İnorganik Besinler, inorganik besin hakkında veri, inorganik besin nedir, inorganik besinler hangileri
Su
Böylece fazla gıdanın bileşenidirBitkisel ve hayvansal ürünlerde gözenekli olan içinde ya da hücreler aralarında bulunurSu , insan vücudunun da 23 sini teşkil ederolağan bir insanın günde 25 litre su alması gerekirVücuda alınan bu su, içilen su ve içeceklerden alınan diğer gıdalardan ya da vücutta kimyasal reaksiyonlar sonucu meydana gelen sudan sağlanır
Mineral
İnsan vücudunun % 4 ile 6 sı minerallerden oluşmuştur Gıdalarda 60 dan pozitif mineral bulunur
• Major mineraller otasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum, klor, sülfat, fosfat, bikarbonatlar
• Minör ( İz ) mineraller : Demir, bakır, çinko, kobalt, mangan, molibden, iyot, flor, selenyum
•Besin değeri olmayanlar :aliminyum, bor, nikel, kalay, krom
•Toksik olanlar : Civa, kurşun, arsenik, kadmiyum, antimon
Sodyum(Na) ve Klor(Cl)
Sodyum klorür mutfak tuzudur Vücudun esas gözenekli olan dışı iyonlarıdır Ozmotik basınç, asitbaz dengesi ve karoser sıvısı miktarını ayarlarlarTerleme ile sodyum ve klor dışarı atılırBu iyonların yetersizliğinde halsizlik, bulantı, kas krampları ve ödem (vücudun su toplayıp şişmesi ) görülür Jurnal ihtiyaç 6 g kadardırTuzun fazlası idrarla atılırTuzun ayrıca fazlası ayrıca de azı zararlıdır
Potasyum(K)
Sodyumun aksine hücresel içi sıvısında bulunur Ozmotik basınç, asitbaz dengesinin sağlanmasında ödev alırAmino asitlerin proteine çevrilmesinde etkilidirJurnal gereksinim 0813 g kadardır Anında bütün besinlerde ve özellikle meyve ve sebzelerde bolca bulunduğu için eksikliği pek görülmez
Kalsiyum(Ca)
Kemik ve diş oluşumunu sağlar Kanın pıhtılaşması, yürek kaslarının çalışması, enzimlerin görevlerini yapması, gözenekli olan membranından değişken geçişinin kontrolünü ayarlarVücuttaki kalsiyumun % 99 u kemik ve dişlerdedir100 ml kanda ise 912 mg bulunurGünlük gereksinim 05 2 g kadardır Emzikli kadınlarda 5 g dırEn fazla süt ve ürünleri, yumurta ve lahanada bulunur Oksalik asit bulunduran ıspanak, ravent ve tahıllardaki fitik asit kalsiyumu bağlayarak alımını engeller
Fosfor(P)
Kalsiyum ile birlikte diş ve beden sıvısında bulunurKemik oluşumunda, enzim faaliyetlerinde karbonhidrat ve yağ metabolizmasında, kan reaksiyonunun değişmez kalmasında manâlı görevleri vardırEt ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri ve ceviz fosforca varlıklı gıdalardırVücutta fosfor kalsiyum oranı 21 olarak denge halindedir Bu denge bozulursa kemik oluşumu normal olmaz ve riket hastalığı meydana gelir
Magnezyum(Mg)
Kalsiyum ve fosforun vücuda alınmasında, beden sıvısının regülasyonunda, sinir ve membranda elektriksel gerilimim sağlanmasında görevleri vardırDNA ve RNA yapısında yer alır% 71 kadarı kemiklerdedirJurnal gereksinim 300400 mg kadardır Eksikliğinde sinirsel rahatsızlıklar ortaya çıkarTohum ve tahıllarda, süt ve ürünlerinde ve yaprak sebzelerde pozitif bulunur Kalsiyum ve magnezyumdan biri vücutta fazla olduğu vakit diğeri atılır
Demir(Fe)
Yapı önemi olan bir mineraldir Hemoglobin ve miyoglobinin yapısında yer alırBitkisel gıdalarda demir pozitif olsa bile biyolojik olarak kullanışlı değildirYumurta hariç hayvansal gıdalardaki demir beden göre daha basit alınır Yetişkinlerde vücutta kg başına 50 mg kadar demir bulunurGünlük 10 mg demire gereklilik vardır Demir yetersizliğinde kansızlık oluşur
Bakır(Cu)
Demir ile birlikte hemoglobinin oluşumunda önemi vardırVücudun demirden yararlanmasını sağlar ve yetersizliğinde anemi görülür Jurnal gereklilik 0620 mg kadardır Karaciğer ve sütte fazla bulunur
Çinko(Zn)
Bir Takım enzim ve hormonların yapısında bulunurKarbonhidrat ve protein metabolizmasında ve nükleik asit sentezinde görev alırSaç uzamasında da rolü vardırEn artı midyede bulunurHububat, baklagiller, sert kabuklu meyveler çinko bakımından zengin gıdalardır Asitli gıdalar uzun süre galvanizli kaplarda bulunursa çözünerek gıdaya geçen çinko , zehirlenmeye neden olur Yetersizliğinde gelişim bozuklukları, ciltte lezyonlar ve iştahsızlık görülürAncak yetersizliği ara sıra görülür *
