İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Son 2530 yıldır meydana gelen küresel sıcaklığın artışı,şiddetli fırtınaların
oluşması ,kışların ılık ya da çok sert geçmesi,buzdağlarının erimesi,bazı canlı türlerinin yok olmaya başlaması gibi olağanüstü çevresel olayların baş göstermesi bilim adamlarının dikkatini çekmiş ve bu konuda kongreler,toplantılar yapılarak en azından bir fikir birliği sağlanıldıBu da İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ çoğu bilim adamı artık Dünyamızın ikliminin değişeceğinden hem fikir hatta Mikdat Kadıoğlu
gibi önemli bilim adamımız bunun dönemsel süreç olduğunu zaman içerisinde geçmişte 100150 yıllık veya daha fazla süren iklim üzerinde değişikliklerin yaşandığını ancak bu kısa zamanlı değişimlerin bölgesel olduğuna dikkat çekiyor
İklim değişikliğine gelince bu veya önümüzdeki yüzyıl içerisinde küresel bir iklim değişikliği veya farklılaşması gibi bir anlam çıkmaktadırBahsedilen küresel bir değişiklik,küresel bir olgu bu yüzden önemi büyük;bu yüzden hayatiPeki değişecek olan iklim nedir?İklim belli bir bölge üzerinde atmosferik olayların zaman içinde karakteristik bir hal almasıdırBu zaman ise bir insan ömründen daha fazlasıdır İklim başka bir deyişle canlı türlerinin uyum sağladığı ortam koşullarıdır ya da insanlar için yarın ne giyeceğini,balıkçılar için balığa çıkma mevsimini,çiftçiler için tarımsal faaliyetlerini düzenlemesini etkileyen olgudur iklim ve bunlar daha da çoğaltılabilinirÖrneğin Tundra ikliminde yaşayan canlılar soğuk,buzul ortamına uyum sağlamışlardırYaşam standartları yıl boyunca en fazla +10 santigrat ki bunun 13 bile olması onların yaşadığı buzulların erimesine kalın kürkleri içinde sıcaktan ölüme bile gidebilirler ki soy tükenmesine kadar gidebilirİklimin önemi esasen burasıdır canlılığın devamı için gerekli olan karakteristik uyum iklime bağlanmıştırÇoğu canlı iklime uyum sağlayabilmek için adaptasyonlar belki de modifikasyonlar geçirebilirAncak uzun bir süreç sonra uyum sağlamaları söz konusuAncak burada bu tür bir değişikliğe direnci zayıf canlılar hiçbir zaman şanslı olamamışlardır
İklim değişikliği bir felakettir,acı bir senaryodur
Geçmişten Günümüze İklim Değişikliği
Bilim adamlarının yaptığı araştırmalar sonucunda dünyamızda kabuk değiştirir gibi iklimsel olarak zaman zaman değişimler yaşanmış ve bu araştırmalar neticesinde yerkürenin dönemsel olarak ısınıp soğuduğu da tespit edilmişİşin bu yanında büyük bir sorun var şu an soğuma döneminde olmamız gerekirken dünyamız bir anda ısınma moduna girmişBu sorunun sebebi de insan(!) daha sonra bahsedeceğim sera gazı salınımı buna etki yapmaktadır
Uzun dönemli değişimlerde 10 milyon,100 milyon gibi ifadeler kullanıldığı gibi 150 yıl gibi kısa dönemli değişimler de yaşanmış dünyamızdaAraştırmalarda 4 büyük buzul çağı ve son iki milyon içerisinde ise küçük çaplı 20 buzul çağı saptanmış
İklim Değişikliği ve Sera Etkisi
20yy da gezegenizimizin ortalama sıcaklığı 0,30,6 santigrat artmışGelecek 40 yıl içindeki her 10 yılda sıcaklığın 0,1 santigrattan daha fazla artarak oluşan bir küresel ısınma sözkonusuVe kimilerimizin aklına sera etkisi gelirŞimdi bu konuya biraz değineceğim
