Hucre Zarı Yapısı nedir
Hucre Zarının Molekuler yapısı
Hucre Zarının Yapısı
Hucre Zarı Yapısı
Hucre zarının molekuler yapısı
Hucre zarının molekuler yapısı hakkında bilgiler, kimyasal analizlerden, yaşayan hucrelerin yuzey gerilimi, elektrik ve gecirgenlik ozellikleri gibi farklı fizikokimyasal ozelliklerinden, antijenik ozelliklerinden, polarizasyon, Xışını difraksiyonu ve elektron mikroskobu gozlemlerinden elde edilmiştir
Elektron mikroskobuyla yapılan calışmalarda, hucre zarlarının ortada acık renk bir tabakayla ayrılan iki koyu tabaka olmak uzere uc tabakalı bir yapı olduğu gosterilmiştir Bu yapı, DanielliDavson ve Robertson tarafından bildirilen modellere uygundur Bu modelde, fosfolipit tabakalarının hidrofilik başları zarın yuzeyine doğru, hidrofobik kuyrukları ise, ice doğru sıralanır, proteinler zarın hem ic, hem dış yuzeyinde mozaik şekilde dağılırlar ve devamlı bir tabaka meydana getirmezler Akışkan zar modelinde zar hareketsiz değildir, birbirine zayıf bağlarla bağlı olan bireysel lipit molekulleri lateral olarak hareket edebilirler Buna gore, herhangi bir molekul belli bir zamanda belli bir pozisyonda bulunurken, birkac saat sonra tamamen farklı bir pozisyonda bulunabilir Lipitlerin hareketi en fazla kolesterol icermeyen zarlarda gorulur Proteinler de belli sınırlar icinde lateral olarak hareket edebilirler Fakat proteinlerin hareketi lipitlerinkinden daha azdır Lipit yapraklarını baştan başa kat eden, iki yuze de acılan zar proteinleri şekillerine gore kabaca ikiye ayrılır Bunlar; cubuk şeklinde ve kure şeklinde zar proteinleridir Bu proteinler hucre dışı molekuller olarak reseptor gorevinde ve bağışıklık sisteminde yabancı maddeleri tanımada rol oynarlar
Hucre zarında bulunan zar proteinleri; yağ tabakasının her iki yuzunde olan ekstrinsik proteinler, yağ tabakasının icine gomulmuş olanlar ise; intrinsik proteinler olarak bilinir İntrinsik proteinler, karanlıkta 13'u oranında, aydınlıkta ise, ½'si oranında zar icine gomuludur Ekstrinsik proteinler sulu ortamla temas halinde bulundukları icin, hidrofilik aminoasitleri, intrinsik proteinler ise bir tarafları yağ tabakasına gomulu olduğu icin bu kısımlarına hidrofobik aminoasitleri, sulu ortamla temas halinde olan diğer taraflarında ise, hidrofilik aminoasitleri taşırlar
Hucre zarında, cekirdek zarında bulunan porlar bulunmaz Hucreye giren besinleri ve hucreden cıkan atık maddeleri; zar gecirgenliği, uc tabakalı molekuler diziliş ve ozellikle proteinden oluşmuş almaclar (reseptor) ile elektriksel yukun de onemi olduğu duşunulmektedir Bir hucre zarından zardan her turlu madde gecebiliyorsa bunlara gecirgen (permeabl), hicbir maddeyi gecirmiyorsa gecirgen olmayan (impermeabl) ya da gecirimsiz, bazılarını geciriyor ve bazılarını gecirmiyorsa da secici gecirgen (semipermeabl) hucre zarı denir
Tekhucreli bir canlıdaki hucre zarında bir yara oluşursa, bu yara yeni bir zarla hemen kapatılır, bu yeni zara plazmalemma denir
Yan yana duran iki hucrenin sitoplazma zarları arasında 150200 Å (angstrom) genişliğinde hucrelerarası bir alan vardır Bu alan, hucreleri birbirine yapıştıran bir madde ile doludur Hucre zarı girintili cıkıntılıdır Bu yapı hucreler arasında adezyonu ve aynı zamanda hucreler arasındaki dokunma yuzeyini artırır
Plazma zarının sitoplazmaya bakan yuzunde zar elemanları bulundukları noktalara demirleyen sitoiskelet elemanları yer alır Sitoiskeleti oluşturan elemanlar şunlardır:
Mikrofilamenteler Kalın filamentler Mikrotubuller
Mikrofilamentler ve mikrotubuller reseptorlerin kontrolunde iş gorurler Mikrofilamentler kasılarak reseptorlerin hareketini idare ederler Mikrotubuller ise, demirleme elemanlarıdır Reseptorleri tutarlar veya serbest bırakırlar
Hucre zarının kimyasal yapısı
Hucre zarının kimyasal yapısında
Zar lipitleri Fosfolipit Glikolipit Sterol Zar proteinleri Zar karbonhidratları
