Huseyin Rauf Orbay
Doğum 27 Temmuz 1881İstanbul
Olum 16 Temmuz 1964İstanbul
Partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (19231924)
Gorev suresi 12 Temmuz 19224 Ağustos 1923
Yerine geldiği Mustafa Fevzi Cakmak
Yerine gelen Ali Fethi Okya
Huseyin Rauf Orbay, Turk asker ve siyaset adamı Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda başarıları vesilesiyle Hamidiye Kahramanıolarak tanındı 1918 yılında Mondros Mutarekesi'ni imzalayan Osmanlı heyetine başkanlık etti 1924 yılında Halk Fırkası'ndan ayrılan milletvekilleriyle birlikte Terrakiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurdu Boylece TBMM icinde ilk muhalefet partinin kuruluşunda yer alarak dikkatleri cekti İsmet Paşa ve Fevzi Paşa'dan sonra Turkiye'nin ucuncu başbakanıdır İzmir Suikastı davasında idamla yargılandı ve on yıl hapse mahkum edildi Bir sure milletvekilliği yaptıktan sonra Londra Buyukelciliği yapar Hayatında yazdığı hatıraları, oldukten sonra buyuk ses getirir ve sonrasında hakkında bircok kitap yazılır
HAYATI
Asıl adı Huseyin Rauf ’tur Soyadı Orbay olup, Rauf Orbay diye meşhur oldu1881 yılında İstanbul ’da doğan Orbay, illk tahsilini gordukten sonra Trablusgarp Askeri Ruşdiyesi'ni, Heybeliada Bahriye Mektebi'ni ve Muhendishanei Bahri Humayun'u bitirdi ABD ’de denizcilik eğitimi gordu ve sonrasında deniz subayı olarak donanmaya katıldı 1909 yılında Tuna Milletlerarası Suyolu Komisyonu'nda Osmanlı temsilcisi olarak bulunurken 191112 yıllarında Osmanlıİtalyan Savaşı'nda Trablusgarb Cephesi'nde savaştı I Dunya Savaşı sırasında İran Cephesi Genel Komutanlığı'na tayin edilir ve buradan İstanbul ’a dondukten sonra yarbaylığa terfi eder Turk ve Rus esirlerinin değişimi maksadıyla 1917 yılında Danimarka ’da toplanan komisyonda miralay rutbesiyle Turk heyetine başkanlık etti 1919 yılında askerlikten ayrılarak Mustafa Kemal ’in arkasından Anadolu ’ya gecti ve Sivas Kongresi'nde başkan yardımcılığı vazifesini yuruttu Sivas Kongresi kararlarının ana hatlarıyla yer aldığı Misakı Milli'nin kabul edilmesinde aktif rol oynadı
1920 yılında Meclisi Meb ’usana İngiliz işgal kuvvetleri tarafından duzenlenen baskın sonrasında İngilizler tarafından tutuklanarak Malta ’ya surgun edidi Serbest bırakıldıktan sonra 1921 yılında Ankara ’ya giderek Sivas milletvekili oldu Turkiye'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nda aktif rol ustlenmesinden dolayı Şeyh Said Ayaklanması'nın kışkırtıcıları arasında gosterildi ve pu parti 1925 yılında kapatıldı 1926 yılında İzmir suikastı olayı sebebiyle gıyabında yargılanarak 10 yıl hapse mahkum edildi 1935 yılında cıkarılan genel aftan sonra Turkiye ’ye donen Orbay, 1939 yılında Kastamonu milletvekili secilerek TBMM'ye girdi 1942 yılında Londra Buyukelciliği'ne tayin edildi 1964 yılında İstanbul'da gecirdiği kalp krizi sonucu vefat etti Mezarı İstanbul'a bağlı ErenkoySahrayıcedid mahallesindedir
GORUŞLERİ VE HATIRALARI
Rauf Bey'in İstanbul basınına Cumhuriyet'in ilan edilme yontemini eleştiren bi beyanı ve hilafetin kaldırılmasına yonelik cabalara muhalefet etmesi gibi tutumları yuzunden Mustafa Kemal Paşa ile araları acıldı Onun penceresinden Mustafa Kemal ve destekcileri fazla radikaldiler Bu muhalefeti sebebiyle 17 Kasım 1924'te Halk Fırkası'na karşı kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alması da ilişkileri bambaşka bir boyuta taşıdı 1926'da Ankara İstiklal Mahkemesi tarafından Mustafa Kemal'e suikast girişimi olarak bilinen İzmir suikastı davasıyla yargılandı Goruşlerinin bu olaya sebeb olduğu iddiası yuksektir O sırada tedavi amacıyla İngiltere'de bulunduğu icin gıyaben on yıl surgun cezasına carptırıldı Bu kararı şiddetli bir bicimde reddetti Cumhuriyet'in onuncu yılında cıkarılan affa rağmen bir sure Turkiye'ye gelmedi 1935'te ısrar uzerine ulkeye geri dondu
Rauf Orbay'ın siyasi hatıraları Feridun Kandemir tarafından haftalık Yakın Tarihimiz dergisinin ceşitli sayılarında parca parca yayımlandı 1965 yılında Feridun Kandemir, Hatıraları ve Soyleyemedikleri İle Rauf Orbay ismiyle bunları kitaplaştırarak yayınladı Bu hatıralar 1993'te, Rauf Orbay, Cehennem Değirmeni Siyasi Hatıralarım, adıyla iki cilt halinde, 2003 yılında ise, Siyasi Hatıralar adıyla tek cilt halinde tekrar yayınlandı