Yerkürenin ısıl dengesini sağlayan önemli faktörlerden biridir sera etkisi dediğimiz sistemÖncelikle sera etkisini tanıyalımGüneş'ten yeryüzüne gelen ışınlar yeryüzünü ve atmosferi ısıtırBu sırada gelen ışınların %25 i geri yansır çeşitli nedenlerdenBu yansıma sırasında ışınların bir bölümü atmosferde bulunan sera gazları dediğimiz CO2,Metan,Su buharı gibi gazlar tarafından soğurulurSoğrulan bu ışınlar atmosferin alt katmanında kalarak buranın ısınmasına yol açarBu sistematik bir şekilde devam ederek atmosferde gerçekleşmektedirSera etkisi sayesindedir ki canlılık faaliyetlerimizi hala sürdürüyoruzEğer ki bu sera gazları olmasaydı yerküre ortalama sıcaklığı +1415 santigrat değil 18 santigrat olurduKi bu ortalama değer olduğuna göre canlılık faaliyetlerimizi sürdürmemiz çok zor olurduBöyle önemli bir sistemdeki sera gazlarında değişiklik en doğal haliyle iklimimizi etkiler çünkü iklimi belirleyen en büyük faktör sıcaklıktırSera gazlarındaki artış daha çok soğurmayı emmeyi sağlar sonucunda ortam ısınırIsınınca birçok felaketler dizisi meydana gelir Sera etkisi denilen bu sistemin yerküremiz ve bizim için çok önemli olsa da sera gazlarının oranlarının artması tüm canlılar için çok tehliklidir
İklim Değişikliğinin Sebepleri
İklim sıcaklık,yağış,basınç,rüzgar gibi atmosfer olaylarının uzun yıllar sonunda oluşturduğu bir karakterdirİklimi oluşturan en büyük faktörlerden biri olan sıcaklığın küresel artışı direkt iklimi etkileyecektir ki etkilemektedirDeğişimin sebebi sıcaklıktır demek belki de kolaylık olur ama görünen köy kılavuz istemezBunun doğal bir süreç olduğu kanısında olanlar da var ancak az önce bahsettiğim gibi şimdi soğuma döneminde olmamız gerekirdi
Neden Isınıyoruz?
Isınmanın sebebi sera gazlarının gereğinden fazla atmosfere salınarak daha fazla ısının atmosferde tutulmasıdırSera gazları neden artıyor?Endüstri yani insanSanayi devrimi (1800 lü yıllar)'nden sonra binlerce fabrika kuruldu,yeni teknolojiler icat edildi,bilinçsizce fosil yakıtlar tüketildi ve sonuç şu an dünya sıcaktan pişiyor,kışlar ise bellli değil bir sert bir ılıkTüm bu hareketlenmelerin ,devrimlerin ve sanayinin atığı sera gazları her geçen gün bilinçsizce atmosfere salındıNeticede sanayi gelişti atık arttı, ormanlar yakıldı,atom bombaları,savaşlar derken insanlık kendini kendi ürettiği bataklıkta buldu
*Isınmaya yol açan sera gazlarının artış sebepleri
Sera gazları dediğimiz CO2,metan,su buharı,azotoksit,kloroflorokarbon ve ozon neden bir artış içindeler?Aslında hepsinin bir artış ivmesi yakaladığını söyleyemeyizEn çok salınanı karbondioksit ancak en risklisi metan ve kloroflorokarbondurMetan, bir karbondioksitten 21 kat,azotoksitten de 270 kat daha fazla ısı soğurma kapasitesine sahipDüşünün taşıt araçlarımızda karbondioksit yerine metan gazının çıktığını;heralde dünya venüs kadar sıcak ve yaşanılmaz olurdu
Karbondioksitin neden artış gösterdiğine gelinceKimyasal olarak olayı ele aldığımızda yanma reaksiyonları sonucu atmosfere ya da ortama karbondioksit gazı salınırAşağıdaki grafik ele alındığında 18 yy ortalarından itibaren karbondioksitte hızla bir değişimin bir artışın olduğu görülmektedir
Peki ne oldu 18yy da ?
