Hurriyet ve itilaf fırkası hangi yıl resmen kuruldu
ikinci Meşrutiyet devrinde kurulmuş partilerden biriTurk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi olarak bilinir 21 Kasım 1991’de istanbul, Şehzadebaşı’nda kuruldu Amasya mebusu ismail Hakkı Paşa, Sivas mebusu Dr Dagavaryan, Tokat mebusu Mustafa Sabri Efendi, Hama mebusu Abdulhamid Zehravi, Piriştine mebusu Hasan Bey, Sinop mebusu DrRıza Nur Bey, Ayan meclisi azaları Damad Ferid ve Muşir Fuad Paşalar, Emekli Ferik Suleyman Paşa, emekli Miralay Sadık Bey, gazeteci Tahir Hayreddin Bey tarafından kurulan fırkanın ilk reisi Damad Ferid Paşadır
ikinci Meşrutiyetten sonra kurulan en guclu muhalefet partisi olan Hurriyet ve itilaf Fırkası, son derece bunalımlı bir donemde kuruldu Meclis icinde bulunan mutedil (ılımlı) Hurriyet perveran ve Ahali fırkalarına mensup mebuslarla, Rum, Arnavut, Arap, Ermeni mebusları ve hicbir partiye uye olmadıklarını soyleyen Hizbi Mustakil mebuslarının birleşmesiyle ortaya cıktı Boylece ittihat ve Terrakki karşısında dağınık durumda olan muhalefet toplanmış oldu Ayrıca meclis dışında bulunan eski ittihatcılar, devre dışı bırakılan ilmiyeciler, eski Ahrarcılar, demokratlar ve sosyalistler gibi duşunceleri farklı ve ittihat ve Terakkiye karşı olan kimseler de bu fıkra icinde yer aldılarTek başlarına ittihat ve Terakkiye karşı koyamayan kişilerin ve partilerin birleşmesi neticesinde ortaya cıkan fırkanın belli bir ideolojisi yoktu Asıl gayeleri, ittihatcıların, ceteciliğini ve komitacılığını onlemek ve iktidar tekelini kırmaktı Ancak bunyesinde topladığı unsurların eğilimine gore, Osmanlıcılık, ademi merkeziyetcilik ve teşebbusi şahsi (yerinden idare ve hur teşebbus), meşrutiyetcilik, liberal ekonomi gibi fikirlerin savunuculuğunu yaptı ittihat ve Terakki fırkasıyla kıyasıya mucadele etti Sopalı secim olarak bilinen 1912 seciminde pek az mebus cıkarabilen fırka, ittihat ve Terakkinin uyguladığı baskı politikaları yuzunden etkinliğini kaybettiMeclisi Mebusanın 4 Ağustos 1912 tarihinde feshedilmesinden sonra, Balkan Savaşının bunalımlı gunlerinde secimler ertelendi 1914 yılına kadar meclissiz bir meşrutiyet denemesi yapıldı
Meclissiz donemdeki Gazi Ahmed MuhtarPaşa ve Kamil Paşa hukumetleriyle iyi munasebetler kuran Hurriyet ve itilaf Fırkası, Babıali baskınıyla iktidarı tekrar ele geciren ittihat ve Terakki Fırkasına karşı mucadeleye devam etti
Bunyesinde ceşitli unsurları barındıran ve kitle partisi huviyetinde olan Hurriyet ve itilaf Fırkasının, Teşkilat,Tahdirat, Teminat,Merih,Hemrah, Islahat, Şehrah, ifham gazeteleri gibi yayın organları vardı Fırkanın faaliyet ve fikirlerini ikdam, Yeni ikdam, Yeni Gazete,Alemdar gazeteleri desteklediler Fırkanın ideolojik birliğe ve herhangi bir sosyal sınıfa dayanmayışı, mensubları arasında goruş ayrılıklarına ve tartışmalara yol actı ilk olarak, Avrupai duşunceli genclerle ilmiyeciler arasında cıkan tartışmalar istifalara sebeb oldu istifalardan sonra fırka, Miralay Sadık Bey, ŞabanEfendi, Gumulcineli ismailBey takımının idaresine girdiKucuk bir hizbin eline gecen Hurriyet ve itilaf Fırkası gittikce zayıfladı
