İleri Yaşlarda Gebelik
Günümüzde kadınlar kadar izaç ve analık yaşı durmadan ileriye ertelenmektedir
Bu ertelemenin nedenleri arasında başta mesleki kariyerini yükseltmek, fiziki güvenceyi sağlama kaygısı ya da psikolojik olarak anneliğe hazır olmaya niyetlenmek sayılabilir
Keza yaşanan teknolojik gelişmeler sonucu yardımcı üreme teknikleri (mikroenjeksiyontüp bebek) ile gebe kalan kadın sayısında büyük bir çoğalma vardır
Yıllardan Beri hamile kalamamış öyle çok kadın bu yolla gebe olmanın mutluluğunu yaşmaktadır Bunun sonucu olarak da ileri yaş gebelikleri günümüzde daha fazla görülmektedir
Manâlı olan konu ise, kadının, dinç bir gebelik ve gebe kalma potansiyeli üzerine, yaşın etkin olduğunun haberdar olmasıdır Bir kadın için fizyolojik anlamda en yerinde doğurganlık yaşı 2030 yaşlar arasıdır
Anne adaylarının 35 yaş ve üzeri olması durumuna İleri Anne Yaşı denir Bu alıcı gebelikler riskli gebelikler grubundan kabul edilip daha yakından ve özel bir peşine düşüp takip gerektirir
Fiilen 35 yaş sınırı, iyice istatistiki verilerden yola çıkarak saptanmıştır Yani 35 yaş ve üzerindeki gebeliklerde anne adayları, daha artı komplikasyon riski ile karşısında karşıyadır ve anne yaşı arttıkça risk artmaktadır
Bu yaş muhakkak muhakkak bir hudut olmayıp, artan bir şekilde gelişen bir tehlike artışını ifade etmektedir
Ilk Kez gebe kalabilme konusunu ele alırsak; yaşın ilerlemesi gebelik oluşması için belli bir engel değildir lakin yaş ilerledikçe gebelik elde edilene kadar geçen zaman uzar Otuz yaş aşağı herhangi bir ayda gebe kalabilme şansı % 20 iken, 40 yaş üzerinde bu talih sadece % 5 olarak bildirilmiştir
Bir başka deyişle; 25 yaşındaki bir bayan genellikle birkaç ay içinde hamile kalabilirken, 35 yaşın üzerindeki adi kadınlarda bu vakit 6 aydan daha uzun sürebilir Düşük yapma riski de benzer şekilde yaşla birlikte artmaktadır
Tüp bebek gibi ileri ileri düzey kısırlık tedavilerinde zeka 40 yaş üstünde hamile kalma şansı azalırken, düşük yapma ve anomalili bebek riski artmaktadır
Yaşlanan kadın ile birlikte yumurta kalitesidüşer, bu da sperm göre döllenme kabiliyetlerinin azalmasına neden olur Bu yumurtaların döllenmesi durumunda kalıtımsal bozukluklar açısından daha fazla risk söz konusudur Mesela, Down Sendromu (21 kromozomun iki yerine üç tane olması, mongol bebek) yaşlı kadınların çocuklarında daha sık görülür
Yaş ilerledikçe gebelik elde edilmesini zorlaştıran nedenler;
Yumurtalıkların yaşlanmasıKız çocuklar doğduklarında yumurtalıklarında yaklaşık 400000 adet yumurta bulunur Doğumdan daha sonra yumurta üretimi olmaz ve kadının yaşı ilerledikçe yumurtalar da geriye doğru dönüşsüz olarak azalır ve de yaşlanır Döllenme oranında azalma yaş ilerledikçe yumurtanın sperm ile döllenebilme ve döllendikten sonradan iyi kalitede bir embryo oluşturma şansı azalır Elde edilen gebeliklerin düşükle sonlanma ihtimali de artar
Rahim iç zarının döllenen yumurtayı alıkoyma yeteneğinin azalması
İlerleyen yaş ile endometriumun (rahmin iç tabakasının) döllenen yumurtayı tutma yeteneğini azalır ve dolayısıyla gebelik şansı düşer
Endometriozis hastalığı ve myomların görülme sıklığının artması
yaş ilerledikçe karın içine kanamalar yaparak infertiliteye niçin olan endometriozis hastalığı ve rahim içinde yer kaplayan myomlar daha sık görülür