Sanayi devrimi ile daha çok makineleşme,fabrikalaşma ve sonucunda daha çok karbondioksitBir de böyle bir devrimin arkasından çıkan birinci ve ikinci dünya savaşları ki ikincisinde atom bombası patlatılmıştıSavaşlar ve gelişen sanayiler karbondioksitin inanılmaz bir şekilde artmasına sebep olmuşlardırBugünlerde hala bu artış devam etmekteSanayi boyutundan sonra orman yangınları hatta yanardağ faaliyetleri bu artışa tuz ve biber olmuşturŞu an tadından yenilemez durumdadırAşağıdaki grafiktede karbondioksitin 100 yıllık geçmişi ifade edilmektedirGörüldüğü üzere 1800 lü yıllardan sonra karbondioksitin hızla arttığı belirlenmiştir
Metanın atmosfere bırakılması ise normal süreçte telvhit gibi böceklerden ya da çiftlik hayvanları dediğimiz inek gibi havanların geğirme gibi sindirim sonucu oluşan durumlarda atmosfere salınmaktaydıBunların dışında bataklıklar gibi bölgelerde de salınımlar olmaktaydıAncak bu sürecin üzerine kömür,petrol,doğalgaz gibi fosil yakıtların çıkarılması ve taşınması sırasında atmosfere karışan metan bir hayli etki etmektedir
Su buharı ise sera gazlarının %75 ini sağlamaktadır ve ana kaynağı okyanus ve denizlerdeki buharlaşmalardır
Kloroflorokarbon(CFC),karbondioksitten 15000 kat daha fazla ısı tutma kapasitesine sahip olan bu gaz atmosferimizde büyük oranlarda bulunmadığından ısınmaya önemli derecde bir katkısı yokturAncak herhangi bir düzensiz artışı sonucunda ani bir iklim değişikliğine de yol açabilecek güce sahiptir
Azotoksit ise topraktaki tarımsal işlemler sırasında çıkmaktadır atmosfere
Isınma Sürecinde Oluşacak Tahmini Olaylar ve Sonuçları
İklimin değişmesine sebep olan ısınma,birçok dengenin bozulmasına ve bazı olayların meydana gelmesine neden olacaktırBu olaylar son bulduğunda ise iklimimiz tamamen değişmiş olabilir
Buzulların erimesi sonucu açığa çıkan metan
Son bir yıl içerisinde iklim değişikliği hakkında takip ettiğim haberlerde eriyen buzulların içinde büyük oranlarda metan gazı bulunduğuna işaret ediliyorduBu da iklim değişikliği senaryolarında değişimin daha önce olacağına işarettirÇünkü bilindiği üzere küresel ısınma nedeniyle buzullar hızla erimekteEriyen buzullardan açığa çıkan metan da atmosferin daha da hızla ısınmasına sebep olur
Buzulların erimsiyle deniz su seviyesinin yükselmesi
Son çalışmalar sonucunda önümüzdeki yüzyıl içinde 48 ila 60 cm arasında su seviyesinin artması bekleniyorÖrneğin yapılan birtakım hesaplar sonunda 50 cm'lik artışın Miami'deki sokakların sular altında kalmasına sebep olacakBunun dışında bu türden artış ülkemizdeki kıyı yerleşim birimlerinin yaşanılmayacak duruma gelmesine sebep olacaktır
Buzuların erimesiyle saf suyun tuzlu suyla karışması
Dünya üzerindeki küresel iklimi koruyan temellerden biri de okyanus akıntılarıdırOkyanus akıntıları sayesinde İngiltere,Norveç gibi soğuk ülkelerde insanlık hala yaşamaktadırEğer ki o akıntının biraz yavaşlaması ya da hızında herhangi bir değişme olması akıntının yok olmasına sebep olarak olan dengenin bozulmasına yol açarak yaşama kaynağı olduğu bölgelerde büyük yıkımlara sebep olabilirTeorilere göre akıntının yaşaması için tuzluluk oranı doğrudan etkilidir Ayrıca tuzluluk oranının azalması yıldırım gibi olayların daha da artmasına sebep olacaktırBilindiği üzere deniz ve okyanuslar meterorolojik hava temizleyicileridir
