Avukatlar, ihaleyi yapanlar hakkında da İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na kabahat duyurusunda bulundu. İmamoğlu'nun daveti üzerine de yüzlerce vatandaş da İBB avukatlarına takviye vermek için Anadolu Adliyesi önünde toplandı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu'nun, “İstanbul halkına ilişkin, İstanbul için çok manevi mekanlar” dediği Haydarpaşa ve Sirkeci Gar alanları ihalesinden İBB İştiraklerinin elenmesi yargıya taşındı.
Kültür sanat için kullanılacak bu alanların kazanılmasını, İstanbul'a yeni bir ihanetin önüne geçilmesini hedeflediğini söyleyen İmamoğlu, süreci sıradan bir biçimde takip etmeyeceklerini, bunu görmek isteyenlerin, 23 Haziran sonuçlrını da dikkate alarak gözlerine bakmasını istedi. İmamoğlu'nun herkesi bu hususta vazifeye çağırması üzerine harekete geçen onlarca avukat, Bölge Yönetim Mahkemesine başvurarak ihalenin iptalini istedi. Avukatlar daha sonra da ihaleyi gerçekleştirenler hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na kabahat duyurusunda bulundu.
TEK ŞİRKETLE PAZARLIK GÖRÜŞMESİ
TCDD, Haydarpaşa ve Sirkeci garlarına ilişkin yaklaşık 29 bin metrekarelik atıl halde bulunan depo alanlarını “ticari faaliyette kullanılmamak üzere” kiralamak hedefiyle 4 Ekim’de aylık kira bedeli 30 bin lira olarak ihale yaptı. Dört şirketin katıldığı ihalede, finale İBB’nin iştirak şirketleri Kültür AŞ, İSBAK, Metro İstanbul ve Medya AŞ’den oluşan konsorsiyum ile Hezarfen Danışmalık Limited Şirketi kaldı. İBB konsorsiyumu aylık 100 bin, Hezarfen Danışmanlık ise 300 bin TL teklif verdi. İhale kurulu, 15 gün içinde tarafların pazarlığa çağrılacağı açıkladı.
15 günlük sürecin sonunda İhale Komitesi, yalnızca Hazerfen Danışmanlık Şirketini davet ettiği pazarlık toplantısı akabinde ihalenin 350 bin TL kira bedeli karşılğı bu şirkete verildiğini açıkladı. Bu sonuç, pazarlık kademesine davet edilmeyen İBB'ye faksla iletildi. İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, sonuca itiraz eden bira açıklama yaparak, süreci İstanbul halkı ismine sonuna dek takip edeceğini belirtti, İBB avukatlarının yapacağı itiraza İstanbullu tüm avukatların da katkı yapabileceğini söyledi.
İMAMOĞLU'NUN DAVETİNE UYAN AVUKATLAR
İmamoğlu'nun bu çağırsı üzerine bugün yargı sürecini başlatan avukatlar, 14 Ekim günü ihalenin, yasal mevzuata, kamu idaresi ile kamudan yana idari tasarruf anlayışına, İstanbul'un ve 16 milyon İstanbullunun çıkarlarına karşıt sonuçlandığını savundular. TCDD'nin büyük bir yanlışa imza attığını söz eden İBB avukatları, iptal talepleri ile kabahat duyurularını özetle şu münasebetlere dayandırdılar:
İHALE YANLIŞ YAPILDI
“TCDD, 233 Sayılı Kanun Kararında Kararname(KHK) ile kurulmuş bir Kamu İktisadi Teşebbüsüdür. Bu KHK'ya nazaran, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu kararlarına ve Sayıştay’ın kontrolüne tabi değildir.
Devlet İhale Kanununa tabi olmadığı için, TCDD’nin kiralama ihaleleri, kelam konusu KHK’ya dayanılarak çıkarılan ‘Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne İlişkin Taşınmaz Kira Yönetmeliğine' dayanılarak yapılmaktadır.
Haydarpaşa ve Sirkeci gar alanları ihalesi de Yönetmelikte belirtilen Kapalı Teklif Usulü’ne nazaran yapılmıştır.
Yönetmelikte, başka ihale yöntemlerine ait kararlarda, ‘Netice alınamaması ya da kâfi istekli bulunamaması üzere hallerde pazarlık yordamına başvurulabileceği' kurala bağlanmış olmakla birlikte, ‘Kapalı Teklif Usulü' için bu türlü bir imkan öngörülmemiştir. Yönetmeliğin 40. hususunda, ‘Kapalı Teklif Usulü' sonunda TCDD’nin ne cins kararlar alabileceği de karara bağlanmıştır ve bunlar ortasında, pazarlık yordamına nazaran ihaleyi devam ettirmek yoktur. Yönetim Hukuku bakımından burada ‘esaslı bir tarz sakatlığı' olduğu anlaşılmaktadır.
