkat eksikliği Hiperaktivite bozukluğu sorununun ilk belirtileri, ‘aşırı hareketlilik’ ve ‘dikkati toplayamama’ olarak gosteriliyor Uzmanlar oncelikle bir cocuğun hiperaktif olduğunu soyleyebilmek icin onun normal cocuklarla kıyaslanamayacak kadar aşırı derecede atak, hareketli olması gerektiğini belirttiler Hiperaktif cocukların yuzme bilmeden derin suya atlamak veya yoğun trafikte hızla giden arabaların onune fırlamak gibi aşırı hareketlerde bulunduklarını anlatan uzmanlar, “Hiperaktif cocuklar dikkatlerini bir konu uzerinde toplayamazlar Ayrıca sadece evde değil okulda ve gunluk yaşamda da aynı şekilde davranışlar gosterirler Hiperaktivite bozukluğunun uc temel belirtisi vardır Cocukta bu belirtilerin hepsi bir arada bulunabilir ya da sadece biri ya da ikisi gorulebilir diye konuştular
Hiperaktif cocuğun coğu zaman dikkatini ayrıntılara veremediğini, etkinliklerde hatalar yaptığını ifade eden uzmanlar, “Orneğin, satrancta, sporda dikkatsizce hatalar yapıyorsa bu onemli bir bulgudur Ancak burada altının cizilmesi gereken nokta sadece okulda, derslerinde değil, kendi sevdiği etkinliklerde de hatalar yapmasıdır dediler
Uzmanlara gore hiperaktif cocuğun belirtileri şoyle:
“ Duşunmeyi gerektiren aktivitelerden kacarlar Orneğin, satranc, bilmece cozme gibi şeylerden uzak durabilir
Gercek dikkat eksikliği olan cocuklar dışarıdan gelen en ufak bir uyarana derhal tepki gosterirler Bir zil sesi, bir ışık cocuğun dikkatini hemen dağıtır
Kendisiyle konuşulduğu zaman dinlemiyor gibi gozukur Coğu zaman da kendisine soylenenleri yerine getirmez
Coğu zaman kendi icin gerekli olan, defter, kalem ve benzeri eşyalarını kaybeder
Cocuk o kadar ataktır ki daha soru bitmeden hemen cevap verir, herkesin sırasını beklediği yerde sıra beklemez Bu ilk defa ana okulunda ya da okulda ortaya cıkar
Başkasının sozunu keser, başkasının oyununu bozar
Kıpır kıpırdır yerinde duramaz hareketlerinde bir aşırılık soz konusudur
Oturması beklenen yerde oturamaz kalkar, sınıfta kendini tutamaz, kalkar dolaşır
Etkinliklere katıldığında oyunu bozar, sırasını beklemek istemez, devamlı hareket der
Cok konuşur, soze karışır
HİPERAKTİF KUCUK YAŞTA DA ANLAŞILABİLİR
Genellikle okula başlama cağlarında goze carpan hiperaktif sorununun dikkatli bir gozlemle 115 yaşlarında da tanınabileceğini belirten uzmanlar, “Hatta bazılarının anne karnında bile cok hareketli oldukları veya doğumdan hemen sonra anne kucağında ya da yatağında durmadan hareket ettikleri gozlenir Bu bebekler, huysuz, huzursuz guc bebek olarak tanımlanır Yaşamın ilk birkac ayında aşırı hareketlilik, yeme ve uyku bozuklukları gorulebilir Emekleme donemi veya yurumeye başladıkları zaman cok hareketli ve atak oldukları icin birkac kişinin devamlı bakımı gerektiği soylenir şeklinde konuştu
Hiperaktivite bozukluğunun birinci dereceden akrabalar arasında gorulmesinin kalıtsal geciş şuphesini ortaya cıkardığını vurgulayan uzmanlar şunları kaydetti:
“Hiperaktivitenin gelişme ihtimalleri arasında gebelik ve doğum komplikasyonları, annebabada alkolizm, depresyon, annenin sigara icmesi gibi durumların da etkili olduğu duşunuluyor Cocuk psikiyatristleri aile ve oğretmenlerin yaramazlık ve hiperaktiviteyi birbirine karıştırdığını belirterek, bu konudaki farka dikkat cekiyor Bazı aileler aslında yaramaz olan cocuklarının hemen hiperaktif olduğu duşuncesine kapılıyorlar Aynı şekilde oğretmenler de bu kanıya kapılıyor Oysa ikisi cok farklı Hiperaktivite tanısının mutlaka bir cocuk psikiyatristi tarafından konulması gerekir Cunku tembel, şımarık ve yaramaz cocuklar da bu bozuklukla karıştırılabilir Bu yuzden tanının iyi konulmuş olması son derece onemli Eğer cocuk gercekten hiperaktif ise genclik yıllarında da yuzde 80 oranında devam eder Yetişkinlikte ise yuzde 3060′a kadar devam edebilir Burada korkulan durum daha cok ileri yaşlarda ortaya cıkıyor Cunku cocuk tedavi edilmezse okulu bitiremiyor, aşırı tezcanlı olduğundan calışarak bir şeyleri başarmayı beklemiyor, hırsızlık gibi kolay yoldan para kazanma davranışlarına yonelebiliyor Toplum dışı bazı davranışlar gostererek, etrafına zarar verebiliyor