hurrem sultan biyografi ,hurrem sultan kim,hurrem sultan kimdir
imageshurremsultankimdirhurremsultan5b0ec4af91
Hurrem Sultan, 1506 yılında doğdu Kanuni Sultan Suleyman'ın eşi ve Osmanlı tarihinde onemli roller oynamış bir haseki sultandır Aslen Rus olan Hurrem Sultan'ın asıl adı Roxelanne'dır Guzelliği nedeniyle kucuk yaşta Kırım hanı tarafından Osmanlı sarayına sunulan Hurrem Sultan, sarayda ozel bir eğitim gordu Dişiliği, zekası ve becerisi ile padişahın dikkatini cekmeyi bildi Harem kadınları ve saray ileri gelenleri arasında kendine yer edindi
imageshurremsultankimdirhurremsultan5b0ec4b0a585f
Kanuni'nin aşırı guven ve sevgisini kazanarak onun nikahlı eşi olduktan sonra belli bir plan dahilinde calıştı, el altından ceşitli entrikalar uygulayarak on altıncı yuzyıl Osmanlı tarihini olumsuz yonde etkiledi Kanuni'nin, Gulbahar Hatun'dan olan veliahtı Sultan Mustafa'yı ortadan kaldırmak icin ceşitli entrikalar ile once Gulbahar Hatun'u, ardından kırk yaşındaki veliaht Mustafa'yı boğdurttu Devlet yonetimine de hakim olan Hurrem Sultan, İran savaşını destekledi Ruslar ve Lehlerle barış icinde yaşanılmasını sağladı Tum bunlara rağmen, oğullarından birinin tahta cıkışını goremeden elli iki yaşındayken oldu
Hurrem Sultan hakkında yapılan coğu araştırmaya rağmen hayatının bazı kısımları hala esrarını koruyor Hakkında yazılan eserlerde onun kimliği ve aidiyeti hakkında dahi sağlıklı bilgiler verilmiyor Milliyet acısından ona Leh diyenler var Hatta Rus ve Fransız diyenler var Bazı tarihciler de onun Cerkes olduğu goruşundeler Yani rivayetler muhtelif
Hurrem Sultan ’ın bu denli araştırılıp, soruşturulmasının elbet onemi var Ayrıcalıklı bir kadın Koskoca Kanuni Sultan Suleyman ’ı dize getirmiş bir kadın “Muhteşem Suleyman diye dillere nam salan, fermanlarda adı “denizlerin ve karaların fatihi diye gecen bir padişahı dize getirmek kolay bir davranış olmasa gerek Hurrem Sultan ise “sacı uzun aklı kısa diye isnadını bir cırpıda ortadan kaldırıveriyor Cunku cok zeki ve mahir biri Nitekim şu satırlar Hurrem Sultan ’ı anlatması bakımından cok manidardır:
“Kıtalara otağ kuran, milletlere kos dinleten, hukumdarlara diz cokturen Muhteşem Suleyman ’ın bu muazzam kudreti yanında bir de eğildiği, yenemediği bir kale, hem de duvarları ipekten, burcları lapiska saclardan, mazgalları cazibeli bir cift gozden ibaret olan bir kale vardı: Bu kalenin sahibi sevgilisi, baş kadını, hasekisi Hurrem Sultan ’dı Kanuni ulkeleri fethederken, o da bu muazzam Padişahın kalbini fethetmiş, ona senelerce hukmetmiştir
Aslında bu olağan bir hadisedir Cunku yalnızca Hurrem Sultan ve Kanuni ’yle sınırlı değildir Nitekim M Cağatay Ulucay bundan mulhem olarak tarihi surecte kimi devlet adamları arasında gorulen bu konuyu şoyle orneklendirir:
“Buyuk kumandanlar ve hukumdarların bu hale duştukleri tarihte cok gorulmuştur Artuvan, Cleopatra, …, Mussolini, Kılara icin başlarını; İngiltere Kralı VI Edvard, Madam Simpson icin tahtlarını vermediler mi? Butun Avrupa ’yı senelerce hukmunde tutan ve Avrupa kartalı sayılan Napolyon Bonapart, Josef adlı bir kadının onunde eğilmemiş miydi?
“İşte Kanuni de onlardan biriydi Buyuk devlet adamı ve kumandan olan Kanuni, aynı zamanda devrinin sayılı şairlerindendi Yurttan ayrılınca, sevgiliden uzaklaşınca, icine bir gariplik duşuyor, bunu şiirleriyle en guzel şekilde ifade ediyordu Aşkı ve onun verdiği tatlı ıstırabı doya doya tatmış, bu hususta en guzel şiirlerini yazmıştı:
“Sorma aşkın haletin Mecnun ’a bir anedir,
Acma aşkın sırrını Ferhad ’a kim efsanedir
Sor bana aşkın rumuzun sana takrir eyleyen,
Can u baş terkin urur aşık hemen pervanedir
Bu noktada şu sorular akla geliyor: Hurrem Sultan cok mu fettandı? Guzelliği dillere destan mıydı?