Keza kırk yaşına gelene dek bir fazla kadının başından doğurganlığını etkileyebilecek, kadınlık organları ile ilgili tüpleri tıkayabilen iltahaplar, dış gebelik, appendisit, endometriosis veya öbür nedenlere ast cerrahi müdahaleler geçebilmektedir
Oysa unutulmamalıdır oysa üreme sağlığı açısından kadınların biyoloji ile ilgili yaşı kronolojik yaşından daha önemlidir Bazen 45 yaşındaki bir kadın ahenkli olarak yumurta üretirken çok daha genç olan bir bayan erken olarak menopoz dönemine girmiş olabilir
Otuzbeş yaşın üzerindeki evli çiftler ahenkli ilişki kurmalarına rağmen hamile kalamadıkları taktirde hekime kullanmak için altı aydan daha pozitif beklememelidirler
Muhakkak yaşlanma sadece kadınları etkilemez Erkeklerde ise, kadınlardaki gibi bir menopoz olmamakla birlikte, seksüel fonksiyonlarda azalma ve gebelik oluşturma kabiliyetinde yaşlanma ile birlikte değişiklikler meydana gelir
Çoğunlukla yaşlanma ile birlikte erkeklik hormonu olan testosteron düzeylerinde hafif bir azalma meydana gelir ve bu cinsel isteğin (libidonun) azalmasına da neden olabilir
Tekrar erkeklerde gösterilmiştir oysa yaşlanma ile birlikte testisler de bir arz küçülür ve yumuşar Sperm şekli ve hareketliliği de yıllar içersinde az da olsa kötüleşme eğilimindedir
Bu değişikliklere karşın erkekler için çocuk sahibi olabileceği azami bir yaş sınırı yoktur!
İleri yaştaki bir bayan hamile kalmaya karar verirse;
öncelikle gebelik meydana geldiğinde oluşabilecek tıbbi problemler olup olmadığı araştırılmalıdır Örneğin hipertansiyon ya da diyabet gibi durumlar gebelik sürecinde can sıkıntısı yaratabilir
Hamile kalma potansiyelini değer biçmek üzere adetin 24 günlerinde yapılan FSH ve östradiol (E2) ölçümleri ve ultrason ile yumurtalıkların görünümünün değerlendirilmesi önemli bilgiler sağlar
İleri yaş grubundaki kadınların bilmeleri gereken kayda değer bir konu da kalıtımsal problemi yer alan bebek taşıma şanslarının genç yaştaki kadınlara tarafından daha artı olduğudur
Gebe kaldıklarında, amniosentez ya da koryon villus örneklemesi gibi girişimlerle bu durumu ortaya belirlemek mümkündür
Etkin tedaviye (aşılama ve tüp bebek gibi)rağmen netice alınamayan ihtiyar infertil kadınlar için yurt dışındaki bir takım merkezlerden genç kadın yumurtalarının satın alınması yani yumurta bağışı (donasyon) düşünülebilir Oysa yasalarımız buna olanak vermediğinden nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti sınırları içersinde bu operasyon yapılmamaktadır
İleri anne yaşına sahip gebeler hamilelik boyunca de öyle çok can sıkıntısı ile baş etmek zorunda kalabilirler
Örneğin gebelikte ciddi bir sorun olan kan basıncı yükselmesi (hipertansiyon), hamilelik şekeri, erken doğum, anne karnında bebek kaybı, peripartum kardiyomyopati (doğum öncesi ve sonrası dönemde gelişebilen yürek yetmezliği ), doğum sonrası kanamalar , plasental anormallikler, erken doğum, ölü doğum gibi beğenilmeyen olaylar da daha sık yaşanmaktadır
Anne yaşının artmasıyla gebelikte diğer sistemik hastalıklar olma şansı da artmaktadır
Ama bütün bunlar anne adayını korkutmamalıdır Deneyimli Hekimler kadar titiz bir takip ve yerinde müdaheleler ile bu riskler minimal düzeye indirilebilir!
Bebeği bekleyen riskler var mıdır?