4 Ekim günlü ihale sonunda, kurul tarafından, 15 gün mühlet verilerek, İBB İştiraklerinin oluşturduğu iş iştiraki ile Hezarfen Danışmanlık Limited Şirketi’nin pazarlık görüşmesi için çağırılacakları açıklanmıştır.
Lakin, pazarlığın yapılacağı gün, İBB İştiraklerinin oluşturduğu iş paydaşlığı ihale dışı bırakılmış ve ihale Hezarfen Danışmanlık Ltd.Şti’ne verilmiştir. TCDD İhale Komitesinin, pazarlık için, İBB İştirakleri konsorsiyumunu da çağırmıştır.
Bu süreç İhale Kurulunun, İBB İştirakleri Konsorsiyumu, ihale açısından kâfi gördüğü manasına gelmektedir. Sonradan, İBB İştiraklerinin iştirakinin yetersiz bulunması, Kurulun, birinci sürecine ters ikinci bir süreç yapması manasına gelmektedir. Bu durum Yönetim Hukuku bakımından, tipik bir ‘KONU' ögesi sakatlığıdır. Bu istikamette Danıştay Kararları bulunmaktadır.”
İPTAL MÜNASEBETLERİ HUKUKA MUHALİF
2- TCDD İhale Komitesinin, İBB Konsorsiyumunu eleme kararında şu konular dikkat caziptir:
– ‘Ortak teşebbüs olan isteklilerin her birinin ‘iş tecrübesi belgesi' sunmamış olması',
– ‘Ortaklığa ilişkin mukavelede ‘müşterek ve müteselsil sorumluluk' yerine ‘ortaklaşa ve birlikte' tabirinin yazılmış olması',
– ‘Ortaklık Mukavelesinin 19. unsurunun (c) bendinde, iştirak kontratı kararlarını, ihale sonrasında yapılacak kontratlar ve ihale dokümanlarından üstün tutan bir söze yer verilmiş olması'.
Bu üç münasebet, yalnızca üç nedenle de hukuka karşıttır:
A- Şartnamede bu istikamette bir mecburilik getirilmemiştir. Farklı ayrı iş tecrübesi evrakının aranması komitenin yorumudur, rastgele bir hukuk kuralına dayanmamaktadır. Bu noktada şu bilgi de değerli olmakta: Şartnamede, 4.000.000,00 TL iş tecrübe dokümanı istenirken Kültür AŞ., son bir yıllık iş tecrübe evrakı olarak 274.798.951,77 TL sunmuştur. Öbür şirketlerde iş tecrübe evrakı aranma zorunluluğuna dayanılarak, ihale dışı bırakma kararı hukuka terstir.
Şu nokta da dikkate paha: TCDD Kiralama Yönetmeliği'nin 38. Hususuna nazaran, ‘teklif zarfları açılmış ise ihale yeterliliği var' demektir. İBB'nin teklif zarfı, evraklar kâfi görüldüğü için, 4 Ekim günü yapılan ihalede, açılmıştır. Lakin 18 Ekim Tarihli ikinci ihalede elenme kararı verilmiştir. Bu açıkça hukuka ters bir uygulamadır.
B- Birebir manaya gelen bir tabir yazılmış olduğu halde ‘müşterek ve müteselsil' ibaresinin geçerlik kuralı olarak aranması, en temel hukuk prensiplerinden olan ‘DÜRÜSTLÜK' kuralına terstir.
Ayrıyeten, Borçlar Kanununun 19. unsurunda, “Bir kontratın tipinin ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların kazara yahut gerçek hedeflerini gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradelerinin temel alınacağı” kurala bağlanmıştır.
C- İştiraki oluşturan şahıslar ortasındaki mukavele, yalnızca ortakları bağlar. Üçüncü kişi durumundaki TCDD’yi bağlamaz. Bu nedenle kontratın, TCDD ile yapılacak olanından ve ihale evraklarından üstün olduğu görüşü, türel destekten mahrumdur.
Bir değerli uyarıyı da şöyle yapılmalı: ‘TCDD Taşınmaz Kiralama Yönetmeliği’ne nazaran, ihalede rekabeti ortadan kaldıracak, isteklileri tereddüde düşürecek fiillerde bulunanların ihaleye katılmaları halinde, ihalenin bozulacağı açıkça düzenlenmiştir. Hezarfen Danışmanlık Şirketi temsilcilerinin ihale komitesinin bağlı bulunduğu Bakanlık ile görüşmeleri basına yansımıştır. Bu görüşmeler üzerine, ihalenin bozulması ve yeni bir ihale açılması gerekirdi. Buna uyulmamış olması Yönetim Hukukuna nazaran ‘esaslı bir usul' sakatlığıdır.
