Genelgeye nazaran, Ramazan ayının başlayacak olması nedeniyle 21 ve 22 Nisan günleri market ve bakkalların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlendi. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen 23 ve 24 Nisan'da market ve bakkallar 09.00-14.00 ortasında faaliyet gösterecek, vatandaşlar ikametlerine yakın market ve bakkallara gidip gelebilecek.
İçişleri Bakanlığının 81 vilayet valiliğine gönderdiği genelgede, 22 Nisan saat 24.00 ile ile 26 Nisan saat 24.00 ortasında büyükşehir statüsündeki Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van ile Zonguldak vilayet hudutları içinde bulunan tüm vatandaşların 4 gün müddetle sokağa çıkmalarının kısıtlandığını belirtildi.
YASAK ÖNCESİ MARKET VE BAKKALLARIN ÇALIŞMA SAATİ UZATILDI
Genelgeye nazaran, sokağa çıkma kısıtlama/yasaklamanın günlük hayata tesirini en az seviyede tutmak hedefi ve Ramazan ayının başlayacak olması nedeniyle, 21 Nisan 2020 Salı ve 22 Nisan 2020 Çarşamba günleri market ve bakkalların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlendi.
Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23 Nisan 2020 Perşembe ve 24 Nisan 2020 Cuma günleri marketler ve bakkallar 09.00-14.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek, vatandaşlar (65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunanlar hariç olmak üzere) mecburî muhtaçlıklarının karşılanması ile hudutlu olmak ve araç kullanmamak kaidesiyle (engelli vatandaşlar hariç) ikametlerine en yakın market ve bakkallara gidip gelebilecek.
Birebir saatler ortasında marketler ve bakkallar evlere/adrese servis halinde de satış yapabilecekler. 25 Nisan 2020 Cumartesi ve 26 Nisan 2020 Pazar günleri ise marketler ve bakkallar kapalı olacak.
AÇIK OLACAK İŞ YERİ, İŞLETME VE KURUMLAR
Genelgeye nazaran, 23-26 Nisan 2020 tarihleri ortasında, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin yalnızca ekmek satan bayileri, ayrıyeten tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri (Bu iş yerlerinde yalnızca ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilir) açık olacak.
23 Nisan 2020 Perşembe, 24 Nisan 2020 Cuma günleri vatandaşların dışarı çıkamadığı saatler ile 25 Nisan 2020 Cumartesi ve 26 Nisan 2020 Pazar günleri tatlı satış gayeli iş yerleri yalnızca evlere/adrese servis halinde satış yapabilecek.
Ramazan ayı nedeniyle, sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olacağı günler olan 23-26 Nisan tarihleri ortasında, yalnızca meskenlere paket servis halinde olmak üzere lokanta ve restoran şekli iş yerleri, ilaç, tıbbi aygıt, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ait faaliyetleri yürüten iş yerleri, kamu ve özel sıhhat kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri, zarurî kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, hudut kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım meskenleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Davet Merkezleri, AFAD Üniteleri, Vefa Toplumsal Takviye Üniteleri, Göç Yönetimi, PTT vb.) açık olacak.
ZERZEVAT VE MEYVE HALLERİ, PERŞEMBE VE CUMA GÜNÜ AÇIK OLACAK
Ayrıyeten valilikler/kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve vilayet sonları içinden geçen kentler ortası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu unsur kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura metodu ile belirlenecektir ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacaktır), doğalgaz, elektrik, petrol kesiminde stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi), su, gazete ve mutfak tüpü dağıtım şirketleri, hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, sıhhat hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar, bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Şurası tarafından müsaade verilmesi kuralı ile makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi üzere besin hususlarının üretiminin yapıldığı tesisler ve kâğıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen gereçleri ile bu gereçlerin üretimi için muhtaçlık duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler, yurt içi ve dışı nakliyecilik (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar, oteller ve konaklama yerleri, besin, paklık ve ilaç üzere bölümlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri, çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak üretimi yahut çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler, gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları, daha evvelden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen mühlet içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata bahis; mal, materyal, eser, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler ile sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23 Nisan 2020 Perşembe ve 24 Nisan 2020 Cuma günleri sebze-meyve halleri açık olacak.
