İnmemiş testis nedir? İnmemiş testis, yumurtanın normalde bulunması gereken torbaya (skrotum) inmemesidir. Yapısal bir bozukluktur. Bunlarda boş kalan torba tam gelişmez ve küçük kalır.
Utangaç (Sıkılgan-Retraktil) testis nedir? İnmiş yumurtanın bazen torbanın yukarısına kaçmasıdır. Bunlarda skrotum (torba) ve testis gelişimi normaldir. Gerçek inmemiş testis ile utangaç testis ayırımı çok önemli çünkü birinde ameliyat şart iken diğerinde cerrahi gerekmez.
Sıklığı nedir? 1 yaşında %1 oranında görülür. Ancak, erken doğan prematüre bebeklerde bu oran %30’dur.
Riski var mıdır? Torbaya indirilmez ise ne olur? Testisin görevlerini normal yapabilmesi için, vücut ısısından 3-4 derece daha düşük bir ortam olan torbada (skrotumda) bulunması gerekir. Torba içi ısı 33 derece iken kasık kanalında 35, karın içinde 37 derece civarındadır. Torbaya inmemiş testisler yüksek ısıda bozulur.
Yaş ilerledikçe testis hasarı artar Testis zamanında inmez ise kısırlık, kanser, fıtık ve kolay yaralanma gibi ciddi problemlere neden olur. Ergenlik yaşına kadar inmemiş bir testis %99 bozulmuştur.
Kısırlığa neden olabilir Testisin torba dışında daha sıcak bir ortamda kalması sperm yapısında bozulmaya ve ileride kısırlığa neden olabilir. Özellikle, ameliyatla torbaya indirilmemiş iki tarafı inmemiş testisi olan erkeklerin çocuk sahibi olma şansı belirgin düşüktür.
Kansere neden olarak yaşamı tehdit edebilir Torbaya inmemiş testislerin yapısı bozulduğu için ileri yaşta kanser gelişebilir. İndirilmeyen testiste gelişen kanserin tanı ve tedavisi daha zorlaşır.
Yaralanma ve canlılığını kaybetme riski fazladır İnmemiş testis, korunaklı bir alanda olmadığı için kolay yaralanabilir. Ayrıca, inmeyen testisler damarları etrafında rahatça dönüp kanlanması ve canlılığı bozulduğu için testis tamamen ölebilir. Bunun yanısıra, inmemiş testiste kasık kanalı kapanamadığı için çoğunda beraberinde kasık fıtığı da mevcuttur.
Nasıl tanı konur?
Karın içinde
Elle muayene ile tanı konur
Kasık kanalında
Radyolojik tetkiklerin önemli bir faydası yoktur.
Torba
Elle muayenede kasık bölgesinde ve torba civarında ve yukarısında da ele gelmez ise testis ya karın içindedir veya doğumsal olarak gelişmemiştir. Bu durumda laparoskopi ile testisin karın içinde olup olmadığı teyit edilmelidir.
Tedavide hormon yerine cerrahi testisin torbanın hemen girişinde olması gibi çok sınırlı bazı durumlarda hormonal tedavi ile kısmen torbaya inmesi sağlanabilir. Ancak bu tedavi, çocukların çok küçük yaşta cinsel hormonları almalarına neden olduğu için önemli yan etkilere yol açabilir. Bu nedenle hormon tedavisi önerilmemektedir.
Gerçek inmemiş testisli çocuklarda asıl tedavi ameliyat ile testisi yumurta torbasına indirmektir.
Ameliyat hangi yaşta yapılmalı? Testislerin ilk 6 ayda kendiliğinden inme şansı olduğu için bu süre içinde herhangi bir tedavi uygulanmaz takip edilir. Ancak, 1 yaşına kadar inmeyen testisler ameliyat ile yumurta torbasına indirilir.
Ameliyat nasıl yapılır? Kasıktan veya torbadan yapılan bir kesi ile inmemiş taraftaki yumurta bulunur ve torba içine indirilir. Testisin karın içerisinde olduğu durumlarda ise laparoskopik yani kapalı yöntem ile testis torbaya indirilir. Testisin hiç olmadığı olgularda ise boş torbanın yarattığı psikolojik travmayı azaltmak ve kozmetik görünümü normalleştirmek için testis benzeri silikon protezler torbaya yerleştirilir.
Ameliyat dikkatli yapılmaz ise testisi besleyen ince damarlar ve sperm kanalı zedelenebilir. Bu durum, testisin ölmesine veya kısırlığa neden olabilir.
Ameliyat sonrası dönemde neler olur? Ameliyat olan çocuklar aynı gün taburcu olur ve normal yaşama döner. Torbada şişlik ve kızarıklık birkaç 1 ay devam edebilir sonra kendiliğinden geçer. Ameliyattan 3-4 gün sonra banyo yapabilir. İçeriden atılan dikişler emilebilir ve estetik olduğu için ameliyattan sonra dikiş almaya gerek yoktur. Yarada kızarıklık ve şişlik çok fazlaysa, kan geliyorsa, ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı varsa doktora başvurmalıdır.