İleri yaşta anne almak sadece hamileler açısından değil bebekler açısından da risk taşıyabilir
Daha önce de bahsedildiği gibi 35 yaşın üzerinde oluşan gebeliklerde ortaya çıkan önemi sorunlardan birisi artmış kromozom anormalliği olasılığıdır Bunlar arasında Down sendromu (mongolizm) önemli bir yer tutar
Annede oluşan gebeliğe tabi hastalıklar, gebeliğe bağlı hipertansiyon, diyabet ve plasental anormallikler sebebiyle bebeğin erken doğurtulduğu durumlarda bebek erken doğumdan kaynaklanan tehlikelere maruz kalmaktadır
neticede bilinmelidir fakat kadınlar açısından hamilelik yaşı ertelendikçe kısırlık problemleri yaşanmakta, gebelik süreci zorlaşmakta, gebelik ve doğumun komplikasyonları artmaktadır
*
Günümüzde kadınlar kadar izaç ve analık yaşı durmadan ileriye ertelenmektedir
Bu ertelemenin nedenleri arasında başta mesleki kariyerini yükseltmek, fiziki güvenceyi sağlama kaygısı ya da psikolojik olarak anneliğe hazır olmaya niyetlenmek sayılabilir
Keza yaşanan teknolojik gelişmeler sonucu yardımcı üreme teknikleri (mikroenjeksiyontüp bebek) ile gebe kalan kadın sayısında büyük bir çoğalma vardır
Yıllardan Beri hamile kalamamış öyle çok kadın bu yolla gebe olmanın mutluluğunu yaşmaktadır Bunun sonucu olarak da ileri yaş gebelikleri günümüzde daha fazla görülmektedir
Manâlı olan konu ise, kadının, dinç bir gebelik ve gebe kalma potansiyeli üzerine, yaşın etkin olduğunun haberdar olmasıdır Bir kadın için fizyolojik anlamda en yerinde doğurganlık yaşı 2030 yaşlar arasıdır
Anne adaylarının 35 yaş ve üzeri olması durumuna İleri Anne Yaşı denir Bu alıcı gebelikler riskli gebelikler grubundan kabul edilip daha yakından ve özel bir peşine düşüp takip gerektirir
Fiilen 35 yaş sınırı, iyice istatistiki verilerden yola çıkarak saptanmıştır Yani 35 yaş ve üzerindeki gebeliklerde anne adayları, daha artı komplikasyon riski ile karşısında karşıyadır ve anne yaşı arttıkça risk artmaktadır
Bu yaş muhakkak muhakkak bir hudut olmayıp, artan bir şekilde gelişen bir tehlike artışını ifade etmektedir
Ilk Kez gebe kalabilme konusunu ele alırsak; yaşın ilerlemesi gebelik oluşması için belli bir engel değildir lakin yaş ilerledikçe gebelik elde edilene kadar geçen zaman uzar Otuz yaş aşağı herhangi bir ayda gebe kalabilme şansı % 20 iken, 40 yaş üzerinde bu talih sadece % 5 olarak bildirilmiştir
Bir başka deyişle; 25 yaşındaki bir bayan genellikle birkaç ay içinde hamile kalabilirken, 35 yaşın üzerindeki adi kadınlarda bu vakit 6 aydan daha uzun sürebilir Düşük yapma riski de benzer şekilde yaşla birlikte artmaktadır
Tüp bebek gibi ileri ileri düzey kısırlık tedavilerinde zeka 40 yaş üstünde hamile kalma şansı azalırken, düşük yapma ve anomalili bebek riski artmaktadır
Yaşlanan kadın ile birlikte yumurta kalitesidüşer, bu da sperm göre döllenme kabiliyetlerinin azalmasına neden olur Bu yumurtaların döllenmesi durumunda kalıtımsal bozukluklar açısından daha fazla risk söz konusudur Mesela, Down Sendromu (21 kromozomun iki yerine üç tane olması, mongol bebek) yaşlı kadınların çocuklarında daha sık görülür
Yaş ilerledikçe gebelik elde edilmesini zorlaştıran nedenler;
Yumurtalıkların yaşlanmasıKız çocuklar doğduklarında yumurtalıklarında yaklaşık 400000 adet yumurta bulunur Doğumdan daha sonra yumurta üretimi olmaz ve kadının yaşı ilerledikçe yumurtalar da geriye doğru dönüşsüz olarak azalır ve de yaşlanır Döllenme oranında azalma yaş ilerledikçe yumurtanın sperm ile döllenebilme ve döllendikten sonradan iyi kalitede bir embryo oluşturma şansı azalır Elde edilen gebeliklerin düşükle sonlanma ihtimali de artar
Rahim iç zarının döllenen yumurtayı alıkoyma yeteneğinin azalması
İlerleyen yaş ile endometriumun (rahmin iç tabakasının) döllenen yumurtayı tutma yeteneğini azalır ve dolayısıyla gebelik şansı düşer
Endometriozis hastalığı ve myomların görülme sıklığının artması
yaş ilerledikçe karın içine kanamalar yaparak infertiliteye niçin olan endometriozis hastalığı ve rahim içinde yer kaplayan myomlar daha sık görülür
