Bloomberg’in özel bankaların 11 eski yöneticisinin son iki yılda bankacılık otoritelerinin buyruğuyla vazifeden alındığı iddiasını haberleştirmesinin ardından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) açıklama geldi.
BDDK, Bloomberg’i “Türkiye ile ilgili spekülatif kur taarruzlarının başladığı günden itibaren Türkiye iktisadı ile ilgili inanç bozucu, kasıtlı ve gerçeklerle bağdaşmayan haberleriyle dikkat çeken haber sitesi” olarak tanımladı ve “Kurumumuzu itham eden dedikodu mahiyetinde palavra tabirlerle temelsiz haberler yayınlanmıştır” tabirlerini kullandı.
Kelam konusu ithamları kabul etmediklerini açıklayan BDDK, bankaların genel müdürlerinin ve yardımcılarının atamalarının nasıl yapıldığını şöyle açıkladı:
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 25’inci hususunda Basel standartlarına uyumlu öbür ülke uygulamalarına benzeri halde, bankaların genel müdür ve yardımcıları için özel tahsil ve mesleksel tecrübe kaidesi aranmış ve genel müdürlüğe ve yardımcılıklarına atanacakların, bu kuralları taşıdıklarını gösteren dokümanlarla birlikte Kuruma bildirilmesi gerektiği söz edilerek kelam konusu bildirimden itibaren yedi iş günü içinde Kurumumuzca olumsuz görüş bildirilmemesi durumunda ilgili bireylerin atamalarının yapılabileceği karara bağlanmıştır.
Kanunun 26’ıncı ve sekizinci unsurun birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen koşulları taşımayan şahıslar için ise “Bankalarda genel müdür, genel müdür yardımcısı yahut imza yetkisini haiz misyonlu olarak çalıştırılamayacağı tabir edilmiş ve bankalar bu durumdaki kimselerin imza yetkilerini derhal kaldırmak zorunda bırakılmıştır” denildi ve şöyle devam edildi:Ayrıca tıpkı hususa nazaran Kurum kontrolleri sonucunda, bu Kanun yahut ilgili öteki mevzuat kararlarını ihla?l ettikleri ve bankanın emin bir biçimde çalışmasını tehlikeye düşürdükleri tespit edilen ve haklarında yasal? kovuşturma talep edilen banka mensuplarının, imza yetkileri Heyet kararı ile süreksiz olarak kaldırılacak ve bu kimseler Heyetin müsaadesi olmadıkça imza yetkisini haiz işçi olarak hiçbir bankada çalıştırılamayacaktır.
Üstte bahsedilen unsurlarda bankaların kurucu ortaklarının iflas etmiş olmaması, mahpus cezası almış olmaması, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama, devlet sırlarını açığa vurma, devler güvenliği ve şahsiyetine karşı cürüm sürece, vergi kaçakçılığı üzere kabahatlere karışmamış olması kuralları kapsamlı biçimde açıklanıyor.
Yazılı açıklamasına, tüm yasal haklarını kullanacaklarını vurgulayarak devam eden BDDK, “Zira kelam konusu habere bahis kişinin kendi şahsî menfaatleri için ortaya attığı dedikoduların ana destek yapılarak haberleştirilmesinin gazetecilikle uzaktan yakından ilgisi bulunmamaktadır” sözü kullanıldı. BDDK’nın açıklaması şöyle devam etti:
Kurumumuzu itham edici mahiyette, gerçeğe alışılmamış ve dedikodu niteliğindeki sözlere ait olarak bankalarımızın ve ekonomimizin prestijini kırabilecek yahut dalımıza ziyan verebilecek nitelikteki benzeri yayınlar ve şahsi problemleri için kurumumuzu itham eden kişi ve/veya bireyler hakkında bundan sonra da gerekli yasal yollara başvurulacağı alışılmıştır.
Ne olmuştu?
30 büyük özel bankanın iki yıllık borsa kayıtlarını incelediklerini belirten Bloomberg, 11 yönetici ile konuştuklarını lakin sadece birinin isminin açıklanmasını kabul ettiğini söyledi. Bu isim, Akbank’ta 2010-2017 yılları ortasında Akbank Genel Müdür Yardımcılığı yapan ve 13 Aralık’ta eski Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından resmen duyurulan Gelecek Partisi’nin kurucu takımında yer alan Kerim Rota.
İki yıl evvel Odeabank’ın Genel Müdürü olmak için Akbank’tan istifa eden Rota, bu vazifeye getirilmesinin BDDK tarafından engellendiğini öne sürdü.
Rota, Ekim 2017’de Lübnanlı Bank Audi'nin Türkiye iştiraki Odeabank’ın Genel Müdürlüğü için teklif almış ve prensipte anlaşılmıştı. Rota’nın yeni vazifesine birebir yılın aralık ayında başlaması gerekirken o devir Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun bu atamayı veto ettiği basında yer almıştı.
“Benin için konuşma vakti” diyen Rota, bankanın mahkemeye sunduğu bir belgeyi kaynak göstererek Bloomberg’e yaptığı açıklamada, BDDK’nin Odeabank’a başvuruyu kabul etmemesi gerektiği istikametinde talimat verdiğini söyledi.