Sadrazam Mahmud Şevket Paşanın oldurulmesinden sonra daha sert tedbirlere başvuran ittihat ve Terakki, kurduğu anı harbde Hurriyet ve itilaf Fırkası liderlerinden Gumulcineli ismail Bey ile onde gelen meşhur kişileri gıyaben idama mahkum etti Fırkanın bazı elemanları da, Sinop’a surulduler Ağır cezaya carptırılmış olanlardan kimi idam edildi, kimi ulke dışına kactı Hukumet tarafından resmen kapatılmamış olan Hurriyet ve itilaf Fırkası kendiliğinden siyasi hayattan cekildi Yurt dışına kacan muhalefet mensupları Paris’te birleşerek, Milli Muhalefet Fırkasını kurdular Bu yeni fırkaya, Islahatı Esasiye ile Osmanlı Sosyalist Fırkaları da katıldı
Mutareke doneminde 14 Ocak 1919’da yeniden kurulan Hurriyet ve itilaf Fırkasında;MuşirNuri Paşa (Reis),Zeki Paşa,Abdulkadir Efendi, Mustafa Sabri Efendi, Ali KemalBey, Refik Halid(Karay), Rıza Tevfik(Bolukbaşı) gibi kimseler yer aldılar 1919’da yapılanMeclisi Mebusan secimine katılmayan Hurriyet ve itilaf Fırkası, Damad Ferid Paşa kabinelerinde etkili oldu Zamanla Damad FeridPaşa hukumetlerinin icraatını beğenmeyen bazı kimseler, Mutedil Hurriyet ve itilaf Fırkasını kurdular Daha sonra bu iki ayrı fırka birleştirilmek istendiyse de netice alınamadı Anadolu’daki milli mucadele hareketlerine karşı cıkan Hurriyet ve itilaf Fırkası, bu hareketin başarıya ulaşması uzerine kendiliğinden ortadan kalktı Mensupları, yurt dışına cıkarak italya, Balkanlar,Suriye, Mısır, hatta Cava adasına kadar dağıldılar
ikinci Meşrutiyet devrinde kurulmuş partilerden biriTurk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi olarak bilinir 21 Kasım 1991’de istanbul, Şehzadebaşı’nda kuruldu Amasya mebusu ismail Hakkı Paşa, Sivas mebusu Dr Dagavaryan, Tokat mebusu Mustafa Sabri Efendi, Hama mebusu Abdulhamid Zehravi, Piriştine mebusu Hasan Bey, Sinop mebusu DrRıza Nur Bey, Ayan meclisi azaları Damad Ferid ve Muşir Fuad Paşalar, Emekli Ferik Suleyman Paşa, emekli Miralay Sadık Bey, gazeteci Tahir Hayreddin Bey tarafından kurulan fırkanın ilk reisi Damad Ferid Paşadır
ikinci Meşrutiyetten sonra kurulan en guclu muhalefet partisi olan Hurriyet ve itilaf Fırkası, son derece bunalımlı bir donemde kuruldu Meclis icinde bulunan mutedil (ılımlı) Hurriyet perveran ve Ahali fırkalarına mensup mebuslarla, Rum, Arnavut, Arap, Ermeni mebusları ve hicbir partiye uye olmadıklarını soyleyen Hizbi Mustakil mebuslarının birleşmesiyle ortaya cıktı Boylece ittihat ve Terrakki karşısında dağınık durumda olan muhalefet toplanmış oldu Ayrıca meclis dışında bulunan eski ittihatcılar, devre dışı bırakılan ilmiyeciler, eski Ahrarcılar, demokratlar ve sosyalistler gibi duşunceleri farklı ve ittihat ve Terakkiye karşı olan kimseler de bu fıkra icinde yer aldılarTek başlarına ittihat ve Terakkiye karşı koyamayan kişilerin ve partilerin birleşmesi neticesinde ortaya cıkan fırkanın belli bir ideolojisi yoktu Asıl gayeleri, ittihatcıların, ceteciliğini ve komitacılığını onlemek ve iktidar tekelini