Bazı yemeklerden sonra coğu kişinin uzerine bir rehavet coker ve uyuklamaya başlar Bu durum ozellikle Ramazan'da iftar sonrası ortaya cıkar
Memorial Hastanesi İc Hastalıkları Bolum Koordinatoru Prof Dr Yavuz Baykal iftar sonrası yorgunluğuna karşı hangi onlemlerin alınması hakkında acıklama yaptı
Yemek sonrası neden uyku gelir?
Gun icerisinde vucut ısısı iki kez duşer Bunlardan biri sabaha karşı 0300 suları, diğeri ise oğleden sonra 14001500 saatleri arasıdır İnsanların oğle yemeğinin ağırlığına bağladığı bu rehavet donemi, aslında vucudun uykuya en meyilli olduğu saat dilimi olup, bu saat aralıkları uykunun en kaliteli olduğu zamandır Diğer bir neden ise ağır yiyeceklerin yenildiği oğun sonrası karbonhidratlı besinlerin insuline hızlı cevap vermesi sonucu gelişen kan şekeri azlığıdır Yeteri kadar enerji alamayan beyin calışmasını yavaşlatarak en ekonomik şartlarda gorev yapmaya calışır Laktik asit de yemek sonrası uyku halinin onemli bir nedenidir Laktik asit, vucut yorulduğunda oksijensiz solunum sonucu kaslarda uretilen bir urun olup vucuda yorgunluk verir ve bu durum kişilerde uykuya eğilim oluşturabilir Bazı durumlarda da yemek sonrası vucutta metabolik alkaloz gelişir Mide icerisindeki besinlerin sindirilmesi icin asit ortama ihtiyac vardır Mide bu asit ortamı sağlayabilmek icin kandan hidrojen iyonlarını alır Bu durum kanda hidrojen iyonlarının azalmasına neden olarak kanı alkalik ortama doğru kaydırır Kanda oluşan bu alkaloz ortam ise uyku eğilimine neden olabilir
İftar sonrasındaki uyku halinin nedeni
Uzun suren aclık sonrası, yiyeceklerle beyne hızlı glikoz ulaşmasını sağlayan şekerli yiyecekler alındığında, ani yukselen kan şekerine karşılık salınan insulin hemen kan şekerinde duşmeye neden olur İşte yemek sonrası kişilerde ortaya cıkan rehavetin nedeni, bu tur biyokimyasal olaylardır
Sahurda sıvı ve protein alınmalı
İftar ve sahurda mide, aşırı miktarda yiyeceklerle doldurulmamalı Sahur yemeğinde, gun boyu ihtiyac duyulacak sıvı ve protein gereksinimi on planda olmalı, karbonhidratlar uyku ve uyuşukluk verdiği, duşunsel fonksiyonları engellediği icin, sınırlı veya az miktarda tuketilmeli İnsanlar, enerji kaynağı olarak organik maddeleri kullanırlar Bunlar; karbonhidratlar, proteinler ve yağlardır Yaklaşık, 1 gr karbonhidrat ve 1 gr proteinden 4 kalori sağlanırken, yağlardan 9 kalori elde edilir
Karbonhidratlar; en cok tuketilen besin kategorisidir Gelişmiş ulkelerde gunluk enerjinin ortalama yuzde ellisi karbonhidratlardan gelirken, gelişmekte olan ulkelerde oran yuzde yetmişi aşabiliyor Kanda dolaşan başlıca yakıt, glikozdur Beyin gibi bazı organlar, başka bir yakıtı hemen kullanmazlar Aclık sırasında beyin; diğer organlara giden glikozun coğunu durdurarak kendine alır ve sistemini korur Bu durum, oncelik hakkı gibi duşunulmemeli Proteinler de gerekli enerjinin sadece yuzde on beşini sağladıklarından, genelde kalori kaynağı şeklinde duşunulmezler Cunku sindirilmeleri ve yakılmaları sırasında harcanan enerji, verdiklerinin yuzde otuzuna kadar ulaşabilir Esasında proteinler, hucre ve dokuların yapı taşları olmak uzere gorev alırlar Aynı zamanda, enzim ve hormonların yapımı icin de gereklidirler En yoğun enerjiyi ise yağlar sağlar
Bunlara dikkat!
