Herkes terler Fakat gömleklerinizde koca ter halkaları varsa, tokalaşmaktan bile çekiniyorsanız sorun hiperhidroz olabilir
Terleme vücudun ısı dengesini sağlamak için kullandığı mekanizmalardan en önemlisi
Ter bezleri cana yakın sinir sistemi denen ve irade dışı çalışan bir mekanizmayla yoklama ediliyor Bazen ter bezleri normalden artı çalışıyor*
*El, etap ve koltuk altında aşırı terleme Hiperhidroz
Hiperhidroz niçin olur?Hiperhidrozun 2 ayrı türü var Nedenleri de türüne kadar değişiyor Bakalım:
Fokal hiperhidroz: Vücudun kayıtlı bölümlerindeki ter bezlerinin fazla çalışması 20 ’li yaşların başında ortaya çıkıyor
Avuç içi, etap tabanları ve koltuk aşağı görülüyor
Bir Takım uzmanlar şehvetli strese ast geliştiğini düşünüyor ama emin nedeni belirli değil Genetiğin belirleyici olduğu kanısı yaygın
Genel hiperhidroz: Vücudun genelinde etkin Belirtilen bir nedeni değil fakat bazı tetikleyiciler olduğu düşünülüyor Bunlar:
Farklı Alanlara Yönlendirilmiş ilaçlar Menopoza emrindeki sıcak basması Düşük kan şekeri Lösemi*Lenfoma*Kalp krizi Bulaşıcı hastalıklar
Hiperhidroz belirtileri ne?Birçok insan egzersizde, sıcak bir ortamda veya gergin, evhamlı ve stresli olunca terler
Hiperhidrozda görülen aşırı terleme alışılagelmiş terlemenin çok ötesinde, adi hayatı kesintiye uğratacak ölçüde büyük
Kimileri sürekli ıslak elleri yüzünden egzersiz ve sosyal hayatında zor durumlara düşüyor*Bazılarıysa ter ya da tuzlu kirli gömlekler, el sıkışma ihtimali ve olası ter kokusu yüzünden huzursuzluk yaşayarak içe kapanıyor*Belirtilere bakalım:
Elbiseleri sırılsıklam yapacak dek aşırı terlemek*Ayaklarda, koltuk altlarında, baş ve yüzde anormal derecede terlemek*But tabanından veya avuç içinde ter damlaları oluşacak dek terlemek
Hiperhidrozun komplikasyonları ne?Bu sağlık durumu sorunu hayatı öyle çok yönden etkilemesinin yanı sıra ek sorunları da beraberinde getirir:*
Tırnak mantarı enfeksiyonları: Çok terleyen millet çoğu mantar enfeksiyonuna aşinalık gösterebilir Bunun nedeni mantarların sıcak ve nemli ortamlarda üremesi Zaten bu yüzden ayak parmakları yerine but tırnaklarında enfeksiyon riski daha yüksek
Tırnak enfeksiyonu genelde tırnağın aşağıda beyaz ya da sarı bir nokta olarak başlar Mantar enfeksiyonu daha derinlere yayıldıkça tırnağın rengi değişir, kalınlaşır ve kırılgan kenar oluşur Ara Sıra çivi yatağından çıkabilir ve etrafındaki deri kızarıp şişebilir Hafif bir koku da oluşabilir
Bakteriyel enfeksiyonlar ve siğiller: Aşırı terleme özellikle kıl köklerinde ve üçgenin taban olmayan kenarı parmak arasında bakteriyel enfeksiyonlara niçin olabilir Keza siğillerle de ilişkili oldukları düşünülüyor Fazla terleme varsa* tedaviden sonradan siğillerin kaybolması uzun sürebilir ve nüksetme ihtimali olur
Sosyal ve duygusal sonuçlar: Fazla terlemesi olan insanlarda terleme başlıca ayak tabanlarında ve avuç içlerinde görülür Bu da ıslak eller ve kokulu ayaklar anlamına kazanç Bunun manâlı psikolojik, sosyal, eğitimsel ve mesleki sonuçları olabilir
Diğer cilt sorunları: Bazı deri rahatsızlıkları fazla terleyen insanlarda daha sık oluşabilir Örneğin egzama ve siğil bunlardan
Hiperhidroz tanısı nasıl konuyor?Hiperdihroz şüphesi içeren kişi ilk kez bir dermatologla görüşmeli Gösterdiği belirtiler dahil sağlık durumu geçmişini aktarmalı
Şüpheleri değerlendiren doktorun içten tanıya ulaşırken izlediği yola göz atalım:
Fiziksel tetkik: Randevu sırasında hekim kişinin afiyet geçmişine ilişkin sorular sorup maddesel muayene yapabilir Belirtiler basit ayrım edilir türdense hiperhidroz teşhisi belirlemek daha kolay
