İnsanlarla Melekler Arasındaki Üstünlük Derecesi

İslam dininin Ehli Sünnet inancına göre insanlar içinden seçilen peygamberler, meleklerin kendi aralarında peygamberleri gibi olan büyük meleklerden daha üstündür. Zira bu konuda yüce Allah insan için “halife” tabirini kullanarak insanı yani, Ademoğlunu melekler karşısında yüceltmiş. Diyanet Meali : Hani, Rabbin meleklere, “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” demişti. Onlar, “Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz sana hamdederek daima seni tesbih ve takdis ediyoruz.” demişler. Allah da, “Ben sizin bilmediğinizi bilirim” demişti. (el-Bakara 2/30)

Yüce Mevlamız Hazreti Adem’e secde etmeleri için meleklere emir buyurmuş, eşya ve alemi meleklere gösterdikten sonra bunların adlarını meleklere sorduğu vakit melekler cevap verememişlerdir. Hazreti Adem ise birer birer bütün sorulan isimleri saymıştır.Zira bu isimleri yüce Mevlamız Hazreti Adem’e öğretmiştir. Bu konu ile ilgili ayeti kerimeler şöyledir:

Diyanet Meali : 31 – Allah, Adem’e bütün varlıkların isimlerini öğretti. Sonra onları meleklere göstererek, “Eğer doğru söyleyenler iseniz, haydi bana bunların isimlerini bildirin” dedi. 32 – Melekler, “Seni bütün eksikliklerden uzak tutarız. Senin bize öğrettiklerinden başka bizim hiçbir bilgimiz yoktur. Şüphesiz her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi hikmetle yapan sensin” dediler. 33 – Allah, şöyle dedi: “Ey Adem! Onlara bunların isimlerini söyle.” Adem, meleklere onların isimlerini bildirince Allah, “Size, göklerin ve yerin gaybını şüphesiz ki ben bilirim, yine açığa vurduklarınızı da, gizli tuttuklarınızı da ben bilirim demedim mi?” dedi. 34 – Hani meleklere, “Adem için saygı ile eğilin” demiştik de İblis hariç bütün melekler hemen saygı ile eğilmişler, İblis (bundan) kaçınmış, büyüklük taslamış ve kafirlerden olmuştu. (Bakara 2/31-34)

Bu konularla birlikte meleklerin Allah’a kulluk yapmaları ve hayırlı işleri yapmaları, Ademoğlunda olan irade gibi bir iradeye bağlı olmayan hareketler ve fiillerdir. Halbuki insanlar yüce Allah’a kulluklarını ve iyi işlerini, kendilerini doğru yoldan yani, Mevla’ya giden hak yoldan ayıracak birçok engel aşarak yapmaktadırlar. İnsanın yapmış olduğu tam ve hür bir iradeye bağlı bütün şeyler Ademoğlunu, meleklerden üstün olduğunu göstermektedir. Meleklerin önde gelenleri, peygamber olmayan bütün insanlardan üstün görülmektedir. Fakat takva sahibi müminler, şehitler, salih amel işleyenler, dininde dosdoğru hareket edenler ise diğer meleklerden üstün görülmektedir. Diğer melekler ise de insanların kafir, münafık, müşrik, inancı bozuk, amelsiz, ahlaksız olanlarından daha üstün görülmektedirler.

Bu konudan kesinlikle Meleklerin değersiz oldukları her halukar da insanın melekten üstün olduğu manası çıkarılmamalıdır. Zira melekler Yüce Mevlamız katında çok değerli varlıklardır. Melekler insanlar içinde çok önemli varlıklardır. Yüce Mevlamızın vahyini insana ulaştıran meleklerdir, savaşlarda insanlara yardım edenler meleklerdir, fark etmediğimiz birçok beladan Yüce Mevlamızın emri ile insanları koruyan meleklerdir. Bu misaller hayli uzatılabilir. Bu nedenle biz insanlar meleklere karşı her zaman sevgi ve şükran içerisinde olmalıyız.