Ani seller beklenmedik meteorolojik olaylar
Dünyamızdaki düzen bozulma sürecine girdiğinden beri doğa buna düzensizliklerle cevap vererek doğal dengenin yeniden dengeye ulaşmasını sağlamaktadır(1)Bu süreçte beklenmedik olaylar yaşanılmaktadırUzun süreli yağışlar,çok güçlü kasırgalar,fırtına ve kasırgaların sık görülmesi,bu olayların görülme dönemlerinde farklılıklarTabii bunların tam tersi de oluşabilirYağışların ortalamalardan daha az görülmesi,sıcaklıkların ortalamalarının daha üstünde olması Çoğaltılabilir bu örneklerBeklenmeyen ya da çoğalan bu tür meteorolojik olaylar insanların ölümüne,göçlerine,maddi ve manevi zararlara yol açmaktadır
Kuraklık
Kuraklık dünyanın hemen hemen her yerinde kendini göstermeye başladıÖzellikle tarım faaliyetlerinin olduğu yerleşimlerde kuraklığın olumsuz etkisi maddi açıdan kendini epey bir göstermektedirKuraklık toprağın verimsizleşmesini sağlayarak üretimin neredeyse sıfıra yaklaşmasını ve geçim kaynağını tarım ile sağlayan nufüsün büyük şehirlere göçünü bir hayli artıracaktırBu da şehirlerde: işsizliği artıracak,
sosyal sınıflar oluşturabilecek,
kişileri suçlara yöneltebilecek,
azalan üretim sıfırlanacak,
temel besinlerin ve tarım ürünlerinin fiyatları çok yüksek olacak
Göç
Tahminlerimize göre zaten başlamış olan göçün 10 yıl sonra şimdiki göçden %1015 lik bir artış göstereceği,2530 yıl sonra ise sosyal bir kaos bile yaşanabilir;kuraklık,hastalıklar,açlık,yaşam standartlarının düşmesi yüzündenEsasen belki de 5060 yıl sonra insanlar doğa ile yaşam mücadelesi verebilirler
Hastalıklar
Sıcaklık değişimi ve beliren iklim değişikliği ile yeni hastalıklar oluşabilir ya da farklı bölgelerdeki bir hastalık başka bölgelerde kendini gösterebilir
Canlı türlerinde yok oluş
Sıcaklık artışı birçok ekosistemi etkileyecek bir etmendir2050'ye kadar 1 milyon canlı türünün YOK OLMASI muhtemel dahilindedir
Savaşlar
Susuzluk,kuraklık,çölleşme,açlık ve hastalıkların o kadar bunalttığı devreler olacak ki ülkeler verimli topraklar için,su için ve yaşamak için diğer ülkelerle savaşlar bile yapacaklardırPentagon'un hatırlarsanız birkaç yıl önceki raporunda 2020 yılından sonra nükleer dahil tüm savaş yöntemlerinin denenebileceği yer almaktadır Hatta ProfDrMikdat Kadıoğlu'na göre bir ülke içindeki şehirlerin birbirlerine düşme olasılıkları varÖrneğin İstanbul su ihtiyacının büyük çoğunluğunu çevre illerden karşılıyor ve hala hızla büyümektedirNitekim su ihtiyacının artmasına rağmen bu ihtiyacı karşılamayacaklar öte yandan diğer şehirlerde de bu şekilde su sıkıntısı yaşadığından su paylaşılamayacak
Sonuç:
İklim değişikliği sürecinde insanlar öyle bir noktaya gelebilirler ki yamyamlığa bile başlayabilirlerKi geçmişte günümüzden 2200 yıl önce Mısır'ta Nil nehrinin çevresinde bu olaylar yaşanmıştırİnsanlar cesetleri dahi yemişlerdir yaşamak için(2)Ve günümüze geldiğimizde insanlık atmosfere hızla karbondioksiti salıyor ve süreç daha hızlı bir şekilde ilerliyorYaşanılacak bir dünya için yaşamak istiyorsanız lütfen kulak verinLütfen başta israf olmak üzere iklim değişiminin daha da hızlı olmasını sağlayacak etkinliklerden vazgeçin