Doğum 27 Temmuz 1881İstanbul
Olum 16 Temmuz 1964İstanbul
Partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (19231924)
Gorev suresi 12 Temmuz 19224 Ağustos 1923
Yerine geldiği Mustafa Fevzi Cakmak
Yerine gelen Ali Fethi Okya
Huseyin Rauf Orbay, Turk asker ve siyaset adamı Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda başarıları vesilesiyle Hamidiye Kahramanıolarak tanındı 1918 yılında Mondros Mutarekesi'ni imzalayan Osmanlı heyetine başkanlık etti 1924 yılında Halk Fırkası'ndan ayrılan milletvekilleriyle birlikte Terrakiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurdu Boylece TBMM icinde ilk muhalefet partinin kuruluşunda yer alarak dikkatleri cekti İsmet Paşa ve Fevzi Paşa'dan sonra Turkiye'nin ucuncu başbakanıdır İzmir Suikastı davasında idamla yargılandı ve on yıl hapse mahkum edildi Bir sure milletvekilliği yaptıktan sonra Londra Buyukelciliği yapar Hayatında yazdığı hatıraları, oldukten sonra buyuk ses getirir ve sonrasında hakkında bircok kitap yazılır
HAYATI
Asıl adı Huseyin Rauf ’tur Soyadı Orbay olup, Rauf Orbay diye meşhur oldu1881 yılında İstanbul ’da doğan Orbay, illk tahsilini gordukten sonra Trablusgarp Askeri Ruşdiyesi'ni, Heybeliada Bahriye Mektebi'ni ve Muhendishanei Bahri Humayun'u bitirdi ABD ’de denizcilik eğitimi gordu ve sonrasında deniz subayı olarak donanmaya katıldı 1909 yılında Tuna Milletlerarası Suyolu Komisyonu'nda Osmanlı temsilcisi olarak bulunurken 191112 yıllarında Osmanlıİtalyan Savaşı'nda Trablusgarb Cephesi'nde savaştı I Dunya Savaşı sırasında İran Cephesi Genel Komutanlığı'na tayin edilir ve buradan İstanbul ’a dondukten sonra yarbaylığa terfi eder Turk ve Rus esirlerinin değişimi maksadıyla 1917 yılında Danimarka ’da toplanan komisyonda miralay rutbesiyle Turk heyetine başkanlık etti 1919 yılında askerlikten ayrılarak Mustafa Kemal ’in arkasından Anadolu ’ya gecti ve Sivas Kongresi'nde başkan yardımcılığı vazifesini yuruttu Sivas Kongresi kararlarının ana hatlarıyla yer aldığı Misakı Milli'nin kabul edilmesinde aktif rol oynadı
1920 yılında Meclisi Meb ’usana İngiliz işgal kuvvetleri tarafından duzenlenen baskın sonrasında İngilizler tarafından tutuklanarak Malta ’ya surgun edidi Serbest bırakıldıktan sonra 1921 yılında Ankara ’ya giderek Sivas milletvekili oldu Turkiye'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nda aktif rol ustlenmesinden dolayı Şeyh Said Ayaklanması'nın kışkırtıcıları arasında gosterildi ve pu parti 1925 yılında kapatıldı 1926 yılında İzmir suikastı olayı sebebiyle gıyabında yargılanarak 10 yıl hapse mahkum edildi 1935 yılında cıkarılan genel aftan sonra Turkiye ’ye donen Orbay, 1939 yılında Kastamonu milletvekili secilerek TBMM'ye girdi 1942 yılında Londra Buyukelciliği'ne tayin edildi 1964 yılında İstanbul'da gecirdiği kalp krizi sonucu vefat etti Mezarı İstanbul'a bağlı ErenkoySahrayıcedid mahallesindedir
GORUŞLERİ VE HATIRALARI
Rauf Bey'in İstanbul basınına Cumhuriyet'in ilan edilme yontemini eleştiren bi beyanı ve hilafetin kaldırılmasına yonelik cabalara muhalefet etmesi gibi tutumları yuzunden Mustafa Kemal Paşa ile araları acıldı Onun penceresinden Mustafa Kemal ve destekcileri fazla radikaldiler Bu muhalefeti sebebiyle 17 Kasım 1924'te Halk Fırkası'na karşı kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alması da ilişkileri bambaşka bir boyuta taşıdı 1926'da Ankara İstiklal Mahkemesi tarafından Mustafa Kemal'e suikast girişimi olarak bilinen İzmir suikastı davasıyla yargılandı Goruşlerinin bu olaya sebeb olduğu iddiası yuksektir O sırada tedavi amacıyla İngiltere'de bulunduğu icin gıyaben on yıl surgun cezasına carptırıldı Bu kararı şiddetli bir bicimde reddetti Cumhuriyet'in onuncu yılında cıkarılan affa rağmen bir sure Turkiye'ye gelmedi 1935'te ısrar uzerine ulkeye geri dondu
Rauf Orbay'ın siyasi hatıraları Feridun Kandemir tarafından haftalık Yakın Tarihimiz dergisinin ceşitli sayılarında parca parca yayımlandı 1965 yılında Feridun Kandemir, Hatıraları ve Soyleyemedikleri İle Rauf Orbay ismiyle bunları kitaplaştırarak yayınladı Bu hatıralar 1993'te, Rauf Orbay, Cehennem Değirmeni Siyasi Hatıralarım, adıyla iki cilt halinde, 2003 yılında ise, Siyasi Hatıralar adıyla tek cilt halinde tekrar yayınlandı