Hurrem Sultan ’ın zeki olduğu konusu tarihcilerin ittifak ettiği bir husus Hile, desise ve entrikanın bini bir para olduğu saray yaşamında Hurrem hicbir rakip tanımıyor Fakat rivayete gore guzellik konusunda ise oyle ahım şahım bir guzelliği de sahip değil Boyle olunca her biri birer dilber olan hasımlarını nasıl alt edebiliyor, sorusu ciddi bir anlam kazanıyor
İşin farklı bir yonu de şu: İlk hareme alındığında esir bir cariyeden başka bir şey olmayan Hurrem, cocuk doğurunca cariyelikten cıkıp, zevce unvanını kazanmış biri Hurriyetine kavuştuğu andan itibaren, Kanuni ’nin cevresini tasfiye etmek icin uzun soluklu bir mucadele icine girer Bunları da birer entrika deyip gecebiliriz Fakat padişah nezdinde onun cekici olan zekasıdır Kanuni ’yi cok iyi etud eder Sempatiktir, aynı zamanda kıskanc Kanuni ’yi butun zekasını ve fettanlığını kullanarak etkiler Naz ve niyazlardan geri kalmaz Kanuni ’ye aşkına inandırır Bu uğurda cok gozyaşı doker Hele Turkce ’yi cok iyi yazamasa da Kanuni ’ye seferler sırasında başkalarına yazdırıp gonderdiği mektuplarla onu cok etkiler
Arka arkaya kocasına cocuklar verir Her cocukla daha bir guclenir, kurumundan gecilmez olur Başkadın MahıDevran ’ı cileden cıkartır Hatta iki kadın arasındaki bu buyuk kıskanclık kavgaya donuşur Başkadın, Hurrem ’i iyice dovup, sacını başını yolar, yuzunu tırmalayarak kan revan icinde bırakır Kanuni bunu duyunca Hurrem ’i huzuruna cağırır Fakat Hurrem bu dayağı usta manevrayla zafere donuşturur Hurrem kendine yapılan daveti: “Ben de bakılacak yuz kalmadı diyerek huzura cıkmayı reddeder Hurrem boylelikle amacına ulaşır Cunku Kanuni bu olaydan sonra Başkadın MahiDevran Hanım ’a tamamen ilgisiz kalıp, hic yuz vermez Bu suretle Hurrem Başkadın haseki Sultan mevkiine yukselir
Bu mucadelede iki kadını ve maksatlarını yakinen bilen Valide Sultan, Kanuni ’nin kız kardeşleri ve Sadrazam İbrahim Paşa MahıDevran ’dan taraf olurlar Ne var ki bu bir anlam ifade etmez Hurrem ’in entrikaları hepsini tasfiye etmeye yeterde artar Kanuni ’nin biricik kızı Mihrimah Sultanla evlenen Hırvat Rustem Paşa ’nın Sadrazam olmasını sağlar Daha da guclenir…
Masum tavırları ve entrikalarıyla Kanuni ’yi tamamen kontrolune alır Sonunda Hurrem ’de olur olmesine Fakat kadınların devlet işlerine karışması koklu bir gelenek haline gelir Hurrem ’le başlayan kadınlar saltanatı bir asır boyu Osmanlı ’yı kemiren, mahveden bir afet olarak yaşar Kimi zaman yine nukseder
Hurrem Sultan ’ın kocası Kanuni Sultan Suleyman ’a yazdığı mektuplarda kullandığı ifadeler ise cok ibretamizdir Mektuplarda kendisinden “zayıf, “fakir cariye, “cirkin yuzlu, gibi ifadelerle Kanuni ’ye karşı buyuk bir tevazu gosterir ve kocasının şair ruhunu tahrik eder
Hurrem ’in Kanuni ’ye hitap tarzı ise oldukca dikkate şayandır:
“Saadetimin yıldızı sultanım, canım paresi, benim can u azizim, gozum nuru, iki cihanda umidim, iki gozumun nuru sermayesi…*
Hurrem ’in dilinden duşurmediği bu kelimeler, bugund e hanımların dilinde pelesenk olursa kim bilir belki onlar da eşlerinin uzerinde ziyadesiyle hukumran olurlar…
* M Cağatay Ulucay, Osmanlı Sultanlarına Aşk Mektupları, İstanbul 1950, s 8 26
Fahri Gun
imageshurremsultankimdirhurremsultan5b0ec4af91