Gökhan ATMACA kuark bilim
Son 2530 yıldır meydana gelen küresel sıcaklığın artışı,şiddetli fırtınaların
oluşması ,kışların ılık ya da çok sert geçmesi,buzdağlarının erimesi,bazı canlı türlerinin yok olmaya başlaması gibi olağanüstü çevresel olayların baş göstermesi bilim adamlarının dikkatini çekmiş ve bu konuda kongreler,toplantılar yapılarak en azından bir fikir birliği sağlanıldıBu da İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ çoğu bilim adamı artık Dünyamızın ikliminin değişeceğinden hem fikir hatta Mikdat Kadıoğlu
gibi önemli bilim adamımız bunun dönemsel süreç olduğunu zaman içerisinde geçmişte 100150 yıllık veya daha fazla süren iklim üzerinde değişikliklerin yaşandığını ancak bu kısa zamanlı değişimlerin bölgesel olduğuna dikkat çekiyor
İklim değişikliğine gelince bu veya önümüzdeki yüzyıl içerisinde küresel bir iklim değişikliği veya farklılaşması gibi bir anlam çıkmaktadırBahsedilen küresel bir değişiklik,küresel bir olgu bu yüzden önemi büyük;bu yüzden hayatiPeki değişecek olan iklim nedir?İklim belli bir bölge üzerinde atmosferik olayların zaman içinde karakteristik bir hal almasıdırBu zaman ise bir insan ömründen daha fazlasıdır İklim başka bir deyişle canlı türlerinin uyum sağladığı ortam koşullarıdır ya da insanlar için yarın ne giyeceğini,balıkçılar için balığa çıkma mevsimini,çiftçiler için tarımsal faaliyetlerini düzenlemesini etkileyen olgudur iklim ve bunlar daha da çoğaltılabilinirÖrneğin Tundra ikliminde yaşayan canlılar soğuk,buzul ortamına uyum sağlamışlardırYaşam standartları yıl boyunca en fazla +10 santigrat ki bunun 13 bile olması onların yaşadığı buzulların erimesine kalın kürkleri içinde sıcaktan ölüme bile gidebilirler ki soy tükenmesine kadar gidebilirİklimin önemi esasen burasıdır canlılığın devamı için gerekli olan karakteristik uyum iklime bağlanmıştırÇoğu canlı iklime uyum sağlayabilmek için adaptasyonlar belki de modifikasyonlar geçirebilirAncak uzun bir süreç sonra uyum sağlamaları söz konusuAncak burada bu tür bir değişikliğe direnci zayıf canlılar hiçbir zaman şanslı olamamışlardır
İklim değişikliği bir felakettir,acı bir senaryodur
Geçmişten Günümüze İklim Değişikliği
Bilim adamlarının yaptığı araştırmalar sonucunda dünyamızda kabuk değiştirir gibi iklimsel olarak zaman zaman değişimler yaşanmış ve bu araştırmalar neticesinde yerkürenin dönemsel olarak ısınıp soğuduğu da tespit edilmişİşin bu yanında büyük bir sorun var şu an soğuma döneminde olmamız gerekirken dünyamız bir anda ısınma moduna girmişBu sorunun sebebi de insan(!) daha sonra bahsedeceğim sera gazı salınımı buna etki yapmaktadır
Uzun dönemli değişimlerde 10 milyon,100 milyon gibi ifadeler kullanıldığı gibi 150 yıl gibi kısa dönemli değişimler de yaşanmış dünyamızdaAraştırmalarda 4 büyük buzul çağı ve son iki milyon içerisinde ise küçük çaplı 20 buzul çağı saptanmış
İklim Değişikliği ve Sera Etkisi
20yy da gezegenizimizin ortalama sıcaklığı 0,30,6 santigrat artmışGelecek 40 yıl içindeki her 10 yılda sıcaklığın 0,1 santigrattan daha fazla artarak oluşan bir küresel ısınma sözkonusuVe kimilerimizin aklına sera etkisi gelirŞimdi bu konuya biraz değineceğim
