Bilgileri beynimize kodlamayı, kocaman büyüklükte sabit diski olan*bir bilgisayara data kaydetmeye benzetebiliriz Yüzlerce bilgisayar dosyasını etiketlemek ve yüklenmek için bir sistemimiz olmazsa sabit diskteki muhakkak bilgileri bulmakta ve geri getirmekte zorlanırız Aynı şekilde, bir bilgiyi kolayca hatırlamamız veya beynimizden geri getirmek de o bilgiyi kodlamaya ne değin mücadele harcadığımıza bağlıdır
İki tür çaba harcayarak kodlama yöntemi bulunmaktadır: Kesintisiz baştan ve özümleyerek tekrar
SÜREKLİ YENIDEN
Bir bilgiyi, örneğin bir telefon numarasını sadece kısa bir vakit için hatırlamak için en iyi yöntem bilgiyi tekrarlamaktır*Aralıksız tekrar, yeni bir çağrışım meydana getirmek yerine bilgiyi yalnızca tekrarlamayı tanımlar Sürekli tekrar, bir bilgiyi kısa süreli bellekte daha uzun zaman yakalamak, örneğin bir telefon numarasını çevirene kadar birkaç saniye baştan başa anımsamak için uygundur
Oysa, telefon numarasını sonra yâd etmek istiyorsak, aralıksız tekrarlama yöntemi yerinde bir kodlama yöntemi değildir çünkü telefon numarasının nereye kodlanacağını peşine düşüp takip eden bir sistem içermez Eğer telefon numarasını uzun bir zaman her tarafında anımsamak istiyorsak ve kesintisiz defterden görmek istemiyorsak özümleyerek tekrarlama denilen başka bir çaba harcayarak kodlama yöntemini kullanmamız gerekir
ÖZÜMLEYEREK HER TARAFTA
Kodlamak ve uzun bir zaman hatırlamak istediğimiz birkaç telefon numarası, dersler ve kitaplardan öğrendiğimiz fazla miktarda data var Bir şeyi yâd etmek için en iyi usul, bilgiyi özümleyerek tekrar yöntemi ile kodlamadır
Özümleyerek tekrarlama, yâd etmek istediğimiz yeni bilgiler ile uzun zaman bellekte bulunduğundan eski veya aşina bilgiler aralarında anlamlı çağrışımlar oluşturmak için uğraş harcamayı gerektirir Özümleyerek tekrarlamanın kullanışlığını test etmek için öğrencilerden köpek, bisiklet, cadde gibi üçer kelimeden oluşan kelime gruplarını hatırlamaları istendi Kelimeleri sürekli bitmiş yöntemi ile kodlayan öğrenciler hatırlamakta zorlandı Buna karşılık kelimeleri özümleyerek yineleme yöntemi ile kodlayan öğrenciler, yani kelimeleri birbirleriyle bağdaştırarak kodlayan öğrenciler keskin bir şekilde daha iyi hatırlayabildi (McDaniel & Einstein)
Etkililik Yeni ve eski bilgiler arasında bir çağrışım oluşturularak yeni bilginin uzun süreli bellekten geri getirilmesi için ipucu yaratılmasına dayanan özümleyerek tekrarlama yöntemi, etkin bir kodlama sistemidir Mesela oluşturulan çağrışımı (köpek caddede bisiklete biniyor) dikkate almak, üç kelimeyi (köpek, cadde, bisiklet) hatırlamaya yardımcı olur
Yazan:*Rahman Karasu
İki tür çaba harcayarak kodlama yöntemi bulunmaktadır: Kesintisiz baştan ve özümleyerek tekrar
SÜREKLİ YENIDEN
Bir bilgiyi, örneğin bir telefon numarasını sadece kısa bir vakit için hatırlamak için en iyi yöntem bilgiyi tekrarlamaktır*Aralıksız tekrar, yeni bir çağrışım meydana getirmek yerine bilgiyi yalnızca tekrarlamayı tanımlar Sürekli tekrar, bir bilgiyi kısa süreli bellekte daha uzun zaman yakalamak, örneğin bir telefon numarasını çevirene kadar birkaç saniye baştan başa anımsamak için uygundur
Oysa, telefon numarasını sonra yâd etmek istiyorsak, aralıksız tekrarlama yöntemi yerinde bir kodlama yöntemi değildir çünkü telefon numarasının nereye kodlanacağını peşine düşüp takip eden bir sistem içermez Eğer telefon numarasını uzun bir zaman her tarafında anımsamak istiyorsak ve kesintisiz defterden görmek istemiyorsak özümleyerek tekrarlama denilen başka bir çaba harcayarak kodlama yöntemini kullanmamız gerekir
ÖZÜMLEYEREK HER TARAFTA
Kodlamak ve uzun bir zaman hatırlamak istediğimiz birkaç telefon numarası, dersler ve kitaplardan öğrendiğimiz fazla miktarda data var Bir şeyi yâd etmek için en iyi usul, bilgiyi özümleyerek tekrar yöntemi ile kodlamadır
Özümleyerek tekrarlama, yâd etmek istediğimiz yeni bilgiler ile uzun zaman bellekte bulunduğundan eski veya aşina bilgiler aralarında anlamlı çağrışımlar oluşturmak için uğraş harcamayı gerektirir Özümleyerek tekrarlamanın kullanışlığını test etmek için öğrencilerden köpek, bisiklet, cadde gibi üçer kelimeden oluşan kelime gruplarını hatırlamaları istendi Kelimeleri sürekli bitmiş yöntemi ile kodlayan öğrenciler hatırlamakta zorlandı Buna karşılık kelimeleri özümleyerek yineleme yöntemi ile kodlayan öğrenciler, yani kelimeleri birbirleriyle bağdaştırarak kodlayan öğrenciler keskin bir şekilde daha iyi hatırlayabildi (McDaniel & Einstein)
Etkililik Yeni ve eski bilgiler arasında bir çağrışım oluşturularak yeni bilginin uzun süreli bellekten geri getirilmesi için ipucu yaratılmasına dayanan özümleyerek tekrarlama yöntemi, etkin bir kodlama sistemidir Mesela oluşturulan çağrışımı (köpek caddede bisiklete biniyor) dikkate almak, üç kelimeyi (köpek, cadde, bisiklet) hatırlamaya yardımcı olur
Yazan:*Rahman Karasu