Hurrem Sultan, 1506 yılında doğdu Kanuni Sultan Suleyman'ın eşi ve Osmanlı tarihinde onemli roller oynamış bir haseki sultandır Aslen Rus olan Hurrem Sultan'ın asıl adı Roxelanne'dır Guzelliği nedeniyle kucuk yaşta Kırım hanı tarafından Osmanlı sarayına sunulan Hurrem Sultan, sarayda ozel bir eğitim gordu Dişiliği, zekası ve becerisi ile padişahın dikkatini cekmeyi bildi Harem kadınları ve saray ileri gelenleri arasında kendine yer edindi
imageshurremsultankimdirhurremsultan5b0ec4b0a585f
Kanuni'nin aşırı guven ve sevgisini kazanarak onun nikahlı eşi olduktan sonra belli bir plan dahilinde calıştı, el altından ceşitli entrikalar uygulayarak on altıncı yuzyıl Osmanlı tarihini olumsuz yonde etkiledi Kanuni'nin, Gulbahar Hatun'dan olan veliahtı Sultan Mustafa'yı ortadan kaldırmak icin ceşitli entrikalar ile once Gulbahar Hatun'u, ardından kırk yaşındaki veliaht Mustafa'yı boğdurttu Devlet yonetimine de hakim olan Hurrem Sultan, İran savaşını destekledi Ruslar ve Lehlerle barış icinde yaşanılmasını sağladı Tum bunlara rağmen, oğullarından birinin tahta cıkışını goremeden elli iki yaşındayken oldu
Hurrem Sultan hakkında yapılan coğu araştırmaya rağmen hayatının bazı kısımları hala esrarını koruyor Hakkında yazılan eserlerde onun kimliği ve aidiyeti hakkında dahi sağlıklı bilgiler verilmiyor Milliyet acısından ona Leh diyenler var Hatta Rus ve Fransız diyenler var Bazı tarihciler de onun Cerkes olduğu goruşundeler Yani rivayetler muhtelif
Hurrem Sultan ’ın bu denli araştırılıp, soruşturulmasının elbet onemi var Ayrıcalıklı bir kadın Koskoca Kanuni Sultan Suleyman ’ı dize getirmiş bir kadın “Muhteşem Suleyman diye dillere nam salan, fermanlarda adı “denizlerin ve karaların fatihi diye gecen bir padişahı dize getirmek kolay bir davranış olmasa gerek Hurrem Sultan ise “sacı uzun aklı kısa diye isnadını bir cırpıda ortadan kaldırıveriyor Cunku cok zeki ve mahir biri Nitekim şu satırlar Hurrem Sultan ’ı anlatması bakımından cok manidardır:
“Kıtalara otağ kuran, milletlere kos dinleten, hukumdarlara diz cokturen Muhteşem Suleyman ’ın bu muazzam kudreti yanında bir de eğildiği, yenemediği bir kale, hem de duvarları ipekten, burcları lapiska saclardan, mazgalları cazibeli bir cift gozden ibaret olan bir kale vardı: Bu kalenin sahibi sevgilisi, baş kadını, hasekisi Hurrem Sultan ’dı Kanuni ulkeleri fethederken, o da bu muazzam Padişahın kalbini fethetmiş, ona senelerce hukmetmiştir
Aslında bu olağan bir hadisedir Cunku yalnızca Hurrem Sultan ve Kanuni ’yle sınırlı değildir Nitekim M Cağatay Ulucay bundan mulhem olarak tarihi surecte kimi devlet adamları arasında gorulen bu konuyu şoyle orneklendirir:
“Buyuk kumandanlar ve hukumdarların bu hale duştukleri tarihte cok gorulmuştur Artuvan, Cleopatra, …, Mussolini, Kılara icin başlarını; İngiltere Kralı VI Edvard, Madam Simpson icin tahtlarını vermediler mi? Butun Avrupa ’yı senelerce hukmunde tutan ve Avrupa kartalı sayılan Napolyon Bonapart, Josef adlı bir kadının onunde eğilmemiş miydi?
“İşte Kanuni de onlardan biriydi Buyuk devlet adamı ve kumandan olan Kanuni, aynı zamanda devrinin sayılı şairlerindendi Yurttan ayrılınca, sevgiliden uzaklaşınca, icine bir gariplik duşuyor, bunu şiirleriyle en guzel şekilde ifade ediyordu Aşkı ve onun verdiği tatlı ıstırabı doya doya tatmış, bu hususta en guzel şiirlerini yazmıştı:
“Sorma aşkın haletin Mecnun ’a bir anedir,
Acma aşkın sırrını Ferhad ’a kim efsanedir
Sor bana aşkın rumuzun sana takrir eyleyen,
Can u baş terkin urur aşık hemen pervanedir
Bu noktada şu sorular akla geliyor: Hurrem Sultan cok mu fettandı? Guzelliği dillere destan mıydı?
