Hipofiz Bezi Tümörü
Burun kanallarının ardından beynin altında oturmuş bulunan hipofiz bezi kabaca minik parmağınızın son iki bölümünün büyüklüğü ve şeklindedir Minik boyutuna karşın iç salgı bezleri bezler içerisinde en manâlı olanıdır Vücudun uzun dönemli çoğaltma, jurnal fonksiyonları ve üretkenlik yetenekleri ile ilişkili olarak bir teftiş merkezi gibi çalışır
Hipofiz bezinde iki kısım vardır: ön (anterior) lob ve arka (posterior) lob, ön lob, göğüste süt üretimini harekete dinmek için çoğalma hormonu da dahil almak üzere, altı öbür hormonun üretimi ile yükümlüdür, ön lobdaki öteki hormonlar, tiroid bezleri, yumurtalıklar, testis ve böbrek üstü bezlerindeki faaliyetleri harekete geçirerek endokrin sistemin diğer kısımlarını da etkiler
Arkadaki lob iki çeşitlilik hormon üretir: oksitosin ve antidiüretik hormon Oksitosin emzirme dönemi esnasında kadınlarda göğüsten süt gelmesi olayını harekete dinmek için faaliyette bulunur aynı zamanda doğum sırasında rahim kasılmalarını da hızlandırır Antidiüretik hormon idrar çıkışını denetlemek için böbrekler üzerinde etkinlik gösterir
Hipofiz Bezi Tümörleri
Akromegali
Hipofizin aşırı faaliyeti sonucu yüzün irileşmesi, el ve ayakların aşın büyümesi ile keskin durumdur Bu kronik hastalık yetişkinlerde görülür ve bayağı gelişim tamamlandıktan daha sonra çoğaltma hormonunun artan salgısı nedeni ile ortaya çıkarEl, ayak, çene ve kafatası kemiklerinin fazla büyümesi biçiminde oluşur Çoğalma çağından sonra kemiklerdeki uzamanın durması nedeniyle, akromegali iskelette kalınlaşmaya niçin olur Akromegali olan bir kişide azami dikkat çeken değişiklik alın ve çene kemiklerinde gösterişli bir büyümedir Bunun sonucunda genişlemiş ve kabalaşmış yüz hatları ve birbirinden epeyce ayrık dişler gözlenir
Jigantizm
Gelişim hormonunun aşırı salgılanmasına ast olarak vücudun olağandışı derecede gelişme ve çoğalma göstermesi devleşme Ara Sıra görülen bu hastalık, akromegaliye benzer ve hipofiz bezi tarafından artış hormonunun aşırı salgılanması sebebiyle ortaya çıkar Akromegaliye benzemeyen bu yönü ise jigantizmde büyümenin hızlanması ve yetişkinlikte aşırı uzun boyun ortaya çıkmasıdır Bu iki rahatsızlık arasındaki fark bu olaydan etkilenen kişinin yaşıdır Jigantizm çoğunluk dönemini tamamlamamış olan şahıslarda ortaya çıkar Ama boylu boslu çocukların fazla azı jigantizm rahatsızlığına sahiptir
Prolaktinoma
Bu türden hipofiz bezi tümörü prolaktin hormonunun aşırı salgısına neden olur Bu olay kadınlarda düzensiz adet ya da adetten kesilmeye niçin olabilir Erkeklerde ise kısırlık ya da iktidarsızlık ortaya çıkabilir Kraniofarinjiyoma
Bu türden bir hipofiz bezi tümörünün belirtileri görsel bozukluklar, baş ağrıları ve cinsel gelişme yetersizliğidir
Cushing Sendromu
Bir böbrek üstü bezi tümörü de bu rahatsızlığa niçin olabilir
Akromegali ve jigantizm hipofiz bezinin fazla faaliyeti nedeni ile ortaya çıkar Hipofiz bezi yükselme hormonu diye tanıdık hormonu aşırı bir şekilde salgılar (buna keza somatotropik hormon da denir) Bu türden bir fazla salgılama genellikle bezlerde bir tümörün gelişmesi ile ortaya çıkar Bu rahatsızlığa hiperpituitarizm denilir