TARİHİ MİRASI KORUMAK İBB'NİN YASAL MİSYONU
3- İhale süreci devam ederken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, ihale konusu yerlerin 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun 7/o Unsuru ve Tarihi ve Bedii Bedeli Olan Taşınmaz Malların Kiraya Verilmesi Hakkında Yönetmeliğin 3. unsuruna nazaran, pazarlık adabı ile direkt kiralama hedefiyle TCDD ye müracaat yapılmış; lakin bu talep de reddedilmiştir.
5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. hususunun (o) bendi, ‘tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından ehemmiyet taşıyan yerlerin ve fonksiyonlarının korunması' misyonunu Büyükşehir Belediyelerine vermiştir. Kanunda belirtilen niteliklere sahip olan Haydarpaşa ve Sirkeci Garı İhalesine husus olan taşınmazların korunması, bizatihi İBB’nin misyonudur. Bu yasal düzenlemeye ters biçimde kiralama ihalesi açılması istikametindeki idari süreç, esasen, kanuna terstir.
Kelam konusu ‘Red kararına' karşı da yönetim mahkemesinde, yürütmeyi durdurma istemli, iptal davası açılacaktır.
EKİPMAN İTİRAZINA KARŞILIK VERİLMEDİ
4- İhalede, Hezarfen Limited Şirketi'nin sunduğu 20.000.000,00 TL fiyatındaki ekipman dokümanlarına, kaideleri taşımadığı gerekçesiyle, tarafımızca itiraz edilmiş; lakin bu itirazımıza, TCDD yönetimince hiçbir karşılık verilmemiştir. Ayrıyeten, İBB Konsorsiyumunun teknik envanteri kâfi olduğu için, buna ait bir eleme nedeni de geçerli değildir. Öte yandan, itirazımızda belirtildiği üzere; Hezarfen Danışmanlık Şirketi'nin KDV'li envanterinin şartnamedeki kararları taşımıyor olması da çok değerlidir; zira hesaplamanın KDV'siz yapılması gerekirdi.”
SÖZCÜK OYUNLARI DÜRÜSTLÜK KURALINA MUHALİF
İBB avukatları, müracaatlarının sonunda yaptıkları özette ise şu vurguları yaptılar:
“Ortak teşebbüs kurulmasının maksadı, ihale kaidelerini tam olarak yerine getirebilmektir. Bu nedenle, her bir ortağın iş tecrübe evrakı sunmasını beklemek, ortak teşebbüsün emeline alışılmamıştır. Ayrıyeten, münasebet olarak gösterilen iş iştiraki kontratı, belediyenin iştirakleri ortasında imzalanmıştır ve yalnızca imzalayan taraflar açısından bağlayıcıdır. İhale Kurulunun, büsbütün yoruma dayalı sözcük oyunları dürüstlük kuralına karşıttır. Belirttiğimiz münasebetlerle, hem İdari Yargıda yürütmenin durdurulması istemli iptal davaları açılmış hem de Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına ihaleyi düzenleyen sorumlular hakkında kabahat duyurusunda bulunulmuştur.”
İSTANBUL’UN SİMGELERİ
Türkiye’nin simge yapılarından tarihi Haydarpaşa ve Sirkeci garlarındaki yaklaşık 29 bin metrekarelik atıl depo alanlarını, kültür ve sanat etkinliklerinde kullanılmak üzere 15 yıllığına kiralamak için TCDD, 4 Ekim’de ihale açtı.
İhaleye 4 teklif sunulmuş, 2 şirket elenirken sona Okçular Vakfı’nın kısa mühlet öncesine kadar genel müdürlüğünü yapan İBB eski çalışanı 33 yaşındaki Hüseyin Avni Önder’e ilişkin Hezarfen Danışmanlık Limited Şirketi ve İBB’nin iştirak şirketleri Kültür A.Ş-İSBAK-Metro A.Ş-Medya A.Ş’den oluşan konsorsiyum kalmıştı. TCDD’nin varsayımı aylık kira bedelini 30 bin TL olarak belirlediği ihalede Hezarfen Danışmanlık aylık 300 bin TL, İBB konsorsiyumu aylık 100 bin TL teklif sundu. İhale kurulunun tarafları pazarlığa davet etmesi beklenirken 18 Ekim günü ihalenin gerçekleştirildiği, İBB’nin davet bile edilmeden yazılı olarak elendiğinin bildirildiği öğrenildi. İhaleye tek başına davet edilen Hezarfen Danışmanlık’ın sayısı 350 bin liraya çıkardığı ve ihaleyi aldığı açıklandı.