Yerkürenin ısıl dengesini sağlayan önemli faktörlerden biridir sera etkisi dediğimiz sistemÖncelikle sera etkisini tanıyalımGüneş'ten yeryüzüne gelen ışınlar yeryüzünü ve atmosferi ısıtırBu sırada gelen ışınların %25 i geri yansır çeşitli nedenlerdenBu yansıma sırasında ışınların bir bölümü atmosferde bulunan sera gazları dediğimiz CO2,Metan,Su buharı gibi gazlar tarafından soğurulurSoğrulan bu ışınlar atmosferin alt katmanında kalarak buranın ısınmasına yol açarBu sistematik bir şekilde devam ederek atmosferde gerçekleşmektedirSera etkisi sayesindedir ki canlılık faaliyetlerimizi hala sürdürüyoruzEğer ki bu sera gazları olmasaydı yerküre ortalama sıcaklığı +1415 santigrat değil 18 santigrat olurduKi bu ortalama değer olduğuna göre canlılık faaliyetlerimizi sürdürmemiz çok zor olurduBöyle önemli bir sistemdeki sera gazlarında değişiklik en doğal haliyle iklimimizi etkiler çünkü iklimi belirleyen en büyük faktör sıcaklıktırSera gazlarındaki artış daha çok soğurmayı emmeyi sağlar sonucunda ortam ısınırIsınınca birçok felaketler dizisi meydana gelir Sera etkisi denilen bu sistemin yerküremiz ve bizim için çok önemli olsa da sera gazlarının oranlarının artması tüm canlılar için çok tehliklidir
İklim Değişikliğinin Sebepleri
İklim sıcaklık,yağış,basınç,rüzgar gibi atmosfer olaylarının uzun yıllar sonunda oluşturduğu bir karakterdirİklimi oluşturan en büyük faktörlerden biri olan sıcaklığın küresel artışı direkt iklimi etkileyecektir ki etkilemektedirDeğişimin sebebi sıcaklıktır demek belki de kolaylık olur ama görünen köy kılavuz istemezBunun doğal bir süreç olduğu kanısında olanlar da var ancak az önce bahsettiğim gibi şimdi soğuma döneminde olmamız gerekirdi
Neden Isınıyoruz?
Isınmanın sebebi sera gazlarının gereğinden fazla atmosfere salınarak daha fazla ısının atmosferde tutulmasıdırSera gazları neden artıyor?Endüstri yani insanSanayi devrimi (1800 lü yıllar)'nden sonra binlerce fabrika kuruldu,yeni teknolojiler icat edildi,bilinçsizce fosil yakıtlar tüketildi ve sonuç şu an dünya sıcaktan pişiyor,kışlar ise bellli değil bir sert bir ılıkTüm bu hareketlenmelerin ,devrimlerin ve sanayinin atığı sera gazları her geçen gün bilinçsizce atmosfere salındıNeticede sanayi gelişti atık arttı, ormanlar yakıldı,atom bombaları,savaşlar derken insanlık kendini kendi ürettiği bataklıkta buldu
*Isınmaya yol açan sera gazlarının artış sebepleri
Sera gazları dediğimiz CO2,metan,su buharı,azotoksit,kloroflorokarbon ve ozon neden bir artış içindeler?Aslında hepsinin bir artış ivmesi yakaladığını söyleyemeyizEn çok salınanı karbondioksit ancak en risklisi metan ve kloroflorokarbondurMetan, bir karbondioksitten 21 kat,azotoksitten de 270 kat daha fazla ısı soğurma kapasitesine sahipDüşünün taşıt araçlarımızda karbondioksit yerine metan gazının çıktığını;heralde dünya venüs kadar sıcak ve yaşanılmaz olurdu
Karbondioksitin neden artış gösterdiğine gelinceKimyasal olarak olayı ele aldığımızda yanma reaksiyonları sonucu atmosfere ya da ortama karbondioksit gazı salınırAşağıdaki grafik ele alındığında 18 yy ortalarından itibaren karbondioksitte hızla bir değişimin bir artışın olduğu görülmektedir
Peki ne oldu 18yy da ?