Laboratuar testleri: Doktor aşırı terlemenin, fazla faal tiroit bezi (hipertiroidizm) veya düşük şeker (hipoglisemi) gibi başka bir sağlık sorunundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını iyi anlamak için kan veya idrar testi yerine getirmek isteyebilir
Termoregülatör ter testi: Hekim ayrıca termoregülatör testi uygulayabilir Bu deneme sırasında cilde neme duyarlı indikatör toz sürülür Oda sıcaklığında aşırı terlemenin olduğu yerlerde toz sarı yeşilden koyu mora dönüşür* Dijital bir resim makinesiyle netice kayıt altına alınır Bundan daha sonra birey vücudun tümünü terletecek sıcaklığa maruz bırakılır ya da bir terleme kabinine sokulabilir
Aşırı terleyen insanlar sıcak bir ortamda avuç içlerinden daha da pozitif terleme eğiliminde Termaregülatör ter testinin bulguları doktora doğru teşhiste yeralma ve hastalığın şiddetini belirleme imkanı sunar
Hiperhidroz nasıl tedavi ediliyor?Ter önleyici ilaçlar: Reçetesiz satılan ter önleyiciler yardımcı olmazsa hekim alüminyum klorür içeren ilaçlar önerebilir Bunlar hafif ve orta ölçekli hiperhidrozu tedavi etmede kullanılır En iyi sonucu almak için ter önleyici krem gece yatmadan önce sorunlu bölgelere sürülmeli
Reçeteli ter önleyiciler deride kızarmaya, şişe ve kaşıntıya niçin olabilecek fazla dinç çözeltiler Tahrişi önlemek için sabahları hap sürülen yerler yıkanmalı Cilt tahrişini hafifletmek için doktor hidrokortizon kremi önerebilir
Antikolinerjik ilaçlar: Genel terleme varsa doktor antikolinerjik verebilir Antikolinerjik ilaçlar ter bezlerinizi uyarmaya yardımcı asetilkolinin faaliyetlerini engeller Çoğunlukla iki hafta içinde etkisi görülmeye başlar Lakin asetilkolin faktör maddesi, yalnızca ter bezleri değil vücuttaki başka yapılar üstünde de etkide bulunduğu için uyarı durum*
Ast etkiler çoğunlukla fazla şiddetli olmasa da ağız kuruluğu, kabızlık, flu görme, idrara çıkamama, lezzet duyusunun yitirilmesi, baş dönmesi ve kafa karışıklığı olabilir İshal, isilik, kurdeşen, nefes almakta veya yutmakta zorluk varsa süre kaybetmeden tıbbi yardım isteyin
İyontoforez: Bu işlemde bir dermatolog el, ayak ve bazen koltuk altlarına düşük elektrik akımları gönderen pilli bir aygıt kullanır Bu sırada kişinin vücudu suyun içindedir
Ter bezlerini geçici olarak bloke eden çare*günde 15 – 30 dakikalık 2 seans olarak iki hafta boyunca uygulanır Ardındaki daha düşük düzeyde koruma terapisi yapılır*İyontoforez genelde tehlikesiz bu nedenle koruma terapisi evde yapılabilir
Botoks: Araştırmacılar botoks enjeksiyonunun ter bezlerini uyaran sinirleri bloke ettiğini ve şiddetli hiperhidrozu tedavi etmekte etkin bir yol olduğunu keşfetmiş Ama botoks iyileştirici bir madde değil İstenilen amaca gelmek için birçok enjeksiyon yerine getirmek gerekebilir
Bu tedavi ağrılı olabilir ve sonuçlar ancak dört ay etkili olur Avuç içlerine enjekte edildiği süre el kaslarında zaaf ve baş ağrısı gibi tabi etkiler nadiren de olsa mümkün
Operasyon: Nadir durumlarda operasyon bir seçenek olabilir Koltukaltlarında aşırı terleme varsa ter bezlerini almak yardımcı olabilir Başka bir işlem de sempatik sinirlerden ter bezlerine mesaj taşıyan sinirleri kesmeyi içerir
Ameliyat endoskopik torasik sempatektomi (ETS) denilen bir işlemle yapılır Bu operasyonda bir video kamera için üç ufak kesi ve ufak bir cerrahi makine kullanılır Çoğunlukla hastanede sadece bir gün kalınır
Operasyon sonunda çok minik bir iz kalır Ameliyattan daha sonra ellerdeki terleme daimi olarak durur Lakin bazen ETS ’den daha sonra vücudun diğer bir uygun terleme artabilir