BDDK: Bize müracaat yapılmadı
Rota, BDDK’nın Odeabank idaresine bu talimatı yinelediğini söylerken, BDDK’dan bugün yapılan açıklamada isim vermeden hiçbir bankanın bu türlü bir istihdam için kendilerine müracaatta bulunmadığını belirtti. BDDK’dan yapılan hususla ilgili açıklama şöyle:
Kurumumuzu itham eden dedikodu mahiyetinde temelsiz haberde ismi geçen şahsa yönelik olarak rastgele bir banka tarafından Kurumumuza Kanunun üstte yer verilen 25 inci unsuru kapsamında bir müracaatta bulunulmamıştır.
Bu çerçevede Kurumumuz Kanun ve ilgili öbür mevzuatın kendisine verdiği misyon ve yetkiler çerçevesinde finansal piyasalarda inanç ve istikrarın sağlanması, kredi sisteminin faal bir halde çalışması, mali? kesimin gelişmesi, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması vazife ve yetkisini ilgili mevzuatın kendisine belirlediği hudutlar içerisinde titizlikle yerine getirmektedir.
Bu misyon ve yetki yürütülen kamu hizmetinin gerektirdiği üzere eşitlik, tarafsızlık içerisinde ve memleketler arası yeterli uygulamalara uyumlu bir biçimde yerine getirilmektedir.
Odeabank ise Bloomberg’e bahisle ilgili yorum yapmayı kabul etmedi.
“Aynı şey bugün diğerlerine da yapılıyor”
Kendisine rastgele bir münasebet sunulmadığını söyleyen Kerim Rota, hükümetten yetkili bir isimle görüştüğünü ve atamasının yapılmaması istikametindeki talimatın Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’tan geldiğini belirtti. Rota, bu durumun kendisine o devir “garip” geldiğini zira Albayrak’ın o periyot Hazine ve Maliye Bakanı değil, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı olduğunu aktardı.
Akbank’ın Hazine ve Varlık İdaresinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı’nı yapan Rota, şöyle konuştu:
Sanırım bu, tahvil piyasasındaki piyasa yapan rolümle alakalıydı. Bir bakıma şanslıydım. Zira çocuklarımı çoktan yetiştirmiş ve hayatımı kurmuştum. Para hakkında kaygı etmeme gerek yok. Bugün konuşmamın nedeni ise tıpkı şeyi diğerlerine da yaptıklarını görmem. Bu şahısların birden fazla genç. Meslekleri bir defa ziyan gördü mü, bütün hayatları mahvolabilir.
Alt idareden de çıkarılanlar oldu
Bloomberg, bankalardaki vazifeden almaların CEO ve CEO yardımcılığı düzeyinde olduğunu belirtirken, kendilerine konuşan bankacılar, daha alt düzeydeki yöneticilerin de misyondan alındığını fakat bunun sayısını bilmenin mümkün olmadığını zira bankaların bunu raporlama üzere bir zorunluluklarının olmadığını aktardı.
“İşten çıkarıldığım pastanede söylendi”
Kredilerden sorumlu bir bankacı ise Türk Lirası’nın 2018’deki rekor paha kaybının akabinde işi bırakmaya zorlandığını ve bir münasebet gösterilmediğini söyledi. Kelam konusu bankacının aktardığına nazaran bankanın CEO’su tarafından pastaneye davet edildi ve BDDK’nın misyondan almak istediği kendisine iletildi. Bankaya girişinin engelleneceği belirtilen bankacı, e-posta hesabının da anında kapandığını aktardı.
2018’deki döviz krizinden sonra problemli kredilerin idaresinin zorlaştığını söyleyen bankacılık kaynaklarından biri Blomberg’e yaptığı açıklamada kendisinin ve kredi verme kararlarını alan birkaç kişinin daha işten atıldığını ve hükümete yakın şirketlerin kredi alabilmesi için yolun açıldığını söyledi.
Kelam konusu bankacı, bu süreçten sonra borç yapılandırma taleplerinin “tuhaf şekilde” kabul edilmeye başlandığını söz etti.
“Türkiye’yi terk etmek zorunda kaldım”
Bir öteki kaynak işten atıldıktan sonra iş bulmakta zorlandığını münasebetiyle Türkiye’yi terk etmek zorunda kaldığını söylerken, Bloomberg’e konuşan bankacılardan bir oburu “İşten atılmak benim için duygusal ve finansal olarak çok sıkıntı bir süreçti zira ben ailem dışında akrabalarıma da takviye veriyordum” dedi.
BDDK’nin yöneticisine verdiği buyrukla işinden çıkarıldığını söyleyen bir bankacı da bu karara birlikte çalıştığı arkadaşlarının çok şaşırdığını zira kendisinin mesleğinde çok düzgün bir noktada olduğunu söyledi.
Bloomberg, Kerim Rota’dan sonra 2018 başında bir, Türk Lirası’nın en çok bedel kaybettiği Ağustos ve Ekim 2018 ortasında altı, 2019’da ise üç banka yöneticisinin misyondan alındığını yazdı.