Son Konu

İlk Turk Matbaası

bilgiliadam

Yeni Üye
Katılım
16 Ağu 2017
Mesajlar
1,516,397
Tepkime
42
Puanları
48
Credits
-46,831
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
İlk Turk Matbaası
ilk turk matbaacısı
ilk turk matbaacı
turkiyede ilk matbaa
ilk matbaanın kuruluşu

İlk Turk Matbaası
imagesilkturkmatbaasi5ad69c39c6770

Turkiye'de matbaacılık tarihi Osmanlı Devleti donemine uzanır
Sultan 2 Beyazıt'ın 1492 yılında topraklarına kabul ettiği engizisyondan kacan Yahudiler, matbaacılık tekniğini beraberlerinde getirmişlerdi Osmanlı'ya gelişlerinden hemen bir yıl sonra, David ve Samuel ibn Nahmias kardeşler 1493 yılında İstanbul'da ilk basımevini (matbaayı) kurdular Kendilerine Tevrat ve dini kitaplar basma izni verilmişti Bu sebepten sadece Tevrat, dua ve din tarihi kitapları basılmıştır Bu tarihten sonra ceşitli kereler matbaa acma girişiminde bulunan Osmanlı'nın İslam tebaasından kişilere hep karşı cıkılmış, Kuran'ın daha once olduğu gibi mutlaka elle yazılması gereğini belirten bu kişiler zamanın onemli kişileri olan hattatlar tarafından kışkırtılmış ve himaye gormuşlerdir

Osmanlı topraklarında calışan ilk matbaadan 234 yıl sonra Osmanlı'nın İslam tebaasından olan İbrahim Muteferrika, Lale Devri olarak bilinen donemde, 1727 yılında matbaasını kurmuştur Matbaasında basılan ilk kitap Kitabı Lugatı Vankulu'dur (Vankulu Sozluğu) Muteferrika yaşamı boyunca 23 cilt halinde 17 eser basmıştır Ancak kitapların maliyetlerinin ve buna bağlı olarak fiyatlarının cok yuksek olması matbaacılığın yaygınlaşmasını engellemiştir


Mutefferikanın olumunden sonra matbaa zaman zaman atıl kalsa da calışmaya devam etmiştir Matbaanın başına 1754 yılında İbrahim ve Ahmet Efendiler, 1783 yılından sonra Beylikci Raşid Mehmed Efendi ve Vakanuvis Vasıf Efendi gecmişlerdir


1769 yılında Abdurrahman Efendi, Muhendishane Matbaası'nı kurmuştur Daha sonra Uskudar Matbaası (1802) ve sonrasında Takvimhanei Amire adında bir matbaa daha acıldı (1831) Bu sırada Mısırda Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Bulak Matbaasını kurdu (1822)


1'tan sonra matbaacılıkta hızlı bir gelişme goruldu, Encumeni Daniş (Bilim Akademisi), Cemiyeti İslamiyei Osmaniye, Cemiyeti Tedrisiyei İslamiye gibi yayın calışması da olan kurumların, yeni okulların acılmasıyla ders kitabı gereksiniminin artmasının ve Tercumanı Ahval, Tasviri Efkar, Mecmuai Funun gibi kendi ozel basımevlerini kuran gazete ve dergilerin bu gelişmede belirgin etkisi oldu Basımcılığın hızla gelişmeye başlaması, devlet denetimini de birlikte getirdi Onceleri izne bağlı olmaksızın acılan ozel basımevlerinin, 1856'da cıkarılan bir iradeyle, bastıkları kitapları Takvimhane Nezareti'ne bildirmeleri ve gelirleri uzerinden vergi26 Ocak 1857 tarihli ilk Matbaa Nizamnamesi'yle basımevi acma Zaptiye Nezareti'nin iznine bağlandı Kitap basımı da Meclisi Maarif'in onceden incelemesi ve onayıyla yapılacaktı 23 Ocak 1888'de cıkarılan Matbaa Nizamnamesi ise basımcılık uzerindeki sansuru koruyor, ayrıca basımevlerinin denetime her an hazır olması, kapıların kilitli olmaması, bitişik binalara herhangi bir bicimde acılmaması gibi hukumler getiriyordu

1833 yılında ulkede 54 matbaa (15i litografi), 1948 yılında 509 matbaa ve 1983 yılında 3537 matbaa bulunmaktaydı 2007 yılında 6000 civarında matbaa bulunmaktadır

Gunumuzdeki

Gunumuzde Turk matbaacılığı teknolojik gelişmeleri cok yakında izleyerek Avrupadaki emsalleriyle aynı kalitede urunler uretebilmektedir
 
Üst Alt