Sanayi devrimi ile daha çok makineleşme,fabrikalaşma ve sonucunda daha çok karbondioksitBir de böyle bir devrimin arkasından çıkan birinci ve ikinci dünya savaşları ki ikincisinde atom bombası patlatılmıştıSavaşlar ve gelişen sanayiler karbondioksitin inanılmaz bir şekilde artmasına sebep olmuşlardırBugünlerde hala bu artış devam etmekteSanayi boyutundan sonra orman yangınları hatta yanardağ faaliyetleri bu artışa tuz ve biber olmuşturŞu an tadından yenilemez durumdadırAşağıdaki grafiktede karbondioksitin 100 yıllık geçmişi ifade edilmektedirGörüldüğü üzere 1800 lü yıllardan sonra karbondioksitin hızla arttığı belirlenmiştir
Metanın atmosfere bırakılması ise normal süreçte telvhit gibi böceklerden ya da çiftlik hayvanları dediğimiz inek gibi havanların geğirme gibi sindirim sonucu oluşan durumlarda atmosfere salınmaktaydıBunların dışında bataklıklar gibi bölgelerde de salınımlar olmaktaydıAncak bu sürecin üzerine kömür,petrol,doğalgaz gibi fosil yakıtların çıkarılması ve taşınması sırasında atmosfere karışan metan bir hayli etki etmektedir
Su buharı ise sera gazlarının %75 ini sağlamaktadır ve ana kaynağı okyanus ve denizlerdeki buharlaşmalardır
Kloroflorokarbon(CFC),karbondioksitten 15000 kat daha fazla ısı tutma kapasitesine sahip olan bu gaz atmosferimizde büyük oranlarda bulunmadığından ısınmaya önemli derecde bir katkısı yokturAncak herhangi bir düzensiz artışı sonucunda ani bir iklim değişikliğine de yol açabilecek güce sahiptir
Azotoksit ise topraktaki tarımsal işlemler sırasında çıkmaktadır atmosfere
Isınma Sürecinde Oluşacak Tahmini Olaylar ve Sonuçları
İklimin değişmesine sebep olan ısınma,birçok dengenin bozulmasına ve bazı olayların meydana gelmesine neden olacaktırBu olaylar son bulduğunda ise iklimimiz tamamen değişmiş olabilir
Buzulların erimesi sonucu açığa çıkan metan
Son bir yıl içerisinde iklim değişikliği hakkında takip ettiğim haberlerde eriyen buzulların içinde büyük oranlarda metan gazı bulunduğuna işaret ediliyorduBu da iklim değişikliği senaryolarında değişimin daha önce olacağına işarettirÇünkü bilindiği üzere küresel ısınma nedeniyle buzullar hızla erimekteEriyen buzullardan açığa çıkan metan da atmosferin daha da hızla ısınmasına sebep olur
Buzulların erimsiyle deniz su seviyesinin yükselmesi
Son çalışmalar sonucunda önümüzdeki yüzyıl içinde 48 ila 60 cm arasında su seviyesinin artması bekleniyorÖrneğin yapılan birtakım hesaplar sonunda 50 cm'lik artışın Miami'deki sokakların sular altında kalmasına sebep olacakBunun dışında bu türden artış ülkemizdeki kıyı yerleşim birimlerinin yaşanılmayacak duruma gelmesine sebep olacaktır
Buzuların erimesiyle saf suyun tuzlu suyla karışması
Dünya üzerindeki küresel iklimi koruyan temellerden biri de okyanus akıntılarıdırOkyanus akıntıları sayesinde İngiltere,Norveç gibi soğuk ülkelerde insanlık hala yaşamaktadırEğer ki o akıntının biraz yavaşlaması ya da hızında herhangi bir değişme olması akıntının yok olmasına sebep olarak olan dengenin bozulmasına yol açarak yaşama kaynağı olduğu bölgelerde büyük yıkımlara sebep olabilirTeorilere göre akıntının yaşaması için tuzluluk oranı doğrudan etkilidir Ayrıca tuzluluk oranının azalması yıldırım gibi olayların daha da artmasına sebep olacaktırBilindiği üzere deniz ve okyanuslar meterorolojik hava temizleyicileridir