* İftarda fazla yemek tuketilmemeli, mide bir anda doldurulmamalı
* Karbonhidrattan fakir, proteinden zengin besinler tuketilmeli
* Kişinin kalp hastalığı yoksa yemek sonrası kafeinli icecekler icmemeli Turk kahvesi tercih edilebilir
* Kısa bir yuruyuş yapılmalı
Memorial Hastanesi İc Hastalıkları Bolum Koordinatoru Prof Dr Yavuz Baykal iftar sonrası yorgunluğuna karşı hangi onlemlerin alınması hakkında acıklama yaptı
Yemek sonrası neden uyku gelir?
Gun icerisinde vucut ısısı iki kez duşer Bunlardan biri sabaha karşı 0300 suları, diğeri ise oğleden sonra 14001500 saatleri arasıdır İnsanların oğle yemeğinin ağırlığına bağladığı bu rehavet donemi, aslında vucudun uykuya en meyilli olduğu saat dilimi olup, bu saat aralıkları uykunun en kaliteli olduğu zamandır Diğer bir neden ise ağır yiyeceklerin yenildiği oğun sonrası karbonhidratlı besinlerin insuline hızlı cevap vermesi sonucu gelişen kan şekeri azlığıdır Yeteri kadar enerji alamayan beyin calışmasını yavaşlatarak en ekonomik şartlarda gorev yapmaya calışır Laktik asit de yemek sonrası uyku halinin onemli bir nedenidir Laktik asit, vucut yorulduğunda oksijensiz solunum sonucu kaslarda uretilen bir urun olup vucuda yorgunluk verir ve bu durum kişilerde uykuya eğilim oluşturabilir Bazı durumlarda da yemek sonrası vucutta metabolik alkaloz gelişir Mide icerisindeki besinlerin sindirilmesi icin asit ortama ihtiyac vardır Mide bu asit ortamı sağlayabilmek icin kandan hidrojen iyonlarını alır Bu durum kanda hidrojen iyonlarının azalmasına neden olarak kanı alkalik ortama doğru kaydırır Kanda oluşan bu alkaloz ortam ise uyku eğilimine neden olabilir
İftar sonrasındaki uyku halinin nedeni
Uzun suren aclık sonrası, yiyeceklerle beyne hızlı glikoz ulaşmasını sağlayan şekerli yiyecekler alındığında, ani yukselen kan şekerine karşılık salınan insulin hemen kan şekerinde duşmeye neden olur İşte yemek sonrası kişilerde ortaya cıkan rehavetin nedeni, bu tur biyokimyasal olaylardır
Sahurda sıvı ve protein alınmalı
İftar ve sahurda mide, aşırı miktarda yiyeceklerle doldurulmamalı Sahur yemeğinde, gun boyu ihtiyac duyulacak sıvı ve protein gereksinimi on planda olmalı, karbonhidratlar uyku ve uyuşukluk verdiği, duşunsel fonksiyonları engellediği icin, sınırlı veya az miktarda tuketilmeli İnsanlar, enerji kaynağı olarak organik maddeleri kullanırlar Bunlar; karbonhidratlar, proteinler ve yağlardır Yaklaşık, 1 gr karbonhidrat ve 1 gr proteinden 4 kalori sağlanırken, yağlardan 9 kalori elde edilir
Karbonhidratlar; en cok tuketilen besin kategorisidir Gelişmiş ulkelerde gunluk enerjinin ortalama yuzde ellisi karbonhidratlardan gelirken, gelişmekte olan ulkelerde oran yuzde yetmişi aşabiliyor Kanda dolaşan başlıca yakıt, glikozdur Beyin gibi bazı organlar, başka bir yakıtı hemen kullanmazlar Aclık sırasında beyin; diğer organlara giden glikozun coğunu durdurarak kendine alır ve sistemini korur Bu durum, oncelik hakkı gibi duşunulmemeli Proteinler de gerekli enerjinin sadece yuzde on beşini sağladıklarından, genelde kalori kaynağı şeklinde duşunulmezler Cunku sindirilmeleri ve yakılmaları sırasında harcanan enerji, verdiklerinin yuzde otuzuna kadar ulaşabilir Esasında proteinler, hucre ve dokuların yapı taşları olmak uzere gorev alırlar Aynı zamanda, enzim ve hormonların yapımı icin de gereklidirler En yoğun enerjiyi ise yağlar sağlar
Bunlara dikkat!
* İftarda fazla yemek tuketilmemeli, mide bir anda doldurulmamalı
* Karbonhidrattan fakir, proteinden zengin besinler tuketilmeli
* Kişinin kalp hastalığı yoksa yemek sonrası kafeinli icecekler icmemeli Turk kahvesi tercih edilebilir
* Kısa bir yuruyuş yapılmalı