İnsanoğlunun medeniyeti ileriye taşıdığı her yeni teknolojik atılımla birlikte kabahat ve suçluların eylemleri de bu teknolojiye paralel olarak gelişme göstermektedir Güvercin, duman ve ulaklarla sağlanan iletişim, çağdaş zamanlarda avuç içine sığan cihazlarla saniyeler içinde tüm dünyayı kapsayacak kadar kolaylaşmıştır Pek bir zamandayız ki modern şehir insanlarının telefon irtibatının olmaması az daha çok eksik rastlanan bir durumdurEskilerin “bana dostunu söyle sana kim olduğunu söyleyeyim sözü “bana telefonunda hangi programlar olduğunu söyle sana kim olduğunu söyleyeyim dense kabildir İnsanların birbirleriyle telefon üzerinden sağladıkları iletişim doğal olarak suç ve kabahat ilişkilerinin de en büyük delili haline getirmiştir telefon trafiğini Nitekim günümüzde suçların aydınlatılmasında ve hakkaniyete yerinde yargısal kararların verilmesinde telefon trafiğinin daha terminolojik bir ifadeyle HTS Raporlarının yeri hayli önemlidir
Hts Raporu Neyi Kapsar ?
Medya gündeminde kabahat olarak basına yansıyan her olayın telefon görüşmeleriyle ilişkilendirilmesi telefon kayıtlarıyla ilgili adli süreçleri de epeyce karışık ülkü getirmiştirSuç ildeği şüphesi taşıyan yoksa işlenen bir suçun aydınlatılması için yapılan takip ve dinleme faaliyetleri aynı değildir Bu bakımdan istihbari amaçlı ve salt kabahat şüphesinene istinaden tavır ve mesajlaşmaların takip edildiği tescil sistemine “önleyici dinleme Bir suç işlendikte sonra bu suçun faillerinin açığa çıkarılmasına yönelik kayıtların dinlenilip kaydelilmesi ise “dinleme faaliyeti olarak tanımlanır HTS RaporuDökümü (Historical Traffic Search) ise şahısların sahip oldukları telefonlarıyla gerçekleştirdikleri görüşmlerin arayan,aranan; arama zamanı,arama süresi, arama yeri ve sinyal alınan baz istasyonları gibi bilgileri kapsar HTS raporu hazırlanırken kişilerin gerçekleştirdikleri iletişimin içeriğine müdahale edilmez İletişimin içeriğinin peşine düşüp takip edilip raporlanması “dinleme faaliyetinin konusudur HTS raporlarının hazırlanması özel bir adli bilişim uzmanlığının konusudur zira Savcıların dominant kararıyla TİB ’den (Telekominikasyon Iletişim Başkanlığı) istek ettiği veriler çiğ halde gelirBu noktadan sonra GSM opertörlerinin gönderdiği verilerin birbirleriyle ilişki bağını ortaya dışında tutmak, kayıtlarla ilgili modellemeller yapmak, elde edilen verilerin istatistiki olarak ortaya hazırlamak ve bu veriler üzerinden güvenirlilik sorgulamaları yapılarak mevcut kanıt ve ifadelerle tutarlılığının açığa çıkarılmak konuyla ilgili adli bilişim uzmanlarının sunduğu HTS raporlarını oluşturur
HTS Raporlarıyla İlgili Hukuki Boyut
HTS raporları aracısız olarak iletişimin gizliliğiyle ilişkili olduğundan tüzük kadar koruma altına alınmış bir haktırBu durumun tabii sonucu olarak bu dökümler yalnızca başat ya da savcının talebiyle alınabilmektedir Kişisel talep ast olarak bu kayıtların alınabilmesi mümkün değildirBu raporlar adli makamlarca istenmesine rağmen CMK 135? e kadar sadece kanunda ifadesini bulan hallerde, belirtilen kişilerin, belirtilen ve sınırlı bir süre ile istek edilebilmektedir Yine HTS kayıtlarının istek edilmesi için ilgili suçun aşağı açıklanmış kategorilerden birine girmesi icap etmektedir:
a) Türk Ceza Kanununda bulunan;
1 Mahsus öldürme (Madde 81, 82, 83),
2 Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti (Madde 79, 80),
3 Acımasızlık (Madde 94, 95),
4 Cinsel hücum (birinci fıkra hariç, Madde 102),
5 Çocukların cinsel istismarı (Madde 103),
6 Kaliteli hırsızlık (madde 142) ve yağma (madde 148, 149),
7 Uyuşturucu ya da uyarıcı Madde üretim ve ticareti (Madde 188),
8 Parada sahtecilik (Madde 197),
9 (Mülga daha alçak bent: 210220196526 SK12 md)
10 Fuhuş (Madde 227),
11 Sus Payı (Madde 252),
12 İhaleye fesat karıştırma (Madde 235),
13 Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (Madde 282),
14 Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü karışıklığa itmek (madde 302),
15 Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 311, 312, 313, 314, 315, 316),
16 Devlet Sırlarına Karşısında Suçlar ve Casusluk (Madde 328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337) suçları
b) Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan tabanca kaçakçılığı (Madde 12) suçları
c) Bankalar Kanununun 22 nci Maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu,
d) Kaçakçılıkla Çaba Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar
e) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü Maddelerinde tanımlanan suçlar (CMK135 Md)
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ’nun 220 nci maddesinin iki, yedi ve sekizinci fıkralarında bulunan suçların bir terör örgütünün faaliyeti kapsamında işlenmesi hâlinde bu suçlar için de iletişimin dinlenmesi, kayda alınması ve sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi tedbirlerine başvurulabilir (Terör örgütüne abone olmak, yardım etmek, propagandasını yapmak)
HTS Kayıtlarının Çağdaş Hukuk ve Kriminolojideki Yeri
Iletişim olanaklarının artmasıyla suç ve suçluluların ortaya çıkarılması fazla daha çetrefilli hal almıştır Organize olarak gerçekleştirilen suçların birçoğunda suçlular arkalarında kanıt ve şahit bırakmadan , birçok zaman herhangi bir mağdur da olmadan kabahat işleyebilir olmuşlardır Hırsızlık, fuhuş, insan kaçakçılığı gibi suçların tespiti ve suçluların yakalanması için teknolojiden kullanmak zaruri olmuştur Bu noktada bahsi geçen suçların engellenmesi ve aydınlatılması Iletişim cihazlarının takip edip irtibat sürecine dair verilerin inceleme edilmesiyle epeyce basit ülkü gelmiştir HTS dökümleri tamamen büyük bir doğruluk ve objektiflikle suç gruplarının ilişki ata ağacı ortaya çıkarılabilmektedirBu noktada suçun açığa çıkarılması ve suçluların hakkaniyete uygun olarak cezalandırılmalarıyla birlikte herhangi bir mağduriyete ve kayba mahal vermeden suçun önlenmesi de olası olmuştur
Kaynakça:
http:gusamorg20191225htsveiletisimdelilleri