Hurrem Sultan ’ın zeki olduğu konusu tarihcilerin ittifak ettiği bir husus Hile, desise ve entrikanın bini bir para olduğu saray yaşamında Hurrem hicbir rakip tanımıyor Fakat rivayete gore guzellik konusunda ise oyle ahım şahım bir guzelliği de sahip değil Boyle olunca her biri birer dilber olan hasımlarını nasıl alt edebiliyor, sorusu ciddi bir anlam kazanıyor
İşin farklı bir yonu de şu: İlk hareme alındığında esir bir cariyeden başka bir şey olmayan Hurrem, cocuk doğurunca cariyelikten cıkıp, zevce unvanını kazanmış biri Hurriyetine kavuştuğu andan itibaren, Kanuni ’nin cevresini tasfiye etmek icin uzun soluklu bir mucadele icine girer Bunları da birer entrika deyip gecebiliriz Fakat padişah nezdinde onun cekici olan zekasıdır Kanuni ’yi cok iyi etud eder Sempatiktir, aynı zamanda kıskanc Kanuni ’yi butun zekasını ve fettanlığını kullanarak etkiler Naz ve niyazlardan geri kalmaz Kanuni ’ye aşkına inandırır Bu uğurda cok gozyaşı doker Hele Turkce ’yi cok iyi yazamasa da Kanuni ’ye seferler sırasında başkalarına yazdırıp gonderdiği mektuplarla onu cok etkiler
Arka arkaya kocasına cocuklar verir Her cocukla daha bir guclenir, kurumundan gecilmez olur Başkadın MahıDevran ’ı cileden cıkartır Hatta iki kadın arasındaki bu buyuk kıskanclık kavgaya donuşur Başkadın, Hurrem ’i iyice dovup, sacını başını yolar, yuzunu tırmalayarak kan revan icinde bırakır Kanuni bunu duyunca Hurrem ’i huzuruna cağırır Fakat Hurrem bu dayağı usta manevrayla zafere donuşturur Hurrem kendine yapılan daveti: “Ben de bakılacak yuz kalmadı diyerek huzura cıkmayı reddeder Hurrem boylelikle amacına ulaşır Cunku Kanuni bu olaydan sonra Başkadın MahiDevran Hanım ’a tamamen ilgisiz kalıp, hic yuz vermez Bu suretle Hurrem Başkadın haseki Sultan mevkiine yukselir
Bu mucadelede iki kadını ve maksatlarını yakinen bilen Valide Sultan, Kanuni ’nin kız kardeşleri ve Sadrazam İbrahim Paşa MahıDevran ’dan taraf olurlar Ne var ki bu bir anlam ifade etmez Hurrem ’in entrikaları hepsini tasfiye etmeye yeterde artar Kanuni ’nin biricik kızı Mihrimah Sultanla evlenen Hırvat Rustem Paşa ’nın Sadrazam olmasını sağlar Daha da guclenir…
Masum tavırları ve entrikalarıyla Kanuni ’yi tamamen kontrolune alır Sonunda Hurrem ’de olur olmesine Fakat kadınların devlet işlerine karışması koklu bir gelenek haline gelir Hurrem ’le başlayan kadınlar saltanatı bir asır boyu Osmanlı ’yı kemiren, mahveden bir afet olarak yaşar Kimi zaman yine nukseder
Hurrem Sultan ’ın kocası Kanuni Sultan Suleyman ’a yazdığı mektuplarda kullandığı ifadeler ise cok ibretamizdir Mektuplarda kendisinden “zayıf, “fakir cariye, “cirkin yuzlu, gibi ifadelerle Kanuni ’ye karşı buyuk bir tevazu gosterir ve kocasının şair ruhunu tahrik eder
Hurrem ’in Kanuni ’ye hitap tarzı ise oldukca dikkate şayandır:
“Saadetimin yıldızı sultanım, canım paresi, benim can u azizim, gozum nuru, iki cihanda umidim, iki gozumun nuru sermayesi…*
Hurrem ’in dilinden duşurmediği bu kelimeler, bugund e hanımların dilinde pelesenk olursa kim bilir belki onlar da eşlerinin uzerinde ziyadesiyle hukumran olurlar…
* M Cağatay Ulucay, Osmanlı Sultanlarına Aşk Mektupları, İstanbul 1950, s 8 26
Fahri Gun