Hipofiz bezinde iki türden tümör gelişebilir Bunlardan birine kraniyofarnjiyoma denilir Bu alıcı tümör büyüdükçe hipofiz bezine zorlama yapar Bunun sonucunda hormon salgısı azalabilir ve hipopituitarizm ya da diabetes insipidus (tatsız diyabet) gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir İkinci çeşitlilik hipofiz bezi tümörü adenomdur (bez epitelinden artan iyi kalpli bitki örtüsü) Böylesi bir tümör artı yayılmaz ama akromegali, jigantizm ya da Cushing hastalığı gibi rahatsızlıkların bir sonucu olarak muhtelif hormonların aşırı salgısı yaratmaz, fakat göz sinirleri üzerinde ve yakınındaki normal hipofiz bezi dokuları üzerinde mekanik bir baskı oluşturarak herhangi bir zarara yol açabilir
Teşhis
Doktor tetkik ederek maddi değişiklikleri araştıracaktır: Sızı ve acılar, ellerde sancı, fazla terleme Erişkin bir hastada el ve but büyümeleri de hekim tarafından dikkate alınacaktır Hastadaki görme bozuklukları araştırılacaktır; tümör büyüyerek görme sinirine bası yapar ve her iki gözde de görmeyi etkiler Görme alanı ölçülerek, görme kaybı olup olmadığı araştırılır Diğer önemli bulgularsa genel dermansızlık hali, derinin aşırı yağlı olması ve dilin normalden büyük olmasıdır
Kan dolaşımında yer alan ve salgılanan hormon düzeyinde artış olup olmadığını tahsis etmek için özel kan ve idrar testleri yapılacaktır Bu değerler yüksek bulunursa, bilgisayarlı beyin tomografisi veya manyetik rezonansla hipofizdeki ot gibi yaşama saptanabilir Eğer akromegaliden kuşkulanılıyorsa, röntgen çekilerek de kafatasındaki mümkün şartların değişmesi belirlenebilir
Çare, tümörün ne kadar geliştiğine bağlı olarak düzenlenir Erken teşhis, tümörün tamamen çare edilebilme şansını(eğer küçükse) artırır
Hipofiz bezi, tümörün ortadan kaldırılması veya çıkarılması sırasında bazen hasar görebilir Bu durumda genellikle yaşam boyu hormon tedavisi gerekecektir
Akromegali
Akromegali, çoğalma hormonunun aşırı salgılanması nedeniyle ortaya çıkar ve iskelet ve iç organlarda büyümeye yol açar Kalp genişleyebilir, buna tabi olarak yürek yetmezliği ve yüksek tansiyon ortaya çıkar Akromegali tedavi edilmezse şeker hastalığı, göz sorunları ve karoser görünüşünde değişikliklere neden olur
Ameliyat, hastalığın ilerlemesini ve çeşitli göz komplikasyonlarının ağırlaşmasını önleyebilir Fakat görünüşteki şansın dönmesi genelde geri dönüşümsüzdür Keza akromegalili hastalarda diyabet ve uzun vadede kalp, damar ve karaciğer hastalığı riski de oldukça yüksektir Ama bu riskleri en aza indirmek için bazı önlemler (sigara içmemek gibi) alınabilir
Jigantizm
Jigantizm tedavi edilebilir bir hastalıktır Ot Gibi Yaşama çıkarılarak veya fazla salgılanan büyüme hormonu baskılanarak, hastalığın gelişimi durdurulabilir
Prolaktinoma
Kadınlarda prolaktinomanın en sık görülen belirtisi adetlerin düzensizliği veya hiç olmaması ve kısırlıktır Bir diğer belirti de galaktoredir (doğum yapmamış bir kadında memelerden süt gelmesi); ender olarak erkeklerde de görülebilir
Prolaktin hormonundaki yükselme, doğum denetleme hapları ve sakinleştiricilerin kullanılması ve hipofiz tümörü göre aşırı miktarda üretilmesi (prolaktinoma) nedeniyle olur
Cushing Hastalığı
Hipofiz tümörü böbreküstü bezlerini fazla uyararak cushing hastalığına da neden olabilir
Çare
Hipofiz tümörü genelde ameliyatla çıkarılır Hipofiz bezi çok ufak olduğu için, ameliyat ustalık gerektirir Eğer ur ameliyatla çıkarılamıyorsa, prolaktinoma tedavisinde ve akromegalide diğer tedavilerin yanı sıra, bromocriptin adlı bir hap kullanılır Bromocriptin bazı hormonlarda fazla artışı engeller yine de hipofiz tümörlerinin tedavisinde birincil seçilecek olan yöntem hap tedavisi değildir
Ameliyat mümkün değilse, radyasyon tedavisi de bir takım hastalarda kullanılabilir Bütün bu tedavi tiplerinin birlikte kullanılması da tümörün tekrar olasılığını azaltmak üzere, epeyce yaygındır