Terleme vücudun ısı dengesini sağlamak için kullandığı mekanizmalardan en önemlisi
Ter bezleri cana yakın sinir sistemi denen ve irade dışı çalışan bir mekanizmayla yoklama ediliyor Bazen ter bezleri normalden artı çalışıyor*
*El, etap ve koltuk altında aşırı terleme Hiperhidroz
Hiperhidroz niçin olur?Hiperhidrozun 2 ayrı türü var Nedenleri de türüne kadar değişiyor Bakalım:
Fokal hiperhidroz: Vücudun kayıtlı bölümlerindeki ter bezlerinin fazla çalışması 20 ’li yaşların başında ortaya çıkıyor
Avuç içi, etap tabanları ve koltuk aşağı görülüyor
Bir Takım uzmanlar şehvetli strese ast geliştiğini düşünüyor ama emin nedeni belirli değil Genetiğin belirleyici olduğu kanısı yaygın
Genel hiperhidroz: Vücudun genelinde etkin Belirtilen bir nedeni değil fakat bazı tetikleyiciler olduğu düşünülüyor Bunlar:
Farklı Alanlara Yönlendirilmiş ilaçlar Menopoza emrindeki sıcak basması Düşük kan şekeri Lösemi*Lenfoma*Kalp krizi Bulaşıcı hastalıklar
Hiperhidroz belirtileri ne?Birçok insan egzersizde, sıcak bir ortamda veya gergin, evhamlı ve stresli olunca terler
Hiperhidrozda görülen aşırı terleme alışılagelmiş terlemenin çok ötesinde, adi hayatı kesintiye uğratacak ölçüde büyük
Kimileri sürekli ıslak elleri yüzünden egzersiz ve sosyal hayatında zor durumlara düşüyor*Bazılarıysa ter ya da tuzlu kirli gömlekler, el sıkışma ihtimali ve olası ter kokusu yüzünden huzursuzluk yaşayarak içe kapanıyor*Belirtilere bakalım:
Elbiseleri sırılsıklam yapacak dek aşırı terlemek*Ayaklarda, koltuk altlarında, baş ve yüzde anormal derecede terlemek*But tabanından veya avuç içinde ter damlaları oluşacak dek terlemek
Hiperhidrozun komplikasyonları ne?Bu sağlık durumu sorunu hayatı öyle çok yönden etkilemesinin yanı sıra ek sorunları da beraberinde getirir:*
Tırnak mantarı enfeksiyonları: Çok terleyen millet çoğu mantar enfeksiyonuna aşinalık gösterebilir Bunun nedeni mantarların sıcak ve nemli ortamlarda üremesi Zaten bu yüzden ayak parmakları yerine but tırnaklarında enfeksiyon riski daha yüksek
Tırnak enfeksiyonu genelde tırnağın aşağıda beyaz ya da sarı bir nokta olarak başlar Mantar enfeksiyonu daha derinlere yayıldıkça tırnağın rengi değişir, kalınlaşır ve kırılgan kenar oluşur Ara Sıra çivi yatağından çıkabilir ve etrafındaki deri kızarıp şişebilir Hafif bir koku da oluşabilir
Bakteriyel enfeksiyonlar ve siğiller: Aşırı terleme özellikle kıl köklerinde ve üçgenin taban olmayan kenarı parmak arasında bakteriyel enfeksiyonlara niçin olabilir Keza siğillerle de ilişkili oldukları düşünülüyor Fazla terleme varsa* tedaviden sonradan siğillerin kaybolması uzun sürebilir ve nüksetme ihtimali olur
Sosyal ve duygusal sonuçlar: Fazla terlemesi olan insanlarda terleme başlıca ayak tabanlarında ve avuç içlerinde görülür Bu da ıslak eller ve kokulu ayaklar anlamına kazanç Bunun manâlı psikolojik, sosyal, eğitimsel ve mesleki sonuçları olabilir
Diğer cilt sorunları: Bazı deri rahatsızlıkları fazla terleyen insanlarda daha sık oluşabilir Örneğin egzama ve siğil bunlardan
Hiperhidroz tanısı nasıl konuyor?Hiperdihroz şüphesi içeren kişi ilk kez bir dermatologla görüşmeli Gösterdiği belirtiler dahil sağlık durumu geçmişini aktarmalı
Şüpheleri değerlendiren doktorun içten tanıya ulaşırken izlediği yola göz atalım:
Fiziksel tetkik: Randevu sırasında hekim kişinin afiyet geçmişine ilişkin sorular sorup maddesel muayene yapabilir Belirtiler basit ayrım edilir türdense hiperhidroz teşhisi belirlemek daha kolay