bulunur
Hucre Zarının Molekuler yapısı
Hucre Zarının Yapısı
Hucre Zarı Yapısı
Hucre zarının molekuler yapısı
Hucre zarının molekuler yapısı hakkında bilgiler, kimyasal analizlerden, yaşayan hucrelerin yuzey gerilimi, elektrik ve gecirgenlik ozellikleri gibi farklı fizikokimyasal ozelliklerinden, antijenik ozelliklerinden, polarizasyon, Xışını difraksiyonu ve elektron mikroskobu gozlemlerinden elde edilmiştir
Elektron mikroskobuyla yapılan calışmalarda, hucre zarlarının ortada acık renk bir tabakayla ayrılan iki koyu tabaka olmak uzere uc tabakalı bir yapı olduğu gosterilmiştir Bu yapı, DanielliDavson ve Robertson tarafından bildirilen modellere uygundur Bu modelde, fosfolipit tabakalarının hidrofilik başları zarın yuzeyine doğru, hidrofobik kuyrukları ise, ice doğru sıralanır, proteinler zarın hem ic, hem dış yuzeyinde mozaik şekilde dağılırlar ve devamlı bir tabaka meydana getirmezler Akışkan zar modelinde zar hareketsiz değildir, birbirine zayıf bağlarla bağlı olan bireysel lipit molekulleri lateral olarak hareket edebilirler Buna gore, herhangi bir molekul belli bir zamanda belli bir pozisyonda bulunurken, birkac saat sonra tamamen farklı bir pozisyonda bulunabilir Lipitlerin hareketi en fazla kolesterol icermeyen zarlarda gorulur Proteinler de belli sınırlar icinde lateral olarak hareket edebilirler Fakat proteinlerin hareketi lipitlerinkinden daha azdır Lipit yapraklarını baştan başa kat eden, iki yuze de acılan zar proteinleri şekillerine gore kabaca ikiye ayrılır Bunlar; cubuk şeklinde ve kure şeklinde zar proteinleridir Bu proteinler hucre dışı molekuller olarak reseptor gorevinde ve bağışıklık sisteminde yabancı maddeleri tanımada rol oynarlar
Hucre zarında bulunan zar proteinleri; yağ tabakasının her iki yuzunde olan ekstrinsik proteinler, yağ tabakasının icine gomulmuş olanlar ise; intrinsik proteinler olarak bilinir İntrinsik proteinler, karanlıkta 13'u oranında, aydınlıkta ise, ½'si oranında zar icine gomuludur Ekstrinsik proteinler sulu ortamla temas halinde bulundukları icin, hidrofilik aminoasitleri, intrinsik proteinler ise bir tarafları yağ tabakasına gomulu olduğu icin bu kısımlarına hidrofobik aminoasitleri, sulu ortamla temas halinde olan diğer taraflarında ise, hidrofilik aminoasitleri taşırlar
Hucre zarında, cekirdek zarında bulunan porlar bulunmaz Hucreye giren besinleri ve hucreden cıkan atık maddeleri; zar gecirgenliği, uc tabakalı molekuler diziliş ve ozellikle proteinden oluşmuş almaclar (reseptor) ile elektriksel yukun de onemi olduğu duşunulmektedir Bir hucre zarından zardan her turlu madde gecebiliyorsa bunlara gecirgen (permeabl), hicbir maddeyi gecirmiyorsa gecirgen olmayan (impermeabl) ya da gecirimsiz, bazılarını geciriyor ve bazılarını gecirmiyorsa da secici gecirgen (semipermeabl) hucre zarı denir
Tekhucreli bir canlıdaki hucre zarında bir yara oluşursa, bu yara yeni bir zarla hemen kapatılır, bu yeni zara plazmalemma denir
Yan yana duran iki hucrenin sitoplazma zarları arasında 150200 Å (angstrom) genişliğinde hucrelerarası bir alan vardır Bu alan, hucreleri birbirine yapıştıran bir madde ile doludur Hucre zarı girintili cıkıntılıdır Bu yapı hucreler arasında adezyonu ve aynı zamanda hucreler arasındaki dokunma yuzeyini artırır
Plazma zarının sitoplazmaya bakan yuzunde zar elemanları bulundukları noktalara demirleyen sitoiskelet elemanları yer alır Sitoiskeleti oluşturan elemanlar şunlardır:
Mikrofilamenteler Kalın filamentler Mikrotubuller
Mikrofilamentler ve mikrotubuller reseptorlerin kontrolunde iş gorurler Mikrofilamentler kasılarak reseptorlerin hareketini idare ederler Mikrotubuller ise, demirleme elemanlarıdır Reseptorleri tutarlar veya serbest bırakırlar
Hucre zarının kimyasal yapısı
Hucre zarının kimyasal yapısında
Zar lipitleri Fosfolipit Glikolipit Sterol Zar proteinleri Zar karbonhidratları
bulunur