Su
Böylece fazla gıdanın bileşenidirBitkisel ve hayvansal ürünlerde gözenekli olan içinde ya da hücreler aralarında bulunurSu , insan vücudunun da 23 sini teşkil ederolağan bir insanın günde 25 litre su alması gerekirVücuda alınan bu su, içilen su ve içeceklerden alınan diğer gıdalardan ya da vücutta kimyasal reaksiyonlar sonucu meydana gelen sudan sağlanır
Mineral
İnsan vücudunun % 4 ile 6 sı minerallerden oluşmuştur Gıdalarda 60 dan pozitif mineral bulunur
• Major mineraller otasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum, klor, sülfat, fosfat, bikarbonatlar
• Minör ( İz ) mineraller : Demir, bakır, çinko, kobalt, mangan, molibden, iyot, flor, selenyum
•Besin değeri olmayanlar :aliminyum, bor, nikel, kalay, krom
•Toksik olanlar : Civa, kurşun, arsenik, kadmiyum, antimon
Sodyum(Na) ve Klor(Cl)
Sodyum klorür mutfak tuzudur Vücudun esas gözenekli olan dışı iyonlarıdır Ozmotik basınç, asitbaz dengesi ve karoser sıvısı miktarını ayarlarlarTerleme ile sodyum ve klor dışarı atılırBu iyonların yetersizliğinde halsizlik, bulantı, kas krampları ve ödem (vücudun su toplayıp şişmesi ) görülür Jurnal ihtiyaç 6 g kadardırTuzun fazlası idrarla atılırTuzun ayrıca fazlası ayrıca de azı zararlıdır
Potasyum(K)
Sodyumun aksine hücresel içi sıvısında bulunur Ozmotik basınç, asitbaz dengesinin sağlanmasında ödev alırAmino asitlerin proteine çevrilmesinde etkilidirJurnal gereksinim 0813 g kadardır Anında bütün besinlerde ve özellikle meyve ve sebzelerde bolca bulunduğu için eksikliği pek görülmez
Kalsiyum(Ca)
Kemik ve diş oluşumunu sağlar Kanın pıhtılaşması, yürek kaslarının çalışması, enzimlerin görevlerini yapması, gözenekli olan membranından değişken geçişinin kontrolünü ayarlarVücuttaki kalsiyumun % 99 u kemik ve dişlerdedir100 ml kanda ise 912 mg bulunurGünlük gereksinim 05 2 g kadardır Emzikli kadınlarda 5 g dırEn fazla süt ve ürünleri, yumurta ve lahanada bulunur Oksalik asit bulunduran ıspanak, ravent ve tahıllardaki fitik asit kalsiyumu bağlayarak alımını engeller
Fosfor(P)
Kalsiyum ile birlikte diş ve beden sıvısında bulunurKemik oluşumunda, enzim faaliyetlerinde karbonhidrat ve yağ metabolizmasında, kan reaksiyonunun değişmez kalmasında manâlı görevleri vardırEt ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri ve ceviz fosforca varlıklı gıdalardırVücutta fosfor kalsiyum oranı 21 olarak denge halindedir Bu denge bozulursa kemik oluşumu normal olmaz ve riket hastalığı meydana gelir
Magnezyum(Mg)
Kalsiyum ve fosforun vücuda alınmasında, beden sıvısının regülasyonunda, sinir ve membranda elektriksel gerilimim sağlanmasında görevleri vardırDNA ve RNA yapısında yer alır% 71 kadarı kemiklerdedirJurnal gereksinim 300400 mg kadardır Eksikliğinde sinirsel rahatsızlıklar ortaya çıkarTohum ve tahıllarda, süt ve ürünlerinde ve yaprak sebzelerde pozitif bulunur Kalsiyum ve magnezyumdan biri vücutta fazla olduğu vakit diğeri atılır
Demir(Fe)
Yapı önemi olan bir mineraldir Hemoglobin ve miyoglobinin yapısında yer alırBitkisel gıdalarda demir pozitif olsa bile biyolojik olarak kullanışlı değildirYumurta hariç hayvansal gıdalardaki demir beden göre daha basit alınır Yetişkinlerde vücutta kg başına 50 mg kadar demir bulunurGünlük 10 mg demire gereklilik vardır Demir yetersizliğinde kansızlık oluşur
Bakır(Cu)
Demir ile birlikte hemoglobinin oluşumunda önemi vardırVücudun demirden yararlanmasını sağlar ve yetersizliğinde anemi görülür Jurnal gereklilik 0620 mg kadardır Karaciğer ve sütte fazla bulunur
Çinko(Zn)
Bir Takım enzim ve hormonların yapısında bulunurKarbonhidrat ve protein metabolizmasında ve nükleik asit sentezinde görev alırSaç uzamasında da rolü vardırEn artı midyede bulunurHububat, baklagiller, sert kabuklu meyveler çinko bakımından zengin gıdalardır Asitli gıdalar uzun süre galvanizli kaplarda bulunursa çözünerek gıdaya geçen çinko , zehirlenmeye neden olur Yetersizliğinde gelişim bozuklukları, ciltte lezyonlar ve iştahsızlık görülürAncak yetersizliği ara sıra görülür *