Laboratuar testleri: Doktor aşırı terlemenin, fazla faal tiroit bezi (hipertiroidizm) veya düşük şeker (hipoglisemi) gibi başka bir sağlık sorunundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını iyi anlamak için kan veya idrar testi yerine getirmek isteyebilir
Termoregülatör ter testi: Hekim ayrıca termoregülatör testi uygulayabilir Bu deneme sırasında cilde neme duyarlı indikatör toz sürülür Oda sıcaklığında aşırı terlemenin olduğu yerlerde toz sarı yeşilden koyu mora dönüşür* Dijital bir resim makinesiyle netice kayıt altına alınır Bundan daha sonra birey vücudun tümünü terletecek sıcaklığa maruz bırakılır ya da bir terleme kabinine sokulabilir
Aşırı terleyen insanlar sıcak bir ortamda avuç içlerinden daha da pozitif terleme eğiliminde Termaregülatör ter testinin bulguları doktora doğru teşhiste yeralma ve hastalığın şiddetini belirleme imkanı sunar
Hiperhidroz nasıl tedavi ediliyor?Ter önleyici ilaçlar: Reçetesiz satılan ter önleyiciler yardımcı olmazsa hekim alüminyum klorür içeren ilaçlar önerebilir Bunlar hafif ve orta ölçekli hiperhidrozu tedavi etmede kullanılır En iyi sonucu almak için ter önleyici krem gece yatmadan önce sorunlu bölgelere sürülmeli
Reçeteli ter önleyiciler deride kızarmaya, şişe ve kaşıntıya niçin olabilecek fazla dinç çözeltiler Tahrişi önlemek için sabahları hap sürülen yerler yıkanmalı Cilt tahrişini hafifletmek için doktor hidrokortizon kremi önerebilir
Antikolinerjik ilaçlar: Genel terleme varsa doktor antikolinerjik verebilir Antikolinerjik ilaçlar ter bezlerinizi uyarmaya yardımcı asetilkolinin faaliyetlerini engeller Çoğunlukla iki hafta içinde etkisi görülmeye başlar Lakin asetilkolin faktör maddesi, yalnızca ter bezleri değil vücuttaki başka yapılar üstünde de etkide bulunduğu için uyarı durum*
Ast etkiler çoğunlukla fazla şiddetli olmasa da ağız kuruluğu, kabızlık, flu görme, idrara çıkamama, lezzet duyusunun yitirilmesi, baş dönmesi ve kafa karışıklığı olabilir İshal, isilik, kurdeşen, nefes almakta veya yutmakta zorluk varsa süre kaybetmeden tıbbi yardım isteyin
İyontoforez: Bu işlemde bir dermatolog el, ayak ve bazen koltuk altlarına düşük elektrik akımları gönderen pilli bir aygıt kullanır Bu sırada kişinin vücudu suyun içindedir
Ter bezlerini geçici olarak bloke eden çare*günde 15 – 30 dakikalık 2 seans olarak iki hafta boyunca uygulanır Ardındaki daha düşük düzeyde koruma terapisi yapılır*İyontoforez genelde tehlikesiz bu nedenle koruma terapisi evde yapılabilir
Botoks: Araştırmacılar botoks enjeksiyonunun ter bezlerini uyaran sinirleri bloke ettiğini ve şiddetli hiperhidrozu tedavi etmekte etkin bir yol olduğunu keşfetmiş Ama botoks iyileştirici bir madde değil İstenilen amaca gelmek için birçok enjeksiyon yerine getirmek gerekebilir
Bu tedavi ağrılı olabilir ve sonuçlar ancak dört ay etkili olur Avuç içlerine enjekte edildiği süre el kaslarında zaaf ve baş ağrısı gibi tabi etkiler nadiren de olsa mümkün
Operasyon: Nadir durumlarda operasyon bir seçenek olabilir Koltukaltlarında aşırı terleme varsa ter bezlerini almak yardımcı olabilir Başka bir işlem de sempatik sinirlerden ter bezlerine mesaj taşıyan sinirleri kesmeyi içerir
Ameliyat endoskopik torasik sempatektomi (ETS) denilen bir işlemle yapılır Bu operasyonda bir video kamera için üç ufak kesi ve ufak bir cerrahi makine kullanılır Çoğunlukla hastanede sadece bir gün kalınır
Operasyon sonunda çok minik bir iz kalır Ameliyattan daha sonra ellerdeki terleme daimi olarak durur Lakin bazen ETS ’den daha sonra vücudun diğer bir uygun terleme artabilir