kırmaktı Ancak bunyesinde topladığı unsurların eğilimine gore, Osmanlıcılık, ademi merkeziyetcilik ve teşebbusi şahsi (yerinden idare ve hur teşebbus), meşrutiyetcilik, liberal ekonomi gibi fikirlerin savunuculuğunu yaptı ittihat ve Terakki fırkasıyla kıyasıya mucadele etti Sopalı secim olarak bilinen 1912 seciminde pek az mebus cıkarabilen fırka, ittihat ve Terakkinin uyguladığı baskı politikaları yuzunden etkinliğini kaybettiMeclisi Mebusanın 4 Ağustos 1912 tarihinde feshedilmesinden sonra, Balkan Savaşının bunalımlı gunlerinde secimler ertelendi 1914 yılına kadar meclissiz bir meşrutiyet denemesi yapıldı
Meclissiz donemdeki Gazi Ahmed MuhtarPaşa ve Kamil Paşa hukumetleriyle iyi munasebetler kuran Hurriyet ve itilaf Fırkası, Babıali baskınıyla iktidarı tekrar ele geciren ittihat ve Terakki Fırkasına karşı mucadeleye devam etti
Bunyesinde ceşitli unsurları barındıran ve kitle partisi huviyetinde olan Hurriyet ve itilaf Fırkasının, Teşkilat,Tahdirat, Teminat,Merih,Hemrah, Islahat, Şehrah, ifham gazeteleri gibi yayın organları vardı Fırkanın faaliyet ve fikirlerini ikdam, Yeni ikdam, Yeni Gazete,Alemdar gazeteleri desteklediler Fırkanın ideolojik birliğe ve herhangi bir sosyal sınıfa dayanmayışı, mensubları arasında goruş ayrılıklarına ve tartışmalara yol actı ilk olarak, Avrupai duşunceli genclerle ilmiyeciler arasında cıkan tartışmalar istifalara sebeb oldu istifalardan sonra fırka, Miralay Sadık Bey, ŞabanEfendi, Gumulcineli ismailBey takımının idaresine girdiKucuk bir hizbin eline gecen Hurriyet ve itilaf Fırkası gittikce zayıfladı
Sadrazam Mahmud Şevket Paşanın oldurulmesinden sonra daha sert tedbirlere başvuran ittihat ve Terakki, kurduğu anı harbde Hurriyet ve itilaf Fırkası liderlerinden Gumulcineli ismail Bey ile onde gelen meşhur kişileri gıyaben idama mahkum etti Fırkanın bazı elemanları da, Sinop’a surulduler Ağır cezaya carptırılmış olanlardan kimi idam edildi, kimi ulke dışına kactı Hukumet tarafından resmen kapatılmamış olan Hurriyet ve itilaf Fırkası kendiliğinden siyasi hayattan cekildi Yurt dışına kacan muhalefet mensupları Paris’te birleşerek, Milli Muhalefet Fırkasını kurdular Bu yeni fırkaya, Islahatı Esasiye ile Osmanlı Sosyalist Fırkaları da katıldı
Mutareke doneminde 14 Ocak 1919’da yeniden kurulan Hurriyet ve itilaf Fırkasında;MuşirNuri Paşa (Reis),Zeki Paşa,Abdulkadir Efendi, Mustafa Sabri Efendi, Ali KemalBey, Refik Halid(Karay), Rıza Tevfik(Bolukbaşı) gibi kimseler yer aldılar 1919’da yapılanMeclisi Mebusan secimine katılmayan Hurriyet ve itilaf Fırkası, Damad Ferid Paşa kabinelerinde etkili oldu Zamanla Damad FeridPaşa hukumetlerinin icraatını beğenmeyen bazı kimseler, Mutedil Hurriyet ve itilaf Fırkasını kurdular Daha sonra bu iki ayrı fırka birleştirilmek istendiyse de netice alınamadı Anadolu’daki milli mucadele hareketlerine karşı cıkan Hurriyet ve itilaf Fırkası, bu hareketin başarıya ulaşması uzerine kendiliğinden ortadan kalktı Mensupları, yurt dışına cıkarak italya, Balkanlar,Suriye, Mısır, hatta Cava adasına kadar dağıldılar