Akıcı konuşma; Konuşmanın daima, eforsuz kabul edilebilir bir süratte olmasıdır. Çocukluklarda en sık görülen akıcılık bozuklukları kekemelik ve süratli bozuk konuşmadır.
Süratli Bozuk Konuşma ve Konuşma Terapisi
Süratli bozuk konuşma; Konuşmanın anormal süratte ve sistemsiz olması ile karakterize bir akıcılık bozukluğudur.
Süratli bozuk konuşması olan bireylerin konuşmalarında bir tertip yoktur, uygunsuz alanlarda durup, durulması gereken mekanları süratli bir formda geçebilirler. Süratli bozuk konuşması olan bireyler takılmalar yaşayabilirler gelgelelim bu takılma tipleri kekemeliği olan bireylerin takılmalarından biraz farklıdır. Söz tekrarları, tamamlanmamış sözcükler, araya sözcük eklemeler görülebilir. Bunların yanında sözden hece atma sık görülür. Kendileri ve etrafları bunu sözleri yutuyor olarak tanımlayabilirler. Süratli bozuk konuşması olan bireyler bazen sözlerin son kısımlarını tekrar edebilirler. Bütün bu akıcılık bozuklukları bizlerin sıklıkla karşılaştığı kekemeliği olan bireylerin yaptığı takılma tiplerinden daha farklıdır. Tıpkı devirde süratli bozuk konuşması olan bireyler umumide bu durumun farkında değildirler; muhitlerinden sıklıkla duydukları ‘seni anlamıyoruz, çok süratlisin, tekrar eder misin?’ sözleri ile durumun farkına varırlar gelgelelim kekemeliği olan bireyler durumun farkındadırlar.
Süratli bozuk konuşması olan bireylerin başları lisan konusunda biraz karışık olabilir, söyleyeceklerini süratli biçimde organize edemeyebilirler, artikülasyon cürümleri gösterebilirler. Sıklıkla koartikülasyon yani sesleri birbiri içine geçmiş halde tasarrufları vardır. Konuşma sırasında sıra almaları ve sıralarını beklemeleri biraz zayıftır. Bütün bunların yanında ya da sonucunda çevre dertler yaşayabilirler. Süratli bozuk konuşması olan bireyler bazen aşağıda yazılan meseleler ile eş devirli olarak konuşma meselesi yaşayabilirler.
Özensiz-düzensiz el metinleri,
Öğrenme güçlükleri,
Lisan bozuklukları,
Dikkat dağınıklığı
İşitsel İşlemleme Bozuklukları,
Aspergel Sendromu
Kıymetlendirme sırasında terapist bütün bu değişkenlere bakmalıdır ve terapiste bu sıkıntıların var olup olmadıkları kesinlikle söylenmelidir. Gerekli görüldüğünde gayrı eksperlerden da görüş alınmalıdır.
Çocuğumuzda Süratli Bozuk Konuşma Olduğunu Düşünüyorsak Ne Yapacağız?
Bu bahiste size en çokça yardımcı olacak kişi bir lisan ve konuşma terapistidir. Süratli bozuk konuşma çok çokça değişkeni olan, her bireyin farklı biçimlerde, farklı nedenlerle gösterdiği bir durumdur. Ve birebir terapi bütün bireylere/çocuklara uygulanmaz. Bireye kişisel hazırlanmalıdır. Spesifik olmalıdır. Lakin sıklıkla kullanılan metotlar arasında;
Bireyin kendini izlemesi
Arı ve net bir artikülasyon
Duraklama ve sözcükleri bölme
Dinleyici partneri ile etkileşim içinde olma
Organize ve anlaşılır bir lisan tasarrufu
Doğal ve kabul edilebilir bir konuşma
Akıcısızlığın azaltılmasına yönelik terapi üzere sistemler vardır.
Yaruss, J. S. (2007). Application of the ICF in fluency disorders. Seminars in Speech and Language, 28(4), 312-322.
Yaruss, J. S., Coleman, C., & Hammer, D. (2006). Treating preschool children who stutter: Description and preliminary evaluation of a family-focused treatment approach. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 37(2), 118-136.
St. Louis, K. O., & Hinzman, A. R. (1986). Studies of cluttering: Perceptions of cluttering by speech-language pathologists and educators. Journal of Fluency Disorders, 11(2), 131-149.
St. Louis, K. O., & Hinzman, A. R. (1988). A descriptive study of speech, language, and hearing characteristics of school-aged stutterers. Journal of Fluency Disorders, 13(5), 331-355.
St. Louis, K., Myers, F., Bakker, K., & Raphael, L. (2007). Understanding and treating cluttering. In E. Conture & R. F. Curlee (Eds.), Stuttering andrelated disorders of fluency (pp. 297-325). New York, NY: Thieme.
St. Louis, K. O., & Rustin, L. (1996). Professional awareness of cluttering. In F. L. Myers & K. O. St. Louis (Eds.), Cluttering: A clinical perspective (pp. 23-35). San Diego, CA: Singular.
St. Louis, K. O., & Schulte, K. (2011). Defining cluttering: The lowest common denominator. In D. Ward & K. Scaler Scott (Eds.), Cluttering: Research, intervention and education (pp. 233-253). East Sussex, UK: Psychology Press.