Keza kırk yaşına gelene dek bir fazla kadının başından doğurganlığını etkileyebilecek, kadınlık organları ile ilgili tüpleri tıkayabilen iltahaplar, dış gebelik, appendisit, endometriosis veya öbür nedenlere ast cerrahi müdahaleler geçebilmektedir
Oysa unutulmamalıdır oysa üreme sağlığı açısından kadınların biyoloji ile ilgili yaşı kronolojik yaşından daha önemlidir Bazen 45 yaşındaki bir kadın ahenkli olarak yumurta üretirken çok daha genç olan bir bayan erken olarak menopoz dönemine girmiş olabilir
Otuzbeş yaşın üzerindeki evli çiftler ahenkli ilişki kurmalarına rağmen hamile kalamadıkları taktirde hekime kullanmak için altı aydan daha pozitif beklememelidirler
Muhakkak yaşlanma sadece kadınları etkilemez Erkeklerde ise, kadınlardaki gibi bir menopoz olmamakla birlikte, seksüel fonksiyonlarda azalma ve gebelik oluşturma kabiliyetinde yaşlanma ile birlikte değişiklikler meydana gelir
Çoğunlukla yaşlanma ile birlikte erkeklik hormonu olan testosteron düzeylerinde hafif bir azalma meydana gelir ve bu cinsel isteğin (libidonun) azalmasına da neden olabilir
Tekrar erkeklerde gösterilmiştir oysa yaşlanma ile birlikte testisler de bir arz küçülür ve yumuşar Sperm şekli ve hareketliliği de yıllar içersinde az da olsa kötüleşme eğilimindedir
Bu değişikliklere karşın erkekler için çocuk sahibi olabileceği azami bir yaş sınırı yoktur!
İleri yaştaki bir bayan hamile kalmaya karar verirse;
öncelikle gebelik meydana geldiğinde oluşabilecek tıbbi problemler olup olmadığı araştırılmalıdır Örneğin hipertansiyon ya da diyabet gibi durumlar gebelik sürecinde can sıkıntısı yaratabilir
Hamile kalma potansiyelini değer biçmek üzere adetin 24 günlerinde yapılan FSH ve östradiol (E2) ölçümleri ve ultrason ile yumurtalıkların görünümünün değerlendirilmesi önemli bilgiler sağlar
İleri yaş grubundaki kadınların bilmeleri gereken kayda değer bir konu da kalıtımsal problemi yer alan bebek taşıma şanslarının genç yaştaki kadınlara tarafından daha artı olduğudur
Gebe kaldıklarında, amniosentez ya da koryon villus örneklemesi gibi girişimlerle bu durumu ortaya belirlemek mümkündür
Etkin tedaviye (aşılama ve tüp bebek gibi)rağmen netice alınamayan ihtiyar infertil kadınlar için yurt dışındaki bir takım merkezlerden genç kadın yumurtalarının satın alınması yani yumurta bağışı (donasyon) düşünülebilir Oysa yasalarımız buna olanak vermediğinden nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti sınırları içersinde bu operasyon yapılmamaktadır
İleri anne yaşına sahip gebeler hamilelik boyunca de öyle çok can sıkıntısı ile baş etmek zorunda kalabilirler
Örneğin gebelikte ciddi bir sorun olan kan basıncı yükselmesi (hipertansiyon), hamilelik şekeri, erken doğum, anne karnında bebek kaybı, peripartum kardiyomyopati (doğum öncesi ve sonrası dönemde gelişebilen yürek yetmezliği ), doğum sonrası kanamalar , plasental anormallikler, erken doğum, ölü doğum gibi beğenilmeyen olaylar da daha sık yaşanmaktadır
Anne yaşının artmasıyla gebelikte diğer sistemik hastalıklar olma şansı da artmaktadır
Ama bütün bunlar anne adayını korkutmamalıdır Deneyimli Hekimler kadar titiz bir takip ve yerinde müdaheleler ile bu riskler minimal düzeye indirilebilir!
Bebeği bekleyen riskler var mıdır?
İleri yaşta anne almak sadece hamileler açısından değil bebekler açısından da risk taşıyabilir
Daha önce de bahsedildiği gibi 35 yaşın üzerinde oluşan gebeliklerde ortaya çıkan önemi sorunlardan birisi artmış kromozom anormalliği olasılığıdır Bunlar arasında Down sendromu (mongolizm) önemli bir yer tutar
Annede oluşan gebeliğe tabi hastalıklar, gebeliğe bağlı hipertansiyon, diyabet ve plasental anormallikler sebebiyle bebeğin erken doğurtulduğu durumlarda bebek erken doğumdan kaynaklanan tehlikelere maruz kalmaktadır
neticede bilinmelidir fakat kadınlar açısından hamilelik yaşı ertelendikçe kısırlık problemleri yaşanmakta, gebelik süreci zorlaşmakta, gebelik ve doğumun komplikasyonları artmaktadır
*
