İlkyardım, hasta veya yaralı kişiye, daha ciddi bir tıbbi yardım uygulanmadan once yapılan ilk bakımdır İlkyardımın amacı, durumun kotuleşmesini onlemek icin aktif olarak mudahale etmek, yaşam desteği sağlamak, yaralının etkin tedavisini başlatmak, zararı en aza indirmek ve yaşam kaybını onlemektir İlkyardım tıbbi bakımın bir alternatifi değildir Ancak ilkyardım eğitimi alan kişiler, durumu ve aciliyetin derecesini tayin etme ve profesyonel tıbbi yardım ulaşana kadar yapılabilecek en doğru şeyleri belirleme yeterliliğine sahiptir
Yaralanmanın, olum olaylarının dorduncu ana nedeni olduğu duşunulurse, ilkyardım eğitiminin gerekli olduğu cok acıktır Duşmeler en sık rastlanan yaralanma sebebidir Ancak trafik kazaları en olumcul olanıdır Yaralanma olumlerinin %22si trafik kazaları sonucu oluşmaktadır
İlkyardım inceleme ve araştırmayla başlar Bir yaralıya yaklaşmadan once olay yerinde, yaralı ve kurtarıcının hayatını tehlikeye atabilecek faktorlerin onlenmesi gerekir Daha sonra yapılan ilk inceleme, yaralının hayatını kurtaracak işlemlerin hemen uygulanmasının gerekip gerekmediğini belirler
İLK YARDIM
Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye duşuren bir durumda, sağlık gorevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kotuye gitmesini onlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi arac gerec aranmaksızın mevcut arac ve gereclerle yapılan ilacsız uygulamalardır
İlk Yardımcı:
İlk yardımın tanımında belirtilen amac doğrultusunda, hasta ya da yaralıya tıbbi aracgerec aranmaksızın mevcut aracgereclerle, sağlık ekibi gelinceye kadar, ilacsız uygulamaları yapan, en az Temel İlk Yardım Eğitimine katılıp ilkyardımcı sertifikası almış kişidir
İlk Yardımın Oncelikli Amacları
Yaşamsal fonksiyonların surdurulmesini sağlamak,
Hasta ya da yaralının durumunun kotuleşmesini engellemek,
İyileştirmeyi kolaylaştırmak
İlk Yardım Temel Uygulamaları:
İlk yardımda temel uygulamalar, Koruma, Bildirme ve Kurtarma (KBK) olarak uce ayrılmaktadır
Koruma: Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek guvenli bir cevre oluşturmaktır
Olay trafik kazası ise;
Kazaya uğrayan arac mumkunse guvenli bir alana alınmalıdır
Olay yeri gorunebilir bicimde işaretlenmelidir
Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır
Kazaya uğrayan aracın kontak anahtarı kapatılmalıdır
Arcın yakınında sigara icilmemeli ve icilmesine izin verilmemelidir
Olay yerinde gaz varlığı soz konusu ise, patlama ve zehirlenmelerin onlenmesi icin;
Gaz tupunun vanası kapatılmalı, ortam havalandırılmalıdır
Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma ya da cağrı araclarının kullanımına izin verilmemelidir
Her turlu olayda;
Oncelikle olay yeri guvenliği sağlanmalıdır
Olay yeri guvenliği sağlanabiliniyor ise, hasta ya da yaralılar kesinlikle yerlerinden kımıldatılmamalıdır
Hasta ya da yaralılar yaşam bulguları yonunden değerlendirilmelidir
Bilinc kaybı olanlar ile solunum, dolaşım, kanama vb problemi olan hasta ya da yaralılar belirlenerek, oncelikle mudahale edilmelidir
Kanamalı durumlarda Hepatit B, C, ve HIVAIDS gibi hastalıklara karşı korunmak icin mudahaleden once mutlaka elen giyilmelidir
Bildirme:Herhangi bir kaza ya da ani bir hastalık durumunda, tıbbi yardım icin en hızlı şekilde 112 aranarak haber verilmesidirDuruma gore itfaiye (110), zehir danışma merkezi (114), emniyet gucleri (Polis155 Jandarma156) de aranabilir
Tıbbi yardım icin 112 arandığında; kesin yer ve adres, olayın tanımı, hasta ya da yaralı sayısı, durumları, arayan kişi, hangi numaradan aradığı, nasıl bir yardım alındığı ya da olay yerindeki olanaklar acıklanmalıdır
Kurtarma: Olay yerinde hasta yaralılara mudahale; hızlı ancak sakin ve bilincli bir şekilde yapılmalıdır Hasta ya da yaralının durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır Eğer ilk yardım bilinmiyorsa asla hasta ya da yaralıya dokunulmamalı ve yaralı kımıldatılmamalıdır
İlk yardımcının mudahalede yapması gerekenler
Hasta ya da yaralının durumunu değerlendirmek (bilinc ve solunum ),
Hasta ya da yaralının korku ve endişelerini gidermek,
Hasta ya da yaralıya mudahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek,
Hasta ya da yaralının durumunun ağırlaşmasını engellemek icin gerekli mudahalede bulunmak,
Kanama, kırık, cıkık ve burkulma vb durumlarda yerinde mudahale etmek
Hasta ya da yaralının yarasını gormesine izin vermemek,
Hasta ya da yaralıları hareket ettirmeden mudahalede bulunmak,
Hasta ya da yaralıların en uygun yontemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak ( 112 ),
Olay yeri guvenliği acısından herhangi bir tehlike yok ise, hasta ya da yaralıyı kesinlikle yerinden kımıldatmamak