*
Burun kanallarının ardından beynin altında oturmuş bulunan hipofiz bezi kabaca minik parmağınızın son iki bölümünün büyüklüğü ve şeklindedir Minik boyutuna karşın iç salgı bezleri bezler içerisinde en manâlı olanıdır Vücudun uzun dönemli çoğaltma, jurnal fonksiyonları ve üretkenlik yetenekleri ile ilişkili olarak bir teftiş merkezi gibi çalışır
Hipofiz bezinde iki kısım vardır: ön (anterior) lob ve arka (posterior) lob, ön lob, göğüste süt üretimini harekete dinmek için çoğalma hormonu da dahil almak üzere, altı öbür hormonun üretimi ile yükümlüdür, ön lobdaki öteki hormonlar, tiroid bezleri, yumurtalıklar, testis ve böbrek üstü bezlerindeki faaliyetleri harekete geçirerek endokrin sistemin diğer kısımlarını da etkiler
Arkadaki lob iki çeşitlilik hormon üretir: oksitosin ve antidiüretik hormon Oksitosin emzirme dönemi esnasında kadınlarda göğüsten süt gelmesi olayını harekete dinmek için faaliyette bulunur aynı zamanda doğum sırasında rahim kasılmalarını da hızlandırır Antidiüretik hormon idrar çıkışını denetlemek için böbrekler üzerinde etkinlik gösterir
Hipofiz Bezi Tümörleri
Akromegali
Hipofizin aşırı faaliyeti sonucu yüzün irileşmesi, el ve ayakların aşın büyümesi ile keskin durumdur Bu kronik hastalık yetişkinlerde görülür ve bayağı gelişim tamamlandıktan daha sonra çoğaltma hormonunun artan salgısı nedeni ile ortaya çıkarEl, ayak, çene ve kafatası kemiklerinin fazla büyümesi biçiminde oluşur Çoğalma çağından sonra kemiklerdeki uzamanın durması nedeniyle, akromegali iskelette kalınlaşmaya niçin olur Akromegali olan bir kişide azami dikkat çeken değişiklik alın ve çene kemiklerinde gösterişli bir büyümedir Bunun sonucunda genişlemiş ve kabalaşmış yüz hatları ve birbirinden epeyce ayrık dişler gözlenir
Jigantizm
Gelişim hormonunun aşırı salgılanmasına ast olarak vücudun olağandışı derecede gelişme ve çoğalma göstermesi devleşme Ara Sıra görülen bu hastalık, akromegaliye benzer ve hipofiz bezi tarafından artış hormonunun aşırı salgılanması sebebiyle ortaya çıkar Akromegaliye benzemeyen bu yönü ise jigantizmde büyümenin hızlanması ve yetişkinlikte aşırı uzun boyun ortaya çıkmasıdır Bu iki rahatsızlık arasındaki fark bu olaydan etkilenen kişinin yaşıdır Jigantizm çoğunluk dönemini tamamlamamış olan şahıslarda ortaya çıkar Ama boylu boslu çocukların fazla azı jigantizm rahatsızlığına sahiptir
Prolaktinoma
Bu türden hipofiz bezi tümörü prolaktin hormonunun aşırı salgısına neden olur Bu olay kadınlarda düzensiz adet ya da adetten kesilmeye niçin olabilir Erkeklerde ise kısırlık ya da iktidarsızlık ortaya çıkabilir Kraniofarinjiyoma
Bu türden bir hipofiz bezi tümörünün belirtileri görsel bozukluklar, baş ağrıları ve cinsel gelişme yetersizliğidir
Cushing Sendromu
Bir böbrek üstü bezi tümörü de bu rahatsızlığa niçin olabilir
Akromegali ve jigantizm hipofiz bezinin fazla faaliyeti nedeni ile ortaya çıkar Hipofiz bezi yükselme hormonu diye tanıdık hormonu aşırı bir şekilde salgılar (buna keza somatotropik hormon da denir) Bu türden bir fazla salgılama genellikle bezlerde bir tümörün gelişmesi ile ortaya çıkar Bu rahatsızlığa hiperpituitarizm denilir
Hipofiz bezinde iki türden tümör gelişebilir Bunlardan birine kraniyofarnjiyoma denilir Bu alıcı tümör büyüdükçe hipofiz bezine zorlama yapar Bunun sonucunda hormon salgısı azalabilir ve hipopituitarizm ya da diabetes insipidus (tatsız diyabet) gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir İkinci çeşitlilik hipofiz bezi tümörü adenomdur (bez epitelinden artan iyi kalpli bitki örtüsü) Böylesi bir tümör artı yayılmaz ama akromegali, jigantizm ya da Cushing hastalığı gibi rahatsızlıkların bir sonucu olarak muhtelif hormonların aşırı salgısı yaratmaz, fakat göz sinirleri üzerinde ve yakınındaki normal hipofiz bezi dokuları üzerinde mekanik bir baskı oluşturarak herhangi bir zarara yol açabilir