YASAKTAN MUAF OLANLAR
Genelge kapsamındaki açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlarda çalışanlar, kamu sistemi ve güvenliğinin sağlanmasında vazifeli olanlar, 23 Nisan 2020 Perşembe günü ile hudutlu olmak üzere TBMM çalışanları, kamu nizamı ve güvenliğinin sağlanmasında misyonlu olanlar (Özel güvenlik vazifelileri dahil), Acil Davet Merkezleri, AFAD, Kızılay ve Vefa Toplumsal Takviye Ünitelerinde misyon alanlar, cenaze defin süreçlerinde vazifeli olanlar (din vazifelileri, hastane ve belediye vazifelileri vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde vazifeli olanlar, eser ve/veya gereçlerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı nakliyecilik, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında misyonlu olanlar, yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk meskenleri vb. toplumsal koruma/bakım merkezleri çalışanları, otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu üzere ‘Özel Gereksinimi’ olanlar ile bunların veli/vasi yahut refakatçileri, demir-çelik, cam, ferrokrom vb. dallarda faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları üzere mecburî olarak çalıştırılması gereken kısımlarında vazifeli olanlar yasaktan muaf olacak.
Yeniden bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi süreç merkezlerinin çalışanları, bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal eserlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, sokak hayvanlarını besleyecek bireyler ile ikametinin önü ile sonlu olmak kaydıyla evcil hayvanlarının mecburî gereksinimini karşılamak üzere dışarı çıkacaklar, veteriner tabipler, ekmek dağıtımı ile marketler ve bakkalların meskenlere servis hizmetinde misyonlu olanlar, zarurî sıhhat randevusu olanlar (Kızılay’a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil), yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların ihtiyaç duyacağı temel gereksinimlerin karşılanmasında misyonlu olanlar, iş sıhhati ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri doktoru vb.), servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek kaidesi ile teknik servis çalışanları, ziraî üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama üzere faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere nazaran İl/İlçe Hıfzıssıhha Heyetlerince müsaade verilenler, belediyelerin toplu taşıma, paklık, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak işçi, sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23 Nisan 2020 Perşembe ve 24 Nisan 2020 Cuma günleri 06.00-09.00 saatleri ortasında marketler ve bakkallar ile 26 Nisan 2020 Pazar günü saat 18.00’dan sonra geçerli olmak üzere tedarik zincirinin aksamaması hedefiyle; marketler ve sebze-meyve hallerine mal, materyal ve eserlerin nakli, depolanması, mal kabulü ve satışa hazırlanması etabında vazifeli olanlar yasaktan muaf olacak.
Belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların konutlarında kalması gerektiği belirtilirken, seyahat müsaade dokümanlarının sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklaması mühletince geçerli olacağı, başta sıhhat ve güvenlik olmak üzere kamu sisteminin tesisi hedefiyle vazifeli olan kamu vazifelilerinin kent içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli önlemler alınacağı tabir edildi.
EKMEK DAĞITIM PLANI YAPILACAK
Genelgeye nazaran ayrıyeten ekmek dağıtımının nizamlı olması hedefiyle vali ve kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, lokal idare, emniyet ve jandarma temsilcilerinin iştirakiyle oluşacak komite tarafından, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak, bu planda il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeler (mahalle/cadde/sokak ölçeğinde) ile her dağıtım bölgesi için vazife yapacak araç listeleri belirlenecek. Bu halde yapılacak planlama dışında yalnızca Vefa Toplumsal Takviye Üniteleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebilecek.
Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23 Nisan 2020 Perşembe ve 24 Nisan 2020 Cuma günleri gazete dağıtımı/satışı marketler ve bakkallar aracılığı ile yapılacak. 25 Nisan 2020 Cumartesi ve 26 Nisan 2020 Pazar günleri ise gazete dağıtımı, yalnızca gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak kendi dağıtım araçları, tespit edilecek içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Toplumsal Takviye Üniteleri aracılığıyla yapılacak.
YASAĞA UYMAYANLARA SÜREÇ YAPILACAK
Bakanlık, kelam konusu önlemlere yönelik olarak valiler/kaymakamlar tarafından ilgili mevzuat uyarınca gerekli kararların acilen alınmasını, uygulamada rastgele bir aksaklığa meydan verilmemesini ve mağduriyetlere neden olunmaması istedi. Ayrıyeten alınan kararlara uymayan vatandaşlara Genel Hıfzıssıhha Kanununun 282’nci hususu yeterince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere tersliğin durumuna nazaran kanunun ilgili unsurları yeterince süreç yapılması, konusu cürüm teşkil eden davranışlara ait Türk Ceza Kanununun 195’inci unsuru kapsamında gerekli isimli süreçlerin başlatılacağı belirtildi.