Hisse Senedi Nedir, Hisse Senedi Türleri ve Özellikleri Nelerdir?

Sermaye şirketleri tarafından, ortaklık ve paylarını tespit etmek amacıyla ortaklarına verilen kıymetli evraklara hisse senedi denilmektedir Bu senetler, SPK’dan (Sermaye Piyasası Kurulu) alınan izinle çıkartılır, ancak her sermaye şirketinin böyle bir hakkı yoktur Hisse senedi çıkarmasına izin verilen kurumlar; sermayesi paylara bölünen komandit şirketler, anonim şirketler ve özel kanunlarla kurulan şirketlerdir Bu kurum ve şirketlerin hisse senetleri de SPK izniyle çıkartılmaktadır Hisse senetleri, bir mülkiyeti ve ortaklığı temsil eder İlgili şirket faaliyetlerine devam ettiği sürece hisse senetleri geçerli olur ve şirket kar ettikçe de değer kazanır

Hisse senetlerinin sabit bir getirileri mevcut değildir, ayrıca şirketin yatırım kararlarına ve bilanço kazancına göre değeri farklılık gösterir Bir hisse senedinin sahibine olan getirisine temettü adı verilir ve temettü miktarı, hisse senedinin piyasa değerini değiştirebilir Borsada ticareti yapılan hisse senetleri halka arz edilmiştir, yani borsaya kote edilen hisse senetleridir Halka arz edilen hisseler borsaya kaydettirilir, böylece borsada hisse senedi alımsatım işlemlerinin yapılması mümkün olur Şirketler, bu işlem sayesinde ihtiyaç duydukları kaynakları sağlayabilirler, gelişim ve büyümelerini kolaylaştırabilirler Borsalar, şirketlerin kaynak sağlaması ve gelişmeleri açısından çok önemli piyasalardır

Hisse Senedi

Hisse Senetlerinin Özellikleri
Hisse senetlerinin hukuki özellikleri, SPK ve TTK (Türk Ticaret Kanunu) tarafından incelenir Bu senetler, Türk Ticaret Kanunu’na göre şirket sermayesinin bir parçasını temsil eden belgelerdir Her hisse senedi, şirket açısından hukuki bir birimi teşkil eder ve hukuki olarak bölünmesi mümkün değildir TTK 389 Maddesine göre hisse senetleri, kupür ve muhtelif tertipler şeklinde çıkartılıyor ise, her birinin kıymeti 500 TL’den az olamaz Buna karşın ilgili tutar, idari kararlar ile asgari olarak o günün koşullarına uygun bir hale getirilebilir Hisse senetleri değerli evrak niteliğine sahiptir ve bazı haklar ile yükümlülükler getirmektedir Hisse senedine bağlı olan haklar, harici olarak devredilemez, ayrıca hisse senedi devredilirse temsil ettiği haklar da devredilmiş olur Hisse senetleri üzerinde şirkete ait bazı hususların bulunması gerekir;

Esas sermaye,
Tescil tarihi ve ticaret sicil numarası,
Şirket unvanı,
Hisse senedinin türü ve değeri,
İsme yazılı hisse senetlerinde; hisse sahibinin adsoyadı ve ikametgah adresi,
İki yetkilinin imzası olmalıdır
Hisse Senedi Nedir?

Hisse senetlerinin sahiplerine sağladığı hak ve sorumluluklar ise şu şekildedir;

TTK 533 maddesine göre; şirket karından pay alma,
TTK 373 ve 537 maddelere göre; oy kullanma ve şirket yönetimine katılım gösterme hakkı,
TTK 394 maddesine göre; rüçhan hakkı (bir hakkın, sıra olarak kendisinden sonra gelen başka bir hakka öncelik tanıması),
TTK 362 maddesine göre; şirketin görevleri hakkında bilgi alma hakkı,
TTK 447 maddesine göre; tasfiyeden pay alma hakkıdır
Sorumluluklar; sözleşme koşullarına uyma, taahhütleri yerine getirme ve sır saklamadır Hisse senetlerinde mevcut olan hak ve sorumlulukların, borsada alınıp satılmaları neticesinde el değiştirmeleri mümkündür Buna karşın borsada herhangi bir hak ve sorumluluk devri yapılamaz, ancak borsa dışındaki alımsatımlarda yapılabilir

Hisse Senedi Türleri

Hisse Senedi Türleri ve Özellikleri Nelerdir?
Hisse senetleri, TTK 409 maddesine göre unvana ve hamiline yazılı olarak ikiye ayrılır Dünya genelinde en fazla bilinen hisse senetleri ise; adi ve imtiyazlı hisse senetleridir Gelişmiş ülkelerde (Amerika vb) en fazla imtiyazlı hisse senetleri işlem görmektedir, ancak ülkemizde bu hisse senetlerine müsaade edilmiyor

Adi ve İmtiyazlı Hisse Senetleri: İmtiyazlı hisse senetleri, adi hisse senetlerine nazaran özel temettü dağıtımı gibi daha ayrıcalıklı haklar sağlayan hisselerdir Ayrıcalıklı hisseler olduğu için “altın hisse olarak da tanımlanırlar Adi hisse senetleri; şirketin belirli bir kısmını temsil eden, sahiplerine kardan pay alma, yönetimde yer alma, şirket faaliyetleri hakkında bilgi alma ve oy kullanma gibi haklar sağlayan hisselerdir

Hamiline ve Nama Yazılı Hisse Senetleri: Hamiline yazılı hisse senetlerinde herhangi bir isim bulunmaz Buna karşın nama yazılı hisse senetleri, ortaklık payını göstermesi için çıkartılmış ve üzerinde ilgili şahsın ismi yazılı olan değerli evraklardır Borsa İstanbul’da alım satımı yapılabilen hisse senetleri, hamiline yazılı olan hisse senetleridir

Primli ve Primsiz Hisse Senetleri: Hisse senetleri üzerinde nominal değer belirtilmiştir ve bu değerden daha yüksek bir bedelle çıkartılmış olan senetlere “primli hisse senetleri adı verilir Üzerine yazılmış olan değerden çıkartılan hisse senetlerine ise “primsiz hisse senetleri denilmektedir

Bedelli ve Bedelsiz Hisse Senetleri: Şirket tarafından, sermaye veya kuruluş artırımında çıkartılan hisse senetlerine “bedelli hisse senetleri adı verilir Şirketin belirli varlıklarında meydana gelen değer artışı ile bu değer artışının sermayeye ilave edilmesi sonucu çıkartılan hisse senetlerine ise “bedelsiz hisse senetleri denilmektedir

Hisse Senedi Özellikleri

İntifa ve Kurucu Hisse Senetleri: İntifa hisse senetleri, şirket tarafından bedeli ödenmiş olan pay sahiplerine, safi kazanç, tasfiye neticesinde iştirak ya da yeni çıkartılacak olan hisse senetlerini alma hakkı sağlayan hisse senetleridir Bunun yanı sıra, hizmet karşılığında verilen ya da belirli kişiler için alacak, ortalık hakkı temsil etmeyen hisselerdir Kurucu hisse senetleri ise, şirket için önemli olan kişilere ve şirket kurucularına bedelsiz olarak verilen hisse senetleridir Temettü hakları olmasına rağmen oy kullanma hakları bulunmaz, ayrıca kuruluş sırasında verdiği hizmet ile esas sözleşmede belirtilmek kaydıyla şirket karının bir bölümüne katılma hakları mevcuttur