Ani seller beklenmedik meteorolojik olaylar
Dünyamızdaki düzen bozulma sürecine girdiğinden beri doğa buna düzensizliklerle cevap vererek doğal dengenin yeniden dengeye ulaşmasını sağlamaktadır(1)Bu süreçte beklenmedik olaylar yaşanılmaktadırUzun süreli yağışlar,çok güçlü kasırgalar,fırtına ve kasırgaların sık görülmesi,bu olayların görülme dönemlerinde farklılıklarTabii bunların tam tersi de oluşabilirYağışların ortalamalardan daha az görülmesi,sıcaklıkların ortalamalarının daha üstünde olması Çoğaltılabilir bu örneklerBeklenmeyen ya da çoğalan bu tür meteorolojik olaylar insanların ölümüne,göçlerine,maddi ve manevi zararlara yol açmaktadır
Kuraklık
Kuraklık dünyanın hemen hemen her yerinde kendini göstermeye başladıÖzellikle tarım faaliyetlerinin olduğu yerleşimlerde kuraklığın olumsuz etkisi maddi açıdan kendini epey bir göstermektedirKuraklık toprağın verimsizleşmesini sağlayarak üretimin neredeyse sıfıra yaklaşmasını ve geçim kaynağını tarım ile sağlayan nufüsün büyük şehirlere göçünü bir hayli artıracaktırBu da şehirlerde: işsizliği artıracak,
sosyal sınıflar oluşturabilecek,
kişileri suçlara yöneltebilecek,
azalan üretim sıfırlanacak,
temel besinlerin ve tarım ürünlerinin fiyatları çok yüksek olacak
Göç
Tahminlerimize göre zaten başlamış olan göçün 10 yıl sonra şimdiki göçden %1015 lik bir artış göstereceği,2530 yıl sonra ise sosyal bir kaos bile yaşanabilir;kuraklık,hastalıklar,açlık,yaşam standartlarının düşmesi yüzündenEsasen belki de 5060 yıl sonra insanlar doğa ile yaşam mücadelesi verebilirler
Hastalıklar
Sıcaklık değişimi ve beliren iklim değişikliği ile yeni hastalıklar oluşabilir ya da farklı bölgelerdeki bir hastalık başka bölgelerde kendini gösterebilir
Canlı türlerinde yok oluş
Sıcaklık artışı birçok ekosistemi etkileyecek bir etmendir2050'ye kadar 1 milyon canlı türünün YOK OLMASI muhtemel dahilindedir
Savaşlar
Susuzluk,kuraklık,çölleşme,açlık ve hastalıkların o kadar bunalttığı devreler olacak ki ülkeler verimli topraklar için,su için ve yaşamak için diğer ülkelerle savaşlar bile yapacaklardırPentagon'un hatırlarsanız birkaç yıl önceki raporunda 2020 yılından sonra nükleer dahil tüm savaş yöntemlerinin denenebileceği yer almaktadır Hatta ProfDrMikdat Kadıoğlu'na göre bir ülke içindeki şehirlerin birbirlerine düşme olasılıkları varÖrneğin İstanbul su ihtiyacının büyük çoğunluğunu çevre illerden karşılıyor ve hala hızla büyümektedirNitekim su ihtiyacının artmasına rağmen bu ihtiyacı karşılamayacaklar öte yandan diğer şehirlerde de bu şekilde su sıkıntısı yaşadığından su paylaşılamayacak
Sonuç:
İklim değişikliği sürecinde insanlar öyle bir noktaya gelebilirler ki yamyamlığa bile başlayabilirlerKi geçmişte günümüzden 2200 yıl önce Mısır'ta Nil nehrinin çevresinde bu olaylar yaşanmıştırİnsanlar cesetleri dahi yemişlerdir yaşamak için(2)Ve günümüze geldiğimizde insanlık atmosfere hızla karbondioksiti salıyor ve süreç daha hızlı bir şekilde ilerliyorYaşanılacak bir dünya için yaşamak istiyorsanız lütfen kulak verinLütfen başta israf olmak üzere iklim değişiminin daha da hızlı olmasını sağlayacak etkinliklerden vazgeçin
Gökhan ATMACA kuark bilim