2 Dunya savaşı ve Turkiyenin tutumu,
İkinci Dunya savaşında Turkiyenin tutumu,
II Dunya Savaşı ve Turkiye
İkinci Dunya Savaşı doneminde Turkiye, jeopolitik oneminden dolayı iki blok tarafından da savaşa cekilmek istendi Stratejik konumu nedeniyle gerek mihver devletler gerekse muttefik devletler Turkiyeyi savaşa zorladılarTurkiye ise Yurtta Barış Dunyada Barış ilkesi gereği ve I Dunya savaşının acı tecrubelerini bir daha yaşamamak icin savaştan uzak kalmaya calıştıAtaturk İtalya ve Almanyanın yayılmacı politikalarının bir gun savaşı başlatacağını duşunduğu icin Batı ve Doğu sınırlarını guvenceye almıştı(Balkan ve Sadabat Paktları)Almanlar Balkanları işgal ederek sınırlarımıza dayandılar ve savaşa girmemiz icin baskı yaptılar ancak Turkiye tarafsızlığını korudu ve Almanya ile Saldırmazlık Antlaşması imzaladı(1941)Ancak ilerleyen Alman orduları Sovyet Rusya tarafından durdurulunca Turkiye uzerinde Sovyet Rusya tehdidi yoğunlaştı
ABD Başkanı Roosvelt ile İngiltere Başbakanı Churchill anlaşarak Turkiyeyi savaşa sokmayı ve Almanlara karşı Balkanlarda bir cephe acmaya karar verdilerChurchill bu kararı Cumhurbaşkanı İnonuye Adanada bildirdi(1 Şubat 1943)Ancak Turkiye evet veya hayır demeyerek silah ve techizatının yetersiz olduğunu belirterek oyalama taktiği uyguladıMoskovada bir araya gelen muttefikler Turkiyenin savaşa zorlanması kararını verdiler bu amacla İngiltere Dışişleri bakanı il e Turkiye Dış işleri Bakanı Kahirede goruştuler(I Kahire GoruşmesiEkim 1943)Ancak Turkiye ,yeterli yardım yapılmadıkca savaşa girmeyeceğini belirtti
Tahran Konferansında yeniden bir araya gelen muttefik devletler Turkiyenin savaşa girmesi konusunda yeniden fikir birliğine vardılarRoosvelt ve Churchill Kahirede İnonu ile bir daha goruştuler(IIKahire GoruşmesiAralık 1943)silah ve techizatın yetersiz olduğu bir kez daha vurgulanmakla beraber Turkiye, ilke olarak savaşa katılmaya karar verdi1944 yılında Almanyanın durumunun kotuye gitmesi uzerine Turkiye ,Almanya ile ilişkilerini kestiğini bildirdiDiğer yandan Yatla Konferansında bir araya gelen Muttefikler savaşın sonunda kurmayı duşundukleri Birleşmiş Milletler Orgutune kendi yanlarında,1 Mart 1945 tarihine kadar savaşa katılan devletleri kabul edeceklerini bildirdilerSavaşın kaderi belli olmaya başlamıştı,Almanyanın yenilmesi uzerine,Balkanlar bu kez de Sovyet Rusya tehdidi altına girmiştiBu durum Turkiyeyi endişelendirdiTurkiye,23 Şubat 1945te Almanya ve Japonyaya savaş ilan ettiAncak savaşın sonu belli olduğundan fiilen savaşa katılmadı
NOT: Turkiye II Dunya Savaşı sonunda demokratik batı ulkelerinin yanında yer aldı1945 yılından itibaren cok partili hayata gecildiSovyet Rusyanın Boğazlardan us ve Doğu Anadoludan toprak talebinde bulunması Turkiyenin Batı ulkeleri ve ABDnin yanında yer almasına sebep oldu
Kaynak:ataturkinkilaplaricom