Teşhis
Doktor tetkik ederek maddi değişiklikleri araştıracaktır: Sızı ve acılar, ellerde sancı, fazla terleme Erişkin bir hastada el ve but büyümeleri de hekim tarafından dikkate alınacaktır Hastadaki görme bozuklukları araştırılacaktır; tümör büyüyerek görme sinirine bası yapar ve her iki gözde de görmeyi etkiler Görme alanı ölçülerek, görme kaybı olup olmadığı araştırılır Diğer önemli bulgularsa genel dermansızlık hali, derinin aşırı yağlı olması ve dilin normalden büyük olmasıdır
Kan dolaşımında yer alan ve salgılanan hormon düzeyinde artış olup olmadığını tahsis etmek için özel kan ve idrar testleri yapılacaktır Bu değerler yüksek bulunursa, bilgisayarlı beyin tomografisi veya manyetik rezonansla hipofizdeki ot gibi yaşama saptanabilir Eğer akromegaliden kuşkulanılıyorsa, röntgen çekilerek de kafatasındaki mümkün şartların değişmesi belirlenebilir
Çare, tümörün ne kadar geliştiğine bağlı olarak düzenlenir Erken teşhis, tümörün tamamen çare edilebilme şansını(eğer küçükse) artırır
Hipofiz bezi, tümörün ortadan kaldırılması veya çıkarılması sırasında bazen hasar görebilir Bu durumda genellikle yaşam boyu hormon tedavisi gerekecektir
Akromegali
Akromegali, çoğalma hormonunun aşırı salgılanması nedeniyle ortaya çıkar ve iskelet ve iç organlarda büyümeye yol açar Kalp genişleyebilir, buna tabi olarak yürek yetmezliği ve yüksek tansiyon ortaya çıkar Akromegali tedavi edilmezse şeker hastalığı, göz sorunları ve karoser görünüşünde değişikliklere neden olur
Ameliyat, hastalığın ilerlemesini ve çeşitli göz komplikasyonlarının ağırlaşmasını önleyebilir Fakat görünüşteki şansın dönmesi genelde geri dönüşümsüzdür Keza akromegalili hastalarda diyabet ve uzun vadede kalp, damar ve karaciğer hastalığı riski de oldukça yüksektir Ama bu riskleri en aza indirmek için bazı önlemler (sigara içmemek gibi) alınabilir
Jigantizm
Jigantizm tedavi edilebilir bir hastalıktır Ot Gibi Yaşama çıkarılarak veya fazla salgılanan büyüme hormonu baskılanarak, hastalığın gelişimi durdurulabilir
Prolaktinoma
Kadınlarda prolaktinomanın en sık görülen belirtisi adetlerin düzensizliği veya hiç olmaması ve kısırlıktır Bir diğer belirti de galaktoredir (doğum yapmamış bir kadında memelerden süt gelmesi); ender olarak erkeklerde de görülebilir
Prolaktin hormonundaki yükselme, doğum denetleme hapları ve sakinleştiricilerin kullanılması ve hipofiz tümörü göre aşırı miktarda üretilmesi (prolaktinoma) nedeniyle olur
Cushing Hastalığı
Hipofiz tümörü böbreküstü bezlerini fazla uyararak cushing hastalığına da neden olabilir
Çare
Hipofiz tümörü genelde ameliyatla çıkarılır Hipofiz bezi çok ufak olduğu için, ameliyat ustalık gerektirir Eğer ur ameliyatla çıkarılamıyorsa, prolaktinoma tedavisinde ve akromegalide diğer tedavilerin yanı sıra, bromocriptin adlı bir hap kullanılır Bromocriptin bazı hormonlarda fazla artışı engeller yine de hipofiz tümörlerinin tedavisinde birincil seçilecek olan yöntem hap tedavisi değildir
Ameliyat mümkün değilse, radyasyon tedavisi de bir takım hastalarda kullanılabilir Bütün bu tedavi tiplerinin birlikte kullanılması da tümörün tekrar olasılığını azaltmak üzere, epeyce yaygındır
*